Opracowano na podstawie skryptu autorstwa Stefana Zawadzkiego i Karola Kociołka

pt. "Laboratorium z chemii organicznej"

wydanego w Łodzi w roku 1993 nakładem Politechniki Łódzkiej.

OCTAN BUTYLU

O

OH

HO

O

O

M.W.

60,1

74,1

116,2

Substraty:

Alkohol butylowy

13,7 ml (11,1 g; 0,15 mola)

Kwas octowy lodowaty

17,2 ml (18 g; 0,3 mola)

Kwas siarkowy stężony

0,3 ml

Wodorowęglan sodu (nasycony roztwór)

10 ml

Siarczan sodu bezwodny

1-2 g

W kolbie kulistej pojemności 100 ml umieszcza się 13,7 ml butanolu (uwaga

1) i 17,2 ml lodowatego kwasu octowego (uwaga 2), a następnie dodaje ostrożnie

0,3 ml stężonego kwasu siarkowego. Kolbę zaopatruje się w chłodnicę zwrotną,

wrzuca kamyki wrzenne i ogrzewa do łagodnego wrzenia przez 1 godzinę. Po

ochłodzeniu mieszaninę przenosi się do rozdzielacza, w którym znajduje się 80 ml

wody, wytrząsa i oddziela górną warstwę estru. Octan butylu przemywa się kolejno

30 ml wody, 10 ml nasyconego roztworu wodorowęglanu sodu i 20 ml wody. Po

wysuszeniu bezwodnym siarczanem sodu, odsącza się środek suszący i destyluje

ester ogrzewając kolbę w czapie grzejnej. Czysty octan butylu wrze w temperaturze

124 – 125

o

. Wydajność reakcji około 11 g (65%); n

20

D

= 1,3940; d = 0,882 g/cm

3

.

Uwaga 1. Pary alkoholu butylowego drażnią błony śluzowe.

Uwaga 2 Kwas octowy lodowaty jest cieczą żrącą.

Literatura:

•

MacKenzie Ch.A.: Experimental Organic Chemistry 3td Ed. 1967.Prentice- Hall, Inc. , str. 210;

•

Preparatyka Organiczna (tłum. z języka niemieckiego) Organikum, pod redakcją B. Bochwica. Wyd. II.
PWN, Warszawa 1975., str. 447;

•

Vogel A.J.: Preparatyka Organiczna. Wyd. II, WNT, Warszawa 1984., str. 430