Raport Krakowskiego Holdingu

Komunalnego

z działań

związanych z inwestycją

Zakład Termicznego

Przekształcania Odpadów

w Krakowie

za okres 6.11.2008-6.02.2009 r.

Raport KHK z działań związanych z inwestycją ZTPO. 6.11.2008-6.02.2009

2

Krakowski Holding Komunalny zbuduje ekologiczną spalarnię

Na mocy decyzji

Rady Miasta Krakowa (uchwała nr LVI/710/08 z dnia 5 listopada

2008 r.) Krakowski Holding Komunalny jest odpowiedzialny za przygotowanie

projektu, budowę i eksploatację Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów

w Krakowie.

Do zadań Holdingu należy przeprowadzenie konsultacji społecznych i akcji

promocyjno-edukacyjnej, ustalenie lokalizacji zakładu, opracowanie wstępnej

koncepcji budowy oraz projektu architektonicznego, a także pozyskanie terenu pod

budowę.

Krakowski Zakład Termicznego Przekształcania Odpadów znajduje się na

indykatywnej

liście

projektów

kluczowych

do

Programu

Operacyjnego

Infrastruktura i Środowisko, które mają zostać przyjęte w pierwszej kolejności do

realizacji (lista opublikowana 13 sierpnia 2008 r. w Monitorze Polskim nr 58, poz.

521). Poza Krakowem na liście znajduje się 10 największych miast Polski, które

także będą budować spalarnie.

Szacunkowy koszt budowy nowoczesnej technologicznie instalacji termicznego

przetwarzania odpadów (ZTPO) o wydajności 220 tys. Mg/rok wyniesie ok. 550 mln

złotych, a uwzględniając koszty m.in. budowy infrastruktury towarzyszącej i innych

elementów w ramach projektu nakłady szacowane są na ok. 650 milionów złotych.

Do 85% kosztów może pokryć dotacja z Programu Operacyjnego Infrastruktura i

Środowisko. Pozostała suma zostanie pozyskana poprzez kredyt bankowy lub emisję

obligacji.

Ekologiczna Spalarnia w Krakowie ma być ostatnim ogniwem systemu obejmującego

selektywną zbiórkę odpadów, recykling pozyskanych w ten sposób surowców,

kompostowanie odpadów organicznych. Termicznej utylizacji mają zostać poddane

tylko te odpady, które nie nadają się do przetworzenia np. meble, odzież,

opakowania, zmieszane odpady domowe.

30 września Prezydent Miast Krakowa i Prezes NFOŚ podpisali pre-umowę na

finansowanie budowy ZTPO. 29 stycznia 2009 r. Rada Dzielnicy XVIII pozytywnie

Raport KHK z działań związanych z inwestycją ZTPO. 6.11.2008-6.02.2009

3

zaopiniowała lokalizację ZTPO na terenie Nowej Huty, w zamian oczekując

realizacji przez miasto kilkudziesięciu zadań kompensacyjnych (m.in. remonty dróg

i chodników, budowa parkingów, obiektów sportowych i rekreacyjnych,

rewitalizacja terenów zielonych).

5 lutego 2009 r. Prezydent Krakowa zadecydował, że inwestycja zostanie

zlokalizowana przy ul. Giedroycia w Nowej Hucie. W analizie wielokryterialnej ta

lokalizacja została wskazana jako najkorzystniejsza.

Uzyskanie decyzji środowiskowych planowane jest na III kwartał 2009, decyzja KE o

finansowaniu do połowy 2010 r. , a projektowanie, budowa i rozruch ZTPO połowa

2010-połowa 2013. Zakład Termicznego Przekształcania Odpadów powinien

rozpocząć działalność na przełomie 2013/2014 roku.

Raport KHK z działań związanych z inwestycją ZTPO. 6.11.2008-6.02.2009

4

Konsultacje społeczne

Prowadzone przez Holding działania znacznie poszerzają wymagane prawem

konsultacje społeczne, odnoszące się do procedowania decyzji środowiskowej.

1. Punkty konsultacyjno-informacyjne

25 listopada 2008 r. Krakowski Holding Komunalny otworzył trzy punkty

konsultacyjne. Mieszczą się one w dzielnicach, gdzie znajdują się potencjalne

lokalizacje ZTPO:

- Rybitwy, Krakowskie Zakłady Garbarskie, ul. Półłanki 80;

- Nowa Huta, Miejski Ośrodek Wspierania Inicjatyw Społecznych (budynek NOT)

31 - 931 Kraków - Nowa Huta, Osiedle Centrum C 10, pok. nr 108;

- Łęg, Archiwum UMK, ul. Na Załęczu 3.

Punkty działają od wtorku do czwartku, w godzinach 11-14 oraz 15-17. Dyżurują w

nich specjaliści z KHK, Miejskiego Przedsiębiorstwa Oczyszczania oraz Zarządu

Infrastruktury Komunalnej i Transportu.

Najczęściej zadawane pytania dotyczą emisji spalin i dioksyn oraz tego, w jakim

stopniu spalarnia wpłynie na otoczenie. Pytano także o trasy śmieciarek, ich liczbę

oraz o to, czy nie będą powodowały utrudnień w ruchu.

Często poruszano także kwestię

składowiska śmieci. Ludzie boją

się, że budowa spalarni wiąże się

z

jednoczesną

budową

wysypiska, a dzięki punktom

informacyjnym te obawy mogą

zostać

rozwiane.

Uzyskane

odpowiedzi i informacje z reguły

uspokajały

mieszkańców

i

zmieniały

nastawienie

do

spalarni.

Raport KHK z działań związanych z inwestycją ZTPO. 6.11.2008-6.02.2009

5

Wizyty mieszkańców są dokumentowane - każdy odwiedzający wpisuje swoją opinię

do „księgi odwiedzin”.

2. Spotkania ze społecznością lokalną

2.1. Spotkania indywidualne

- spotkanie z A. Ksieniewiczem, który zaapelował o analizę lokalizacji ZTPO na

terenie osadników Mittal Stael Poland w okolicy ul. Dymarek w Nowej, nieopodal

oczyszczalni ścieków Kujawy. Wizja lokalna;

- indywidualne konsultacje z szefową Komitetu Protestacyjnego w Łęgu – pokazanie

miejsca potencjalnej inwestycji w pobliżu EC Łęg; dyskusja o założeniach

inwestycji;

- spotkania w punkcie konsultacyjnym w Nowej Hucie poza godzinami dyżurowania

z mieszkańcami nowej Huty.

2.2. Spotkania z lokalnymi autorytetami

- spotkania z przedstawicielami Stowarzyszenia Miłośników Mogiły i Lesiska;

- spotkanie z przedstawicielami zakonu cystersów w Mogile oraz ekspertem

opactwa.

2.3 Spotkania z przedstawicielami protestujących

- 1.12.2008 spotkanie z przedstawicielami Komitetu Protestacyjnego osiedli

Złocień, Przewóz i Rybitwy na konferencji prasowej przez nich zorganizowanej;

- 15.12.2008 spotkanie w siedzibie KHK SA z przedstawicielami strony

protestującej: Stowarzyszenie Partycypuj, grupujące mieszkańców osiedli Złocień,

Rybitwy, Przewóz opowiadających się przeciw budowie ZTPO, w której wzięli

udział również eksperci i dziennikarze.

Holding przygotował również obszerne odpowiedzi na pytania Komitetu

Protestacyjnego z Mogiły na temat przyszłej inwestycji.

2.4 Spotkania z mieszkańcami i radnymi dzielnic

Raport KHK z działań związanych z inwestycją ZTPO. 6.11.2008-6.02.2009

6

- 1.12.2008 spotkanie w radzie Dzielnicy XVIII, prezentacja projektu budowy ZTPO;

omówienie lokalizacji na terenie osadników Mittal Steal Poland, nieopodal

oczyszczalni ścieków Kujawy. Propozycja strony społecznej rozpatrzenia możliwości

lokalizacji ZTPO przy ul. Giedroycia. Od tego czasu Zarząd KHK SA pozostawał w

bieżącym kontakcie z Zarządem i Radą Dzielnicy XVIII, przekazując informacje

dotyczące potencjalnej lokalizacji przy ul. Giedroycia oraz odbierając z Rady

Dzielnicy projekty Uchwały dzielnicy zawierające pozytywną opinię na temat

lokalizacji ZTPO w Dzielnicy XVIII pod warunkiem realizacji inwestycji wpisanych w

ten dokument.

- 11.12 - spotkanie z mieszkańcami Chałupek, Branic, Kujaw z udziałem ok. 50 osób

oraz ekspertów: dr A. Generowicz, J. Neterowicza.

- 6.01.2009 - spotkanie z mieszkańcami Mogiły, w którym udział wzięło około 70

osób.

- 18.01.2009 – spotkanie mieszkańców w celu ustalenia listy zadań

kompensacyjnych

- 22.01 – spotkanie z mieszkańcami Nowej Huty w Miejskim Ośrodku Wspierania

Inicjatyw społecznych. Komitet Protestacyjny Mieszkańców Mogiły i Lesiska

próbował nie dopuścić do merytorycznej dyskusji.

- 27.01 - spotkanie w opactwie oo. Cystersów Mogile przy ul. Klasztornej, z

udziałem zastępca Prezydenta Krakowa W. Starowicza, radnych Dzielnicy XVIII,

eksperta dr J. Wielgosińskiego z Politechniki Łódzkiej, przedstawicieli Komitetu

„Tak dla rozwoju Mogiły”, Komitetu Protestacyjnego Mieszkańców Mogiły i Lesiska,

Zarządu KHK SA oraz mieszkańców Mogiły i Lesiska. Na sali było ok. 200 osób.

3. Wizyta studyjna

W ramach konsultacji społecznych związanych z budową krakowskiej ekospalarni

mieszkańcy Mogiły i Łęgu, radni dzielnic XIV i XVIII, radni miejscy, przedstawiciele

lokalnych stowarzyszeń, Polskiego Klubu Ekologicznego oraz dziennikarze zwiedzili

w dniach 13-17 stycznia 2009 dwie spalarnie: EC Högdalen w Sztokholmie i EC

Vattenfall w Uppsali oraz zbiorczy punkt gromadzenia odpadów.

Raport KHK z działań związanych z inwestycją ZTPO. 6.11.2008-6.02.2009

7

Szwecję została wybrana ze względu na rygorystyczne normy ekologiczne (bardziej

restrykcyjne

niż

europejskie),

podobny

system

gospodarki

odpadami,

porównywalną z Polską siecią ciepłowniczą oraz zbliżone warunki klimatyczne w tej

części kraju.

Pierwszym obiektem, który zwiedzili uczestnicy wyjazdu studyjnego była EC

Högdalen w Sztokholmie. Jest to największa w Europie spalarnia odpadów

komunalnych, przetwarzająca 750 tysięcy ton odpadów rocznie, położona na

terenie parku narodowego w odległości zaledwie 12 kilometrów od centrum miasta.

Podczas spotkania po zakończeniu zwiedzania Marek Andrzejewski z EC Högdalen

odpowiadał na pytania mieszkańców i samorządowców. Wyjaśniał, że powstanie

zakładu nie wywołało obaw mieszkańców, sąsiedztwo spalarni nie wpływa

niekorzystnie na ceny nieruchomości. Podkreślił, że ze względu na dobrą

infrastrukturę ta dzielnica cieszy się sporym powodzeniem mieszkańców.

Przedstawiciele obu zakładów podkreślali korzyści ekonomiczne, wynikające z

termicznej utylizacji odpadów. Uspokajali, że przy wyśrubowanych normach i stałej

kontroli obiekty są bezpieczne dla środowiska naturalnego i ludzi.

Dodatkowym punktem programu była wizyta w Zbiorczym Punkcie Gromadzenia

Odpadów w Uppsali, gdzie mieszkańcy przywożą śmieci wielkogabarytowe,

elektronikę, gruz itp.

Ważnym elementem całej wizyty była edukacja ekologiczna. Przewodnik polskiej

grupy dr Józef Neterowicz, mieszkający od 30 lat w Szwecji, obszernie wyjaśniał

zasady gospodarki odpadami, pokazywał efekty działań wprowadzonych wiele lat

temu, zwracał uwagę na proekologiczne podejście mieszkańców, tłumaczył i

odpowiadał na dziesiątki pytań.

Uczestnicy wizyty studyjnej byli pod dużym wrażeniem tego, co zobaczyli. Wyjazd

został sfinansowany ze środków KHK, wypracowanych podczas działalności

operacyjnej spółki m.in. ze szkoleń i konferencji. W marcu Holding zaprosi

mieszkańców i samorządowców do zwiedzenia w Niemczech w przeciągu

termicznych oraz mechaniczno-biologicznych instalacji utylizacji odpadów.

Raport KHK z działań związanych z inwestycją ZTPO. 6.11.2008-6.02.2009

8

Kampania informacyjna

1. Strona internetowa

W

połowie

listopada

ruszyła

robocza

wersja

strony

internetowej

www.ekospalarnia.krakow.pl

. Zawiera wszystko, co związane jest z krakowskim

Zakładem Termicznego Przekształcania Odpadów oraz z innymi zakładami tego typu

na świecie. Na internautów czekają aktualności dotyczące konsultacji społecznych,

szczegółowe informacje na temat ZTPO, galeria zdjęć podobnych europejskich

obiektów oraz broszury, ulotki i filmy.

W zakładce „Dokumenty” znajduje się kilkadziesiąt ustaw, dyrektyw i uchwał

prawa miejscowego, krajowego i europejskiego, które kompleksowo przedstawiają

zasady powstawania i funkcjonowania Zakładów Termicznego Przekształcania

Odpadów.

Przechodząc do pozostałych zakładek zainteresowani mogą zapoznać się z opiniami

ekspertów, z zasadami przeprowadzania konsultacji społecznych, a w przypadku

Raport KHK z działań związanych z inwestycją ZTPO. 6.11.2008-6.02.2009

9

nie znalezienia potrzebnych informacji – sprawdzić adres i godziny otwarcia

najbliższego punktu konsultacyjnego.

Dbając o kontakty z mediami na stronie zamieszczono również wszelkie informacje

prasowe, które mogą być przydatne dla dziennikarzy. Z kolei w zakładce „Media o

nas” można znaleźć materiały prasowe, radiowe i telewizyjne dotyczące spalarni,

które w ostatnim czasie ukazywały się w mediach.

W lutym ruszyła nowa, ciekawsza graficznie strona, zawierająca także narzędzia

interaktywne np. forum.

2. Materiały informacyjne

W punktach konsultacyjnych dostępna jest broszura informacyjna, w której

przedstawiono najważniejsze fakty dotyczące spalarni.

Już we wstępie można przeczytać m.in. o konieczności budowy ZTPO, wynikającej

z unijnych zobowiązań oraz z wyczerpujących się możliwości wysypiska Barycz.

Ważną informacją (zwłaszcza dla przeciwników ZTPO) jest fakt, że spalarnia nie

zastąpi recyklingu i kompostowania, a jedynie uzupełni te metody gospodarowania

odpadami.

Raport KHK z działań związanych z inwestycją ZTPO. 6.11.2008-6.02.2009

10

Z broszury można dowiedzieć się także o sposobie

funkcjonowania spalarni oraz o nieszkodliwym wpływie

na środowisko. Przedstawiono fakty oraz obalono główne

mity, którymi posługują się przeciwnicy spalarni, takie

jak problem emisji dioksyn i

zanieczyszczeń

czy

nieprzyjemne zapachy.

Można przeczytać o zaletach

oraz wadach spalarni, takich jak wzrost uciążliwości

komunikacyjnej spowodowany przez śmieciarki, czy

wysokie koszty budowy inwestycji. Zawarto również

wyjaśnienia, w jaki sposób wady będą minimalizowane

(rozbudowa infrastruktury, unijne dotacje).

Na końcu przedstawiono dane techniczne planowanej

spalarni, koszty jej budowy, a także przywołano

przykłady podobnych obiektów z Europy. Całość

wydrukowano na papierze ekologicznym.

Broszura oraz ulotka z liczbą spalarni w krajach

europejskich i najważniejszymi danymi na temat ZTPO

są dystrybuowane na spotkaniach z mieszkańcami.

Raport KHK z działań związanych z inwestycją ZTPO. 6.11.2008-6.02.2009

11

MEDIA

1. Krakowski Holding Komunalny dla mediów

KHK prowadzi stałą, aktywną komunikację z mediami. Dziennikarze na bieżąco

otrzymują informacje i komunikaty prasowe związane z działaniami na rzecz ZTPO,

uzyskują również odpowiedzi na wszelkie pytania dotyczące ekospalarni.

Przedstawiciele Holdingu są stale do dyspozycji mediów, organizują także działania

im dedykowane.

20 listopada Krakowski Holding Komunalny zorganizował konferencję prasową,

poświęconą rozpoczynającej się kampanii informacyjnej. Dziennikarze dowiedzieli

się o założeniach i najbliższych działaniach planowanej na kilka miesięcy kampanii.

Była mowa o otwarciu punktów informacyjnych oraz o przygotowywanej stronie

internetowej.

Przedstawiono

zakres

obowiązków

Krakowskiego

Holdingu

Komunalnego oraz zasady, na których przejął zadanie budowy spalarni.

Wyjaśniono, co dla miasta i budżetu oznacza przejęcie inwestycji przez Holding, a

także jakie będą zasady finansowania oraz na kiedy planowane jest ukończenie

inwestycji.

Na konferencji było obecnych 17 dziennikarzy, wśród nich przedstawiciele wielu

krakowskich redakcji (m.in. Radio Kraków, TVP Kraków, Polska Agencja Prasowa,

Gazeta Wyborcza, Gazeta Krakowska, Dziennik Polski). Wszystkim rozdano

informacje prasowe. Po konferencji w mediach ukazało się ogółem 14 materiałów,

z czego 6 w Internecie, po 3 w prasie i radiu, jeden w telewizji oraz w serwisie

PAP.

1 grudnia konferencję zorganizowali przeciwnicy spalarni. Członkowie Społecznego

Komitetu Protestacyjnego os. Przewóz, Rybitwy, Złocień oraz stowarzyszenia

„Partycypuj” przekonywali, że budowa spalarni w Krakowie jest niekorzystna ze

względów ekologicznych, ekonomicznych, prawnych i formalnych. Przekonywano,

że lepszą alternatywą dla Krakowa byłaby instalacja mechaniczno–biologiczna

(MBA), wykorzystywana w Niemczech.

Raport KHK z działań związanych z inwestycją ZTPO. 6.11.2008-6.02.2009

12

W konferencji wzięła udział trójka dziennikarzy. Zaproszeni przez organizatorów

Marek Jaglarz, prezes KHK i Małgorzata Marcińska, wiceprezes KHK przedstawili

kontrargumenty, rozdali dziennikarzom materiały porównujące zakłady termicznej

utylizacji oraz MBA, zaś Marcinowi Szymańskiemu zaproponowali pełnienie funkcji

Konsultanta ds. Dialogu Społecznego. Przedstawiciele Holdingu zaproponowali

organizację następnego spotkania, które odbyło się 15 grudnia. Wtedy Holding

zobowiązał się do poddania analizie projektu instalacji MBA w studium

wykonalności. Po konferencji w prasie i w telewizji ukazały się w sumie 2

materiały.

10 grudnia Krakowski Holding Komunalny zaprosił dziennikarzy na objazd

potencjalnych lokalizacji Ekologicznej Spalarni. Z zaproszenia skorzystało 20

dziennikarzy i fotoreporterów.

W towarzystwie przedstawicieli KHK, Małgorzaty Marcińskiej i Marka Jaglarza

dziennikarze odwiedzili po kolei 4 potencjalne lokalizacje. Byli na Rybitwach, przy

ul. Giedroycia i na Kujawach (Nowa Huta) oraz w Łęgu. Na koniec odwiedzili jeden

z punktów informacyjno – konsultacyjnych przy ul. Na Załęczu 3.

Dziennikarze najczęściej pytali o rekompensaty dla dzielnic, w pobliżu których

mogłaby powstać spalarnia, odległości zakładu od najbliższych zabudowań oraz

sposoby odzyskiwania energii ze spalanych śmieci. Oprócz przedstawicieli KHK na

ich pytania odpowiadał dr Zbigniew Grabowski, ekspert z Politechniki Krakowskiej.

Efektem objazdu było 13 publikacji: po 4 w prasie, radiu i Internecie oraz jedna w

telewizji.

W wizycie studyjnej w styczniu 2009 r. wzięło udział dziesięcioro dziennikarzy: z

TVP Kraków, TVN, Radia Złote Przeboje, Dziennika Polskiego, Gazety Wyborczej,

Gazety Krakowskiej i miesięcznika Kraków. Obszerne reportaże ze Szwecji były

tematem 9 publikacji. O przebiegu wizyty i jej efektach mówiły również media,

Raport KHK z działań związanych z inwestycją ZTPO. 6.11.2008-6.02.2009

13

których reprezentantów nie było w Sztokholmie i Uppsali – Radio Kraków i VOX FM

oraz serwisy internetowe.

5 lutego podczas konferencji prasowej Prezydent Miasta Krakowa prof. Jacek

Majchrowski poinformował o lokalizacji ZTPO przy ul. Giedroycia. Wzięło w niej

udział ponad 20 dziennikarzy mediów regionalnych i ogólnopolskich m.in. Radia

ZET, RMF FM, TOK FM, VOX FM, TVP Kraków, Superstacji, Radia Kraków, Gazety

Wyborczej, Dziennika Polskiego, Gazety Krakowskiej, Dziennika, Faktu, PAP,

portalu Moje Miasto Kraków. Po konferencji ukazało się 25 publikacji: 8 w prasie, 3

w telewizji, 10 w radiu i 4 w Internecie.

2. Media o ZTPO

W okresie od 6 listopada 2008 do 6 lutego 2009 na temat spalarni ukazało się w

mediach ogółem 155 materiałów, z czego 110 w prasie i w Internecie

1

, 30 w radiu

oraz 15 w telewizji. Niemal połowa publikacji (70) miała wydźwięk neutralny, 58

materiały były nacechowane pozytywnie, a tylko 27 negatywnie. To znacząca

zmiana - do listopada 2008 w mediach w odniesieniu do spalarni przeważały

nastroje negatywne: ze 155 publikacji (od września 2007) aż 74 miały wydźwięk

negatywny, 42 publikacje były neutralne, 39 pozytywnych.

Poprawę nastrojów można wiązać z kilkoma przyczynami:

- aktywnym działaniem KHK (np. kampania informacyjna, punkty konsultacyjne,

wizyta studyjna),

- aktywnym i otwartym komunikowaniem o podejmowanych działaniach i

zamierzeniach,

- dostępnością przedstawicieli Holdingu dla mediów,

- prezentacją w mediach postaw osób akceptujących budowę ZTPO.

W publikacjach obecne były główne przekazy:

- budowa ZTPO jest konieczna,

1

W zestawieniu internetowym brano pod uwagę tylko premierowe publikacje, co oznacza, że tekst

opublikowany w wersji papierowej gazety oraz jej serwisie sieciowym jest uwzględniony tylko raz,
w zestawieniu tekstów prasowych. Podobną zasadę przyjęto przy serwisach www stacji radiowych i
telewizyjnych.

Raport KHK z działań związanych z inwestycją ZTPO. 6.11.2008-6.02.2009

14

- ZTPO jest elementem systemu gospodarki odpadami,

- KHK prowadzi dialog ze stroną społeczną, w tym z protestującymi,

- część mieszkańców akceptuje sąsiedztwo ekospalarni, w zamian za realizację

inwestycji.