Gniewni i łagodni Buddowie

Dobrze jest wiedzie

, czym zajmuj

w buddyzmie stra

nicy. Przede wszystkim

stanowi

ęść

schronienia, które nazywamy Lam

. Najpierw przyj

my schronienie w

Buddzie, w celu, którym jest pełne rozwini

cie umysłu; w Dharmie, ró

norodnych

metodach osi

gni

cia tego celu, przekazanych przez Budd

; oraz w Praktykuj

cych,

czyli przyjaciołach i tych, którzy pomagaj

nam na

cie

ce. Wreszcie przyjmujemy

schronienie tak

e w Lamie pami

taj

c o tym,

e Lama ma trzy aspekty.

Pierwszym aspektem jest błogosławie

stwo - dobra energia, która daje pewno

ść

sprawia,

e jeste

my w stanie si

otworzy

. Drugim jest jidam, czyli zwi

zek naszego

umysłu ze swoj

wiecon

natur

, budowany przez rozmaite praktyki medytacyjne.

Trzecim jest natomiast ochrona, wyra

ana przez stra

ników, którzy w rzeczywisto

ci s

aktywno

wszystkich Buddów.

Kolejn

rzecz

, któr

musimy zrozumie

jest to,

e stra

nicy s

naszymi przyjaciółmi.

Stra

nik to Budda, który przychodzi do domu z pracy (gdzie nosił krawat i pi

knie

pachniał perfumami sekretarek, które trzymał w ramionach) wkłada wielki płaszcz, bierze
siekier

i idzie

ąć

drzewo, albo bierze motyk

i kopie grz

dki w ogródku. W ten sposób

przekonujemy si

e nie jest naszym wrogiem, ale

e ochrania nas przed czym

znacznie gorszym. Przekonanie takie przychodzi jednak po pewnym czasie i jestem
pewien,

e wi

kszo

ść

ludzi z Zachodu, którzy ogl

daj

stra

ników po raz pierwszy i

widz

morza płomieni, wiele par r

k, bro

, odci

te głowy i w

ęŜ

e, którymi s

otoczeni,

uwa

ich za trudne przypadki. Ale wtedy stopniowo zaczyna si

odczuwa

ich energi

i dobrze ich odbiera

Ogólne zrozumienie polega wi

c na tym, o czym ju

mówiłem : s

punktem, w którym

Buddowie zmieniaj

swoj

pokojow

aktywno

ść

z biura, gdzie słu

Ŝą

innym pomoc

pełn

mocy aktywno

ść

, która mo

e polega

ciu drzewa, czy zrobieniu kilku dziur

w ziemi. Wtedy pojawiaj

umorusani, w wielkich r

kawicach i z broni

w r

ku. S

prostu innym rodzajem aktywno

ci.

Buddowie działaj

na cztery sposoby. Pierwsz

aktywno

jest moc uspokajania,

przynoszenia pokoju i dobrych uczu

. Po drugie, pomna

ania i ukazywania pełni

liwo

ci. Po trzecie przyci

gania, wzniecania uczu

i wreszcie - ochraniania.

Aktywno

ci maj

z kolei zwi

zek z wygl

dem. Kiedy wyra

aktywno

ść

uspokajaj

najcz

ęś

ciej maj

kolor biały. Kiedy pomna

, s

ółci jak

yzna ziemia. Buddowie,

którzy przyci

gaj

i budz

uczucia to niebieskie lub czerwone formy w zjednoczeniu,

natomiast Buddowie ochraniaj

cy s

czarni, czarno - niebiescy, lub biali. Tak czy inaczej,

wszystkie te formy s

wyrazem tej samej miło

ci i m

dro

ci wszech

wiata, ró

jedynie tym,

e przejawiaj

w ró

noraki sposób, by by

w stanie pomaga

wszystkim

istotom w ró

nych sytuacjach, jakie wydarzaj

yciu. Dobrze jest o tym wiedzie

samego pocz

tku. Te łagodne formy oczywi

cie lubi ka

dy, trudno jest jednak od razu

polubi

formy gniewne, a

do momentu, gdy potrzebujemy pomocy - wtedy momentalnie

z nimi zaprzyja

niamy. Na pocz

tku wymaga to jednak czasu.

Nale

y wi

c pami

e Buddowie i Bodhisattwowie, z którymi pracujemy, przejawiaj

tak

e na gniewny, ochronny i pełen mocy sposób. Ale na poziomie wewn

trznym nie

ma w nich gniewu ani

adnych innych przeszkadzaj

cych uczu

. Oni po prostu zajmuj

rzeczami koniecznymi, bo czasem trzeba usun

ąć

szkodliwego, czy wło

troch

energii w co

ytecznego i to wszystko. S

jak lekarz, który czasem odsyła pacjenta do

domu, a czasem zatrzymuje i przeprowadza operacj

. Oczywi

cie, nikt tego nie lubi, ale

to konieczne dla odzyskania zdrowia - bez operacji nie byłoby to mo

liwe. Istnieje wiele

rodzajów stra

ników i z tego powodu chc

wam opowiedzie

o nich par

rzeczy.

Strona 1 z 4

Gniewni i łagodni Buddowie

2009-09-12

Powinni

cie te

wiedzie

e ozdoby, jakie nosz

formy łagodne i gniewne s

dokładnie

takie same, ró

nica polega jedynie na ich znaczeniu. Ozdoby łagodnych Buddów działaj

uspokajaj

co, łagodz

co i ogólnie, w przyjacielski sposób formuj

z nas kogo

dobrego.

Ozdoby gniewnych form odci

gaj

to, co przeszkadza i pot

ęŜ

nym uderzeniem ł

sob

ęś

ci do siebie pasuj

ce, oraz przekształcaj

szybciej ni

cokolwiek innego- nios

ze sob

najwi

ksz

moc transformacji.

Chciałbym jeszcze opowiedzie

wam kilka rzeczy i cho

niektóre z nich s

raczej

rodzajem poda

ludowych my

e s

ciekawe. Na szcz

ęś

cie nie dysponujemy tak

ilo

folkloru, jak hindui

ci, ale szczególnie w Sikkimie i temu podobnych miejscach

istniej

opowiadania odstaj

ce nieco od głównego nurtu kulturowego.

Jedna z nich mówi o ojcu form pełnych mocy, Cziano Dord

e. O

wiecenie za

działa

przez współczucie, które wyra

a Budda Kochaj

ce Oczy, czyli Czenrezig; oraz przez

dro

ść

, wyra

przez Budd

Dziampel Jang, nazywanego te

Mandziu

rim, czyli

Złotym, trzymaj

cym miecz przecinaj

cy fałszywe pogl

dy i lotos, na którym spoczywa

ksi

ga m

dro

ci. Innym wyrazem o

wiecenia jest moc, poniewa

nawet b

współczuj

cym i m

drym, bez mocy nie osi

gnie si

wiele. Tak wi

c, potrzebujemy

wszystkich tych wła

ciwo

ci razem.

Cziano Dord

e w prawej dłoni trzyma dord

e, a lew

ma zło

w mudrze mocy,skacze

a ramiona ma tak grube, jak moje uda. Historia mówi,

e nie był niebieski od samego

pocz

tku. Był za to najsilniejszy i Budda powierzył mu opiek

nad ksi

gami.

Tak naprawd

, to najbardziej tajemne nauki przekazał Dakiniom, szlachetnym paniom,

które obdzielaj

swoj

intuicj

, m

dro

i gł

bokim wgl

dem, je

li tylko uda

nich z otwarto

i postara

obdarzy

je miło

w odpowiedni sposób. Przekazał je

Nagom, czyli w

ęŜ

om i przez to na przykład, je

li potrafimy odczytywa

ruchy w

ęŜ

ów,

emy nauczy

wiele o energii. Dał je tak

e Cziano Dord

e, swojemu

zaprzyja

nionemu siłaczowi. Tak wi

c, Diament w R

ce, bo tak mo

na przetłumaczy

jego imi

, strzegł tych nauk, ale pewnego razu musiał zrobi

jeszcze i podczas jego

nieobecno

ci pojawił si

tłusty demon, który chciał skra

ść

ksi

gi. Cziano Dord

e wrócił i

rzucił si

do obrony, wi

c demon splun

ł na teksty trucizn

po to, by je zniszczy

. Teraz

trzeba było nie tylko rozprawi

z demonem, ale i połkn

ąć

trucizn

, bo inaczej nauki

przestałyby istnie

. W ten wła

nie sposób Cziano Dord

e stał si

niebieski. Nie stracił

przez to mocy, ale w ten sposób zmienił kolor. Tak naprawd

jednak nie nale

y do

stra

ników, jest bardziej aspektem mocy. Jest tak

e swojego rodzaju ojcem dla

Czarnego Płaszcza, naszego głównego stra

nika linii przekazu. Jest dla niego podstaw

polem energii, z której ten szczególny stra

nik si

wyłania.

Inna historia dotyczy Kochaj

cych Oczu, który przez długi czas pomagał ludziom.

Pracował ci

ęŜ

ko przez niezliczone ilo

ci czasu, chocia

istnieje jedno jego wyobra

enie,

na którym ma r

ce zało

one do tyłu, jest zadowolony i wygl

da, jakby miał wakacje. W

dym razie, po długi czasie pracy dla innych spojrzał w dół i zobaczył,

e ludzie dalej

sprzedaj

ołówki bez grafitów i rw

sobie nawzajem włosy z głów. Bardzo go to

zasmuciło, stwierdził,

e dalsze działanie nie ma sensu i rozpadł si

na ogromn

ilo

ść

kawałków.

Wówczas jego lama, Budda Nieograniczonego

wiatła zebrał je wszystkie do kupy i tak

powstała tysi

cramienna forma z dziewi

cioma głowami.

eby dodatkowo uczyni

Czenrezika silniejszym, umie

cił na jego szczycie głow

stra

nika, a po to,

eby

pokaza

e nie jest to nic osobistego, zwie

czył cało

ść

swoj

własn

głow

. Taka jest

historia powstania jedenastogłowej i tysi

cramiennej formy zwi

zanej z przeró

nymi

praktykami postnymi.

Strona 2 z 4

Gniewni i łagodni Buddowie

2009-09-12

Istnieje jeszcze inna historia, według której Kochaj

ce Oczy znowu spojrzał w dół po

ęŜ

kiej pracy i zobaczył co

, co wówczas robili

my. Uronił dwie łzy, z których powstały

Zielona i Biała Tara oraz inne Wyzwolicielki. Tak wi

c, opowie

ci tego typu jest naprawd

wiele i poniewa

tak po

yteczne, opowiem jeszcze jedn

Otó

był sobie człowiek, który bardzo

le medytował. Miał, co prawda ogromn

moc, ale

w medytacji robił tylko faz

budowania. Powód, dla którego nale

y ludzi sprawdza

jest

taki,

e je

li otrzymaj

nauki o niewła

ciwym czasie, w niewła

ciwym miejscu i z

nieodpowiedni

motywacj

mog

przynie

ść

cej szkody, ni

ytku. Tak wi

c, zanim

zacznie si

z kim

pracowa

trzeba najpierw poczu

z nimi pewnego rodzaju wi

ęź

Natomiast w tym przypadku, człowiek ten praktykował medytacj

na szczególnie

pot

ęŜ

nego Budd

i wykonuj

c przy tym faz

budowania gromadził energi

- nie

rozpuszczaj

c formy stra

nika, na któr

medytował. Nie robił po prostu tego, co trzeba:

przemieniania Buddy w

wiatło, rozpuszczania si

razem z nim w otwartej przestrzeni i

wyłaniania si

z powrotem, jak my to robimy. Przez całe swoje

ycie budował ogromn

ilo

ść

mocy, ale nie zajmował si

odpr

ęŜ

eniem, dobrymi uczuciami czy poczuciem

jedno

ci. Tak wi

c, kiedy umarł, jego ego było bardzo silne. Wtedy, ze stanu

bezcielesnego zobaczył co

, co strasznie go rozzło

ciło i odrodził si

jako straszliwy

demon o niebieskim ciele. Był tak przera

cy,

e zaraz po urodzeniu matka pobiegła z

nim na cmentarz i porzuciła go tam. Ale poniewa

była dobr

kobiet

, po tygodniu

wróciła sprawdzi

, co si

stało. Kiedy rozejrzała si

wokół zobaczyła,

e wszystkie groby

zostały rozkopane, a ze zwłok kto

wyrwał serca. I kiedy zbli

yła si

do miejsca, w

którym zostawiła potwora, ten wyskoczył i po

arł jej serce. Był to wi

c naprawd

trudny

ść

Po jakim

czasie okolica zacz

ła si

wyludnia

i Buddowie powiedzieli "Do

ść

tego. tak

nie mo

e by

." Wysłali wtedy Mahakal

, który

eby zwalczy

mior

kiego demona

musiał tak

e uzbroi

w cztery pary ramion. Na to potwór stworzył wi

cej r

wyposa

onych w ró

ne rodzaje broni tak,

e miał ich w sumie 64. Nie było go sta

cej, bo zły umysł jest zawsze ograniczony - poci

gnie tylko do pewnego poziomu,

dalej sam si

blokuje, korzysta bowiem z siły gniewu i tym podobnych uczu

, a te s

zawsze sko

czone. Stra

nik natomiast był Bodhisattw

i miał nieograniczon

moc

współczucia, wi

c wyprodukował tysi

c ramion i jednym z nich zabił demona.

To była jedna z historii, które opowiada si

nie tylko dlatego,

e s

ciekawe, ale te

dlatego,

e jest w nich co

cej - obrazuj

działanie ró

nego rodzaju energii. Energie

ochraniaj

ce, z którymi my pracujemy funkcjonuj

tak, jak ju

mówiłem podaj

c przykład

kogo

, kto zakłada wielki kombinezon i idzie przekopa

ogródek. Istniej

c formy

ce bezpo

rednim wyrazem mocy i tego,

e Buddowie widz

e w łagodny sposób

nie zawsze b

w stanie przynie

ść

korzy

ść

demu, a czasem potrzebny jest kopniak

czy r

kawica bokserska wymierzaj

ca celny cios.

W naszej linii przekazu (Karma Kagyu) jest trzech głównych stra

ników m

skich i dwóch

skich. S

oni emanacjami najwa

niejszych Bodhisattwóch. I tak na przykład,

sze

cioramienny, stoj

cy Mahakala przedstawiany ze zł

czonymi nogami jest naturalnym

wypromieniowaniem Kochaj

cych Oczu (czteroramiennego Czenrezig ).W niektórych

przypadkach Mahakala bywa biały, jest wówczas bardzo szczodry i obdarza nas tym,
czego potrzebujemy - jednak najcz

ęś

ciej jest czarny. Z kolei czteror

ki Mahakala jest

emanacj

dro

ci wszystkich Buddów - Mandziu

riego lub te

Dziampe Jang. Jest

czarny, trzyma miecz i ksi

tak, jak Mandziu

ri, siedzi lekko pochylony i oprócz tego

ma te

łuk i strzał

. Dla naszej linii przekazu bardzo szczególny jest dwur

ki Mahakala,

który pracuje tylko i wył

cznie dla Karmapy.

Strona 3 z 4

Gniewni i łagodni Buddowie

2009-09-12

kszo

ść

innych stra

ników ochrania wiele linii - dostaj

ró

ne zlecenia i pomagaj

ró

nych sytuacjach. Z Czarnym Płaszczem jest inaczej, wyszczególnia si

tym,

jego głowa stanowi jedn

trzeci

całego ciała - wygl

da jak buldog z ogromnymi kłami. W

prawej dłoni trzyma nó

odcinaj

cy wszystkie przeszkody i ograniczenia ego, w lewej

czar

z czaszki, w jego płon

cych włosach widzimy Garud

, a cała jego posta

otoczona

jest przez morze płomieni. Wyró

nia go tak

e to,

e inni stra

nicy stoj

, b

siedz

on natomiast skacze wdeptuj

c w ten sposób wszystkie negatywno

ci w roz

arzony dysk

sło

ca. Ta trójka to najwa

niejsi m

scy stra

nicy pochodz

cy wprost od Buddy. S

manifestacj

wieconej, ochraniaj

cej energii, niezakłóconej przeszkadzaj

cymi

uczuciami, negatywno

ciami, czy jakimikolwiek zaciemnieniami. S

wła

nie tym, co

powinno si

zdarzy

dla po

ytku wszystkich istot.

Istnieje dwóch szczególnych dla nas

skich stra

ników. Jedna z tych niezwykłych pa

ma cztery r

ce, jest partnerk

dwuramiennego Mahakali i siedzi z nim w zjednoczeniu na

mule, który jest charakterystyczny przez to,

e ma dodatkowe oko na zadzie i widzi

wszystko, co si

z tyłu dzieje. Wokół widzimy płomienie, a muł brodzi w jeziorze krwi

powstałej z odci

cia ego. Otaczaj

cy ich ogie

jest tak pot

ęŜ

ny,

e ciała ich s

całkiem

białe. Inna forma partnerki Mahakali ma dwie r

ce, w których trzyma purb

- trójk

tny

sztylet; lustro, w którym wida

przeszło

ść

, tera

niejszo

ść

i przyszło

ść

i w

ęŜ

owe lasso do

poskramiania negatywnych energii. Ona tak

e jest przedstawiana w zjednoczeniu z

Mahakal

, lub te

pojedynczo. Ci

scy stra

nicy s

tak

e manifestacj

pełnej mocy,

ochraniaj

cej energii o

wiecenia, jednej z czterech aktywno

ci Buddy. Pozostałe trzy to,

jak ju

wspominałem, aktywno

ci: uspokajaj

ca, pomna

ca i przyci

gaj

ca. Wszystkie

przynosz

ytek i w

aden sposób nie s

osobiste.

Oprócz tego istniej

jeszcze bardzo wa

ni stra

nicy Guru Rinpocze, jest Guru Dragpo, i

tak dalej. Bardzo szczególna dla nas jest

ska forma ochraniaj

ca, która wyłoniła si

czubka głowy Buddy - Dukar, czyli Biały Parasol. Główna forma gniewna Guru Rinpocze
to Diamentowy Zwisły Brzuch, Dord

e Drollo, który jest czarno-czerwony, trzyma dord

e i

purb

stoj

c na ci

ęŜ

arnej tygrysicy. Inny stra

nik, Guru Dragpo jest niebieski, stoi w nieco

inny sposób, na jedn

stron

ogl

da, a z drugiej strony zwalcza negatywno

ci. Takich

stra

ników jest naprawd

wiele. Jeden z nich, Vamarad

a, jest naprawd

nieokiełznany -

zanim we

mie si

jego inicjacj

, trzeba si

dobrze zastanowi

... Ci wszyscy stra

nicy s

bezpo

rednim wyrazem o

wiecenia. Wszystkich form Mahakali jest 43 - o głównych

mówiłem przed chwil

, ale jest jeszcze dynamiczny, skacz

cy Dord

e Legpa i jego 360

braci. Jest on dzikim kowalem - u

ywa młota i miech i jest sił

sprawcz

dla wielu

przynosz

cych po

ytek zjawisk.

Na tankach tybeta

skich stra

nicy zajmuj

miejsce pod postaci

lamy, który

umiejscowiony jest w

rodku, w rogu za

zobaczymy jego jidama - form

Buddy, która

była dla niego najwi

ksz

inspiracj

i ukazywała mu jego o

wiecon

natur

. Czasem

oprócz, lub zamiast jidama namalowana b

dzie linia przekazu, ale w przypadku

stra

ników, którzy s

aktywno

lamy, miejsce ich jest zawsze pod form

mistrza.

na si

o tym przekona

ogl

daj

c chocia

by tanki z wyobra

eniami Karmapów.

(Lama Ole Nydahl, Groningen w Holandii, 26.06.1994) tłum. Maria Przyjemska

Strona 4 z 4

Gniewni i łagodni Buddowie

2009-09-12