SPRAWOZDANIE

EAM

Pomiar ciśnienia tętniczego krwi.

Anna Zielińska

Joanna Ćwiok

Małgorzata Wrońska

Tomasz Jasiurkowski

Dominik Paw

4 kwietnia 2012

Spis treści

1

Wstęp teoretyczny

3

1.1

Metody pomiaru ciśnienia krwi

. . . . . . . . . . . . . . . . .

3

2

Wyniki pomiarów

5

3

Wnioski i komentarze

7

2

Rozdział 1

Wstęp teoretyczny

Ciśnienie tętnicze krwi jest to ciśnienie wywierane przez krew na ścianki
tętnic. Ciśnienie krwi w naczyniach krwionośnych ma charakter zmienny,
drgający, związany z rytmiczną pracą serca, które wtłacza krew do aorty.
W chwili skurczu mięśnia sercowego ciśnienie krwi osiąga swoją maksymalną
wartość i nazywane jest ciśnieniem skurczowym (systolicznym), lub górnym,
które występuje przy pełnym rozkurczu mięśnia sercowego i nazywane jest
ciśnieniem rozkurczowym(diastolicznym). Zarówno ciśnienie skurczowe jak i
rozkurczowe brane są pod uwagę do oceny ciśnienia krwi człowieka. Zwykle
pomiar ciśnienia krwi wykonywany jest w tętnicy ramiennej.

Zdecydowana większość metod pomiaru ciśnienia krwi człowieka wyko-

rzystuje zjawisko tzw. okluzji, czyli zamknięcia światła tętnicy (w większo-
ści przypadków tętnicy ramiennej) poprzez zewnętrzny nacisk. Kiedy ze-
wnętrzna siła uciskająca tętnicę zrównoważy ciśnienie krwi wewnątrz tęt-
nicy, wówczas przepływ krwi zostanie zablokowany. Do uzyskania tego efektu
stosuje się specjalne mankiety złożone z balonu powietrznego zawijanego w
odpowiedni sposób wokół ramienia. Równowaga sił ucisku na ścianę tętnicy
występuje właśnie wtedy, gdy ciśnienie krwi równe jest ciśnieniu powietrza
w mankiecie.

Warto także zaznaczyć, że ciśnienie krwi ulega ustawicznym zmianom.

Jego wartość jest uzależniona od wieku, stanu zdrowia, pory dnia, aktywno-
ści, stanu psychicznego czy spożytych używek.

1.1

Metody pomiaru ciśnienia krwi

Oprócz metod inwazyjnych, polegających na nakłuciu tętnicy, umożliwiają-
cych bardzo dokladny pomiar ciśnienia, wyróżnia się 3 metody nieinwazyjne
pomiaru ciśnienia krwi:

3

• Metoda Riva-Rocciego- polega na tym, że na ramię zakłada się sfigmo-

manometr. Jedną ręką napełnia się mankiet powietrzem podczas, gdy
drugą monitoruje się tętno na tętnicy promieniowej. Mankiet napełnia
się do około 20 mm Hg powyżej ciśnienia przy którym zanikło tętno,
a następnie powoli się go opróżnia. Za wartość ciśnienia skurczowego
uznaje się wartość ciśnienia przy którym ponownie wyczuto tętno.

• Metoda Korotkowa- inaczej osłuchowa, jest rozszerzeniem metody Riva-

Rocciego i polega na tym, że podczas zwiększania ciśnienia w sfigmo-
manometrze dochodzi do zamknięcia światła tętnicy ramiennej i za-
trzymania przepływu krwi- tętno przestaje być wyczuwalne, następnie
wypuszczając powietrze ze sfigmomanometru, w szczytowym momen-
cie wyrzutu serca, co odpowiada szczytowemu ciśnieniu, dochodzi do
krótkotrwałego otwarcia tętnicy i przepływu krwi, po czym podczas
zmniejszania ciśnienia dochodzi do coraz mniejszego zamykania światła
tętnicy, aż ciśnienie na sfigmomanometrze jest niższe od krytycznego ci-
śnienia zamknięcia i wówczas przestają być słyszalne stuki. Odczytane
w ten sposób wartości stanowią ciśnienie skurczowe oraz rozkurczowe.

• Metoda oscylometryczna- polega na pomiarze zmian ciśnienia krwi wy-

woływanych w pompowanym mankiecie pomiarowym, które są wyni-
kiem istnienia i rozchodzenia się fali tętna.

4

Rozdział 2

Wyniki pomiarów

Pomiar wykonany za pomocą ciśnieniomierza automatycznego OMRON M10-
IT jest bardziej wiarygodny, z racji tego, że wyniki pomiaru są bardziej zbli-
żone do ustalonych nastaw testera(odchyłki są bliższe zeru). W przypadku
ciśnieniomierza automatycznego CAS MEDICAL odchyłki sięgają nawet do
7 [mmHg], a w przypadku ciśnieniomierza automatycznego OMRON M10-IT
jedynie do 3 [mmHg].

5

Wyniki pomiaru ciśnienia skurczowego i rozkurczowego krwi z tab. nr 2

(metoda Korotkowa) są zblizone do rezultatu z tab. nr 3 (metoda oscylome-
tryczna). Mimo iż oba badania są przeprowadzone inną aparaturą to są one
sobie bliższe niż pomiar wykonany sprzętem OMRON M10-IT. Ze wszystkich
3 tabel uwzględniających pomiary ciśnienia, to właśnie te badanie najbar-
dziej wyróżnia się na tle pozostałych. Różnica ta mogła zaistnieć ze względu
na to, że metoda algorytmiczna zastosowana w tym urządzeniu nie jest tak
dokładna.

Wyniki pomiaru ciśnienia krwi przeprowadzone metodą Korotkowa (tab

nr 2) są nieco zaniżone w porównaniu z wynikami z tabeli nr 3 (metoda
oscylometryczna). Wynikać to może z faktu, że badania wykonane metodą
osłuchową są realizowane przez osobę fizyczną.

6

Rozdział 3

Wnioski i komentarze

Źródła błędów występujące w trakcie pomiaru ciśnienia tętniczego krwi:

• nieodpowiedni moment odczytu pomiaru systolicznego i diastolicznego

ciśnienia krwi w metodzie osłuchowej

• niejasna interpretacja znaczenia tonów i szmerów przepływu krwi w

metodzie Korotkowa

• przystosowanie aparatury wykorzystującej metodę oscylometryczną je-

dynie do pewnej dominującej grupy populacji

• nieodpowiedni dobór mankietu do rozmiaru ramienia osoby badanej

• nieprawidłowe umieszczenie mankietu na ramieniu pacjenta

• zakłócenia zewnętrzne: mechaniczne i ruchowe

Metoda Korotkowa jest skutecznym i miarodajnym sposobem pomiaru

ciśnienia krwi, pod warunkiem, że osoba przeprowadzająca badanie jest do-
świadczona w tym zakresie. Z kolei metoda oscylometryczna jest w większości
sytuacji skuteczniejsza niż klasyczna metoda osłuchowa. Po pierwsze, tony
i szmery przepływu są często trudne do zidentyfikowania lub rozróżnienia
pomiędzy sobą, zwłaszcza w przypadku artefaktów istniejących w rzeczywi-
stych warunkach pomiarowych. Po drugie, ze względu na ciągłą zmianę am-
plitudy rejestrowanych sygnałów akustycznych przepływu, nie możliwe jest
wyznaczenie średniego ciśnienia tętniczego krwi. Metoda oscylometryczna nie
jest doskonała również, ze względu na to, że jest przystosowana do pewnej
dominującej grupy populacji, co sprawia, że pomiary mogą być trudne do
uzyskania w sytuacji szoku z towarzyszącym zanikiem pulsu i bardzo niskim
ciśnieniem tętniczym, w przypadku bardzo dużej zmienności ciśnienia i tętna,
u pacjentów z nieprawidłowściami anatomicznymi naczyń.

7