2006 test kryteria

P A R T N E R

E D U K A C Y J N Y

G A Z E T Y

W Y B O R C Z E J

Wczoraj uczniowie

z Wielkopolski, Lubuskiego

i Zachodniopomorskiego

pisali próbny sprawdzian

po podstawówce

i egzamin humanistyczny

po gimnazjum. Dziś drukujemy

je wraz z rozwiązaniami.

A już jutro w „Gazecie”

– druga część

egzaminu gimnazjalnego

(matematyczno-przyrodnicza)

z odpowiedziami

Tekst I

Od samego rana wulkan grzmiał coraz po-

tężniej, zionął czarnymi chmurami dymu,
które zasłaniały słońce. Tłum mężczyzn,
kobiet i dzieci zebrany na kamiennym pla-
cu miasta spoglądał z nabożną czcią i lę-
kiem ku grzmiącej górze. Czy kapłani zdo-
łają przebłagać rozgniewanych bogów? (...)
Z kamiennej świątyni wyszedł pochód kap-
łanów. W pełnej skupienia ciszy ustawili
przy ofiarnym kamieniu wizerunki bogów.
Szczerozłoty, duży posąg mężczyzny wy-
obrażał Viracodę, czyli stwórcę wszechrze-
czy i źródło wszelkiej boskiej mocy. Złota
tarcza, z wyrytą na niej ludzką twarzą i pro-
mieniami, była symbolem Słońca, a więc
boskiego przodka Inków. Bóstwo Księży-
ca obrazowała srebrna tarcza.

(Na podstawie: A. Szklarski, Tomek u źródeł
Amazonki, Katowice 1972, s. 301-302.)

Korzystając z tekstu I, rozwiąż zada-

nia od 1. do 6.
1. Co dla zebranych ludzi było dowo-
dem gniewu bogów?

a) obecność kapłanów.
b) czyste niebo.
c) jasno świecące słońce.
d) grzmiący wulkan.

2. Tłum spoglądał ku wulkanowi

a) spokojnie.
b) z lękiem.
c) obojętnie.
d) z zaciekawieniem.

3. Inkowie uznawali Słońce za

a) zwykłe zjawisko przyrody.
b) stwórcę wszechrzeczy.
c) najważniejszego z kapłanów.
d) swojego boskiego przodka.

4. Z tekstu I wynika, że Inkowie

a) wyznawali wiarę w wielu bogów.
b) uznawali jednego boga.
c) modlili się do Chrystusa.
d) nie wierzyli w żadnego boga.

5. Symbolem Słońca jest

a) srebrna tarcza.
b) szczerozłoty posąg.
c) grzmiący wulkan.
d) złota tarcza.

6. Wyrażenie czarne chmury zawiera

a) wyraz dźwiękonaśladowczy.
b) porównanie.
c) epitet.
d) przenośnię.

7. Wyjaśnienia, dlaczego słowo słońce
jest pisane wielką lub małą literą, na-
leży szukać w słowniku

a) języka polskiego.
b) angielsko-polskim.
c) wyrazów obcych.
d) ortograficznym.

Tekst II

O obrotach sfer niebieskich to główne

dzieło Mikołaja Kopernika, wydane

w 1543 r. Zawiera wykład astronomii he-
liocentrycznej, według której Ziemia
obraca się dokoła osi oraz, wraz z inny-
mi planetami, dokoła Słońca.

(Na podstawie: Słownik mitów i tradycji kul-
tury, PIW Warszawa 1985, s. 518)

Korzystając z tekstu II, rozwiąż zada-

nia nr 8-10.
8. Z tekstu II wynika, że Mikołaj Ko-
pernik był

a) architektem.
b) archeologiem.
c) astronomem.
d) arcybiskupem.

9. Mikołaj Kopernik odkrył, że Zie-
mia

a) jest centrum wszechświata.
b) obraca się wokół Słońca.
c) oraz Słońce nie poruszają się.
d) stoi w miejscu, a Słońce krąży wo-

kół niej.
10. Określenie sfery niebieskie zosta-
ło użyte w dziele Kopernika do opisa-
nia ruchu

a) odległych, nieznanych planet.
b) tylko Ziemi.
c) tylko Słońca.
d) planet Układu Słonecznego.

11. Informacji o Mikołaju Koperniku
należy szukać w encyklopedii, w tomie

a) I od A do F.
b) II od G do M.
c) III od N do P.
d) IV od R do Ż.

12. Rok 1543 to wiek

a) XV.
b) XVI.
c) XVII.
d) XVIII.

13. Krzysztof Kolumb odkrył Amery-
kę w roku 1492, a dzieło Mikołaja Ko-
pernika ukazało się w roku 1543. Ile
lat dzieli te wydarzenia?

a) 47.
b) 49.
c) 51.
d) 53.

14. Pod wpływem energii słonecznej
lód się topi. Zmienia się wtedy ze sta-
nu

a) stałego w gazowy.
b) ciekłego w stały.
c) ciekłego w gazowy.
d) stałego w ciekły.

15. Ciała czarne pochłaniają dużo
światła słonecznego, a ciała białe
– odbijają je, dlatego w upalne dni nie
powinno się nosić ubrań

a) białych.
b) różowawych.
c) czarnych.
d) jasnoniebieskich.

16. Sztucznym źródłem światła jest

a) żarówka elektryczna.
b) ognisko.

c) Słońce.
d) błyskawica.

17. Ziemia obiega Słońce w ciągu 365
i 1/4 dnia. Rok zwykły ma 365 dni, dla-
tego co cztery lata musi być rok prze-
stępny. Liczy on

a) 364 dni.
b) 365 dni.
c) 366 dni.
d) 367 dni.

18. Ramię zegara słonecznego mocuje
się prostopadle do podstawy. Ramię
i jego cień tworzą kąt

a) 30°
b) 45°
c) 90°
d) 120°

19. Pewnego dnia w lipcu słońce wzej-
dzie o godz. 4

, a zajdzie o godz. 20

Jak długo będzie trwał ten dzień?

a) 17 godzin i 24 minuty.
b) 15 godzin i 54 minuty.
c) 16 godzin i 06 minut.
d) 16 godzin i 44 minuty.

20. Każda pora roku trwa około trzech
miesięcy. Jaki to procent całego roku?

a) 25%
b) 50%
c) 75%
d) 100%

21. Przyjrzyj się uważnie rysunkowi
poniżej, a następnie uzupełnij wypo-
wiedź.

Odpowiedź: Pod wpływem energii sło-

necznej zielone części roślin wytwarza-
ją ....................., a do atmosfery wydzie-
lają ............................... Proces ten na-
zywa się ....................................

22. Za najcieplejszy rejon Polski uwa-
ża się południowy zachód. Odczytaj
z mapy po prawej, jakie miasto tam
leży. Uzupełnij lukę w zdaniu zamiesz-
czonym poniżej mapy.

Na południowym zachodzie Polski le-

ży miasto ........................................

23. Co roku przed sezonem letnim me-
dia ostrzegają, że długie przebywanie
na słońcu może być niebezpieczne, po-
nieważ grozi udarem słonecznym lub
poparzeniami skóry. Twój młodszy
kolega wybiera się w upalny dzień na
plażę. Udziel mu czterech porad. Za-
pisz je w formie instrukcji.

................................................................

24. W sklepie spożywczym znajduje
się 561 litrów wody mineralnej w bu-
telkach o pojemności 0,33 litra. Ob-
licz, jaka jest wartość tego towaru, je-
śli cena jednej butelki wynosi 89 gro-
szy. Wynik podaj w złotówkach.

Zapisz wszystkie obliczenia:
Odpowiedź: ........................................

25. Napisz opowiadanie o zdarzeniu,
prawdziwym lub zmyślonym, które
miało miejsce latem, w słoneczny
dzień. Postaraj się, żeby Twoja wypo-
wiedź była barwna i interesująca.

Napisz pracę zajmującą przynajmniej

połowę wyznaczonego miejsca.

................................................................

...................................................................
...................................................................
...................................................................
...................................................................
...................................................................
...................................................................
...................................................................
...................................................................
...................................................................
...................................................................
...................................................................
...................................................................
...................................................................
...................................................................
...................................................................
...................................................................
...................................................................
...................................................................
...................................................................
...................................................................
...................................................................

................................................................

Próbny sprawdzian dla uczniów podstawówek

1. d

2. b

3. d

4. a

5. d

6. c

7. d

8. c

9. b

10. d

11. b

12. b

13. c

14. d

15. c

16. a

17. c

18. c

19. b

20. a

21.

Popra

wne sformułow

anie krótkiej odpo-

wiedzi.

I. Za poprawne wpisanie nazw

(glukozę, tlen) –2

punkty

II. Za poprawne wpisanie nazw

y procesu

(fotosynteza/ą) –

1 punkt

22.

Popra

wne sformułow

anie odpowiedzi

I. Za poprawne wpisanie nazw

y (Wrocła

–1 punkt

23.

Popra

wne zredagow

anie instrukcji

I. Za konsekwentne uży

cie albo czasow-

ników w

trybie rozkazującym, albo bezo-

koliczników, albo orzeczeń modalny

(możliwość jednego odstępstw

a na cztery

punkty) –1

punkt

II. Za zapisanie poprawnie w

punktach co

najmniej trzech rad –1

punkt

III. Za udzielenie celow

ych rad świadczą-

cych o

rozumieniu potrzeby stoso

nia

zasadbezpieczeństw

a izdro

wego trybu

życia (co najmniej trzech),

np.

1. Pij dużo napojów.

2. Załóż czapkę.

3. Posmaruj się kremem.

4. Nie siedź długo na słońcu.

5. Nie wchodź rozgrzany do zimnej w

ody.

6. Załóż przewie

wne ubranie.

–1 punkt

24.

Obliczenie ceny tow

aru

I. Za ustalenie sposobu rozwiązania (za-

pis działania 561 l: 0,33 l) –1 punkt

II. Za obliczenie liczby butelek z

wodą mi-

neralną (wynik 1700 butelek) –

1 punkt

III. Za zapisanie działania potrzebnego do

obliczenia ceny (zapis 1700 x 89 lub

1700 x 0,89) –1 punkt

IV. Za obliczenie wartości to

waru (151

300 gr lub 1 513 zł) –1 punkt

V. Za zamianę groszy na złotówki (zapis

89 gr = 0,89 zł albo wynik mnożenia po-

dzielony przez 100) –1

punkt

25.

Zredagow

anie opowiadania

I. Za napisanie opowiadania na temat (o

zdarzeniu, które miało miejsce wsłonecz-

ny dzień) -1punkt

ODPOWIEDZI

RYSUNEK DO ZADANIA 21

RYSUNEK DO ZADANIA 22