36

Radioelektronik Audio-HiFi-Video 9/2003

Odtwarzacze DVD

rozwijaj¹ siê

dynamicznie,

wprowadzane s¹

do nich nowe funkcje

³¹cz¹ce œwiat

komputerów

z urz¹dzeniami

elektroniki u¿ytkowej.

ODTWARZACZE DVD

W

sprzêcie RTV

tradycyjnie ko-

rzysta siê z in-

nych formatów

ni¿ w kompute-

rach, jednak od

kilku lat coraz

g³oœniej mówi

siê o konwergencji mediów, a integracja

domowego œrodowiska elektronicznego sta-

³a siê jedn¹ z podstaw dzia³ania wielu firm.

Opracowana przez firmy Microsoft i Pana-

sonic technika HighMAT (High-Performan-

ce Media Access Technology) ³¹czy œwiat

komputerów i urz¹dzeñ elektroniki u¿ytko-

wej (rys.1). Zdjêcia, muzyka i inne treœci

zapisane w komputerach PC na p³ytach

CD-R/RW w formatach cyfrowych audio:

WMA, MP3 i wideo: JPEG, WMV, MPEG4

mog¹ byæ odtwarzane w nowych modelach

odtwarzaczy DVD Panasonica. Dodatko-

wo zyskuje siê mo¿liwoœæ ³atwiejszego wy-

boru utworów audio. Wyœwietlane s¹ listy

utworów np. plików MP3, tekst Meta-data,

menu p³yty. Wiêkszoœæ modeli odtwarza-

czy DVD innych firm tak¿e odtwarza pliki

muzyczne MP3 i WMA oraz wideo JPEG.

Tak¿e popularne staje siê odtwarzanie p³yt

DVD nagrywanych w domowych nagrywar-

kach do jednokrotnego lub wielokrotnego za-

pisu. Panasonic promuje swój standard

DVD-RAM, a Philips DVD+R/RW; mniej po-

pularny jest standard Pioneera DVD-R/RW.

Odtwarzacze DVD firm Sony i Thomson

odtwarzaj¹ p³yty nagrane w formacie

DVD+R/RW i DVD-R/RW (w trybie video

recording).

Odtwarzanie zdjêæ

Odtwarzanie zdjêæ zapisanych na p³ytach

CD, DVD to funkcja, któr¹ ma wiêkszoœæ no-

wych modeli odtwarzaczy DVD.

Firma Pioneer w modelach DV-464/360 za-

stosowa³a wyszukiwarkê zdjêæ (Disc Navi-

gator). Mo¿liwe jest obracanie i powiêksza-

nie zdjêæ dwu- i czterokrotne. Dziêki temu

poruszanie siê w g¹szczu cyfrowych fotogra-

fii zapisanych na p³ytach Picture CD, DVD

jest proste. Wyœwietlane s¹ miniatury zdjêæ,

dziêki którym mo¿na szybko rozpoznaæ szu-

kan¹ fotografiê. Potem wystarczy przyci-

sn¹æ okreœlony klawisz pilota zdalnego ste-

rownia od DVD, a wybrane zdjêcie pojawi

siê na ca³ym ekranie telewizora.

Nowoœci¹ firmy Philips jest DVD 737 odtwa-

rzaj¹cy filmy zapisane na p³ytach CD w for-

matach DivX i MPEG4.

Ciekawe rozwi¹zanie pokazu slajdów maj¹

odtwarzacze DTH 211 i 231 firmy Thomson

i DVD 728 i 737 firmy Philips (rys.2). Mo¿-

na ogl¹daæ zdjêcia z jednoczesnym odtwa-

rzaniem plików MP3, nagranych na tej sa-

mej p³ycie.

Uk³ady poprawy jakoœci

obrazu

Nadal prowadzone s¹ prace nad popraw¹

jakoœci obrazu. Czêœæ odtwarzaczy DVD

umo¿liwia podwojenie rozdzielczoœci obra-

zu przez zamianê wyœwietlania obrazu z wy-

bieraniem miêdzyliniowym na kolejnolinio-

we (progresywne wyjœcie wideo). Jest to

szczególnie istotne, gdy korzysta siê z obra-

zu o du¿ej przek¹tnej, jaki wytwarza projek-

tor, poniewa¿ zanika wtedy liniowa struktu-

ra obrazu.

Czêœæ odtwarzaczy DVD ma uk³ad redukcji

szumu blokowego BNR (Block Noise Re-

duction), spowodowanego kompresj¹ obra-

zu zapisywanego na p³ycie DVD. Szum blo-

kowy objawia siê jako regularne zak³ócenie

obrazu przypominaj¹ce mozaikê. Uk³ad

BNR wyg³adza obraz.

S¹ te¿ uk³ady poprawy ostroœci miêdzy

ciemnymi i jasnymi fragmentami obrazu,

zwiêkszaj¹ce wyrazistoœæ obrazu w ciem-

nych scenach, których jest du¿o w filmach.

Firma Sony stosuje uk³ad DVE (Digital Video

Enhancer).

Bardziej wyrafinowanym uk³adem jest Depth

Enhancer firmy Panasonic, który odtwarza

wyraŸny obraz z pe³n¹ g³êbi¹ kolorów. Kon-

wencjonalne systemy redukcji szumów kory-

guj¹ ca³y obraz – tak¿e te jego fragmenty,

które s¹ dobrej jakoœci. Taka metoda powo-

duje obni¿enie jakoœci wyœwietlanego obra-

zu. Uk³ad Depth Enhancer poprawia jedynie

t³o obrazu gdzie najczêœciej wystêpuj¹ znie-

kszta³cenia i nie ingeruje w odtwarzanie ko-

lorów, czy te¿ drobnych szczegó³ów obrazu.

Rys.1. Urz¹dzenia komputerowe i elektroniki u¿ytkowej wspó³pracuj¹ce ze sob¹ w systemie HighMAT

Rys.2. Odtwarzacz DVD Philips DVD 737 odtwarzaj¹cy filmy w formatach DivX i MPEG4

37

NA RYNKU AV

Radioelektronik Audio-HiFi-Video 9/2003

W

ybrane parametry i funkcje stacjonarnych odtwarzaczy DVD

Monitor

W modelu S75 Panasonica nastêpuje auto-

matyczny dobór jakoœæ obrazu w zale¿no-

œci od rodzaju urz¹dzenia na jakim bêdzie

wyœwietlany obraz (rys.3). Uwzglêdniono

cechy charakterystyczne obrazu jaki daje te-

lewizor z kineskopem, telewizor projekcyjny,

projektor CRT lub LCD, monitor plazmowy.

Audio

Odtwarzacze DVD s³u¿¹ tak¿e do odtwarza-

nia p³yt muzycznych. Najlepsze z nich ma-

j¹ uk³ady poszerzaj¹ce pasmo odtwarza-

nych dŸwiêków.

Cech¹ charakterystyczn¹ odtwarzaczy DVD

Panasonica jest funkcja remasteringu, która

dotyczy nie tylko nagrañ audio CD, ale tak-

¿e plików muzycznych MP3 i WMA.

Cyfrowy uk³ad poprawy dŸwiêku Double Re-

Master (rys.4) powoduje odtwarzanie czêœci

sk³adowych nagrania o czêstotliwoœci po-

wy¿ej 20 kHz, co znacznie poprawia jakoœæ

ods³uchu np. muzyki z p³yt CD. Uk³ad Dou-

ble Re-Master dzia³a wykorzystuj¹c cyfrowy

procesor sygna³owy (DSP), aby wytworzyæ

sygna³y o czêstotliwoœciach powy¿ej 20 kHz.

S¹ one dodawane do oryginalnych danych

zapisanych na p³ycie, zachowuj¹c przy tym

naturaln¹ harmoniczn¹ strukturê dŸwiêku.

Zastosowany przetwornik cyfrowo-analogo-

wy 192 kHz/24 bity dodatkowo poprawia

odtwarzanie dŸwiêku, który jest bardziej re-

alistyczny i wierny orygina³owi. Rozwi¹zanie

to jest szczególnie przydatne przy odtwarza-

niu p³yt CD-R/RW zawieraj¹cych skompre-

sowane pliki MP3 i WMA. WyraŸnie sp³a-

szczony dŸwiêk plików MP3 zostaje pod-

dany obróbce cyfrowej i s³uchacz otrzymu-

je jakoœæ dŸwiêku zbli¿on¹ do orygina³u

przed skompresowaniem.

Podobny uk³ad Hi Bit Legato Pro stosuje Fir-

ma Pioneer do poszerzenia pasma, ale tyl-

ko popularnych p³yt muzycznych CD.

DVD – Audio

czy Super Audio CD

P³yty DVD-Audio i Super Audio CD daj¹ce

dŸwiêk najlepszej jakoœci s¹ ju¿ odtwarzane

przez odtwarzacze klasy popularnej, ale je-

dynie odtwarzacze DVD firmy Pioneer DVD

747A i 757Ai odtwarzaj¹ oba standardy.

Standard Super Audio CD opracowa³y firmy

Philips i Sony. Zapis na p³ycie Super Audio

CD odbywa siê w technice bezpoœredniego

strumienia cyfrowego DSD (Direct Stream

Digital) – technika 1-bitowa. Czêstotliwoœæ

próbkowania w systemie DSD wynosi

2,8224 MHz i jest 64-krotnie wiêksza ni¿

na p³ytach CD. Otrzymuje siê pasmo prze-

noszenia od 0 do 100 kHz, dynamikê 120

dB. Na p³ycie Super Audio CD mo¿na zapi-

saæ tak¿e inne dane, teksty utworów, infor-

macje wydawcy, a nawet obrazy.

Standardowa p³yta SACD zawiera jedn¹

warstwê o du¿ej pojemnoœci HD. S¹ p³yty

dwuwarstwowe o podwójnej pojemnoœci

i hybrydowe zawieraj¹ce warstwê CD i HD.

DŸwiêk mo¿e byæ zapisywany stereofonicz-

nie lub wielokana³owo.

Standard DVD-Audio popiera znacznie wiêk-

sza grupa producentów odtwarzaczy DVD

(ok. 40) pod przewodnictwem koncernu

Matsushita (Panasonic). Dla standardu

DVD-Video przyjêto za³o¿enia 96 kHz/ 24 bi-

ty dla dwóch kana³ów + obraz. Dla p³yty

tylko audio dŸwiêk niepodany kompresji ma

czêstotliwoœæ próbkowania 192 kHz /24 bit.

Do zapisu jest stosowana modulacja im-

pulsowo-kodowa (PCM), pasmo czêstotliwo-

œci wynosi 96 kHz, dynamika 144 dB. Mu-

zykê nieskomprymowan¹ mo¿na nagraæ

tak¿e wielokana³owo (96 kHz/ 24 bity)

w szeœciu kana³ach, aby uzyskaæ atrakcyj-

ne wra¿enia dŸwiêkowe. Zwiêkszenie pa-

sma przenoszenia do 96 kHz umo¿liwia

odbiór sk³adowych dŸwiêków, których bez-

poœrednio nie s³yszymy, ale s¹ one w jakiœ

sposób odbierane przez nasz system s³u-

chowy.

Który ze standardów siê przyjmie, zale¿eæ

bêdzie od producentów p³yt. Wiêcej jest ty-

tu³ów nagranych w formacie SACD.

Dekodery dŸwiêku

Podstawow¹ funkcj¹ odtwarzaczy DVD jest

odtwarzanie filmów, którym towarzyszy

dŸwiêk wielokana³owy. DŸwiêk mo¿e byæ

dekodowany na 5 kana³ów i kana³ niskoto-

nowy (format 5.1) w odtwarzaczu DVD lub

amplitunerze. W odtwarzaczach DVD s¹

wbudowywane dekodery dŸwiêku wieloka-

na³owego Dolby Digital i DTS oraz MPEG.

Oprócz tego s¹ stosowane systemy posze-

rzenia panoramy dŸwiêku i wytworzenia

efektów specjalnych przy odtwarzaniu za

pomoc¹ dwóch g³oœników telewizora. Popu-

larne s¹ systemy Virtual Dolby, Dolby Labo-

ratories, 3D Philips, TruSurround by SRS

Pioneer, TV Virtual Surround Sony. Systemy

te mog¹ mieæ kilka opcji wytwarzania pozor-

nego pola akustycznego. Przyk³adowo sy-

stem TV Virtual Surround (rys. 5) ma tryb Dy-

namic, który wytwarza dwa pozorne Ÿród³a

dŸwiêku usytuowane za s³uchaczem, oraz

zwiêksza poziom g³oœnoœci dialogów aby

by³y lepiej s³yszalne na tle efektów specjal-

nych. W trybie Wide w miejsce dwóch pozor-

nych Ÿróde³ dŸwiêku pojawia siê ich dziesiêæ,

aby efekt przestrzenny by³ pe³niejszy. W try-

bie Night ograniczona jest g³oœnoœæ scen

akcji, przez co dialogi mimo ma³ej g³oœnoœci

s¹ wyraŸnie s³yszalne, scena dŸwiêkowa

ulega poszerzeniu. Z trybu Standard korzy-

sta siê, gdy odtwarzacz jest do³¹czony do

wie¿y lub stereofonicznego wzmacniacza.

Wtedy powstaje 6 pozornych Ÿróde³ dŸwiê-

ku z du¿¹ dynamik¹.

DVD i inne urz¹dzenia

Nadal modne s¹ p³askie obudowy odtwarza-

czy DVD, dotyczy to tak¿e urz¹dzeñ ze

zmieniaczami p³yt. Firma Panasonic oferu-

je piêciop³ytowy zmieniacz w obudowie

o wysokoœci 54,5 mm.

Nietypowy napêd p³yty DVD zastosowano

w odtwarzaczu DTH 311 firmy Thomson. Za-

miast szuflady na któr¹ k³adzie siê p³ytê

jest szczelina na p³ytê (Slot).

Popularne sta³y siê urz¹dzenia, w których

zastosowano odtwarzacze DVD razem

z magnetowidem. Prawie ka¿da z du¿ych

firm ma taki model w swojej ofercie.

Odtwarzacze DVD prawie zniknê³y z mini-

wie¿, które zast¹pi³y zestawy amplituner

i napêd DVD w jednej atrakcyjnej obudowie,

oferowane z ma³ymi lub du¿ymi kolumnami

g³oœnikowymi. Odtwarzacze DVD s¹ tak¿e

montowane w telewizorach, co jest dobrym

rozwi¹zaniem do ma³ych mieszkañ i dla

osób chc¹cych ogl¹daæ przede wszystkim fil-

my.

n

Jerzy Justat

38

Radioelektronik Audio-HiFi-Video 9/2003

Rys.3. Cechy jakoœci obrazu uwzglêdniane automatycz-

nie przez odtwarzacz DVD S75 Panasonic (funkcja

Monitor) s

Rys.4. Odtwarzane pasma w wyniku dzia³ania funk-

cji Double Re-Master firmy Panasonic

Rys.5. Tryby pracy w systemie dŸwiêku TV Virtual

Surround a – Dynamic, b – Wide, c – Night, d – Stan-

dard

a)

b)

c)

d)

Poziom g³oœnoœci efektow specjalnych

Poz. g³oœnoœci dialogów

Poz. g³oœnoœci dialogów

Poziom g³oœnoœci efektow specjalnych