DEPRESJA

Dlaczego powinienem

za˝ywaç leki

przez min. 6 miesi´cy?

Przewodnik dla pacjentów

www.forumprzeciwdepresji.pl

Tytu∏ orygina∏u
About depression. A guide for patients and their families.

Broszura powsta∏a przy wspó∏pracy z firmà Servier

© Servier Polska

Wszystkie prawa zastrze˝one.
˚aden fragment poni˝szej publikacji nie mo˝e byç kopiowany,
przechowywany w jakimkolwiek uk∏adzie pami´ci i transmitowany
elektronicznie, mechanicznie, za pomocà fotokopii, nagraƒ lub
w jakikolwiek inny sposób, bez wczeÊniejszej pisemnej zgody wydawcy.

Wst´p

Twój lekarz przepisa∏ Ci lek przeciwdepresyjny, gdy˝
uzna∏, ˝e dla poprawy Twojej kondycji psychicznej
konieczne jest leczenie za pomocà leków. Aby leczenie
by∏o skuteczne musisz przestrzegaç zaleconego dawko-
wania i kontynuowaç terapi´ przez minimum 6 miesi´cy.

Nowoczesne leki przeciwdepresyjne skutecznie ∏agodzà
objawy depresji, a ich dzia∏anie jest zauwa˝alne dopiero
po oko∏o 2 tygodniach, leki te sà zazwyczaj dobrze
tolerowane – nie powodujà uzale˝nienia, niektóre z nich
mo˝na ∏àczyç z innymi lekami.

Aby lepiej zrozumieç depresj´, zapraszamy Ci´
do zapoznania si´ z niniejszà broszurà, gdzie znajdziesz
informacje na temat objawów i leczenia depresji.

Dodatkowych informacji szukaj na stronie:
www.forumprzeciwdepresji.pl

Czy ostatnio, przez 2 kolejne tygodnie
odczuwa∏eÊ niektóre z tych dolegliwoÊci?

• BezsennoÊç lub nadmierna sennoÊç

• Utrata energii ˝yciowej

• Utrata apetytu lub jego wzmo˝enie

• Utrata zainteresowania seksem

• TrudnoÊci z koncentracjà

• P∏aczliwoÊç

• Przygn´bienie

• MyÊli negatywne, poczucie beznadziejnoÊci ˝ycia

• Poczucie winy

• Spowolnienie

JeÊli tak, mo˝e to oznaczaç,
˝e chorujesz na depresj´.

Objawy depresji

1

2

ZnajomoÊç objawów depresji mo˝e pomóc Tobie
i Twojej rodzinie w poszukiwaniu porady lekarskiej
tak szybko, jak to tylko mo˝liwe. JeÊli przez co
najmniej 14 dni wyst´puje u Ciebie 5 spoÊród ni˝ej
wymienionych symptomów wyszczególnionych
przez Âwiatowà Organizacj´ Zdrowia

(WHO, World

Health Organization), oznacza to, ˝e cierpisz
na depresj´:

• JesteÊ smutny przez wi´kszà cz´Êç dnia,

niemal codziennie. Cz´sto p∏aczesz.

• Nie jesteÊ zainteresowany wykonywaniem

codziennych czynnoÊci przez wi´kszà cz´Êç
dnia, prawie ka˝dego dnia.

• Czujesz si´ zm´czony prawie ka˝dego dnia.

• Twój apetyt si´ zmieni∏, straci∏eÊ

lub przybra∏eÊ na wadze.

• èle sypiasz, cierpisz na bezsennoÊç

lub nadmiernà sennoÊç.

• Czujesz si´ podniecony lub niespokojny,

inni te˝ to zauwa˝ajà.

• Masz trudnoÊci ze skupieniem uwagi

i myÊleniem niemal ka˝dego dnia.
Nawet proste zadania wydajà si´ trudne
do rozwiàzania, a decyzje niemo˝liwe
do podj´cia.

3

• Czujesz si´ bezu˝yteczny i masz poczucie

winy prawie codziennie.

• Odczuwasz napi´cie.

• MyÊlisz o Êmierci, o samobójstwie.

Mo˝na tak˝e wyszczególniç kilka dodatkowych
objawów niewspomnianych przez WHO:

• Brakuje Ci zainteresowania seksem.

• Brakuje Ci pewnoÊci siebie, unikasz ludzi.

• Czujesz si´ zirytowany.

• Czujesz si´ bezu˝yteczny, z∏y, bezradny

i beznadziejny.

4

5

Pytania dotyczàce depresji

2

Czy depresja to ob∏´d?

Nie, ob∏´d jest utratà kontaktu z rzeczywistoÊcià
i oznacza wiar´ w rzeczy, które nie istniejà, wià˝e
si´ z niespójnym, nieracjonalnym zachowaniem,
natomiast depresja jest stanem zdominowanym
przez smutek bez zaburzenia kontaktu z rzeczy-
wistoÊcià. Ten stan umys∏u leczy si´ za pomocà
leków i/lub psychoterapii.

Czy depresja Êwiadczy o s∏aboÊci?

Nie, jest ona chorobà, która mo˝e dotknàç ka˝dego
w trudnym dla niego okresie ˝ycia.

Czy depresja jest ∏agodnà chorobà?

Nie, przeciwnie, cierpienie psychiczne mo˝e byç
najci´˝szym cierpieniem doÊwiadczonym w ˝yciu.
Ci´˝ka depresja mo˝e prowadziç do samobójstwa.
Nale˝y pami´taç, ˝e najwi´kszym ryzykiem, jakie niesie
ci´˝ka depresja jest Êmierç (dotyczy to 15% chorych
na depresj´).

Czy depresja jest chorobà dziedzicznà?

Nie, w przypadku powszechnie spotykanych rodzajów
depresji. Jedynie pewna jej szczególna odmiana,
zwana zaburzeniem maniakalno-depresyjnym,
cz´Êciowo jest dziedziczna.

Czy depresja zmienia osobowoÊç chorujàcego?

Nie, depresja nie zmienia osobowoÊci chorujàcego,
która jest sta∏à i nienaruszalnà cz´Êcià jego
to˝samoÊci.

6

Jak rodzina i znajomi powinni zachowywaç si´
w stosunku do osoby cierpiàcej na depresj´?

Najwa˝niejszà rzeczà jest zauwa˝enie smutku
i zmiany w zachowaniu, a potem nak∏onienie danej
osoby do rozpocz´cia leczenia.

Nast´pnie nale˝y zach´ciç chorego, aby konty-
nuowa∏ terapi´ do momentu ustàpienia objawów,
zwykle co najmniej 6 miesi´cy. JednoczeÊnie trzeba
pami´taç, jak istotne jest dodawanie choremu od-
wagi oraz zapewnianie go, ˝e wyleczy si´ z depresji.
Nale˝y to powtarzaç, gdy˝ cierpiàcym na depresj´
brakuje wiary i pewnoÊci siebie.

Pomocne jest tak˝e umawianie chorego na wizyt´
oraz pójÊcie z nim do lekarza.

Czy chorzy na depresj´ mogà pracowaç?

Kiedy cierpi si´ na depresj´, brakuje energii oraz
pojawiajà si´ k∏opoty z koncentracjà.

Niezale˝nie od rodzaju pracy depresja powoduje
utrat´ sprawnoÊci, która uniemo˝liwia rzetelne
wykonywanie obowiàzków, a nawet w wypadku
niektórych zawodów mo˝e nara˝aç na niebezpie-
czeƒstwo.

7

8

Czy mo˝e dojÊç do nawrotu depresji?

To mo˝e byç pierwszy i ostatni epizod depresji
w ˝yciu chorego, ale mo˝e ona pojawiç si´ pono-
wnie, gdy zaistniejà podobne sytuacje stresowe
w przysz∏oÊci. Aby zmniejszyç ryzyko nawrotu
konieczne jest leczenie przez min. 6 miesi´cy.

W zaburzeniu maniakalno-depresyjnym, które jest
cyklicznym zaburzeniem nastroju, ci´˝ka depresja
wyst´puje na przemian ze stanami euforycznymi.
U niektórych osób sà to tylko epizody ci´˝kiej
depresji na zmian´ z okresami stanu bardziej
neutralnego.

Nawrotom zapobiega przyjmowanie specyficznych
leków, mi´dzy innymi stabilizatorów nastroju.

9

3

Istniejà dwa g∏ówne sposoby leczenia depresji:
stosowanie leków przeciwdepresyjnych oraz
psychoterapia.

Stwierdzono, ˝e najlepszy efekt leczniczy wià˝e si´
z jednoczesnym zastosowaniem obu tych metod.

Leki przeciwdepresyjne zapewniajà szybkà ulg´ i sà
niezb´dne w przypadku ci´˝kiej lub trwajàcej przez
d∏ugi czas depresji. Niezale˝nie od rodzaju leku
efekt terapii obserwuje si´ najwczeÊniej po oko∏o
2 tygodniach – skuteczne leczenie musi trwaç
min. 6miesi´cy.

W czasie depresji dochodzi do specyficznych zmian
biochemicznych, a leki przeciwdepresyjne prawdo-
podobnie dzia∏ajà poprzez przywracanie równowagi
biochemicznej.

Sposoby leczenia depresji

Nale˝y pami´taç o pewnych w∏aÊciwoÊciach
wspólnych dla leków przeciwdepresyjnych:

• Bardzo skutecznie ∏agodzà objawy depresji.

• Ich dzia∏anie jest powolne, ustàpienie problemów

zwiàzanych ze snem i zmniejszenie napi´cia
mo˝na odczuç ju˝ od pierwszych dni ich
stosowania, poprawa w zakresie innych
objawów pojawia si´ po oko∏o 2 tygodniach.

• Nie powodujà uzale˝nienia, niektóre leki

mo˝na nagle odstawiç bez wywo∏ania objawów
abstynencji, (takie objawy zdarzajà si´
w przypadku nag∏ego odstawienia wielu leków
uspokajajàcych, nasennych lub innych
wywo∏ujàcych uzale˝nienie).

• Nie sà lekami uspokajajàcymi: efekt ich dzia∏ania

nie wyst´puje po kilku minutach od przyj´cia,
a tak˝e nie zanika po kilku tygodniach
stosowania, jak to si´ dzieje w przypadku
leków uspokajajàcych.

• Niezale˝nie od tego skutecznie zapobiegajà

objawom l´ku: przy codziennym za˝ywaniu
leków przeciwdepresyjnych ostre objawy l´ku
wyst´pujà rzadziej lub mogà nawet ustàpiç.

• JeÊli dzia∏anie leków przeciwdepresyjnych

jest skuteczne, leczenie powinno trwaç min.
6 miesi´cy, poniewa˝ w przypadku przerwania
leczenia przed up∏ywem 6 miesi´cy mo˝e
dojÊç do szybkiego nawrotu depresji.

10

Jak wszystkie leki, równie˝ te przeciwdepresyjne
mogà mieç dzia∏ania uboczne. Najwi´ksze prawdopo-
dobieƒstwo wystàpienia takich reakcji pojawia si´
przy stosowaniu leków starszej generacji, takich
jak trójpierÊcieniowe leki przeciwdepresyjne oraz
nieodwracalne inhibitory MAO (niezarejestrowane
w Polsce – przyp. red.).

Nowsze leki sà lepiej tolerowane, a ∏agodne objawy
uboczne pojawiajà si´ w pierwszych dniach przyj-
mowania i ust´pujà po kilku dniach. Spo˝ywanie
alkoholu podczas stosowania leków przeciw-
depresyjnych mo˝e wywo∏ywaç sennoÊç.

Na ogó∏ nie istniejà natomiast ˝adne ograniczenia
dotyczàce przyjmowania ogólnodost´pnych leków
przeciwbólowych, czy Êrodków stosowanych
w nadciÊnieniu t´tniczym lub cukrzycy.

W czasie pierwszych 2 tygodni najcz´Êciej zaleca
si´ stosowanie leków przeciwdepresyjnych z lekami
uspokajajàcymi, aby zmniejszyç objawy l´ku zanim
pojawi si´ dzia∏anie przeciwdepresyjne.

11

12

U niektórych osób objawy depresji ust´pujà
po kilkutygodniowej terapii lekami przeciwdepre-
syjnymi, jednak zazwyczaj ca∏kowite wyleczenie
zapewnia 6-miesi´czne leczenie.

U cz´Êci chorych w celu zwi´kszenia skutecznoÊci
terapeutycznej nale˝y po∏àczyç stosowanie leków
z psychoterapià.

Psychoterapia mo˝e oznaczaç rozmow´ chorego
z lekarzem pierwszego kontaktu, który wys∏ucha
pacjenta, oceni znaczenie jego problemów i udzieli
wskazówek dotyczàcych sposobów radzenia sobie
z zaistnia∏à sytuacjà. Psychoterapia mo˝e byç
równie˝ prowadzona jako cykl spotkaƒ z psycho-
terapeutà (psychiatrà lub psychologiem).

W niektórych postaciach depresji psychoterapia
mo˝e byç wystarczajàcà metodà leczenia.

13

4

Czy chorzy mogà piç alkohol w czasie
przyjmowania leków przeciwdepresyjnych?

Powinno si´ unikaç spo˝ywania alkoholów w trakcie
tarapii depresji. Jednak˝e sà leki, które nie wchodzà
w interakcj´ z alkoholem.

Czy podczas stosowania leków przeciw-
depresyjnych mo˝na przyjmowaç inne leki?

Na ogó∏ nie ma ograniczeƒ dotyczàcych przyjmowania
leków przeciwbólowych, antybiotyków, pigu∏ek
antykoncepcyjnych lub leków stosowanych w nad-
ciÊnieniu t´tniczym, cukrzycy i w wielu innych
chorobach, nale˝y jednak zawsze poinformowaç
lekarza o przyjmowanych lekach.

Pytania dotyczàce
leczenia depresji

14

Czy nale˝y przestrzegaç okreÊlonej diety przy
przyjmowaniu leków przeciwdepresyjnych?

W przypadku wi´kszoÊci leków przeciwdepresyjnych
nie ma ˝adnych wymagaƒ dotyczàcych stosowanej
diety, z wyjàtkiem nieodwracalnych inhibitorów MAO
(niezarejestrowanych w Polsce – przyp. red.), których
przyjmowanie wià˝e si´ ze stosowaniem specyficznej
diety, aby zapobiec wystàpieniu objawów ubocznych.

Czy leki przeciwdepresyjne wp∏ywajà na ˝ycie
p∏ciowe?

Stosowanie niektórych leków przeciwdepresyjnych
powoduje zmniejszenie potrzeby ˝ycia p∏ciowego:
obni˝enie libido. Zapytaj lekarza o lek, który nie
powoduje problemów z seksem.

Czy leki przeciwdepresyjne mogà stosowaç
kobiety w cià˝y?

Decyzj´ o przyjmowaniu leków przeciwdepresyjnych
w czasie cià˝y nale˝y przedyskutowaç z lekarzem,
poniewa˝ obecnie istnieje niewiele danych mówiàcych
o medycznym zagro˝eniu p∏odu zwiàzanym ze sto-
sowaniem tych leków.

Czy podczas stosowania leków przeciw-
depresyjnych mo˝na prowadziç samochód?

Stosowanie niektórych leków przeciwdepresyjnych
mo˝e prowadziç do upoÊledzenia sprawnoÊci psycho-
motorycznej, istniejà jednak˝e leki pozbawione
tego negatywnego dzia∏ania. Zapytaj o nie swojego
lekarza.

15

5

Istniejà dwa g∏ówne typy depresji.

Najcz´Êciej depresja wyst´puje jako reakcja
na stresowe sytuacje. Mo˝e ona przyjmowaç
ci´˝kà postaç, nie zawsze istnieje jednak potrzeba
leczenia szpitalnego tego typu depresji.

Nie ma ona tak˝e uwarunkowaƒ genetycznych, nie
mo˝na zatem przekazaç predyspozycji potomstwu.

Depresja w zaburzeniu maniakalno-depresyjnym
(naprzemienne wyst´powanie depresji i stanów
podwy˝szonego nastroju) ma najcz´Êciej ci´˝kà
postaç, z którà wià˝e si´ du˝e ryzyko pope∏nienia
samobójstwa.

Niektóre postaci depresji

16

W tym wypadku hospitalizacja staje si´ konieczna.
To zaburzenie ma charakter cykliczny; u jego
podstaw le˝y sk∏onnoÊç dziedziczna, co znaczy, ˝e
mo˝na je przekazywaç potomstwu. Aby zapobiec
nawrotom zaburzeƒ maniakalno-depresyjnych,
nale˝y przyjmowaç specjalne leki, tak zwane
stabilizatory nastroju, a podczas ci´˝kiego, ostrego
stanu depresyjnego konieczne jest intensywne
leczenie Êrodkami przeciwdepresyjnymi.

Servier Polska Sp. z o.o.

01-248 Warszawa, ul. Jana Kazimierza 10

tel. [phone], fax [phone]

www.servier.pl

[e-mail]

CX/05/10/ME/01

www.forumprzeciwdepresji.pl