Podawanie insuliny przy użyciu penu
•
Chcąc ułatwić 3-4 razy dziennie podawanie insuliny ludzkiej szybko działającej - przed śniadaniem,
obiadem, kolacją, wolnodziałającej przed II kolacją celem wytworzenia śródposiłkowych zwyżek
stężenia insuliny we krwi i podstawowego stałego stężenia insuliny w okresach między posiłkami,
używa się wstrzykiwaczy zwanych popularnie penami (ang. pen - wieczne pióro)
•
Pen jest półautomatycznym urządzeniem, maksymalnie upraszczającym czynności związane
z przygotowaniem i podaniem insuliny, jednocześnie zwiększającym precyzję jej dawkowania.
Do wstrzykiwacza może być stosowany tylko specjalny rodzaj fiolek (zwanych wkładami lub
nabojami) - w górnej części zaopatrzonych w gumowy korek, w dolnej w kauczukowy tłok. Obecnie
stosowane są fiolki o pojemności 1,5 ml (zawierające 150 j.m. insuliny) oraz fiolki o pojemności 3
ml (zawierające 300 j.m. insuliny).
Peny z wkładami powinny być przechowywane przez 21-28 dni
w temperaturze pokojowej (15-25°C), zaś zapas insuliny w temperaturze +4°C.
•
Każdy pen zaopatrzony jest w dokładną instrukcję obsługi. Niezbędna jest jej dokładna znajomość
Peny poszczególnych producentów różnią się m.in. sposobem wstrzykiwania zleconej dawki
insuliny.
W niektórych penach insulinę dawkuje się metodą wielokrotnego naciskania i zwalniania przycisku.
W innych ustawia się zleconą dawkę w okienku wstrzykiwacza i wprowadza całość dawki jednym
naciśnięciem.
Umieszczanie wkładu we wstrzykiwaczu i jego wyjmowanie nie występuje za każdym razem
wykonywania iniekcji, a jedynie wówczas, gdy wkład jest pusty lub istnieje konieczność używania
insuliny innego rodzaju. Wstrzykiwacz przeznaczony jest dla jednego rodzaju insuliny i do używania
tylko przez jedną osobę.
•
Pielęgniarka może doraźnie modyfikować stałą dawkę leczniczą insuliny krótko działającej rzędu 2-
8 j.m./24h na podstawie Rozp. MZiOS z dnia 2 września 1997r. W sprawie zakresu i rodzaju
świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych wykonywanych
przez pielęgniarkę samodzielnie, bez zlecenia lekarskiego (Dz. U. Nr 116, poz. 750).
Należy pamiętać o konieczności podawania insulin ludzkich 30 min. przed posiłkiem, a tylko
insuliny Humalog - 15 min. przed posiłkiem.
•
MIEJSCA PODAWANIA INSULINY:
krótko- działającej- brzuch,
pośrednio działającej – udo,
mieszanek – brzuch lub udo
•
Wskazane jest podawanie insuliny ludzkiej przez dłuższy czas w tę samą okolicę, a więc, np. co 4
tyg. kolejno w brzuch, ramię, udo
(zbyt częste zmiany okolicy wstrzyknięć dają dużą zmianę w tempie wchłaniania i działania insuliny),
z zachowaniem odległości od 1 do 3 szerokości palca od każdego kolejnego wkłucia, wstrzyknięcie
w ten sam punkt może nastąpić po upływie 6 tygodni.
•
Nie podajemy insuliny pacjentowi bezpośrednio po wyjęciu jej z lodówki (ból).
Umycie wodą z mydłem okolicy, gdzie będzie podawana insulina – odkażanie skóry nie jest
konieczne, insulina zawiera środek dezynfekcyjny krezol; jeśli jest przechowywana w temp. powyżej
25°C krezol utlenia się i zabarwia insulinę na brązowo
•
Insuliny o przedłużonym działaniu (mleczny wygląd) lub gotowych mieszanek – należy wymieszać
przed każdą iniekcją przez dziesięciokrotne przechylenie lub obracanie (nie wstrząsać, gdy powstają
pęcherzyki powietrza).
Po wykonaniu iniekcji wyjąć igłę z miejsca wkłucia po upływie ok. 6 -10 s, co chroni przed
wypłynięciem insuliny i nałożyć osłonkę na igłę.
Odkręcić część igłową i usunąć ją do pojemnika na odpady.
Włożyć pióro do opakowania.
•
Nie należy przechowywać pióra z przyłączoną częścią igłową, gdyż insulina może wyciekać,
mogą powstać pęcherzyki powietrza, co ma wpływ na dokładne dawkowanie, a sama igła może ulec
zatkaniu.
Bezpośrednio przed następnym użyciem trzeba umieścić nową część igłową.
Wg innych autorów nie jest konieczna zmiana igły po każdej iniekcji, gdyż silikonowa cienka igła
zapobiega przyleganiu bakterii.
Po podaniu insuliny należy sprawdzić, czy pacjent przyjął posiłek i obserwować, czy nie wystąpiły
objawy hipoglikemii.
•
POMPY INSULINOWE- CIĄGŁY WLEW PODSKÓRNY
Urządzeniami naśladującymi wydzielanie insuliny przez trzustkę są pompy insulinowe działające
na zasadzie:
a) układu pętli otwartej, który nie ma automatycznego sprzężenia z wartością glikemii, działa w wyniku
interwencji chorego i lekarza na podstawie wyników laboratoryjnych i wyników samokontroli
urządzenie w formie zminiaturyzowanej osobistej pompy zewnętrznej wstrzykuje insulinę wg
programu wprowadzanego codziennie przez chorego do mikrokomputera,
pacjent ma możliwość ustalenia podstawowego wlewu (np. 1 jednostka insuliny na godzinę), może
również przed każdym posiłkiem za pomocą odpowiedniego przycisku wprowadzić dodatkową
dawkę insuliny,
istnieje także możliwość skasowania programu, jego korekty, podawania większych lub mniejszych
dawek insuliny, szybciej lub wolniej.
Insuliny podaje się przez odpowiedni cewnik.
Miejsce igły do cewnika trzeba zmieniać codziennie lub co 2-3 dni, zależnie od typu urządzenia
b) Układ pętli zamkniętej:
uzależnia podawanie insuliny od automatycznego sprzężenia z glikemią (bez ingerencji chorego i
lekarza),
urządzenie jest wyposażone m. in. w glukometr, oznaczający stężenie glukozy we krwi i
mikrokomputer automatycznie zmieniający impulsy dla pompy dawkującej insulinę i (lub) glukozę.
•
INSUFLON – cewnik podskórny do podawania insuliny
umieszcza się go w tkance podskórnej brzucha na 7-8 dni,
przez cewnik podaje się strzykawką insulinę,
unika się w ten sposób konieczności ciągłego nakłuwania skóry.