Palacz kotłów centralnego ogrzewania

gazowych

(818204)

Operatorzy i monterzy maszyn i urz

ą

dze

ń

2

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich

Publikacja opracowana w ramach projektu systemowego pn. „Rozwijanie zbioru
krajowych

standardów

kompetencji

zawodowych

wymaganych

przez

pracodawców”. Priorytet I PO KL, Działanie 1.1

Krajowy standard kompetencji zawodowych
Palacz kotłów centralnego ogrzewania
gazowych (818204)

© Copyright by Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2013

Kopiowanie i rozpowszechnianie mo

ż

e by

ć

dokonane za podaniem

ź

ródła

ISBN 978-83-7951-000-9 (cało

ść

)

ISBN 978-83-7951-282-9 (282)

Nakład 1000 egz.

Publikacja bezpłatna

Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich
00-697 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 65/79, tel. [phone], fax [phone]
e-mail: [e-mail] http://www.crzl.gov.pl

Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – Pa

ń

stwowego Instytutu Badawczego

26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. centr. (48) 364-42-41, fax [phone]
e-mail: [e-mail] http://www.itee.radom.pl

3

Spis tre

ś

ci

1. Dane identyfikacyjne zawodu ...................................................

4

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfika-

cjach.................................................................................

4

1.2. Notka metodologiczna i autorzy.......................................

4

2. Opis zawodu................................................................................

6

2.1. Synteza zawodu ..............................................................

6

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary wyst

ę

-

powania zawodu .............................................................

6

2.3.

Ś

rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narz

ę

dzia

pracy, zagro

ż

enia, organizacja pracy) ............................

6

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym prze-

ciwwskazania do wykonywania zawodu .........................

7

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb

ę

dne do podj

ę

cia

pracy w zawodzie.............................................................

7

2.6. Mo

ż

liwo

ś

ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/wali-

dacji kompetencji .............................................................

8

2.7. Zadania zawodowe ..........................................................

8

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych ....................................

9

2.9. Relacje mi

ę

dzy kompetencjami zawodowymi a pozio-

mem kwalifikacji w ERK/PRK ..........................................

9

3. Opis kompetencji zawodowych ................................................ 10

3.1. Obsługiwanie kotłów centralnego ogrzewania gazowych

Kz1 .................................................................................. 10

3.2. Kontrolowanie pracy kotłów centralnego ogrzewania

gazowych Kz2 ................................................................. 11

3.3. Kompetencje społeczne KzS .......................................... 12

4. Profil kompetencji kluczowych ................................................. 13

5. Słownik ....................................................................................... 14

4

1. Dane identyfikacyjne zawodu

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu

w klasyfikacjach

Według Klasyfikacji zawodów i specjalno

ś

ci na potrzeby rynku pracy

(KZiS 2010):

818204 Palacz kotłów centralnego ogrzewania gazowych

Grupa wielka 8 – Operatorzy i monterzy maszyn i urz

ą

dze

ń

(w Mi

ę

-

dzynarodowej Klasyfikacji Standardów Edukacyjnych ISCED 2011 –
poziom 3).

Grupa elementarna 8182 – Maszyni

ś

ci silników, kotłów parowych

i pokrewni (w Mi

ę

dzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów

ISCO-08 odpowiada grupie 8182 Steam engine and boiler operators).

Według Polskiej Klasyfikacji Działalno

ś

ci (PKD 2007):

Sekcja D. Wytwarzanie i zaopatrywanie w energi

ę

elektryczn

ą

, gaz,

par

ę

wodn

ą

, gor

ą

c

ą

wod

ę

i powietrze do układów klimatyzacyj-

nych, Dział 35. Wytwarzanie i zaopatrywanie w energi

ę

elektrycz-

n

ą

, gaz, par

ę

wodn

ą

, gor

ą

c

ą

wod

ę

i powietrze do układów klimaty-

zacyjnych, Grupa 35.3. Wytwarzanie i zaopatrywanie w par

ę

wod-

n

ą

, gor

ą

c

ą

wod

ę

i powietrze do układów klimatyzacyjnych.

1.2. Notka metodologiczna i autorzy

Opis standardu kompetencji zawodowych wykonano na podstawie:
analizy

ź

ródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, mi

ę

dzynarodowe)

oraz głównie wyników bada

ń

analitycznych na 15 (poda

ć

liczb

ę

) stano-

wiskach pracy w 6 przedsi

ę

biorstwach (du

ż

e – 3,

ś

rednie – 3, w tym

produkcyjne − 5), przeprowadzonych w lutym i marcu 2013 r.

Zespół Ekspercki:

•

Krzysztof G

ą

siorowski – Tarbonus Sp. z o.o., w Piasecznie,

•

Henryk Gorgo

ń

– ekspert niezale

ż

ny, były pracownik Wodoci

ą

-

gów i Kanalizacji w Ostrowcu

Ś

wi

ę

tokrzyskim,

•

Michał Zuba – Propodal Sp. z. o.o. w Wielogórze,

•

Marek Rudzi

ń

ski – Krajowe Centrum Edukacji Rolniczej w Brwi-

nowie.

5

Ewaluatorzy:

•

Jacek Gabrych – Komenda Powiatowa Pa

ń

stwowej Stra

ż

y Po-

ż

arnej w Tucholi,

•

Wiesław Mostowy – Zespół Szkół nr 1 w Ciechanowie.

Recenzenci:

•

Marian Siuta – Przedsi

ę

biorstwo Energetyki Cieplnej w Ciecha-

nowie,

•

Bogusław Szumilas – Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Gar-

batce Letnisku.

Komisja Bran

ż

owa (zatwierdzaj

ą

ca):

•

Dariusz Jadczyk (przewodnicz

ą

cy) – Konfederacja Lewiatan

w Warszawie,

•

Iwona Mielczarek – Regionalna Organizacja Pracodawców

w Cz

ę

stochowie,

•

Magdalena Zwoli

ń

ska – Zwi

ą

zek Zawodowy In

ż

ynierów i Techni-

ków, Zarz

ą

d Krajowy w Warszawie.

Data zatwierdzenia:

•

07.10.2013 r.

6

2. Opis zawodu

2.1. Synteza zawodu

Palacz kotłów centralnego ogrzewania gazowych obsługuje kotły

opalane paliwami gazowymi.

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary

wyst

ę

powania zawodu

Typowym miejscem pracy palacza kotłów centralnego ogrzewania

gazowych jest kotłownia. Palacz kotłów centralnego ogrzewania gazo-
wych obsługuje kotły opalane

paliwami gazowymi (gaz ziemny, propan-

-butan, biogaz), dostarczaj

ą

ce ciepło, par

ę

technologiczn

ą

i ciepł

ą

wo-

d

ę

u

ż

ytkow

ą

do ró

ż

nych budynków i obiektów przemysłowych. Podczas

pracy kontroluje eksploatacj

ę

urz

ą

dze

ń

oczyszczania i odprowadzania

spalin, utrzymuje w ci

ą

głej sprawno

ś

ci technicznej kotły oraz urz

ą

dze-

nia kontrolno-pomiarowe, pomocnicze i zabezpieczaj

ą

ce. Palacz kotłów

centralnego ogrzewania gazowych sprawdza i odczytuje wskazania
aparatury kontrolno-pomiarowej i nadzoruje przebieg procesu techno-
logicznego. Steruje i nadzoruje proces uruchomiania i pracy kotłów
centralnego ogrzewania gazowych oraz systemów dostarczania paliwa.
Zapala palniki gazowe, monitoruje ci

ś

nienie, temperatur

ę

i mierniki

ci

ą

gu powietrza oraz aparatur

ę

kontrolno-pomiarow

ą

. Ustawia opty-

malne parametry pracy kotła, sprawdza stan techniczny koła i urz

ą

dze

ń

pomocniczych, uszczelnienie rur i ł

ą

czników oraz szczelno

ść

we-

wn

ę

trznych instalacji gazowych. Uzupełnia substancje do regeneracji

zło

ż

a w instalacjach zmi

ę

kczaj

ą

cych wod

ę

, a tak

ż

e prowadzi rejestr

odczytów mierników i aparatury pomiarowej. Palacz kotłów centralnego
ogrzewania gazowych ustawia parametry pracy kotła w zale

ż

no

ś

ci od

wymaganej wydajno

ś

ci. Zwraca uwag

ę

o stan techniczny elementów

komory spalania, palnika, regulacj

ę

mechanizmu gazowego, sprawno

ść

zabezpiecze

ń

, stan wentylacji wywiewnej i nawiewnej, a tak

ż

e utrzymu-

je swobodn

ą

cyrkulacj

ę

powietrza wokół kotła.

2.3.

Ś

rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny

i narz

ę

dzia pracy, zagro

ż

enia, organizacja pracy)

W kotłowni mog

ą

wyst

ę

powa

ć

zagro

ż

enia dla zdrowia spowodowa-

ne szkodliwymi i uci

ąż

liwymi warunkami pracy (hałas, wysoka tempera-

tura), a tak

ż

e mo

ż

liwo

ś

ci

ą

wydzielania si

ę

substancji toksycznych. Nie-

wła

ś

ciwa eksploatacja kotłów mo

ż

e powodowa

ć

wyst

ą

pienie mi

ę

dzy

innymi takich zagro

ż

e

ń

, jak: p

ę

kni

ę

cia kotłów, wybuchy, po

ż

ary, zatru-

7

cie substancjami toksycznymi, poparzenia. Palacz podczas obsługi
kotła mo

ż

e by

ć

nara

ż

ony na zaburzenia funkcjonowania układu odde-

chowego, wzroku oraz zmiany skórne. Ulatniaj

ą

cy si

ę

gaz w poł

ą

czeniu

z powietrzem mo

ż

e wytworzy

ć

mieszanin

ę

wybuchow

ą

. Istnieje te

ż

ryzyko zatrucia tlenkiem w

ę

gla i pora

ż

enia pr

ą

dem elektrycznym. Go-

r

ą

cy mikroklimat w niektórych kotłowniach mo

ż

e powodowa

ć

zm

ę

cze-

nie i ogólne złe samopoczucie. Praca powinna by

ć

wykonywana zgod-

nie z instrukcj

ą

obsługi opracowan

ą

przez pracodawc

ę

(zakład pracy)

oraz z przepisami bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ergonomii, przepi-

sami ochrony przeciwpo

ż

arowej i ochrony

ś

rodowiska. Palacz powinien

pracowa

ć

w odzie

ż

y ochronnej, z zastosowaniem

ś

rodków ochrony

indywidualnej. Praca wykonywana jest cz

ę

sto w cyklu zmianowym,

a tak

ż

e wyst

ę

puje sezonowo

ść

(sezon grzewczy i sezon letni). Praca

palacza wymaga sprawno

ś

ci psychofizycznej. Palacz odpowiada za

utrzymanie parametrów eksploatacyjnych procesu. Podejmuje samo-
dzielnie decyzje dotycz

ą

ce prawidłowej obsługi kotła. W kotłowniach

jego praca polega na sterowaniu, uruchamianiu i wył

ą

czaniu poszcze-

gólnych urz

ą

dze

ń

.

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne,

w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu

Kandydat na palacza kotłów centralnego ogrzewania gazowych po-

winien mie

ć

uko

ń

czonych 18 lat, dobry stan zdrowia potwierdzony ba-

daniami lekarskimi. Palacz powinien posiada

ć

dobry w

ę

ch, sprawny

zmysł dotyku, dobry wzrok oraz sprawny narz

ą

d słuchu. Palacza po-

winna cechowa

ć

dokładno

ść

, rzetelno

ść

oraz dbało

ść

o ład i porz

ą

dek

w miejscu pracy. Specyfika pracy wymaga, aby posiadał uzdolnienia
w kierunku technicznym.

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb

ę

dne do podj

ę

cia

pracy w zawodzie

Zawód palacza kotłów centralnego ogrzewania gazowych mo

ż

na

uzyska

ć

na kursach kwalifikacyjnych. Mo

ż

liwe jest równie

ż

przyuczenie

na stanowisku pracy i zdobywanie do

ś

wiadczenia w trakcie pracy. Pod-

czas obsługi kotłów o mocy powy

ż

ej 50 kW wymagane s

ą

uprawnienia

energetyczne eksploatacyjne –

ś

wiadectwo kwalifikacyjne w zakresie

wykonywania czynno

ś

ci obsługi kotłów wodnych na paliwa gazowe

wraz z urz

ą

dzeniami pomocniczymi i aparatur

ą

kontrolno-pomiarow

ą

.

8

2.6. Mo

ż

liwo

ś

ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/

/walidacji kompetencji

Wa

ż

nym elementem rozwoju zawodowego palacza s

ą

kursy dosko-

nal

ą

ce organizowane w specjalistycznych o

ś

rodkach szkoleniowych.

Pozwalaj

ą

one poszerzy

ć

dotychczasow

ą

wiedz

ę

i uzyska

ć

dodatkowe

kwalifikacje w zawodzie. Palacz mo

ż

e równie

ż

poszerzy

ć

zakres posia-

danych uprawnie

ń

do obsługi kotłów na inne rodzaje paliw po uko

ń

cze-

niu kursu i zdaniu egzaminu kwalifikacyjnego. W ramach mo

ż

liwo

ś

ci

rozwoju zawodowego mo

ż

e uzyska

ć

uprawnienia w zakresie eksplo-

atacji instalacji cieplnych. Palacz powinien uczestniczy

ć

w szkoleniach

organizowanych przez stowarzyszenia i inne organizacje bran

ż

owe lub

przez producentów kotłów. Mo

ż

e równie

ż

uzyska

ć

uprawnienia w za-

kresie obsługi sieci i instalacji cieplnych wraz z urz

ą

dzeniami pomocni-

czymi o przesyle ciepła powy

ż

ej 50 kW.

2.7. Zadania zawodowe

Z1. Organizowanie stanowiska pracy palacza kotłów centralnego

ogrzewania gazowych, zgodnie z zasadami i przepisami bezpie-
cze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo

ż

arowej, ochrony

ś

rodowiska i ergonomii (niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, Kz2, KzS).

Z2. Obsługiwanie maszyn i urz

ą

dze

ń

współpracuj

ą

cych z kotłem gazo-

wym (niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, Kz2, KzS).

Z3. Przygotowywanie wody do zasilania instalacji kotła centralnego

ogrzewania gazowego (niezb

ę

dne kompetencje: Kz2, KzS).

Z4. Kontrolowanie paliwa dozowanego do kotła centralnego ogrzewania

gazowego (niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z5. Prowadzenie procesu spalania w kotłach centralnego ogrzewa-

nia gazowych (niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z6. Kontrolowanie procesu spalania w kotłach centralnego ogrzewa-

nia gazowych (niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z7. Dozorowanie maszyn i urz

ą

dze

ń

współpracuj

ą

cych z kotłem cen-

tralnego ogrzewania gazowym (niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, Kz2,

KzS).

Z8. Dokumentowanie obsługi kotłów centralnego ogrzewania gazo-

wych (niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, KzS).

9

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych

Kz1 – Obsługiwanie kotłów centralnego ogrzewania gazowych (po-

trzebne do wykonywania zada

ń

: Z1, Z2, Z4, Z5, Z6, Z7, Z8).

Kz2 – Kontrolowanie pracy kotłów centralnego ogrzewania gazowych

(potrzebne do wykonywania zada

ń

: Z1, Z2, Z3, Z7).

KzS – Kompetencje społeczne (potrzebne do wykonywania zada

ń

:

Z1÷Z8).

2.9. Relacje mi

ę

dzy kompetencjami zawodowymi

a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK

Kompetencje zawodowe potrzebne do wykonywania zada

ń

w za-

wodzie sugeruje si

ę

wykorzysta

ć

do opisu do kwalifikacji na poziomie

3 wła

ś

ciwym dla wykształcenia zasadniczego zawodowego w Europej-

skiej i Polskiej Ramie Kwalifikacji. Poziom ten jest uzasadniony miej-
scem usytuowania zawodu w Klasyfikacji zawodów i specjalno

ś

ci (gru-

pa wielka 8 i jej odpowiednik w ISCED 2011).

Osoba wykonuj

ą

ca zawód palacza kotłów centralnego ogrzewania

gazowych:
1) w zakresie wiedzy: zna podstawowe fakty, zasady, procesy i poj

ę

cia

w zawodzie palacza kotłów centralnego ogrzewania gazowych; zna
i rozumie zale

ż

no

ś

ci mi

ę

dzy wybranymi zjawiskami w zawodzie oraz

w szerszym zakresie elementarne uwarunkowania prowadzonej
działalno

ś

ci w zakresie wytwarzania ciepła;

2) w zakresie umiej

ę

tno

ś

ci: wykonuje niezbyt proste zadania zawodo-

we w zawodzie palacza kotłów centralnego ogrzewania gazowych,
z zastosowaniem okre

ś

lonych procedur; potrafi wykonywa

ć

zadania

według ogólnej instrukcji na stanowisku pracy palacza, w cz

ęś

ciowo

zmiennych warunkach; umie rozwi

ą

zywa

ć

typowe problemy pod-

czas obsługi kotłów i urz

ą

dze

ń

, odbiera

ć

i formułowa

ć

wypowiedzi,

tak

ż

e bardzo proste wypowiedzi i napisy w j

ę

zyku obcym dotycz

ą

ce

wytwarzania ciepła.

10

3. Opis kompetencji zawodowych

Opis kompetencji dotyczy tylko kompetencji zawodowych zdefinio-

wanych w badaniach na stanowiskach pracy.

Wykonanie zada

ń

zawodowych Z1, Z2, Z4, Z5, Z6, Z7, Z8 wymaga

posiadania kompetencji zawodowej Kz1.

3.1. Obsługiwanie kotłów centralnego ogrzewania

gazowych Kz1

Wiedza – zna fakty, zasady, pro-
cesy i poj

ę

cia dotycz

ą

ce obsługi-

wania kotłów centralnego ogrze-
wania gazowych, w szczególno

ś

ci

zna:

−

zasady, przepisy BHP, ochrony
ppo

ż

., ergonomii i ochrony

ś

ro-

dowiska podczas obsługi ko-
tłów gazowych;

−

instrukcje post

ę

powania w przy-

padku awarii, po

ż

aru lub innego

zagro

ż

enia bezpiecze

ń

stwa ob-

sługi;

−

skład gazu dostarczanego ru-
roci

ą

giem do kotła gazowego;

−

rodzaje i zasady pracy kotłów
gazowych;

−

zasady działania i obsługi apa-
ratury zabezpieczaj

ą

co-regula-

cyjnej;

−

dokumentacj

ę

eksploatacyjn

ą

kotłów gazowych.

Umiej

ę

tno

ś

ci – wykonuje niezbyt

proste zadania przy obsługiwaniu
kotłów

centralnego

ogrzewania

gazowych według okre

ś

lonych pro-

cedur i instrukcji, w cz

ęś

ciowo

zmiennych warunkach umie roz-
wi

ą

zywa

ć

typowe problemy, odbie-

ra

ć

i formułowa

ć

wypowiedzi, tak

ż

e

bardzo proste wypowiedzi w j

ę

zyku

obcym podczas obsługiwania ko-
tłów centralnego ogrzewania ga-
zowych, w szczególno

ś

ci potrafi:

−

stosowa

ć

zasady i przepisy

BHP, ochrony ppo

ż

., ergonomii

i ochrony

ś

rodowiska podczas

obsługi kotłów gazowych;

−

identyfikowa

ć

zagro

ż

enia pod-

czas obsługi kotłów gazowych;

−

podejmowa

ć

działania w przy-

padku powstania zagro

ż

enia;

−

regulowa

ć

proces

spalania

palnika gazowego;

−

obsługiwa

ć

i prowadzi

ć

proces

spalania w kotłach opalanych
gazem;

−

interpretowa

ć

wskazania przy-

rz

ą

dów kontrolno-pomiarowych,

prowadzi

ć

regulacje aparatury,

okresowo bada

ć

szczelno

ść

wewn

ę

trznych instalacji gazo-

wych;

−

wypełnia

ć

dokumenty eksplo-

atacyjne kotłów gazowych.

11

Wykonanie zada

ń

zawodowych Z1, Z2, Z3, Z7 wymaga posiadania

kompetencji zawodowej Kz2.

3.2. Kontrolowanie pracy kotłów centralnego

ogrzewania gazowych Kz2

Wiedza – zna fakty, zasady, pro-
cesy i poj

ę

cia dotycz

ą

ce kontro-

lowania pracy kotłów centralnego
ogrzewania gazowych, w szcze-
gólno

ś

ci zna:

−

zasady i przepisy BHP, ochro-
ny ppo

ż

., ergonomii i ochrony

ś

rodowiska podczas obsługi

kotłów gazowych;

−

instrukcje post

ę

powania w przy-

padku awarii, po

ż

aru lub innego

zagro

ż

enia bezpiecze

ń

stwa ob-

sługi;

−

urz

ą

dzenia i maszyny współ-

pracuj

ą

ce z kotłem;

−

wymagania jako

ś

ciowe wody

do okresowego uzupełnienia
zładu;

−

zasady działania i obsługi apa-
ratury zabezpieczaj

ą

co-regula-

cyjnej.

Umiej

ę

tno

ś

ci – wykonuje niezbyt

proste zadania przy kontrolowaniu
pracy kotłów centralnego ogrze-
wania gazowych zawodowe we-
dług okre

ś

lonych procedur i in-

strukcji, w cz

ęś

ciowo zmiennych

warunkach umie rozwi

ą

zywa

ć

ty-

powe problemy, odbiera

ć

i formu-

łowa

ć

wypowiedzi, tak

ż

e bardzo

proste wypowiedzi w j

ę

zyku obcym

podczas kontrolowania pracy ko-
tłów centralnego ogrzewania ga-
zowych, w szczególno

ś

ci potrafi:

−

stosowa

ć

zasady i przepisy

BHP, ochrony ppo

ż

., ergonomii

i ochrony

ś

rodowiska podczas

obsługi kotłów gazowych;

−

identyfikowa

ć

zagro

ż

enia pod-

czas obsługi kotłów gazowych;

−

podejmowa

ć

działania w przy-

padku powstania zagro

ż

enia;

−

obsługiwa

ć

pompy

jedno-

i wielostopniowe podczas okre-
sowego zasilania kotłów wod

ą

z nap

ę

dem elektrycznym i r

ę

cz-

nym, wentylatory nadmuchowe
i wyci

ą

gowe;

−

obsługiwa

ć

instalacje do zmi

ę

k-

czania wody;

−

interpretowa

ć

wskazania przy-

rz

ą

dów kontrolno-pomiarowych,

prowadzi

ć

regulacje aparatury,

okresowo bada

ć

szczelno

ść

wewn

ę

trznych instalacji gazo-

wych.

12

Wykonanie wszystkich zidentyfikowanych w standardzie zada

ń

zawodowych wymaga posiadania kompetencji społecznych KzS.

3.3. Kompetencje społeczne KzS:

−

ponosi odpowiedzialno

ść

za obsług

ę

kotłów centralnego ogrzewania

gazowych;

−

dostosowuje zachowanie do zmian w

ś

rodowisku pracy palacza

kotłów centralnego ogrzewania gazowych,

−

pracuje cz

ęś

ciowo samodzielnie i podejmuje współprac

ę

w zorgani-

zowanych warunkach pracy kotłowni,

−

ocenia wpływ swoich działa

ń

realizowanych w ramach współpracy

zespołowej w kotłowni i ponosi odpowiedzialno

ść

za ich skutki.

13

4. Profil kompetencji kluczowych

Ocen

ę

wa

ż

no

ś

ci kompetencji kluczowych dla zawodu palacza ko-

tłów centralnego ogrzewania gazowych przedstawia rys. 1.

Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu

stosowanego w Mi

ę

dzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Doro-

słych − projekt PIAAC (OECD).

1

2

3

4

5

Umiejętność obsługi komputera i wykorzystania Internetu

Umiejętności matematyczne

Umiejętność czytania ze zrozumieniem i pisania

Sprawność motoryczna

Planowanie i organizowanie pracy

Wywieranie wpływu/przywództwo

Komunikacja ustna

Współpraca w zespole

Rozwiązywanie problemów

Serie1

Zbędne

Mało ważne

Ważne

Istotne

Bardzo ważne

Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu 818204 Palacz kotłów

centralnego ogrzewania gazowych

14

5. Słownik

Zawód

−

zbiór zada

ń

(zespół czynno

ś

ci) wyodr

ę

bnionych w wyniku społecz-

nego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami
przez poszczególne osoby i wymagaj

ą

cych odpowiednich kwalifikacji

i kompetencji (wiedzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompetencji społecznych)

zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu
stanowi

ź

ródło dochodów.

Specjalno

ść

−

jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera cz

ęść

czynno

ś

ci o podobnym charakterze (zwi

ą

zanych z wykonywan

ą

funkcj

ą

lub przedmiotem pracy) wymagaj

ą

cych pogł

ę

bionej lub do-

datkowej wiedzy i umiej

ę

tno

ś

ci zdobytych w wyniku dodatkowego

szkolenia lub praktyki.

Zadanie
zawodowe

−

logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyra

ź

nie okre-

ś

lonym pocz

ą

tku i ko

ń

cu, wyodr

ę

bniony ze wzgl

ę

du na rodzaj lub

sposób wykonywania czynno

ś

ci zawodowych powi

ą

zanych jednym

celem, ko

ń

cz

ą

cy si

ę

produktem, usług

ą

lub decyzj

ą

.

Kompetencje
zawodowe

−

wszystko to, co pracownik wie, rozumie i potrafi wykona

ć

, odpowied-

nio do sytuacji w miejscu pracy. Opisywane s

ą

trzema zbiorami: wie-

dzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompetencji społecznych.

Wiedza

−

zbiór opisów faktów, zasad, teorii i praktyk przyswojonych w procesie

uczenia si

ę

, odnosz

ą

cych si

ę

do dziedziny uczenia si

ę

lub działalno-

ś

ci zawodowej.

Umiej

ę

tno

ś

ci

−

zdolno

ść

wykonywania zada

ń

i rozwi

ą

zywania problemów wła

ś

ci-

wych dla dziedziny uczenia si

ę

lub działalno

ś

ci zawodowej.

Kompetencje
społeczne

−

zdolno

ść

autonomicznego i odpowiedzialnego uczestniczenia w

ż

yciu

zawodowym i społecznym oraz kształtowania własnego rozwoju,
z uwzgl

ę

dnieniem kontekstu etycznego.

Kompetencje
kluczowe

−

wiedza, umiej

ę

tno

ś

ci i postawy odpowiednie do sytuacji, niezb

ę

dne

do samorealizacji i rozwoju osobistego, bycia aktywnym obywatelem,
integracji społecznej i zatrudnienia.

Standard
kompetencji
zawodowych

−

norma opisuj

ą

ca kompetencje zawodowe konieczne do wykonywania

zada

ń

zawodowych wchodz

ą

cych w skład zawodu, akceptowana

przez przedstawicieli organizacji zawodowych i bran

ż

owych, praco-

dawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych.

Kwalifikacja

−

zestaw efektów uczenia si

ę

(zasób wiedzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompe-

tencji społecznych), których osi

ą

gni

ę

cie zostało formalnie potwier-

dzone przez uprawnion

ą

instytucj

ę

.

Europejska
Rama
Kwalifikacji

−

przyj

ę

ta w Unii Europejskiej struktura i opis poziomów kwalifikacji,

umo

ż

liwiaj

ą

cy porównywanie kwalifikacji uzyskiwanych w ró

ż

nych

krajach. W Europejskiej Ramie Kwalifikacji wyró

ż

niono 8 poziomów

kwalifikacji opisywanych za pomoc

ą

efektów uczenia si

ę

; stanowi

ą

one układ odniesienia krajowych ram kwalifikacji.

Polska Rama
Kwalifikacji

−

opis hierarchii poziomów kwalifikacji wpisywanych do zintegrowane-

go rejestru kwalifikacji w Polsce.

Krajowy
System
Kwalifikacji

−

ogół rozwi

ą

za

ń

słu

żą

cych ustanawianiu i nadawaniu kwalifikacji

(potwierdzaniu efektów uczenia si

ę

) oraz zapewnianiu ich jako

ś

ci.