Ćwiczenie dodatkowe - zagadnienia związane ze zmysłem wzroku

I.

Zagadnienia do przygotowania na podstawie ogólnodostępnej literatury (np.
podręczniki biochemii, Encyklopedia biologiczna, podręczniki okulistyki,
internet):

1.

Budowa oka, ze szczególnym uwzględnieniem części leżących na drodze
promieni świetlnych

2.

Widmo światła białego

3.

Wady wzroku i sposoby ich korekcji

4.

Molekularne podstawy recepcji światła w oku

5.

Teorie widzenia barwnego

6.

Przekazywanie informacji w układzie nerwowym

7.

Definicja dioptrii

II.

Uwagi ogólne

Pośród wielu spotykanych w naturze rozwiązań narzadow fotoczułych, oko

kręgowcow oraz oko głowonogów, stanowią niesłychanie sprawne i skomplikowane
struktury, dobrze przystosowane do odbierania bodźców promieniowania
elektromagnetycznego z zakresu widzialnego. Dla człowieka zakres czułości to 380
nm do 780 nm (od fioletu do ciemnej czerwieni). Wiele gatunków bezkręgowców ma
oczy zdolne do odbierania bodźców z zakresu ultrafioletu. Zmysł wzroku stanowi dla
człowieka podstawowe medium kontaktu ze światem. Siatkówka oka zawiera ok. 3
mln czopków i 10

9

pręcików. Obraz postrzegany przez oczy jest przesylany do

mózgu i to sprawność mózgu w dużej mierze decyduje o naszych wrażeniach
wzrokowych. Niesłychanie duży jest zakres natężeń światła, przy których oko może
pracować - wynosi aż 14 rzędów wielkości, od niemal pojedynczych fotonów, aż do
blasku bliskiego świeceniu powierzchni Słońca.

Ćwiczenie ma za zadanie zapoznanie z wybranymi sposobami oceny

sprawności zmysłu wzroku i ze zdolnością do postrzegania barw.

Część praktyczna:

!

Przy pomocy wklęsłego lustra obejrzyj dokładnie własne oko. Postaraj się
zidentyfikować następujące jego części:

"

powieki

"

rzęsy

"

tęczówkę

"

źrenicę

!

Do dokładniejszego zbadania tęczówki można wykonać jej zdjęcie przy
pomocy prostego mikroskopu cyfrowego INTEL.

Zwróć uwagę na zabarwienie, na regularność rozmieszczenia

elementów barwnych tęczówki. Wygląd oka i jego otoczenia jest dla
doświadczonego lekarza (nie tylko okulisty!) ważnym elementem
diagnostycznym (np. „worki” pod oczami, czerwone białka oczu, zaburzenie
przebiegu naczyń krwionośnych tęczówki). Irydologia postuluje, że na
podstawie wyglądu tęczówki da się zdiagnozować niemal wszystkie choroby i
niedomagania.

Wykonaj szkic rozmieszczenia plamek i nieregularności widocznych na

własnej tęczówce któregoś oka. Poszukaj w internecie tablic-map tęczówki
i sprawdź, co może Ci dolegać...

!

Przy pomocy dostarczonych tablic do badania ostrości wzroku przeprowadź
badanie ostrości widzenia każdego oka. Oto przebieg doświadczenia:

"

Podzielić się na zespoły doświadczalne (2 lub 3-osobowe)

"

Oglądnąć tablice do badanie ostrości wzroku, zwróć uwagę na liczby
po prawej i lewej stronie symboli lub liter do odczytywania. Dlaczego
jedna z tablic nie ma liter, tylko symbole optometryczne?

"

Zawiesić tablice w wybranym miejscu sali ćwiczeń i odmierzyć od
odległość 5 m, oznaczyć to miejsce na podłodze.

"

Jedna z osób zespołu zajmuje miejsce przy tablicy (OKULUSTA), a
osoba badana- staje na linii 5 m.

"

Osoba badana przesłania sobie jedno oko dłonią i stara się przeczytać
rząd liter lub symboli wskazywany przez OKULISTĘ. Okulista zapisuje,
w którym rzędzie odczytywanie było bezbłędne.

"

Czynność z poprzedniego punktu powtarzamy dla drugiego oka.

"

Po zamianie rolami przeprowadzić badanie ostrości wzroku dla
następnej osoby.

!

Zmontuj samodzielnie układ elektroniczny do badań nad „mieszaniem
kolorów” posługując się załączonym schematem. Zwróć uwagę na właściwe
połączenie przewodów elektrycznych (+ =barwa czerwona wtyczki, - : inne
barwy). Zestaw składa się z następujących elementów:

"

zasilacz 15 V do zasilania „miksera barw”

"

mikkser barw

"

oscyloskop cyfrowy

"

komputer

!

Zapoznaj się z elektronicznym mikserem barw. Zaobserwuj efekty barwne
w „dużej” lampce przy różnych nastawach, a także efekty barwne w małych
lampkach - obserwowane z daleka i z bliska. Zapisz, w jakiej odległości od
źródeł światła zanika wrażenie oddzielnych źródeł światła przy małych
lampkach.

!

Przy użyciu oscyloskopu spróbuj określić częstotliwość pracy diody
czerwonej, przy której zanika wrażenie migotania. Powtórz to doświadczenie
dla diody zielonej. Czy częstotliwość ta jest taka sama dla każdej barwy
podstawowej? Czy częstotliwość ta jest taka sama dla różnych
obserwatorów?