1

11.

J

AK DOBRZE

,

GDY RODZEŃSTWO JEST RAZEM

!

(P

S

133)

Cel

• rozpoznawanie braterstwa jako Bożego pragnienia i daru dla życia rodzinnego

Metody

• podróż w wyobraźni
• praca ze zdjęciem
• śpiew
• zabawa ze słowami

Materiały

• podkład muzyczny i olejek aromatyczny (do wykorzystania w „podróży wyobraźni”)
• komentarz do Ps 133 w formie „podróży wyobraźni” (zał. 11.1)
• piosenka „Zobaczcie, jak jest dobrze”
• zdjęcia do odnalezienie własnego rozumienia braterstwa w rodzinie
• opowiadanie „Blisko ognia”, w: B. F

ERRERO

, Śpiew świerszcza polnego. Krótkie opowiadania

dla ducha, Warszawa 1993, 31-32 (zał. 11.2)

• drewno lub kartki do „zabawy ze słowem” braterstwo

W

PROWADZENIE BIBLIJNE

O jakiej relacji braterskiej mówi Ps 133?

Komentując ten psalm, chcemy zwrócić uwagę przede wszystkim na symbolikę obrazów, jakimi

autor posługuje się dla pochwały braterstwa między rodzeństwem. Pytając się o braci
wspomnianych w w.1, należy myśleć raczej o „znaczeniu” tego terminu niż o „tożsamości” osób,
które mogłyby się za nim ukrywać. W Starym Testamencie słowo „bracia” odnosi się do dwóch
rzeczywistości braterskich: tej budowanej w rodzinie przez więzy krwi oraz tej budowanej we
wspólnocie plemiennej czy narodowej poprzez pochodzenie od wspólnego przodka. Ps 133 zatem
mógłby komentować szereg historii opisujących życie konkretnego rodzeństwa, by wspomnieć
historie już poznane w naszym cyklu spotkań: Kaina i Abla, Jakuba i Ezawa, Józefa i jego braci,
Miriam i Mojżesza. Równocześnie perspektywę braterstwa Ps 133 można przenieść na poziom
relacji między bratnimi (Ezechiel w rozdz. 16 i 23 będzie mówił o relacji siostrzanej) narodami
Judy i Izraela, ogarniającymi w sobie dwanaście pokoleń pochodzących od dwunastu synów
Jakuba, czy też między śydami i Samarytanami, skłóconymi między sobą od czasów odbudowy
ś

wiątyni jerozolimskiej po niewoli babilońskiej, czego echa mamy w spotkaniu Jezusa z

Samarytanką (J 4). Te wszystkie odniesienia uświadamiają tylko uniwersalną, ponadczasową
wymowę Psalmu 133, który opiewa piękno braterskich relacji w każdej rodzinie.

Relacje braterskie w rodzinie – „podróż wyobraźnią” w oparciu o Ps 133

Poniższy tekst będzie można wykorzystać w „podróży wyobraźnią”, którą będziemy chcieli

zaproponować w pierwszej części spotkania (zał.11.1).

Psalmista nie mówi, kim są „bracia mieszkający razem”. Tak naprawdę jest to historia o domu

każdego z nas, nawet gdy nam się wydaje, że to nie o nas mówi psalmista, kiedy stwierdza, że „jest
dobrze i miło, gdy siostry i bracia mieszkają razem” (w.1). Nie ma idealnych domów i rodzin. Ale
w każdym domu, w każdej rodzinie, w każdym rodzeństwie jest pragnienie, może być pragnienie,
by było „dobrze i miło między braćmi”. A dlaczego? Podpowiada nam psalmista przywołując dwa
obrazy: najpierw pachnącego i drogocennego olejku, a następnie delikatnej i orzeźwiającej rosy.

Atmosferę harmonii panującej między siostrami i braćmi w domu rodzinnym przyrównuje

psalmista do wonnego olejku, który kojarzy się z bogactwem zapachu wonnych ziół, kwiatów,
drzew, płatków kwiatowych, nasion, żywicy. Jego aromat nas ogarnia i przenika, z przyjemnością

2

wdychamy w siebie jego zapach. Muska ona nie tylko nasze nozdrza, ale wnika w płuca, w ciało,
przynosząc ulgę, zadowolenie, wewnętrzny pokój, energię i entuzjazm. Taka jest rodzina, gdy
siostry i bracia są złączeni razem!

Ich bycie razem zestawione jest rosą. Leży ona wysoko, na szczycie góry. Wspinamy się na nią

w skwarze słońca, w bezwietrznym i suchym powietrzu. Umieramy z pragnienia, usychamy,
tracimy wraz z potem wodę z naszego organizmu. Ale już jesteśmy na szczycie. Gorące powietrze
uderza w chłodną powierzchnię szczytu, dzięki czemu jest on pokryty delikatną, orzeźwiającą,
nawilżającą rosą. Wchłaniamy w siebie świeżość rosy. Jej wilgotność nawilża naszą skórę,
przywraca sprawność mięśniom, odradza zmęczone ciało. Tak jest w rodzeństwie złączonym
więzami braterstwa!

Ale te same obrazy możemy dostrzec w innym kontekście. Oto psalmista zabiera nas do świątyni

jerozolimskiej, gdzie zostajemy nagle otoczeni magią światła, dźwięków i zapachów. Szczególnie
wonnego olejku, którym namaszczany jest najwyższy kapłan. Na jego głowę, brodę, szatę spływa
aromatyczny olejek, który włącza kapłana w świętość Boga, oddziela od ludu, ale też czyni go
pośrednikiem między ludźmi i Bogiem. Radość Izraelitów płynie również z tego, że i na nich
spływa błogosławieństwo Boże. Wszak są symbolicznie obecni na wierzchniej szacie kapłana
nazywanej pektorałem. Umocowane na nim drogocenne kamienie symbolizują poszczególne
pokolenia Izraela. Tak oto na cały Izraela spływa aromat Bożej łaski i miłości. Tego samego
błogosławieństwa dostępują siostry i bracia, gdy żyją bratersko w domu rodzinnym!

Rosa widziana ze świątyni jerozolimskiej jest „rosą Hermonu”. To góra bardzo wysoka, ponad 2

700 m n.p.m., leżąca już w Libanie, tuż za północnymi krańcami Palestyny. Jej szczyt pokryty jest
białą czapą śniegu. Izraelici wierzą, że to właśnie stamtąd przybywa ożywiająca rosa w miesiącach,
kiedy nie pada deszcz na ziemię palestyńską. To czas między kwietniem i październikiem. Wtedy
wegetację roślin gwarantuje tylko rosa pojawiająca się nad ranem. Ona to przypomina, że sam Bóg
jest rosą dla Izraela (por. Oz 14,6). Taką ożywiającą rosą jest Bóg również dla rodziny, w której
siostry i bracia żyją w harmonii i pokoju!

K

ONSPEKT SPOTKANIA

I. Zaproszenie do zanurzenia się w atmosferze domu rodzinnego z Ps 133

• „Podróż wyobraźni” w Ps 133

• Nauka muzycznej wersji Ps 133 „Zobaczcie, jak jest dobrze”

II. Mój osobisty Ps 133

• Praca ze zdjęciami

• Poszukiwanie symbolu oddającego piękno wspólnoty braterskiej w rodzinie

III. Jak budować wspólnotę braterską?

• Opowiadanie „Blisko ognia”
• Problem: jak budować wspólnotę braterską?
• „Zabawa ze słowem” braterstwo

S

CENARIUSZ SPOTKANIA

I. Zaproszenie do zanurzenia się w atmosferze domu rodzinnego z Ps 133

1. „Podróż wyobraźnie” w Ps 133

• Przygotowanie „podróży”
Do stworzenia odpowiedniego klimatu „podróży wyobraźni” należy pomyśleć o:
a) relaksującym podkładzie muzycznym,

3

b) olejku aromatycznym, którego unoszący się w powietrzu zapach wzmacniałby symbolikę

użytą w Ps 133,

c) odpowiednio przygotowane miejsca na podłodze, które pozwoliłyby zająć wygodne pozycje

uczestnikom.

• Wprowadzenie
Przedmiotem dzisiejszego spotkania będzie tekst Ps 133, który głosi pochwałę braterskich relacji

w rodzeństwie. Z treścią psalmu zapoznamy się poprzez zanurzenie się w atmosferze tego domu
wykorzystując do tego metodę „podróży w wyobraźni”.

• Przebieg
a) Na tle muzyki zapraszamy uczestników do zamknięcia oczu i przeniesienia się w myślach do

jednego z domów izraelskich, do włączenia się w życie pewnej rodziny, o której mówi Ps 133.

b) Odczytujemy Ps 133 .
c) Prowadzimy wyobraźnię uczestników posługując się tekstem umieszczonym w

„wprowadzeniu biblijnym” (zał. 11.1).

d) Całość zamykamy raz jeszcze odczytaniem Ps 133.
• Podsumowanie
Po otwarciu oczu zapraszamy uczestników do rozmowy o tym, co przeżyli podczas tego

spotkania z Ps 133:

Jakie nasunęły im się obrazy i skojarzenia?
Jakie postacie przesuwały im się przed oczami?
Czy mieli może jakieś osobiste wspomnienia z domu?

• Nauka Ps 133 w formie muzycznej

Z

OBACZCIE

,

JAK JEST DOBRZE

e a e D e
1.Zobaczcie, jak jest dobrze przebywać razem z braćmi,
e C D G H7 e
Jak jest dobrze przebywać razem z braćmi,
Zobaczcie jak jest dobrze przebywać razem z braćmi.

2.Jest to jak olej, co spływa na brodę Aarona,
Jak olej na brodę Aarona.

3.Jest to jak rosa Hermonu na górach Syjonu,
Jak rosa na górach Syjonu.

4.Tam Jahwe nam zapewnił swoje błogosławieństwo,
Nam zapewnił swoje błogosławieństwo.

5.Tam Jahwe nam darował życie aż na wieki,
Nam darował życie aż na wieki.

6.Zobaczcie jak jest dobrze...

4

II. Mój osobisty Ps 133

• Praca ze zdjęciami
• Poszukiwanie symbolu wyrażającego piękno wspólnoty braterskiej
W tej części spotkania uczestnicy budują swoje własne obrazy, symbole, metafory, które

oddawałaby harmonię i piękno wspólnoty braterskiej w rodzinie.

Rozkładamy przed uczestnikami (zakładamy, że siedząc na podłodze tworzą krąg) różnorodne

zdjęcia przedstawiające ludzi, krajobrazy, zdarzenia, rzeczy, itp. Każda osoba ma wybrać to zdjęcie,
które jej zdaniem przedstawia piękno harmonii w rodzeństwie, wychwalane przez Ps 133. Zdjęć
powinno być więcej niż uczestników.

Po krótkiej chwili refleksji uczestnicy prezentują swój wybór, wyjaśniając motywy, dla którego

wybrali dane zdjęcie, budując w ten sposób nowe symbole oddające wspólne bycie rodzeństwa.

III. Jak budować wspólnotę braterską?

1. Opowiadanie „Blisko ognia” (zał. 11.2)

Było kiedyś kilku ludzi, którzy usiedli i rozmawiali ze sobą. Gdy noc okryła ich swym czarnym

płaszczem, zebrali sporo drewna i zapalili ognisko. Siedzieli blisko siebie, ogień ogrzewał ich, a
blask płomienia oświecał ich twarze. Ale jeden z nich nie chciał przebywać z innymi i odszedł
smutny. Wziął płonącą głownię i usiadł daleko od innych. Jego drewno początkowo świeciło i
grzało. Ale wkrótce blask osłabł, a po chwili zupełnie zgasł. Samotnego człowieka ogarnęły
ciemności i chłód nocy. Pomyślał przez chwilę, wstał, wziął swój kawałek drewna i zaniósł do
ogniska swych kolegów. Drewno natychmiast rozżarzyło się i wybuchnęło nowym płomieniem.
Człowiek usiadł razem z innymi. Rozgrzał się, a blask płomienia oświetlił jego twarz.

• Pytanie o przesłanie tego opowiadania
Wspólnota braterska daje ciepło, światło, radość i życie.

2. Sztuka budowania wspólnoty braterskiej

• Metoda „zabawa ze słowami”
• Praca w grupach
Uczestnicy otrzymują zadanie rozwinięcia znaczenia terminu „braterstwo”. Każda z liter tego

słowa ma stanowić początek słowa/hasła/zdania, które będzie podpowiadała, jak wspólnotę
braterską można budować w rodzeństwie.

Przykładowe rozwiniecie słowa „braterstwo”:

B lisko siebie
R adość bycia razem
A ngażowanie się w życie rodziny
T roska o innych
E ntuzjazm z sukcesów drugiego
R ezygnacja z myślenia tylko o sobie
S erdeczne słowa
T rzymanie się razem
W spólne działanie
O twartość

5

• „Zabawa ze słowem” braterstwo może przebiegać na dwa sposoby:
a) nawiązując do opowiadania „Blisko ognia” można przygotować dziesięć kawałków drewna.

Na każdym z nich zapisane będzie jedna z liter słowa „braterstwo”. Grupy na wybranych losowo
drewnach mają dopisać ciąg dalszy do danej litery. Po ukończeniu w kręgu odczytują swoje
propozycje, po czym układają z kawałków drewna stos ogniska.

b) drugi wariant odwołuje się do klasycznej metody pracy na kartce większego formatu, na

której wypisane jest w pionie słowo „braterstwo”. Do poszczególnych liter grupy dopisują swoje
pomysły na budowanie relacji braterskich w rodzeństwie. Na koniec gotowy „program braterstwa”
zostaje wywieszony na tablicy.

• Zakończenie
Wspólne zaśpiewanie Ps 133, prosząc Pana Boga, byśmy zdobywali się na budowanie

proponowanych przez nas więzi braterskich.