Zasady udzielania pierwszej pomocy

12.07.2006.

Wypadki komunikacyjne wciąż stanowią główną przyczynę urazów w Polsce. Każdego roku odnotowuje

się ich około 50 tysięcy. Dlatego od lat prowadzone są starania, aby ich liczbę zminimalizować.

Organizowane są społeczne kampanie edukacyjne zachęcające do zachowań zgodnych z przepisami ruchu

drogowego. Zaostrzane są również kary dla tych, którzy tych przepisów nie przestrzegają.

Niezależnie od liczby przeprowadzanych akcji oraz ich skuteczności, wypadków drogowych całkowicie nie

da się wyeliminować. Już samo znaczenie słowa „wypadek” nasuwa na myśl coś

niemożliwego do przewidzenia, a więc trudnego do uniknięcia. Dlatego tak ważne jest, aby każdy w miarę

swoich możliwości znał zasady udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej i potrafił zapobiec tragedii.

Przede wszystkim należy być świadomym tego, że zgodnie z art. 162 § 1 kodeksu karnego: „Kto

człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo

ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej

osoby na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze

pozbawienia wolności do lat 3.”

oraz z art. 93 § 1 kodeksu wykroczeń: „Prowadzący pojazd, który, uczestnicząc w wypadku

drogowym, nie udziela niezwłocznej pomocy ofierze wypadku, podlega karze aresztu albo

grzywny.”

Z drugiej strony obowiązuje też stara etyczna zasada „Primum non nocere”, czyli

„po pierwsze – nie szkodzić”.

Osoba bez wiedzy i umiejętności udzielania pierwszej pomocy, w momencie gdy jej interwencja jest

niezbędna, znajduje się w sytuacji bohatera tragedii antycznej, którego każdy wybór kończy się

katastrofą.

Najlepszym rozwiązaniem jest więc uczestnictwo w specjalnych kursach prowadzonych przez ratowników

medycznych. Jednak samo zainteresowanie tematem jest już pierwszym krokiem. Drugi to uzyskanie

paru podstawowych informacji dotyczących zachowania podczas wypadku drogowego.

Bardzo ważną sprawą jest zabezpieczenie miejsca wypadku – odpowiednie zaparkowanie swojego

samochodu, ustawienie trójkątów ostrzegawczych, włączenie świateł awaryjnych, a w razie potrzeby

zabezpieczenie uszkodzonego pojazdu przed wybuchem, przewróceniem itp. Oczywiście jak najszybciej

należy wezwać profesjonalną pomoc. Trzeba podać miejsce i rodzaj wypadku, liczbę i orientacyjny stan

poszkodowanych, a także swoje dane osobowe.

Szybka ocena stanu poszkodowanych jest niezbędna, gdyż jeżeli ofiar jest więcej, trzeba zdecydować

komu w pierwszej kolejności udzielić pomocy. Kiedy osoba nie wymaga reanimacji oraz przebywanie w

pojeździe nie stwarza bezpośredniego zagrożenia, lepiej nie ruszać jej z miejsca ani nie zmieniać pozycji.

Zawsze trzeba liczyć się z prawdopodobnym uszkodzeniem kręgosłupa u uczestnika wypadku.

Pierwszą czynnością musi być zawsze sprawdzenie czy poszkodowany jest przytomny (reakcja na głos,

dotyk, ból), czy oddycha (obserwacja ruchów klatki piersiowej, zabarwienia skóry), czy ma zachowane

krążenie (sprawdzenie tętna na tętnicy szyjnej, reakcji źrenicy na światło). Ważne jest, aby wszystko

wykonać jak najszybciej, gdyż w przypadku zatrzymania oddychania i krążenia cenna jest każda sekunda

- już po 4 minutach zachodzą nieodwracalne zmiany w mózgu.

Przed przystąpieniem do reanimacji należy zapewnić drożność dróg oddechowych – odchylić głowę

ofiary do tyłu (nie wolno tego robić u osób podejrzewanych o uraz odcinka szyjnego kręgosłupa). Istnieje

również możliwość zatkania dróg oddechowych ciałem obcym. W takiej sytuacji trzeba wydobyć je z ust

poszkodowanego. Przyczyną braku oddechu może być też zapadnięcie się nasady języka u

nieprzytomnego leżącego na wznak.

Portal drogowy Edroga - projektowanie dróg

http://www.edroga.pl

Kreator PDF

Utworzono 26 April, 2009, 18:18

Jeżeli pomimo tych czynności osoba nadal nie oddycha – rozpoczynamy sztuczną wentylację

(oddychanie). Dwie najbardziej znane metody to: usta-usta i usta-nos. Stosowane są zamiennie w

zależności od tego czy mamy do czynienia z niedrożnością nosa czy ust. Ratujący robi wdech niewiele

głębszy niż przy normalnym oddychaniu i powoli wydycha powietrze do ust/nosa chorego. Szybciej

wydychane powietrze może trafić do żołądka i spowodować wymioty – niezwykle niebezpieczne u

nieprzytomnej osoby. Zalecana częstość oddychania jest zróżnicowana (dorośli co 5 s., dzieci co 4 i

niemowlęta co 3 s.) Należy uważnie obserwować klatkę piersiową pacjenta, której ruchy (lub ich brak)

określą skuteczność wentylacji. Sztucznego oddychania nie należy przerywać aż do powrotu

samodzielnego oddechu lub przyjazdu pogotowia.

W przypadku stwierdzenia zatrzymania krążenia należy ułożyć osobę płasko na plecach na możliwie

twardym podłożu. Na wysokości około 1/3 dolnej części mostka znajduje się punkt ucisku, na którym

ratownik kładzie dłonie. Klatkę piersiową poszkodowanego należy uciskać na głębokość około 3-5 cm

ciężarem ciała. Pozycja ratownika: ramiona i łokcie wyprostowane, prostopadle do ciała reanimowanego,

barki pionowo nad mostkiem, palce uniesione do góry lub skrzyżowane. Częstotliwość uciśnięć to około

80-100/minutę. U dzieci masaż wykonuje się jedną ręką, natomiast u niemowląt wystarczą dwa palce.

Proporcje masażu i sztucznego oddychania to 15:2 (na każde dwa wdechy przypada 15 uciśnięć mostka).

Tętno i oddech powinno się skontrolować po 4 takich cyklach.

Osoby nieprzytomne, u których nie stwierdzono zaburzeń oddychania i krążenia, należy ułożyć w tzw.

pozycji bezpiecznej, czyli bocznej ustalonej (głowa, szyja i plecy w jednej linii, natomiast ręce i nogi

zgięte, pomagają utrzymać ciało w stabilnym położeniu). Ułożenie w pozycji bezpiecznej zapobiega

zadławieniu się treścią żołądkową czy zablokowaniu gardła przez język u nieprzytomnej osoby.

Dopiero w dalszej kolejności należy ocenić stan poszkodowanego pod względem: krwawienia, złamań,

oparzenia czy wstrząsu.

W przypadku zranienia ranę przykrywamy sterylnym opatrunkiem i bandażujemy, a jeżeli obrażeniu

uległa kończyna, można podnieść ją powyżej poziomu serca. Nie wolno ran dotykać, przemywać ani

usuwać z nich obcych ciał, aby nie spowodować większego krwotoku. Nie można również stosować

wąskich opasek uciskowych – niebezpieczeństwo niedotlenienia, uszkodzenia naczyń, nerwów i

mięśni (opaski stosuje się tylko w wyjątkowych przypadkach amputacji lub zmiażdżenia kończyny). W

sytuacji krwotoku wewnętrznego, układamy poszkodowanego na wznak, unosząc lekko jego nogi do góry.

Objawami krwotoku są: osłabienie, blade zabarwienie skóry, przyspieszenie tętna i spadek ciśnienia

tętniczego krwi.

Przy złamaniach (najczęściej są to kończyny) należy unieruchomić miejsce złamania oraz dwa najbliższe

stawy i zatamować możliwe krwawienie. Zakazane jest natomiast samodzielne nastawianie kości i

niepotrzebne przenoszenie rannego. Złamanie raczej nie przysparza problemów w rozpoznaniu –

charakteryzuje je ból i obrzęk, ograniczenie lub niezdolność do wykonania ruchów, patologiczne

ustawienie lub ruchomość (w przypadku złamań otwartych również krwawiące rany).

Po wszystkim należy osobę poszkodowaną okryć, aby nie dopuścić do utraty ciepła oraz, w miarę

możliwości, uspokoić. Niewskazane jest podawanie jakichkolwiek płynów osobie półprzytomnej lub

skarżącej się na ból brzucha.

Warto pamiętać o samochodowej apteczce, w której powinny znaleźć się przynajmniej:- lateksowe

rękawiczki;

- maseczka zabezpieczająca podczas sztucznego oddychania;

- trójkątna chusta;

- folia ratownicza chroniąca rannego przed utratą ciepła;

- materiały opatrunkowe.

Portal drogowy Edroga - projektowanie dróg

http://www.edroga.pl

Kreator PDF

Utworzono 26 April, 2009, 18:18

Jak już zostało wcześniej wspomniane, zapoznanie się z powyższym tekstem nie wystarczy do udzielenia

skutecznej pierwszej pomocy. Dostarcza on jedynie pewnych podstawowych informacji, które w żadnym

stopniu nie zastąpią praktycznych umiejętności zdobytych w trakcie ćwiczeń pod okiem instruktora. Jeżeli

jednak, drogi czytelniku, dotarłeś aż do końca tego artykułu, jesteś przynajmniej na dobrej (e)drodze do

sukcesu również w tej dziedzinie.

(ic)

Podstawa:

- ratownictwo.win.pl

- pierwsza-pomoc.prv.pl

- porady.autocentrum.pl

- Ogólnopolskie Wydanie Specjalne „Bezpieczna Droga” - "Pierwsza Pomoc"/(bc)

- kgp.gov.pl

{moscomment}

Portal drogowy Edroga - projektowanie dróg

http://www.edroga.pl

Kreator PDF

Utworzono 26 April, 2009, 18:18