Geografia Turystyczna Åšwiata - Afryka
Sabina Tkocz
Kraków 2008
y
ródło: http://geotur.republika.pl
30,3 mln km² powierzchni. Kontynent zwarty, stanowiÄ…cy 6% ogólnej powierzchni
globu ziemskiego, 20% powierzchni lądów. Afrykę uważa się za kolebkę ludzkości,
znaleziono tutaj pierwsze ślady ludzkości (1,5  3,5 mln lat temu). Na terenie
Tanzanii i Kenii odkryto pierwsze ślady szkieletów. Rozwinęły się pierwsze
cywilizacje: Egipt (starożytny do 3000 p.n.e.), Etiopia (posiadłość dawnych królów).
Afryka jest kontynentem licznych ciekawostek przyrodniczych:
- najwyższe temperatury na Å›wiecie 58°C w cieniu,
- najwyższa Å›rednia roczna temperatura 34°C w Dallal w Etiopii,
- największa pustynia stanowiąca 1/3 kontynentu afrykańskiego
- najbardziej suchy obszar na świecie, pustynia Namib (druga Atakama),
- Kalahari  na tej pustyni jest Delta Wewnętrzna rzeki Cubungo co oznacza, że
rzeka płynąca na południe, kończy swój bieg w piaskach pustyni (kiedyś docierała do
morza, ale ruchy tektoniczne podniosły pustynię kalahari i rzeka nie ma szans na
wypłyniecie);
- długie i wąskie jeziora  wypełnione wodami pęknięcia,
- najwyższy szczyt Kilimandżaro 5895 m n.p.m.,
- szczyt Kenii  Kema 5199 m, na szczytachh sÄ… lodowce,
- szczyt Ruwenzori  5199 m, góry mgliste,
 najszybsze gepardy, najciekawsza zieleń, najwyższe żyrafy, słonie, lwice,
antylopy, zebry, żyrafy, szakale
- największe na świecie wydmy  Sahara,
- drugi co do wielkości wodospad Tugelia 411 m,
- Wodospad Diabła,
- Jezioro Wiktoria 707 tys. km²,
- Jezioro Tanganika  drugie co do wielkości jezioro na świecie, najdłuższe
słodkowodne jezioro świata,
- Park Narodowy MATOPOS  formacja skalna, przedstawia np. matkÄ™ z
dzieckiem,
- Park Narodowy Mosicatunga, czyli  dym, który grzmi ,
- A
ódz
Mokoro  robiona z pnia drzewa kiełbasianego Tigelia,
- baobaby,
- Park Narodowy Namib  Naukluft  to obszar jeden z trzech na Ziemi, które
postało w wyniku układu temperatur i zimnego prądu. Czynniki klimatyczne zimna
woda, ciepłe powietrze  powodują brak chmur; Malowidła naskalne, Skała Żuraw,
- Park Narodowy Etosha  największy rezerwat zwierząt na świecie,
- Ośrodek turystyczny  wybrzeże szkieletów,
- Cobifora  znaleziono najstarsze szczątki człowieka, wymierający lud elmoro,
bawoły afrykańskie,
- rezerwat Serengeti,
Regiony turystyczne
Maroko: Klimat przeważnie zwrotnikowy o typie śródziemnomorskim (z wyjątkiem
gór)  gorące, suche lato i dość ciepła, wilgotna zima; Większość terytorium zajmują
Góry Atlas (wysokie, Antyatlas i średnie)
f& Wybrzeże Atlantyku i Morza Śródziemnego.
Miasta nadbrzeżne: Rabat  miasto królewskie, liczne zabytki (Kasba, Al.-Udaja,
wieże Hassana, zabytkowa brama al-Ruwah)
Casablanca  nowoczesne miasto, liczne parki i bulwary ze sklepami sztuki
ludowej, maczet Hassana II)
1
Geografia Turystyczna Åšwiata - Afryka
Tanger  największy port pasażerski leżący w Cieśninie Gibraltarskiej; kąpieliska
turystyczne i kompleksy turystyczne: As-Sawira, Asfi, Al.-Dżadida, Al.-Muhammadi,
stworzone w dużej części stworzone przy udziale kapitału zagranicznego;
Fez  miasto królewskie; najstarszy muzułmański uniwersytet świata, Karaouyine,
meczet Karawijn z IXw., uniwersytet Karawijn, meczet andaluzyjski;
Marrekesz  targowiska rabskie (tzw. suki), meczet Kutubia  jeden z
najwspanialszych pomników sztuki arabskiej; nowoczesna, luksusowa część miasta
zagospodarowa turystycznie; bardzo korzystny klimat; możliwe narciarstwo i
alpinizm;
Meknes  dawna stolica, brama miejska Bab Mansur; w pobliżu ruiny miasta
Volubilis;
Wodospady Ouzoud  sieć wodospadow, ok. 110 m. wysokości,
Góry Atlas - jeszcze mało zagospodarowane,
Tunezja: Przeważnie nizinna, fragment gór atlas; Tu znaleziono ślady człowieka
jeszcze z epoki neolitu (ryty skalne, ceramika)
Stolica Tunis  położona nad płytką laguną Morza Śródziemnego, Centrum
stanowi stara Medina  wielki Meczet, Muzeum Bardo;
w pobliżu ruiny Kartaginy  dawne znaczące miasto handlowe, zniszczone przez
Rzymian w 146 r. p.n.e., liczne zabytki budowlane wielu kultur  nekropolie,
sanktuaria, amfiteatry, termy, akwedukty,
Kairuan  święte miastoIslamu, wielki meczet (Sidi Okba), studnia Bir Baruta,
Safakis i Susa  w Susa katakumby chrześcijańskie z czasów rzymskich;
niedaleko kąpielisko Al-Munastir (Ribat  warowny klasztor muzułmański z licznymi
grobami),
W głębi kraju liczne oazy słynące z licznych drzew daktylowych,
pomarańczowych, morelowych i granatowców;
Egipt: życie toczy się wdłuż brzegów Nilu; Nil  na południu szerokość 2-3 km,
delta ma szerokość 250 km i powierzchnie 24 tys km2; tu rozwinęła się jedna z
pierwszych na świecie cywilizacji  IV tysiąclecie p.n.e.; początkowo małe królestwa
połączyły się w 2 państwa Górny i Dolny Egipt, które ok. 3100r.p.n.e. połączyły się w
1 państwo; już wtedy znano w Egipcie techniki nawadniania pól, sztukę wytwarzania
narzędzi metalowych; Okres  Starego Państwa (2700  2100 l.p.n.e.) to duży
postęp: piramidy w Gizie, Sakra, Dahsur, Sfinks, na półwyspie Synaj pierwsze
kopalnie miedzi; okres  Nowego Państwa (1570  1090 l.p.n.e.) ponowna świetność,
ogromny zasięg państwa, rozwuj kultury i sztuki  świątynie, grobowce w Tebach
(Karnak, Luksor);
Prócz okolic Nilu prawie cały Egipt pokrywają pustynie ze względu na klimat
zwrotnikowy. Występują tu duże różnice temperatur dobowe i miesięczne. Z
wyjątkiem wybrzeży morza Śródziemnego szata roślinna jest bardzo uboga.
Najcenniejszymi walorami turystycznymi giptu sÄ… zabytki staroegipskiej kultury,
występujące wzdłuż całej doliny Nilu.
Kair  stolica, nowoczesne wieżowce obok glinianych lepianek, liczne meczety i
inne zabytki Islamu, najważniejsze: piramidy (w Gizie: Cheopsa, Chefrena i
Mykerinosa), Sfinks z twarzą faraona Chefrena, świątynie, mastaby królewskie
(grobowce);
Znajdują się tu również liczne zabytki sztuki islamskiej: meczet Ibn Tuluna (IXw.,)
Al.-Azhar (X w.,), Błękitny (XII w.,), rozległe budowle na wzgórzach Dżabal al-
Mukkatam  cytadela, liczne meczety;
Sakkara  zespół grobowy króla Dżesera z piramidą schodkową XXVII w.p.n.e.,
2
Geografia Turystyczna Åšwiata - Afryka
w miejscu najstarszej stolicy  Memfis  pozostały posągi Ramzesa II i
alabastrowy sfinks Totmesa III;
oazy Al Fajjum  wiele zabytków, ruiny labiryntu,
Abydos  wiele świątyń w tym świątynia Seti I z XIX dynastii ze słynną tablicą
genealogiczną królów Egiptu,
w mieście Abu Kurkas znaleziono popiersie Nefretete,
Karnak  świątynie Amona, wśród nich m.in. Wielka Sala Hypostylowa  jeden z
najważniejszych zabytków,
Luksor  świątynia Amona,
Teby  dolina królów z wieloma grobowcami władców: Seti II, Amenhotepa II,
Totmesa III, Ramzesa I, IV, VI, IX, słynny grobowiec Tutenchamona, świątynie
królowej Hatszepsut,
Aleksandria  miasto historyczne założone przez Aleksandra Wielkiego, w którym
zachowało się wiele zabytków starożytności: kolumna Pompejusza, katakumby z
poczÄ…tku II w., termy, amfiteatr;
Synaj  klasztor św. Katarzyny, którego najstarsze fragmenty pochodzą z VI w.,
biblioteka z 8 tys. rękopisów, galeria starych ikon,
Bezcenne zbiory znajdują się licznie w muzeach Egiptu, zwłaszcza w muzeum w
Kairze,
Obiekty będące najważniejszymi osiągnięciami techniki Egiptu są: Kanał Suski (z
1869 r.), Wielka Tama na Nilu (3,8 km długości i 111m. wysokości);
Hurghada  region turystyczny,
RPA: przeważnie teren rozległych i wysokich wyżyn (Veldy), na północy
opadające do kotliny Kalahari. Na południu znajduje się tzw. Wysoka Krawędz

zgórami Smoczymi (najwyższy szczyt Cathin Peak). Jedyną niziną jest pas wzdłuż
Oceanu Indyjskiego i spokojnego. Dzięki położeniu w klimacie okołozwrotnikowym i
dużym wzniesieniom nad poziomem morza panuje tu bardzo zdrowy klimat.
Szata roślinna bardzo urozmaicona: sawanny i stepy wewnątrz kraju, roślinność
śródziemnomorska i wiecznie zielone lasy podzwrotnikowe na południowym
wschodzie oraz pustynie i półpustynie na północnym zachodzie.
Świat zwierząt został znacznie przetrzebiony przez ludność rdzenną, większe
skupiska obecnie tylko w parkach narodowych.
Kapsztad  nad Oceanem Atlantyckim, u stóp góry Stołowej, skąd panorama
miasta  atrakcja turystyczna; atrakcje: Zamek z 1660 r.  najstarsza historyczna
budowla, obecnie muzeum wnętrz; Groote Kerk  holenderski kościół reformatorski;
Muzeum Historii i Kultury (zbiory starożytnego Egiptu, Grecji, Rzymu, Chin, Japonii i
południowej Afryki); w okolicach wiele kąpielisk, dobrze zagospodarowane plaże,
szczególnie dookoła Półwyspu Przylądkowego,
Garden Route  kurort, bardzo atrakcyjne krajobrazy, długie plaże (np. Mossel
Bay, Knysna),
Port Elizabeth  tereny wypoczynkowe, port,
East London  największy nadmorski ośrodek wypoczynkowy,
Durban  położony na wschodnim wybrzeżu, duży ośrodek przemysłowy i port, od
południa dobrze wyposażone kąpieliska, całoroczny sezon turystyczny,
Johannesburg  bardzo duże miasto, ośrodek wydobycia złota, najgłębsza
kopalnia na świecie (3500 m) zatrudniająca ponad 3000 osób,
Pretoria  stolica, siedziba rządu, wybitne walory krajoznawcze, niezliczona ilość
drzew  Jakarada;
3
Geografia Turystyczna Åšwiata - Afryka
PN Krugera  w głębi kraju, najczęściej odwiedzany PN, dobra baza turystyczna,
zwierzęta: lamparty, antylopy, lwy, gepardy, pawiany, krokodyle, nosorożce,
hipopotamy, strusie, sebry itd.,
PN Kalahari, Gemsbok;
4
Geografia Turystyczna Åšwiata - Afryka