Układ żelazo-węgiel
Przemiany fazowe
W układzie żelazo-węgiel występują 5 przemian
fazowych:
* Przemiana perytektyczna
* Przemiana eutektyczna
* Przemiana eutektoidalna
*Przemiana alotropowa
* Przemiana magnetyczna
Przemiana perytektyczna
Temp. przemiany
1495 st. C
ąH + L = ł
Przemiana eutektyczna
Temp. przemiany
1148 st. C
LC = łE + Fe3C
Przemiana eutektoidalna
Temp. Przemiany 727 st. C
ł = ą + Fe3C
Przemiana alotropowa
Temperatura przemiany 1391 st. C Feł =Feą
Temperatura przemiany 910 st. C Feą = Feł
Przemiana magnetyczna
Temperatura przemiany 768 st. C
Fe ą paramagnetyczne =
= Fe ą ferromagnetyczne
Temperatura Curie (oznaczana TC) -
temperatura, powyżej której
ferromagnetyk gwałtownie traci swoje
właściwości magnetyczne i staje się
paramagnetykiem, zjawisko to wynika
ze zmiany fazy ciała stałego.
Podział stali ze względu na skład
chemiczny
Ze względu na skład chemiczny rozróżnia się stale
niestopowe ( węglowe) i stale stopowe. Jeżeli
zawartość jakiegoś pierwiastka w stali jest równa lub
większa od wartości podanych w tabeli , taką stal
zalicza się do stali stopowych. W zależności od
czystości ( zawartości wtrąceń niemetalicznych) i
tolerancji składu chemicznego rozróżnia się stale
niestopowe podstawowe, jakościowe i specjalne oraz
stale stopowe jakościowe i specjalne.
Zawartość Zawartość
PIERWIASTEK graniczna PIERWIASTEK graniczna
% masowe % masowe
Aluminium 0,10 Nikiel 0,30
Bor 0,0008 Ołów 0,40
Bizmut 0,10 Selen 0,10
Kobalt 0,10 Krzem 0,50
Chrom 0,30 Tellur 0,10
Miedz
0,40 Tytan 0,05
Mangan 1,65 Wanad 0,10
Molibden 0,08 Wolfram 0,10
Niob 0,06 Cyrkon 0,05
" Cementyt jest to węglik żelaza Fe3C
jest fazą między węzłową o strukturze
złożonej układu rombowego. Zawiera
6,67% masowego węgla. Jego gęstość
jest mniejsza od Fe i wynosi 7,68
Mg/m^3 Udział wiązania
metalicznego zapewnia cechy
metaliczne, np.. Przewodność
I II
elektryczną. Jest to faza bardzo krucha
o dużej odporności chemicznej, a
pomimo tego nietrwała. W stopach
żelaza z węglem może występować w
różnych składnikach strukturalnych
II
albo w postaci osobnych wydzieleń, np.
I
cementyt pierwotny, wtórny,
trzeciorzędowy.
" Ledeburyt- w układzie Fe-Fe3C
mieszanina eutektyczna
złożona z nasyconego austenitu
i cementytu pierwotnego,
krystalizująca w temperaturze
1147 st. C o zawartości 4,3% C
" Perlit- jest mieszaniną
eutektoidalną nasyconego
ferrytu i cementytu wtórnego o
zawartości 0,8% C, tworzącą się
w temperaturze 723 st. C
" Austenit- jest
międzywęzłowym
roztworem stałym węgla w
Feł o strukturze RSC, o
maksymalnej
rozpuszczalności C 2,11%
" Ferryt  jest
międzywęzłowym
roztworem stałym węgla w
Fe ą o strukturze RPC, o
maksymalnej
rozpuszczalności 0,022% C
Ferryt
Ferryt iglasty
siatkowy
Różnice między austenitem a ferrytem
Ferryt
Austenit
" Występuje w międzywęzłowym
* Występuje w międzywęzłowym
roztworze Feą
roztworze Feł
" Struktura RPC
* Struktura RSC
" Ferryt niskotemperaturowy jest
* Poniżej 723 st. C jest nietrwały i
fazą bardzo miękką ,
ulega rozpadowi na mieszaninę
plastyczną o małej
ferrytu i cementytu
wytrzymałości
* Jest fazą stosunkowo twardą,
" Rm = ok. 300MPa
wytrzymałą i jest bardzo
ciągliwy " 80 HB
* Rm= ok. 700-800MPa " A10 = 40%
* 200HB
* A10 = 40-60%
Bibliografia
*Karol Przybyłowicz  Metaloznastwo Warszawa WN-T , 2003
* Stanisław Prowans  Struktura stopów Warszawa PWN, 2000
*http://img196.imageshack.us/img196/4122/fefec3.jpg
* http://www.mechaniker.pl/Tech/Zelazo.html
* www.zsmors.aplus.pl/mat_dyd/kl_I_wykl_5.ppt
* http://www.acroni.si/data/useruploads/images/austenit.JPG
*http://www.zod.tu.koszalin.pl/dokumenty_pdf/materialy_uzupelniajace/materialozna
wstwo/3_Stopy_zelaza_z_weglem.pdf
* http://pl.wikipedia.org/wiki/Temperatura_Curie