„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Zbigniew Lankiewicz

Sporządzanie mapy do celów prawnych 311[10].Z3.04

Poradnik dla ucznia

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Wanda Brześcińska
dr inż. Barbara Gąsowska



Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Barbara Kapruziak



Konsultacja:
mgr Małgorzata Sienna

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 311[10].Z3.04
Sporządzanie mapy do celów prawnych, zawartej w modułowym programie nauczania dla
zawodu technik geodeta.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1.

Wprowadzenie

3

2.

Wymagania wstępne

5

3.

Cele kształcenia

6

4.

Materiał nauczania

7

4.1.

Prace geodezyjne wykonywane do celów prawnych

7

4.1.1.

Materiał nauczania

7

4.1.2. Pytania sprawdzające

12

4.1.3. Ćwiczenia

13

4.1.4. Sprawdzian postępów

14

4.2.

Mapy do celów prawnych

15

4.2.1.

Materiał nauczania

15

4.2.2. Pytania sprawdzające

17

4.2.3. Ćwiczenia

17

4.2.4. Sprawdzian postępów

18

5.

Sprawdzian osiągnięć

19

6. Literatura

24

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Poradnik będzie Ci pomocny w kształtowaniu umiejętności wykonania mapy do celów

prawnych wraz z projektem podziału działki, a także pozwoli Ci zapoznać się
z podstawowymi rodzajami map.

W poradniku znajdziesz:

−

wymagania wstępne, które określają umiejętności niezbędne do realizacji tej jednostki
modułowej,

−

cele kształcenia, które określą jaką wiedzą i jakimi umiejętnościami powinieneś
dysponować po realizacji jednostki,

−

materiał nauczania, który składa się z następujących zagadnień:

−

podziały nieruchomości,

−

scalenia i podziały gruntów,

−

instrukcje i wytyczne techniczne,

−

gospodarka nieruchomościami,

−

mapy do celów prawnych,

−

pytania sprawdzające, które umożliwią Ci upewnienie się, że poziom Twoich wiadomości
jest wystarczający do realizacji ćwiczeń,

−

ć

wiczenia, które umożliwią Ci praktyczne wykorzystanie zdobytych wcześniej

wiadomości,

−

sprawdzian postępów, czyli zestaw kilku pytań dający Ci możliwość sprawdzenia, czy
orientujesz się w zagadnieniach dotyczących zrealizowanego materiału nauczania,

−

sprawdzian osiągnięć, czyli przykładowy test sprawdzający wiadomości z zakresu całej
jednostki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych

311[10].Z3

Obsługa geodezyjna

nieruchomości

311[10]. Z3.01

Stosowanie przepisów prawnych w

geodezji

311[10]. Z3.02

Prowadzenie ewidencji gruntów

i budynków

311[10]. Z3.03

Wykonywanie prac geodezyjnych do

celów prawnych

311[10]. Z3.04

Sporządzanie mapy do celów

prawnych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

posługiwać się podstawowymi pojęciami z prawoznawstwa,

−

stosować przepisy prawa cywilnego, prawa rzeczowego i prawa administracyjnego,

−

stosować w pracach geodezyjnych i kartograficznych obowiązujące normy, standardy
techniczne oraz przepisy prawne,

−

dobierać sprzęt do wykonywania czynności związanych z pracami geodezyjnymi,

−

wykonywać czynności techniczno-prawne związane z podziałami nieruchomości a także
ze scaleniem i podziałem nieruchomości.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

–

zaplanować i zorganizować wykonanie prac terenowych w zespołach pomiarowych,

–

zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony środowiska podczas
realizacji geodezyjnych ćwiczeń terenowych,

–

dobrać sprzęt do zaplanowanych pomiarów,

–

sporządzić wstępny projekt podziału działki,

–

zaprojektować nowe granice działek,

–

wykonać pomiar granic działki,

–

sporządzić operat podziału działki,

–

sporządzić mapę do celów prawnych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4.

MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1.

Prace geodezyjne wykonywane do celów prawnych

4.1.1. Materiał nauczania

Podziały nieruchomości

Materiał nauczania dotyczący ww. zagadnienia omówiony został w pakiecie

pt.: „Wykonywanie prac geodezyjnych do celów prawnych 311[10].Z3.03.” Zawarto w nim
wszystkie regulacje prawne dotyczące tematyki podziałów, poszczególne etapy wykonywania
podziałów, a także omówiono w nim całą dokumentację jaka powstaje podczas wykonywania
podziałów.

W materiale dotyczącym podziałów nieruchomości w pakiecie „Sporządzanie mapy do

celów prawnych” należy przypomnieć, co zawiera: mapa z projektem podziału i mapa
podziału, a także dla przypomnienia ogólnych zasad podziałów zostanie przedstawiony
schemat ideowy ich wykonywania.

W szczególności mapy z projektem podziału, a także mapa podziału zawierają:

1. nazwę jednostki ewidencyjnej, oznaczenie obrębu, numer arkusza mapy,
2. adres nieruchomości podlegającej podziałowi,
3. skalę mapy,
4. granice nieruchomości podlegającej podziałowi,
5. oznaczenie nieruchomości podlegającej podziałowi według danych z katastru, księgi

wieczystej lub innych dokumentów określających stan prawny nieruchomości,

6. oznaczenie nieruchomości sąsiednich według danych z katastru,
7. powierzchnie dzielonej działki oraz naniesione kolorem czerwonym powierzchnie

projektowanych do wydzielenia działek,

8. naniesione kolorem czerwonym granice projektowanych do wydzielenia działek gruntu,
9. przedstawione kolorem czerwonym oznaczenia nowoprojektowanych działek gruntu,
10. szkic orientacyjny w skali umożliwiający zlokalizowanie nieruchomości,
11. wykaz zmian gruntowych,
12. wykaz synchronizacyjny, w przypadku gdy w księdze wieczystej – lub w razie jej braku –

w innych dokumentach określających stan prawny nieruchomości, nieruchomość
podlegająca podziałowi posiada inne oznaczenia i inną powierzchnię niż w katastrze
nieruchomości,

13. niezbędne do projektu podziału nieruchomości elementy zagospodarowania terenu,

a w szczególności: ogrodzenia, budynki, obiekty małej architektury, studnie, szamba,
przyłącza, drzewa stanowiące pomniki przyrody, elementy sieci uzbrojenia terenu
przebiegające przez nieruchomość podlegającą podziałowi,

14. datę wykonania mapy oraz imię i nazwisko, numer uprawnień zawodowych i podpis

osoby, która wykonała mapę.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

Rys. 1. Schemat ideowy podziału nieruchomości [2]

Plan zagospodarowania przestrzennego lub decyzja

o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu

Podział:
– z urzędu

Podział:
– na wniosek

Wstępny projekt

podziału

Wójt

Postanowienie o zgodności podziału

z planem miejscowym

Prace

geodezyjne

Zgłoszenie prac

Projekt podziału

Wójt

Decyzja o zatwierdzeniu projektu

podziału

Przyjęcie operatu do

zasobu

Klauzule na mapie

Stabilizacja nowych granic

Wniesienie podziału przez Ośrodek

na mapę zasadniczą

Zmiany w ewidencji gruntów

i budynków

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scalenie i podział nieruchomości
Scalenie i podział nieruchomości reguluje „Ustawa o gospodarce nieruchomościami”.

Przepisy ww. ustawy stosuje się do nieruchomości położonych na obszarach

przeznaczonych w planach miejscowych na cele inne niż rolne i leśne, a także
do nieruchomości, które zostały objęte postępowaniem scaleniowym na podstawie ustawy
o scalaniu i wymianie gruntów.

Aby dokonać procedury scalenia i podziału nieruchomości, gmina musi przeanalizować

szczegółowe warunki scalenia i podziału, określone w planie miejscowym.

Scalenia i podziału nieruchomości można dokonać:

1. na wniosek właścicieli lub użytkowników wieczystych posiadających na obszarze

przewidzianym do scalenia ponad 50% powierzchni gruntów. Do. wniosku dołącza się:

−

odpisy ksiąg wieczystych lub w przypadku ich braku, inne dokumenty
potwierdzające prawa do nieruchomości,

−

wypisy i wyrysy z katastru nieruchomości.

2.

z urzędu, jeżeli gmina jest właścicielem lub użytkownikiem wieczystym ponad 50%
powierzchni gruntów lub jeśli w planie miejscowym określono obszary wymagające
przeprowadzenia scaleń i podziałów.

Po złożeniu wniosku, wójt, w okresie do 6 miesięcy od dnia złożenia wniosku,

przeprowadza analizę okoliczności uzasadniających dokonanie scalenia i podziału
nieruchomości. W wyniku przeprowadzonej analizy złożonego wniosku, wójt przedstawia
radzie gminy projekt uchwały:

−

o przystąpieniu do scalenia i podziału nieruchomości w granicach określonych w tym
projekcie albo,

−

o odmowie przystąpienia do scalenia i podziału nieruchomości.

Po wejściu w życie uchwały o przystąpieniu do scalenia i podziału nieruchomości, wójt

wyznacza termin zebrania informacyjnego i powiadamia o nim uczestników postępowania.
Na zebraniu

informacyjnym

uczestnicy

postępowania

zaznajamiani

są

z uchwałą

o przystąpieniu do scalenia i podziału nieruchomości oraz z wynikami przeprowadzonej
analizy, a także dokonuje się wyboru rady uczestników scalenia w liczbie do 10 osób.

Następnie przygotowywany jest projekt uchwały o scaleniu i podziale nieruchomości.
Projekt ww. uchwały jest przygotowany w oparciu o dokumentację geodezyjną projektu

scalenia i podziału nieruchomości, wykonaną przez geodetę posiadającego uprawnienia
z zakresu 2 („Rozgraniczanie i podziały nieruchomości (gruntów) oraz sporządzanie
dokumentacji do celów prawnych”). Na ww. dokumentację składają się:

−

mapa z geodezyjnym projektem scalenia i podziału nieruchomości,

−

rejestr nieruchomości, z wykazaniem stanu dotychczasowego oraz stanu nowego
po scaleniu i podziale.
Geodeta uprawniony wykonuje także dodatkowo czynności polegające na:

−

geodezyjnym opracowaniu granic nieruchomości objętych scaleniem i podziałem
nieruchomości,

−

wyznaczeniu i wskazaniu uczestnikom postępowania granic nowo wydzielonych działek
gruntu oraz utrwaleniu tych granic, zgodnie z przepisami o rozgraniczaniu
nieruchomości.
Przed podjęciem uchwały o scaleniu i podziale nieruchomości, dokumentacja geodezyjna

projektu scalenia i podziału nieruchomości wykonana przez geodetę uprawnionego, podlega
przyjęciu do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego.

Mając tak przygotowany projekt uchwały o scaleniu i podziale nieruchomości, wójt

przedstawia go radzie gminy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Projekt uchwały powinien zawierać między innymi:

−

geodezyjną dokumentację projektową scalenia i podziału nieruchomości,

−

wnioski, uwagi i zastrzeżenia zgłoszone w okresie wyłożenia projektu do wglądu,

−

protokoły z posiedzeń rady,

−

propozycje rozstrzygnięć, ze wskazaniem praw do nowo wydzielonych działek gruntu.
W okresie, kiedy projekt uchwały wyłożony jest do wglądu, uczestnicy postępowania

mogą składać na piśmie wnioski, uwagi i zastrzeżenia do tego projektu. We wnioskach
uczestnicy postępowania mogą wskazywać działki gruntu, które chcieliby otrzymać w zamian
za dotychczas posiadane nieruchomości. Złożone wnioski i uwagi podlegają zaopiniowaniu
przez radę uczestników scalenia.

O sposobie załatwienia wniosków i uwag rozstrzyga rada gminy w uchwale o scaleniu

i podziale. O sposobie rozstrzygnięć zawiadamia się na piśmie uczestników postępowania,
którzy złożyli uwagi, doręczając im wyciąg z uchwały.

Koszty, związane ze scaleniem i podziałem nieruchomości, ponoszą uczestnicy

postępowania, proporcjonalnie do powierzchni posiadanych przez nich nieruchomości
objętych scaleniem i podziałem.

W uchwale o przystąpieniu do scalenia i podziału nieruchomości, rada gminy określa

granice zewnętrzne gruntów, objętych scaleniem i podziałem.

Zabudowane części nieruchomości mogą być objęte uchwałą, za zgodą ich właścicieli lub

użytkowników wieczystych.

Wójt składa we właściwym sądzie wniosek o ujawnienie w księdze wieczystej

przystąpienia do scalenia i podziału nieruchomości, a gdy nieruchomość nie ma założonej
księgi wieczystej, o złożenie do istniejącego zbioru dokumentów odpisu uchwały.

Rada gminy podejmuje uchwałę o scaleniu i podziale nieruchomości. Czynności

związane z przeprowadzeniem postępowania w sprawie scalenia i podziału wykonuje wójt,
burmistrz albo prezydent miasta.

Uchwała rady gminy o scaleniu i podziale nieruchomości powinna zawierać:

−

opracowane geodezyjnie granice gruntów objętych scaleniem i podziałem,

−

wypis i wyrys z planu miejscowego,

−

geodezyjny projekt scalenia i podziału nieruchomości;

−

rejestr nieruchomości, z wykazaniem ich stanu dotychczasowego oraz stanu nowego
po scaleniu i podziale, w tym nieruchomości przyznanych uczestnikom postępowania
w zamian za nieruchomości będące ich własnością lub pozostające w użytkowaniu
wieczystym przed scaleniem i podziałem,

−

rozstrzygnięcia w sprawach nieruchomości otrzymywanych w zamian za nieruchomości
objęte scaleniem i podziałem, a także pomniejszenia powierzchni niezbędnej do
wydzielenia działek gruntu pod nowe drogi lub pod poszerzenie dróg istniejących.
Pomniejszenie to następuje proporcjonalnie do powierzchni wszystkich nieruchomości
objętych scaleniem i podziałem oraz do ogólnej powierzchni działek gruntu
wydzielonych pod nowe drogi i pod poszerzenie dróg istniejących. Jeżeli nie ma
możliwości przydzielenia nieruchomości o powierzchni w pełni równoważnej, za różnicę
powierzchni dokonuje się odpowiednich dopłat w gotówce;

−

ustalenia,

co

do

rodzaju

urządzeń

infrastruktury

technicznej

planowanych

do wybudowania, terminy ich budowy oraz źródła finansowania,

−

ustalenia, co do wysokości, terminu i sposobu zapłaty opłat adiacenckich (jest to opłata
ustalona w związku ze wzrostem wartości nieruchomości spowodowanym budową
urządzeń infrastruktury technicznej z udziałem środków Skarbu Państwa, jednostek
samorządu terytorialnego, środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

lub ze źródeł zagranicznych nie podlegających zwrotowi, albo opłatę ustaloną w związku
ze scaleniem i podziałem nieruchomości, a także podziałem nieruchomości),

−

rozstrzygnięcie o sposobie załatwienia wniosków, uwag i zastrzeżeń, złożonych
przez uczestników postępowania.

Uchwała o scaleniu i podziale nieruchomości, stanowi podstawę do:

−

zamknięcia istniejących ksiąg wieczystych,

−

założenia nowych ksiąg wieczystych i ujawnienia w nich praw do nieruchomości
powstałych w wyniku scalenia i podziału,

−

ujawnienia nowego stanu prawnego nieruchomości w katastrze nieruchomości,

−

wyznaczenia i utrwalenia na gruncie granic nieruchomości powstałych w wyniku scalenia
i podziału,

−

wprowadzenia uczestników postępowania na nowe nieruchomości.
Wnioski o dokonanie czynności zamknięcia istniejących lub założenia nowych ksiąg

wieczystych oraz ujawnienia nowego stanu prawnego w katastrze nieruchomości, składa wójt,
burmistrz albo prezydent miasta.

Obciążenia na nieruchomościach objętych scaleniem i podziałem przenosi się do nowo

założonych ksiąg wieczystych.

1

Rys. 2. Kolejność wykonywania poszczególnych etapów prac scalania i podziału nieruchomości [2]

1

– Ustawa o gospodarce nieruchomościami z dnia 21 sierpnia 1997 r.

– Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 4 maja 2005 r. w sprawie scalania i podziału nieruchomości

Plan miejscowy

Scalenie i podział:
- na wniosek
- z urzędu

Wójt - analiza

Projekt uchwały o odmowie

Projekt uchwały o przystąpieniu

do scalenia i podziału

Projekt granic zewnętrznych

Wypis z planu

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

Instrukcje techniczne obowiązujące w geodezji i kartografii
1. „O-1” Ogólne zasady wykonywania prac geodezyjnych
2. „O-2” Ogólne zasady opracowania map dla celów gospodarczych
3. „O-3” Zasady kompletowania dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej
4. „O-4” Zasady prowadzenia państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego
5. „G-1” Pozioma osnowa geodezyjna
6. „G-2” Wysokościowa osnowa geodezyjna
7. „G-3” Geodezyjna obsługa inwestycji
8. „G-4’ Pomiary sytuacyjne i wysokościowe
9. „G-5” Ewidencja gruntów i budynków
10. „G-7” Geodezyjna ewidencja sieci uzbrojenia terenu
11. „K-1” Mapa zasadnicza
12. „K-1” Podstawowa mapa kraju
13. „K-1” Mapa zasadnicza
14. „K-2” Mapy topograficzne do celów gospodarczych
15. „K-3” Mapy tematyczne.

2

Gospodarka nieruchomościami

Gospodarka nieruchomościami to metody i warunki zarządzania przestrzenią i jej

obiektami,

wynikające

głównie

z

ustaleń

zawartych

w miejscowych

planach

zagospodarowania przestrzennego.

Gospodarka nieruchomościami jest procesem obejmującym szereg czynności

o charakterze prawnym i geodezyjno prawnym, mających na celu właściwe zarządzanie
nieruchomościami, w szczególności nieruchomościami stanowiącymi własność Skarbu
Państwa i Jednostek Samorządu Terytorialnego.

Najważniejszymi procesami gospodarki nieruchomościami są:

–

tworzenie zasobów nieruchomości,

–

sprzedaż nieruchomości i oddawanie w użytkowanie wieczyste,

–

oddawanie nieruchomości w trwały zarząd,

–

podział nieruchomości,

–

scalenia i podziały nieruchomości,

–

pierwokup nieruchomości,

–

wywłaszczanie nieruchomości i zwrot wywłaszczonych nieruchomości,

–

określanie udziału w kosztach budowy urządzeń infrastruktury technicznej,

–

wycena nieruchomości.

4.1.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.

Jakie są zasady wykonywania podziałów nieruchomości?

2.

Jakie są zasady wykonywania scalania i podziałów gruntów?

3.

Jaka jest tematyka podstawowych instrukcji stosowanych w geodezji i kartografii?

4.

Jakie są najważniejsze procesy gospodarki nieruchomościami?

2

www.gugik.gov.pl

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

4.1.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj pomiar granic działki; oblicz współrzędne punktów granicznych i wykonaj

szkic polowy z pomiaru.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

odszukać w terenie punkty osnowy sytuacyjnej,

2)

dokonać wywiadu terenowego, odszukać zastabilizowane punkty graniczne lub inne
elementy, które mogą określać granice działki,

3)

pomierzyć położenie ww. punktów, a także innych elementów, jakie powinna zawierać
mapa do celów prawnych,

4)

sporządzić szkic polowy z wykonanego pomiaru,

5)

obliczyć współrzędne pomierzonych punktów,

6)

porównać obliczone współrzędne z wartościami podanymi w dokumentach geodezyjnych,
zawierających dane liczbowe niezbędne do ustalenia przebiegu granic.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

kopie dokumentów geodezyjnych, zawierających dane liczbowe niezbędne do ustalenia
przebiegu granic,

−

szkicownik,

−

teodolit,

−

statyw,

−

tyczki,

−

ruletki,

−

komputer z oprogramowaniem do obliczeń geodezyjnych,

−

ołówki,

−

długopisy.

Ćwiczenie 2

Wykonaj schemat ideowy procesu podziałów nieruchomości podlegających ustawie

o gospodarce nieruchomościami.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

odszukać właściwe przepisy prawne regulujące podziały nieruchomości,

2)

dokonać analizy kolejności czynności wykonywanych w procesie podziałowym,

3)

dokonać analizy wszystkich możliwości wykonania podziału nieruchomości,

4)

narysować schemat ideowy podziału nieruchomości na podstawie dokonanej wcześniej
analizy,

5)

przedstawić na forum grupy wyniki swojej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

przepisy prawne regulujące podziały nieruchomości (Ustawa o gospodarce
nieruchomościami z dnia 21 sierpnia 1997 r. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia
7 grudnia 2004 r. w sprawie sposobu i trybu dokonywania podziału nieruchomości),

−

kartka papieru,

−

długopis.

4.1.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1)

określić zasady wykonania podziałów nieruchomości?

2)

określić zasady wykonania scalenia i podziałów nieruchomości?

3)

wymienić podstawowe instrukcje stosowane w geodezji i kartografii?

4)

wyjaśnić pojęcie: gospodarka nieruchomościami?

5)

wykonać pomiar granic działki?

6)

obliczyć współrzędne punktów granicznych?

7)

wykonać szkic polowy z pomiaru?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

4.2.

Mapy do celów prawnych

4.2.1. Materiał nauczania

Rodzaje map do celów prawnych i ich przeznaczenie [2]

W zależności od charakteru działań prawnych wykonywane są następujące rodzaje map

prawnych:
1.

mapy nieruchomości w istniejących granicach jako wyrysy i wypisy z ewidencji gruntów,
które służą (lub mogą służyć) do wszelkich działań prawnych, np. do:

−

założenia ksiąg wieczystych,

−

wykupu,

−

wywłaszczenia,

−

sprzedaży,

−

przekazania,

−

innych celów,

2.

mapy podziału pojedynczych nieruchomości lub kilku nieruchomości, służące do:

−

zniesienia współwłasności,

−

kupna-sprzedaży,

−

przekazania,

−

innych celów,

3.

mapy scalenia i podziału nieruchomości,

4.

mapy podziału nieruchomości (gruntów) do wykupu lub wywłaszczenia:

−

obiektów wydłużonych,

−

innych terenów,

5.

mapy do celów sądowych, służące na przykład do:

−

stwierdzenia zasiedzenia,

−

działu spadku,

−

zniesienia współwłasności,

−

ustalenia służebności,

6.

mapy do celów opiniodawczych, jako kopie mapy zasadniczej, ewidencyjnej lub innej
mapy, uzupełnione w miarę potrzeb odpowiednimi elementami graficznymi i opisowymi,
w zależności od celu, dla którego są wykonywane,

7.

inne mapy, uwzględniające specyficzne warunki i potrzeby.

3

Ogólne zasady sporządzania map do celów prawnych [2]

Mapy do celów prawnych opracowuje się:
–

w skalach z ciągu skalowego mapy zasadniczej,

–

w formatach będących wielokrotnością arkusza A-4,

–

w dwóch kolorach: czarnym dla treści istniejącej i czerwonym dla treści
projektowanej,

–

przy użyciu znaków umownych określonych w instrukcji technicznej „K-1”.

Na treść mapy do celów prawnych składają się:
–

granice nieruchomości istniejących,

–

granice nieruchomości projektowanych,

–

granice działek,

3

Grzechnik B., Marzec Z. “ Mapy do celów prawnych podziały i scalanie oraz rozgraniczanie nieruchomości”

Warszawa 1998 Agencja Geodezyjno-Prawna „Grunt”

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

–

numery według ewidencji gruntów i budynków,

–

nazwy i numery ksiąg wieczystych,

–

miary czołowe, gdy granice zostały ustalone według stanu prawnego
i zastabilizowane punkty graniczne,

–

nazwy ulic,

–

numery porządkowe nieruchomości,

–

numery ewidencyjne oraz oznaczenia i nazwy ksiąg wieczystych dla nieruchomości
sąsiednich,

–

budynki i ogrodzenia trwałe.

Na mapie do celów prawnych oprócz rysunku podstawowego należy umieścić:

1. szkic orientacyjny w skali umożliwiającej zlokalizowanie obiektu wraz z kierunkiem

północy,

2. wykaz zmian gruntowych (przy mapach podziałowych), gdy powierzchnia z dokumentów

prawnych różni się od powierzchni uwidocznionej w ewidencji gruntów i budynków,

3. wykaz synchronizacyjny (przy mapach podziałowych), gdy oznaczenie nieruchomości

w dokumentach określających stan prawny jest różne od oznaczenia w ewidencji gruntów
i budynków,

4. opis mapy zawierający:

–

położenie nieruchomości,

–

skalę mapy,

–

cel sporządzenia mapy,

–

sposób ustalenia lub przyjęcia granic nieruchomości,

–

materiały źródłowe wykorzystane dla opracowania mapy,

–

dane dotyczące wykonawcy mapy, numer uprawnień zawodowych, podpis i datę
opracowania,

5. uwagi i objaśnienia niezbędne do korzystania z mapy, w szczególności dotyczące

rozbieżności:
–

powierzchni,

–

oznaczeń,

–

zapisów w księgach wieczystych,

6. numerację nowoprojektowanych nieruchomości według poniższych zasad:

−

dla kilku obiektów wydzielonych z jednej działki stosuje się numerację w postaci
ułamka; w liczniku ułamka zapisuje się numer ewidencyjny działki pierwotnej,
a w mianowniku kolejny numer nowej działki,

−

dla dużej ilości obiektów nadaje się im kolejne numery w obrębie ewidencyjnym.

7. rejestr nieruchomości (stosowany w przypadku wykupu lub wywłaszczenia), który

zawiera:

−

informacje o właścicielach, użytkownikach wieczystych lub władających,

−

oznaczenia i powierzchnie nieruchomości,

−

powierzchnie użytków i klas,

−

informacje o sposobie przekształcania struktury powierzchniowej nieruchomości,

−

bilans powierzchni,

−

wartość nieruchomości.

4

4

Grzechnik B., Marzec Z. “ Mapy do celów prawnych podziały i scalanie oraz rozgraniczanie nieruchomości”

Warszawa 1998 Agencja Geodezyjno-Prawna „Grunt”

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

4.2.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.

Jakie są rodzaje map do celów prawnych?

2.

Jaka jest treść map do celów prawnych?

3.

Jakie dodatkowe informacje (oprócz rysunku podstawowego) umieszcza się na mapie do
celów prawnych?

4.

Jakie są zasady numerowania nowoprojektowanych nieruchomości?

5.

Jakie informacje zawiera rejestr nieruchomości?

4.2.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Opracuj mapę z projektem podziału nieruchomości.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

zgromadzić dokumenty dotyczące dzielonej nieruchomości, a także nieruchomości
sąsiednich,

2)

opracować szkic wyniesienia nowoprojektowanych punktów granicznych działki,

3)

opracować mapę z projektem podziału oraz wykaz zmian gruntowych.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

dokumenty dotyczące dzielonej nieruchomości, a także nieruchomości sąsiednich,

−

stanowisko komputerowe z geodezyjnym programem graficznym,

−

instrukcja obsługi geodezyjnego programu graficznego.

Ćwiczenie 2

Skompletuj operat podziału działki.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

sporządzić następujące dokumenty:
–

protokół złożenia operatu do PODGiK,

–

zgłoszenie pracy geodezyjnej,

–

sprawozdanie techniczne,

–

wypisy z rejestru gruntów,

–

protokoły z badania ksiąg wieczystych,

–

wstępny projekt podziału działki,

–

zawiadomienia o czynnościach przyjęcia granic nieruchomości,

–

szkice wyniesienia punktów granicznych,

–

obliczenie współrzędnych punktów granicznych,

–

protokół graniczny podziału działki,

–

wykaz zmian gruntowych,

–

szkic polowy z pomiaru granic na gruncie,

–

mapa z projektem podziału nieruchomości wraz z wykazem zmian,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

–

protokół z czynności utrwalenia nowych punktów granicznych;

2)

skompletować operat podziału działki, porządkując dokumenty według ww. kolejności.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

Ustawa Prawo Geodezyjne i Kartograficzne,

−

niezbędne instrukcje i wytyczne techniczne,

−

operaty podziału działek,

−

druki i formularze niezbędnych dokumentów,

−

teczka wiązana.

4.2.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1)

wymienić rodzaje map do celów prawnych?

2)

określić treść map do celów prawnych?

3)

wyjaśnić zasady numerowania nowoprojektowanych nieruchomości?

4)

wymienić elementy składowe rejestru nieruchomości?

5)

sporządzić operat podziału działki?

6)

sporządzić mapę do celów prawnych?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

5.

SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ

INSTRUKCJA DLA UCZNIA

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję – masz na tę czynność 5 minut; jeżeli masz wątpliwości -
zapytaj nauczyciela.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi. Tylko
jedna jest prawidłowa.

5.

Za każdą poprawną odpowiedź otrzymasz 1 punkt, za złą odpowiedź lub jej brak
otrzymasz 0 punktów.

6.

Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi; zaznacz poprawną
odpowiedź stawiając w odpowiedniej rubryce znak X.

7.

W przypadku pomyłki błędną odpowiedź zaznacz kółkiem, a następnie zaznacz
odpowiedź prawidłową.

8.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

9.

Kiedy udzielenie odpowiedzi na kolejne zadanie będzie Ci sprawiało trudność, odłóż jego
rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

10.

Na rozwiązanie testu masz 60 minut.

11.

Po zakończeniu testu podnieś rękę i zaczekaj, aż nauczyciel odbierze od Ciebie pracę.

Powodzenia !

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Zaewidencjonowane zgłoszenie pracy geodezyjnej upoważnia do

a)

wstępu do budynku.

b)

samowolnej wycinki drzew i krzewów, które uniemożliwiają wykonanie pomiaru.

c)

wstępu na grunt.

d)

pobrania zaliczki pieniężnej od zlecającego.

2. Mapa do celów prawnych nie zawiera następujących elementów

a) granic nieruchomości.
b) ogrodzeń trwałych.
c) budynków.
d) elementów uzbrojenia terenu.

3. Niezbędnym warunkiem jaki należy spełnić by podział nieruchomości był możliwy jest

konieczność by
a) projektowane do wydzielenia działki mają nieregularne kształty.
b) projektowane do wydzielenia działki nie mają dostępu do drogi publicznej.
c) powierzchnia jednej z nowych działek wynosi mniej niż 500 m

2

.

d) projektowane do wydzielenia działki nie mają jednakowej powierzchni.

4. Decyzje zatwierdzające podziały nieruchomości wydaje

a) marszałek województwa.
b) wójt.
c) wojewoda.
d) premier.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

5. Protokół z czynności przyjęcia granic, wykonywany przy podziale nieruchomości nie

zawiera
a) oznaczenia nieruchomości podlegającej podziałowi według danych z katastru.
b) oznaczenia nieruchomości podlegającej podziałowi według danych z ksiąg

wieczystych.

c) szkicu przebiegu granic dzielonej działki.
d) przedstawionych w kolorze czerwonym nowoprojektowanych granic nieruchomości.

6. Wstępny projekt podziału nieruchomości nie musi zawierać

a) dokumentu określającego tytuł prawny do nieruchomości.
b) zgody właścicieli nieruchomości sąsiednich na podział.
c) protokołu z przyjęcia granic nieruchomości.
d) wypisu i wyrysu z EGiB.

7. Zależnie od ustaleń planu miejscowego podział nieruchomości może nastąpić w celu

a) zniesienia współwłasności nieruchomości zabudowanej co najmniej dwoma

budynkami, wzniesionymi na podstawie pozwolenia na budowę, jeżeli podział ma
polegać na wydzieleniu dla poszczególnych współwłaścicieli, wskazanych we
wspólnym wniosku, budynków wraz z działkami gruntu niezbędnymi do
prawidłowego korzystania z tych budynków.

b) wydzielenia działki budowlanej, jeżeli budynek został wzniesiony na tej działce

przez samoistnego posiadacza w dobrej wierze.

c) wydzielenia

części

nieruchomości,

której

własność

lub

użytkowanie

wieczyste zostały nabyte z mocy prawa.

d) podziału działki budowlanej, gdy nieruchomość dzielona będzie przeznaczona pod

budowę osiedla domów jednorodzinnych.

8. Podziały nieruchomości może wykonywać geodeta, który posiada uprawnienia

a) z zakresu 1.
b) z zakresu 2.
c) z zakresu 3.
d) z zakresu 4.

9. Przepisy dotyczące scalenia i podziału nieruchomości, stosuje się do nieruchomości,

położonych na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych na cele
a) inne niż rolne i leśne.
b) rolne.
c) leśne.
d) rolne i leśne.

10. Scalenia i podziału nieruchomości można dokonać na wniosek właścicieli posiadających

na obszarze przewidzianym do scalenia ponad
a) 10% powierzchni gruntów.
b) 50% powierzchni gruntów.
c) 25% powierzchni gruntów.
d) 30% powierzchni gruntów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

11. Scalenia i podziału nieruchomości można dokonać z urzędu pod warunkiem, że gmina

jest właścicielem
a) ponad 10% powierzchni gruntów.
b) ponad 25% powierzchni gruntów.
c) ponad 50% powierzchni gruntów.
d) ponad 30% powierzchni gruntów.

12. Uchwała o scaleniu i podziale nieruchomości nie stanowi podstawy do

a) zamknięcia istniejących ksiąg wieczystych.
b) założenia nowych ksiąg wieczystych i ujawnienia w nich praw do nieruchomości

powstałych w wyniku scalenia i podziału.

c) ujawnienia nowego stanu prawnego nieruchomości w katastrze nieruchomości.
d) rozpoczęcia negocjacji w sprawie nieruchomości zamiennych.

13. Na mapie do celów prawnych, oprócz rysunku podstawowego należy umieścić

a) elementy podziemne uzbrojenia terenu.
b) elementy naziemne uzbrojenia terenu.
c) nazwy i numery ksiąg wieczystych.
d) szkic orientacyjny wraz z kierunkiem północy.

14. Wykaz synchronizacyjny (przy mapach podziałowych) wykonuje się

a) zawsze.
b) gdy powierzchnia z dokumentów określających stan prawny jest różna

od powierzchni ujawnionej w ewidencji gruntów i budynków.

c) gdy oznaczenie nieruchomości w dokumentach określających stan prawny jest różne

od oznaczenia z ewidencji gruntów i budynków.

d) gdy wymaga tego zleceniodawca.

15. Mapą do celów prawnych nie jest mapa

a) scalenia i podziału nieruchomości.
b) zasadnicza.
c) podziału pojedynczej nieruchomości.
d) podziału nieruchomości (gruntów) do wykupu lub wywłaszczenia.

16. Mapy do celów prawnych opracowuje się w oparciu o znaki umowne określone w

a) instrukcji technicznej „K-1”.
b) instrukcji technicznej „G-1”.
c) instrukcji technicznej „O-4”.
d) instrukcji technicznej „G-2”.

17. Mapy do celów prawnych opracowuje się

a) w dwóch kolorach: czarnym dla treści istniejącej i czerwonym dla treści

projektowanej.

b) w dwóch kolorach: czerwonym dla treści istniejącej i czarnym dla treści

projektowanej.

c) w kolorze czarnym.
d) w kolorze czerwonym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

18. Rejestr nieruchomości (stosowany w przypadku wykupu lub wywłaszczenia) zawiera

a) elementy naziemne uzbrojenia terenu.
b) wartość nieruchomości.
c) wysokościową osnowę geodezyjną.
d) elementy podziemne uzbrojenia terenu.

19. Szkic orientacyjny stosowany na mapach do celów prawnych stanowi element

a) służący tylko do określenia kierunku północy.
b) będący zmniejszoną mapą podziałową.
c) służący do wstępnego lokalizowania przedstawionej na mapie treści.
d) ozdobny.

20. Instrukcja techniczna „K-1” dotyczy

a) poziomej osnowy geodezyjnej.
b) wysokościowej osnowy geodezyjnej.
c) geodezyjnej obsługi inwestycji.
d) podstawowej mapy kraju.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko:..........................................................................................

Sporządzanie mapy do celów prawnych

Zakreśl poprawną odpowiedź

.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1.

a

b

c

d

2.

a

b

c

d

3.

a

b

c

d

4.

a

b

c

d

5.

a

b

c

d

6.

a

b

c

d

7.

a

b

c

d

8.

a

b

c

d

9.

a

b

c

d

10.

a

b

c

d

11.

a

b

c

d

12.

a

b

c

d

13.

a

b

c

d

14.

a

b

c

d

15.

a

b

c

d

16.

a

b

c

d

17.

a

b

c

d

18.

a

b

c

d

19.

a

b

c

d

20.

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

6.

LITERATURA

1.

Bojar Z.: czasopismo „Geodeta”: artykuł „Procedura administracyjna”, Nr 8/2004,
sierpień 2004 r.

2. Grzechnik B., Marzec Z.: „Mapy do celów prawnych. Podziały i scalenia oraz

rozgraniczanie nieruchomości”. Agencja Geodezyjno-Prawna „GRUNT”, Warszawa
1998

3. Hycner R.: „Wybrane problemy geodezyjne i prawne”. Katowice 2002
4. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2004 r. w sprawie sposobu i trybu

dokonywania podziałów nieruchomości.

5. Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie scalania i podziału nieruchomości
6. Ustawa o gospodarce nieruchomościami
7. Ustawa Prawo Geodezyjne i Kartograficzne
8. www.gugik.gov.pl