Próbny egzamin maturalny z chemii
Odpowiedzi i schemat punktowania  poziom rozszerzony
ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA
POZIOM ROZSZERZONY
Zdający otrzymuje punkty tylko za poprawne rozwiązania, precyzyjnie odpowiadające poleceniom zawartym w zadaniach. Odpowiedzi
niezgodne z poleceniem (nie na temat) są traktowane jako błędne. Komentarze wykraczające poza zakres polecenia nie podlegają ocenianiu.
" Gdy do jednego polecenia zdający podaje kilka odpowiedzi (jedną prawidłową, inne nieprawidłowe), to nie otrzymuje punktów za żadną
z nich.
" Jeżeli polecenie brzmi: Napisz równanie reakcji..., to w odpowiedzi zdający powinien napisać równanie reakcji chemicznej, a nie jej schemat.
" Niewłaściwy dobór lub brak współczynników w równaniu reakcji powoduje utratę 1 punktu za zapis tego równania.
" W rozwiązaniach zadań rachunkowych oceniane są: metoda, wykonanie obliczeń i podanie wyniku z jednostką. Błędny zapis jednostki lub jej
brak przy ostatecznym wyniku liczbowym wielkości mianowanej powoduje utratę 1 punktu. W obliczeniach wymagane jest poprawne
zaokrąglanie wyników liczbowych.
" Całkowicie poprawne rozwiązanie zadań, uwzględniające inny tok rozumowania niż w podanym schemacie punktowania, należy ocenić pełną
liczbą punktów.
" Za poprawne obliczenia będące konsekwencją zastosowania niepoprawnej metody zdający nie otrzymuje punktów.
" Za poprawne spostrzeżenia i wnioski będące konsekwencją niewłaściwie zaprojektowanego doświadczenia zdający nie otrzymuje punktów.
Za napisanie wzorów strukturalnych zamiast wzorów półstrukturalnych (grupowych) nie odejmuje się punktów.
Zapis  �! ,  ę! w równaniach reakcji nie jest wymagany.
W równaniach reakcji, w których ustala się stan równowagi, brak  �! nie powoduje utraty punktów.
Elementy odpowiedzi umieszczone w nawiasach nie są wymagane.
Punktacja
Kryteria oceniania
Uwagi
Oczekiwana odpowiedz

za czynność sumaryczna
za metodę Zapis  92u należy traktować 1
za obliczenie i podanie liczby atomowej (Z =) 92 jako błędny. 1
1. Przykład obliczenia: 2
N = 234 �" 0,6068 = 142
Z = A  N = 234  142 = 92
1
Zadanie
Próbny egzamin maturalny z chemii
Odpowiedzi i schemat punktowania  poziom rozszerzony
Punktacja
Kryteria oceniania
Uwagi
Oczekiwana odpowiedz

za czynność sumaryczna
za wpisanie trzech nazw:
fuzja (jądrowa) 1
2. 1
rozszczepienie
reakcja jądrowa
za podanie liczby masowej i symbolu: 1
3. 1
liczba masowa 12, symbol C
za uzupełnienie obu zdań: 1
4. Katalizatorem reakcji syntezy nitrozylu jest brom lub Br2 1
Produktem przejściowym jest związek o wzorze NOBr
za uzupełnienie każdego wiersza tabeli:
Układ Typ Wzór półstrukturalny węglowodoru, w którym
orbitali hybrydyzacji wszystkim atomom węgla można przypisać ten typ
hybrydyzacji
5. 1 2
A. sp2 np.: CH2=CH2
1
B. sp
np: CH a"CH
za poprawne uzupełnienie tabeli: 1
Jednoskład- Dwuskładni-
Jednofazowy Dwufazowy
6. 1
nikowy kowy
woda z lodem
X X
woda z etanolem
X X
za uzupełnienie każdego wiersza tabeli:
o
Nazwa Rodzaj wiązania Temp. topnienia. C
Chlorek potasu
jonowe 776,0
1
7. 1 3
Chlorowodór
kowalencyjne -114,2
spolaryzowane
1
Wodór
kowalencyjne -259,3
2
Zadanie
Próbny egzamin maturalny z chemii
Odpowiedzi i schemat punktowania  poziom rozszerzony
Punktacja
Kryteria oceniania
Uwagi
Oczekiwana odpowiedz

za czynność sumaryczna
za wybór: 1
8. egzoenergetyczna, o efekcie energetycznym E2, 1
o energii aktywacji E1
za napisanie równań reakcji:
1
H2S + H2O Ć! HS + H3O+
1
HS + H2O Ć! S2 + H3O+
9. 2
lub
(H2O)
Ż#Ż#Ż#
HS + H+
H2S
�!Ż#Ż#
Ż#
(H2O)
Ż#Ż#Ż#
S2 + H+
HS
�!Ż#Ż#
Ż#
za napisanie równań reakcji:
(T)
1
I: Cu + 2H2SO4 Ż#Ż#
CuSO4 + SO2 + 2H2O
10. 1 3
(T)
II: (NH4)2Cr2O7 Ż#Ż#
Cr2O3 + N2 + 4H2O
1
(Pt)
III: 4NH3 + 5O2 Ż#Ż# 4NO + 6H2O

a. za uzupełnienie tabeli: 1
1. NO
2. Cr2O3
3. SO2
11. 3
b. za napisanie równań reakcji:
1
Cr2O3 + 6HCl 2CrCl3 + 3H2O
1
Cr2O3 + 6NaOH + 3H2O 2Na3[Cr(OH)6]
a. za obliczenie masy NaOH: 0,8 g 1
b. za wybór sprzętu: A, D (i E lub C) 1
12. 3
c. za opis wykonania uwzględniający odważenie NaOH oraz 1
rozcieńczenie do objętości 200 cm3 (do kreski)
3
Zadanie
Próbny egzamin maturalny z chemii
Odpowiedzi i schemat punktowania  poziom rozszerzony
Punktacja
Kryteria oceniania
Uwagi
Oczekiwana odpowiedz

za czynność sumaryczna
za uzupełnienie każdego wiersza tabeli:
W roztworze wodnym może pełnić rolę
tylko kwasu tylko zasady kwasu lub zasady
Br�nsteda Br�nsteda Br�nsteda
1
Cząsteczka
CH3COOH CH3NH2   
13. 3
obojętna
1
1
Kation
H3O+    [Al(H2O)5OH]2+
Anion
   HCOO- HS-
a. za sporządzenie wykresu: Jeżeli zdający popełni błąd
 opis osi, dobór jednostki, w opisie osi lub doborze 1
 sporządzenie wykresu jednostek, ale poprawnie 1
sporządzi wykres otrzymuje 1p
8
7
6
5
4
3
14. 3
2
1
0
0,1 0,2 0,4 0,6 0,8 1
C, mol/dm3
b. za odczytanie: Jednostka jest wymagana, jeśli 1
w opisie osi wykresu nie ma
(ą H") 3,3 (%) ą dokładność przyjętej skali
naniesionej jednostki.
4
Zadanie
ą
,%
Próbny egzamin maturalny z chemii
Odpowiedzi i schemat punktowania  poziom rozszerzony
Punktacja
Kryteria oceniania
Uwagi
Oczekiwana odpowiedz

za czynność sumaryczna
a. za uzupełnienie opisu: Nazwy elektrod  1pkt,
wpisanie symboli
i wzorów jonów  1pkt
15. 3
b. za obliczenie SEM: 1
SEM = 1,56 V
za metodę wykorzystującą prawa elektrolizy: 1
za obliczenia i wynik z jednostką: 1
t = 40,2(1) min lub około 40 min lub 40 min i13 s
16. 2
Przykład obliczenia:
M �"I�" t m �"n �"F 5, 4�"1�"96500
m= �! t = = = 2412,5 s H" 40 min
n �"F M �"I 108�"2
za metodę wykorzystującą prawo Hessa: 1
za obliczenie i wynik z jednostką: 1
17. "H = 52,4 kJ/mol 2
Przykład rozwiązania:
"Hx = 2"H1 +"H2 -"H3 = 2(-393,5)-571,8+1411,2 = 52,4 kJ/mol
za poprawne uzupełnienie wiersza (podanie wzoru i nazwy Należy uznać za poprawne
systematycznej węglowodoru): wzory uproszczone
Wzór Nazwa systematyczna
węglowodorów cyklicznych.
CH2 cyklopentan 1
18. 2
CH2 CH2
Węglowodór I
H2C CH2
np.:
np.:
Węglowodór II
pent-1-en
1
CH3CH2CH2CH=CH2
5
Zadanie
Próbny egzamin maturalny z chemii
Odpowiedzi i schemat punktowania  poziom rozszerzony
Punktacja
Kryteria oceniania
Uwagi
Oczekiwana odpowiedz

za czynność sumaryczna
za podanie wzorów: Zapisy: 1
1
a) CH3Ca"CH CH3Ca"C4H7 i CH3Ca"CC3H7
19. 2
należy traktować jako błędne.
b) CH3Ca"CCH2CH2CH3
za metodę obliczenia wykorzystującą stałą równowagi 1
za obliczenia i wynik z jednostką: 0,77 mola 1
Przykład obliczenia:
x  liczba moli estru i liczba moli wody w stanie równowagi
20. 2
(2  x)  liczba moli alkoholu w stanie równowagi
(1,25  x)  liczba moli kwasu w stanie równowagi
2
x2 x
KC = 1 = x = 0,77
(2 - x)(1,25 - x) (2 - x)(1,25 - x)
za bilans elektronowy, np.: Należy uznać każdą inną 1
poprawną formę przedstawienia
CH3CH2OH + H2O CH3COOH+ 4H+ + 4e �#(x3)
bilansu elektronowego, np.:
Cr2O72 + 14 H+ + 6e 2Cr3+ + 7H2O �#(x2)
-I III
21. C C+ 4e- (x3) 2
VI III
2Cr+ 6e- 2Cr (x2)
za uzupełnienie współczynników:
1
3CH3CH2OH+ 2Cr2O72 +16H+ 3CH3COOH + 4Cr3+ +11H2O
6
Zadanie
Próbny egzamin maturalny z chemii
Odpowiedzi i schemat punktowania  poziom rozszerzony
a. za uzupełnienie każdego wiersza tabeli:
Zabarwienie Odczyn roztworu
1
czerwony kwasowy
kwas octowy
lub różowy
1
palmitynian potasu
niebiesko-zielony zasadowy
22. 4
b. za napisanie równań: Za poprawny należy uznać
zapis: 1
CH3COOH + H2O Ć! CH3COO + H3O+
1
CH3COOH Ć! CH3COO + H+
C15H31COO + H2O Ć! C15H31COOH + OH
lub C15H31COO + K++ H2O Ć! C15H31COOH + K+ + OH
za identyfikację: Za identyfikację:
A. skrobia 4 substancji  2pkt,
23. B. glukoza 3 substancji  1pkt, 2
C. laktoza 2, 1 lub żadnej  0pkt
D. sacharoza
a. za uzupełnienie schematu: 1
CHO
H
OH
H
HO
1
OH
H
24.
H
OH
CH2OH
b. za wybór odczynnika: (zawiesina) Cu(OH)2 lub wodorotlenek 1
miedzi(II) 1
2
za podanie obserwacji: osad rozpuszcza się i powstaje (klarowny)
roztwór o szafirowym zabarwieniu.
za wybór:
25. 1 1
Y
7
Próbny egzamin maturalny z chemii
Odpowiedzi i schemat punktowania  poziom rozszerzony
za napisanie wzoru:
O
O
CH3 CH C
26. CH2 C 1 1
N CH CH2 COOH
NH2 N
H
H
COOH
za uzupełnienie schematów, np.:
COOH
COOH
NH2 H
H
NH2
27. 1 1
H
CH3 H3C
H
CH3CH2
CH2CH3
za określenie stopni utlenienia:
III
-III 0
28. 1 1
CH3 CH COOH
OH
za podanie wzoru:
CH3 C COOH
29. 1p 1
O
za wpisanie 5 wpisów  2pkt,
1. P 4,3 wpisy  1pkt,
2. P 2, 1 lub brak wpisu 
30. 2
3. F 0pkt
4. P
5. F
RAZEM
60
8