Strona 1 z 3

MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ARKUSZA I

Temat: Literatura, sztuka i filozofia ukazują różne postawy człowieka wobec cierpienia

– przedstaw je, odwołując się do zamieszczonego poniżej materiału tekstowego
i ilustracyjnego, oraz skomentuj odniesienia do nich w przytoczonym tekście
współczesnym.

I ROZWINIĘCIE TEMATU (można otrzymać maksymalnie 25 punktów)

Różne postawy wobec cierpienia ukazane w literaturze antycznej (na podstawie
„Metamorfoz” Owidiusza i „Rozmyślań” M. Aureliusza)

1. Postawa Niobe

0-4

np.:

• Krótkie przedstawienie historii Niobe.

• Bezradność wobec nieszczęścia.

• Interpretacja przenośni: „Niobe od nieszczęść kamienieje”, „teraz jeszcze marmur

płynie łzami”.

• Zwrócenie uwagi na charakter dzieła Owidiusza.

2. Postawa filozofa

0-4

np.:

• Wobec nieszczęścia filozof nie poddaje się.

• Jest niewzruszony, jak skała.

• Nieszczęście nie jest powodem do rozpaczy.
• Jest dla filozofa doświadczeniem, dzięki któremu wzmacnia się jego charakter.

• Uleganie nieszczęściu jest wbrew naturze człowieka.
• Filozof wobec nieszczęścia przyjmuje postawę wzniosłą.

Postawa wobec cierpienia ukazana w sztuce greckiej (na podstawie Grupy Laokoona)

3. Zwrócenie uwagi na charakterystyczne cechy stylu rzeźby

0-1

np.:

• Dynamizm.

• Pokazanie uczuć.

• Nawiązanie do mitologii.
• Rzeźba grupowa.

4. Przedstawienie postawy Laokoona i synów wobec cierpienia 0-3
np.:

• Bunt wobec losu.

• Niezgoda na cierpienie.
• Postawa dynamiczna (walka z przeznaczeniem).

Strona 2 z 3

Postawy wobec cierpienia w tekście Herberta

5. Postawa młodzieńca i człowieka dojrzałego

0-4

np.:

• Pokonywanie trudności, zgodnie z zasadą per aspera ad astra.

• Zgodna na przeznaczenie.

• W młodzieńczym wieku cierpienie jest tylko „kamykiem”.
• W wieku dojrzałym, cierpienie jest coraz bardziej dotkliwe.

• Przesłania codzienność i nie pozwala myśleć nawet o sprawach ważnych.

• Cierpienie „kamyk” – sprawa drobna, „perła” – wartość cierpienia.

6. Komentarz:

0-5

np.:
a) nawiązania do stoicyzmu:

• cierpienie hartuje,

• cierpieniu nie należy się poddawać,

• amor fati – „miłość przeznaczenia”, per aspera ad astra;

b) nawiązania do postawy Niobe:
np.:

• bezradność wobec cierpienia,

• ból pozbawia spokoju ducha i umysłu;

c) nawiązania do Laokoona:
np.:

• próba ucieczki od cierpienia,
• pozostanie jednak przy rozwiązaniu stoickim, znoszenia cierpienia.

7. Wnioski

0-4

Różne postawy wobec cierpienia prezentowane w literaturze i sztuce antycznej

i nawiązującym do nich tekście współczesnym:
np.:

• Niobe skamieniała – cierpienie pozbawia sił życiowych, człowiek niemy z bólu,

niezdolny do wszelkiego działania.

• Laokoon i jego synowie – bunt wobec cierpienia, próba ujarzmienia go, postawa

dynamiczna.

• Postawa stoicka – beznamiętność, cierpienie nie pozbawia równowagi ducha,

nieszczęście hartuje człowieka.

• Tekst Herberta – cierpieniu ulegamy, pozbawia nas spokoju, próbujemy się przeciw

niemu buntować, cierpienie hartuje, kiedy nas ogarnia przesłania nam wszystko.

Strona 3 z 3

II. KOMPOZYCJA PRACY
1. Funkcjonalna wobec tematu, spójna wewnętrznie, uporządkowana

2

2. Uporządkowana,

spójna.

1

III. POPRAWNOŚĆ JĘZYKOWA I STYLISTYCZNA
1. Poprawna, ujednolicona składnia i frazeologia, zgodna z normą fleksja i ortografia; żywy

i zgodny z zastosowaną formą styl, bogate słownictwo.

3

2. Poprawna składnia i frazeologia (nieliczne błędy), zgodna z normą fleksja i ortografia

(nieliczne błędy), zgodny z zastosowaną formą styl, wystarczająca leksyka.

2

3. Wypowiedź komunikatywna mimo schematycznej i często niezgodnej z normą składni,

dopuszczalne błędy ortograficzne, widoczne schematy językowe.

1