OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO

NA STANOWISKU

PALACZ - KONSERWATOR

1. Wstęp.

Zapewnienie bezpiecznego wykonywania pracy w zakładach pracy jest w Polsce usankcjonowane prawnie. Zgodnie z artykułem nr 226 Kodeksu pracy, pracodawca jest zobowiązany do informowania pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywanymi czynnościami oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami w środowisku pracy.

Ryzyko zawodowe zgodnie z § 2 pkt. 7 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa pracy to prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą, powodującą straty, a w szczególności wystąpienie u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy lub sposobu wykonywania pracy.

Przeprowadzona ocena ryzyka stanowi podstawę do zastosowania przez pracodawcę organizacji pracy i stworzenia stanowisk pracy zabezpieczających pracowników przed zagrożeniami wypadkowymi oraz oddziaływaniem czynników szkodliwych i uciążliwych dla zdrowia.

Ocena ryzyka zawodowego palacza została wykonana wg normy PN - N - 18002. W metodzie zakłada się możliwość powstania wypadku i szacuje jakościowo parametry ryzyka, skutki i prawdopodobieństwo, z jakim następstwa te mogą wystąpić. Ciężkość następstw i prawdopodobieństwo ich wystąpienia szacowane są na trzech poziomach. Ryzyko zawodowe wartościowane jest w skali trójstopniowej na trzech poziomach.

2. Procedura oceny ryzyka (etapy).

Przebieg oceny ryzyka składa się z powiązanych ze sobą etapów. Według Polskiej Normy PN-N-18002 ocena ryzyka zawodowego składa się z następujących działań:

Tabela nr 1 (źródło: PN-N-18002)

	CIĘŻKOŚĆ NASTĘPSTW
PRAWDOPODOBIENSTWO ZDARZENIA	mała	średnia	duża
Mało prawdopodobne	Małe 1	Małe 1	Średnie 2
Prawdopodobne	Małe 1	Średnie 2	Duże 3
Wysoce prawdopodobne	Średnie 2	Duże 3	Duże 3

Ciężkość następstw

• Mała: „urazy i choroby, które nie powodują długotrwałych dolegliwości i absencji w pracy. Są to czasowe pogorszenia stanu zdrowia, takie jak niewielkie stłuczenia, zranienia, podrażnienia oczu, objawy niewielkiego zatrucia, bóle głowy, itp.”.

• Średnia: „urazy i choroby, które powodują niewielkie ale długotrwałe lub nawracające okresowo dolegliwości i są związane z krótkimi okresami absencji. Są to np. zranienia, oparzenia II-stopnia na niewielkiej powierzchni ciała, alergie skórne, nieskomplikowane złamania, zespoły przeciążeniowe układu mięśniowo-szkieletowego (np. zapalenie ścięgna)”.

• Duża: „urazy i choroby, które powodują ciężkie i stałe dolegliwości lub śmierć. Są to np. oparzenia III stopnia, oparzenia II stopnia dużej powierzchni ciała, amputacje, skomplikowane złamania z następową dysfunkcją, choroby nowotworowe, toksyczne uszkodzenia narządów wewnętrznych i układu nerwowego w wyniku narażenia na czynniki chemiczne, zespół wibracyjny, zawodowe uszkodzenia słuchu, astma, zaćma, itp.”.

Prawdopodobieństwo urazu

• Mało prawdopodobne: zalicza się te następstwa zagrożeń, które nie powinny nastąpić podczas całego okresu aktywności zawodowej pracownika.

• Prawdopodobne: mogą wystąpić nie więcej niż kilkakrotnie w ciągu okresu aktywności zawodowej pracownika.

• Wysoce prawdopodobne: mogą wystąpić wielokrotnie podczas aktywności zawodowej pracownika.

Dla takich wartości jak hałas, zapylenie czy oświetlenie, będących

wartościami mierzalnymi, do oszacowania ryzyka można zastosować poniższą tabelę:

Tabela nr 2 (źródło: PN-N-18002)

Wartość wielkości charakteryzującej narażenie (P)	Oszacowanie ryzyka zawodowego
P>Pmax	DUŻE
Pmax>P>0,5Pmax	ŚREDNIE
P<0,5Pmax	MAŁE

Pmax - wartość dopuszczalna wielkości charakteryzującej narażenie (NDS - najwyższego dopuszczalnego stężenia lub NDN - najwyższego dopuszczalnego natężenia).

Po oszacowaniu ryzyka wyznaczamy jego dopuszczalność. Znając wartość ryzyka (duże, średnie, małe) możemy stwierdzić czy jest ono dopuszczalne czy niedopuszczalne i na podstawie tego określić niezbędne działania dotyczące organizacji stanowiska pracy.

Możemy to zrobić przy pomocy tabeli nr 3.

Tabela nr 3 (źródło: PN-N-18002)

OSZACOWANIE RYZYKA ZAWODOWEO	DOPUSZCZALNOŚĆ RYZYKA ZAWODOWEGO	NIEZBĘDNE DZIAŁANIA
duże	niedopuszczalne	Jeżeli ryzyko zawodowe związane jest z pracą już wykonywaną, działania w celu jego zmniejszenia należy podjąć natychmiast. Planowana praca nie może być rozpoczęta do czasu zmniejszenia ryzyka zawodowego do poziomu dopuszczalnego.
średnie	dopuszczalne	Zaleca się zaplanowanie i podjęcie działań, których celem jest zmniejszenie ryzyka zawodowego.
Małe		Konieczne jest zapewnienie, że ryzyko zawodowe pozostanie co najwyżej na tym samym poziomie.

Ostatnim etapem, który jest pochodną procesu oceny ryzyka, są działania korygujące, które mają na celu zredukować ryzyko do poziomu dopuszczalnego.

Przy redukcji ryzyka należy kierować się zasadą, aby w pierwszej kolejności eliminować zagrożenie, mogące powodować najcięższe skutki. Następnie redukujemy prawdopodobieństwo wystąpienia urazu lub pogorszenia stanu zdrowia.

1. 
   Opis stanowiska pracy.

Gminne Centrum Kultury w Przechlewie na stanowisku palacz - konserwator w kotłowni opalanej tradycyjnym paliwem stałym (drewno, węgiel) zatrudnia 1 osobę. Praca na 1/1e w sezonie grzewczym, tj. 01.10. do 31.05 każdego roku.

W kotłowni GCK przy ul. Młyńskiej 11 w Przechlewie znajduje się jeden kocioł Kostrzewa o mocy cieplnej 50 - 69 kW. W skład kotłowni wchodzą trzy pomieszczenia do przechowywania opału, pomieszczenie kotła, klatka schodowa oraz pomieszczenie socjalne. Wentylacja naturalna, brak dodatkowego wyciągu mechanicznego.

Pracownik kotłowni posiada aktualne szkolenia BHP (wstępne i stanowiskowe) oraz aktualne badania lekarskie. Na przedmiotowym stanowisku pracy od 2006r nie zanotowano wypadków przy pracy, nie stwierdzono również żadnego przypadku choroby zawodowej.

Praca palacza w kotłowni GCK polega na dozorowaniu pracy kotła i obiegowych pomp c.o. oraz wykonywaniu konserwacji i napraw bieżących. Do obowiązków operatora kotłowni należy również dozorowanie pracy i okresowe czyszczenie kotła c.o. ,

4. Identyfikacja zagrożeń na stanowisku palacza w kotłowni

Karta informacji o zagrożeniach na stanowisku palacz - opis zagrożeń.

Możliwe zagrożenie	Źródło zagrożenia (przyczyna)	Możliwe skutki zagrożenia	Środki ograniczające ryzyko zawodowe
Zatrucie tlenkiem węgla	Mokry opał, niesprawna wentylacja, niedostateczny ciąg kominowy	Porażenie układu oddechowego, upośledzenie czynności organów wewnętrznych, śmierć	Przestrzeganie procedur i instrukcji, nadzór nad pracą pieca, kontrola wilgotności opału w momencie przyjęcia, przeglądy komina i wentylacji
Nadmierne zapylenie	Pyły drewna zawierające pył drewna twardego, np. buka oraz pyły węgla zawierające krzemionkę uwalniane podczas rozładunku opału bądź cięcia drewna	Reakcje alergiczne, nieżyty i inne schorzenia dróg oddechowych oraz reakcje skórne, pylica, nowotwór	Stosowanie indywidualnych ochron dróg oddechowych przez obsługę
Poparzenie termiczne	Prace przy gorącym piecu, brak narzędzi do odpopielania, niestosowanie odzieży ochronnej, awaria kotła, pęknięcie instalacji c.o.	Poparzenia II i III stopnia na całej powierzchni ciała	Wzmożona uwaga, Przestrzeganie procedur i instrukcji, Zapewnienie odpowiednich narzędzi i przestrzeni do odżużlania i odpopielania, wyposażenie i stosowanie indywidualnych ochron osobistych (m. in rękawice ochronne, okulary, fartuch), wyposażenie i stosowanie odpowiednich i w należytym stanie technicznym narzędzi ręcznych, Utrzymanie urządzeń kontrolno - pomiarowych w stanie umożliwiającym odczytanie ich wskazań, przerwanie procesu ogrzewania przy nieszczelnościach instalacji c.o. do czasu ich usunięcia
Pożar	Zaprószenie ognia, zwarcie instalacji elektrycznej	Poparzenie termiczne, śmierć	Przestrzeganie procedur i instrukcji, przeglądy instalacji elektrycznej i gaśnic
Porażenie prądem	Obsługa urządzeń i narzędzi pod napiciem	Śmierć, poparzenia	Przeglądy i pomiary rezystancji, izolacji oraz skutecznego działania ochrony przeciwporażeniowej, wzmożona uwaga, przestrzeganie instrukcji
Skaleczenia	Bieżące naprawy	Rany cięte dłoni	Wzmożona uwaga, rękawice
Upadek na tym samym poziomie	Mokre i śliskie powierzchnie.	Ogólne potłuczenie ciała	Zachowanie uwagi, odpowiednie obuwie, utrzymanie powierzchni w czystości
Upadek z wysokości	Upadek ze schodów wejściowych do kotłowni	Ogólne potłuczenie ciała, złamanie kości kończyn z dysfunkcją, śmierć	Zachowanie uwagi, odpowiednie obuwie, bieżące utrzymanie porządku w ciągu komunikacyjnym
Uderzenie o przedmiot	Bieżące naprawy, obsługa urządzeń	Ogólne potłuczenie ciała, siniaki, guzy	Zachowanie uwagi, odzież ochronna
Mikroklimat	Niska temperatura zewnętrzna w zimie	Przeziębienia	Odpowiednia odzież

• 
  

Zagrożenie	Ciężkość następstw	Prawdopodobieństwo	Ryzyko
Zatrucie CO	Duża	Mało prawdopodobne	Średnie
Nadmierne zapylenie	Duża	Mało prawdopodobne	Średnie
Poparzenie termiczne	Duża	Mało prawdopodobne	Średnie
Pożar	Duża	Mało prawdopodobne	Średnie
Porażenie prądem	Duża	Mało prawdopodobne	Średnie
Skaleczenia	Mała	Wysoce prawdopodobne	Średnie
Upadek na tym samym poziomie	Mała	Mało prawdopodobne	Małe
Upadek z wysokości	Średnia	Prawdopodobne	Średnie
Uderzenie o przedmiot	Średnia	Prawdopodobne	Średnie
Mikroklimat	Średnia	Prawdopodobne	Średnie

6. Podsumowanie.

W ocenie ryzyka zawodowego palacza ujęto i oszacowano 10 zagrożeń, z których aż 6 charakteryzuje się małym prawdopodobieństwem wystąpienia. Najwyższym wskaźnikiem prawdopodobieństwa wystąpienia charakteryzują się skaleczenia, jednakże ze względu na małą ciężkość następstw ryzyko zawodowe oszacowno jako średnie.

Przeprowadzona ocena ryzyka zawodowego na stanowisku palacza wykazała, że ryzyko związane z wykonywaną pracą należy uznać za średnie (akceptowalne). Działania podjęte przez pracodawcę powinny sprowadzać się do kontrolno - sprawdzających w celu zmniejszenia lub co najmniej utrzymania ryzyka na tym samym poziomie. Działania te nie mogą jednak stanowić jednorazowych kontroli, bowiem tylko systematyczne i ciągle doskonalące działania zapewnią skuteczne ograniczenie ryzyka zawodowego pracownika.

Zapoznałem się z przedstawioną powyżej oceną ryzyka zawodowego, co potwierdzam własnoręcznym podpisem:

2

• 5. Wartościowanie ryzyka

Część 1.

Nazwa i opis stanowiska; wymogi dla pomieszczenia i danego stanowiska pracy wynikające z przepisów, rodzaj wykonywanej pracy.

Część 2.

Identyfikacja zagrożeń dla danego stanowiska.

Część 3.

Oszacowanie ryzyka zawodowego dla danego stanowiska.

Część 5.

Wyciągnięcie wniosków z przeprowadzonej oceny.

(Opracowanie działań korygujących lub zapobiegawczych)

Stanowisko: palacz - konserwator		Ilość zmian roboczych: 1		Liczba etatów: 1
Wymagania ogólne					Czy spełnia wymagania
Szkolenia z zakresu bhp	Instruktaż ogólny		Przed dopuszczeniem do pracy		TAK
		Instruktaż stanowiskowy		Przed dopuszczeniem do pracy		TAK
	Profilaktyczne badania lekarskie	Wstępne		Przed dopuszczeniem do pracy		TAK
		Okresowe		Wg zaleceń lekarza sprawującego opiekę		TAK
	Uprawnienia	Wymagany wiek		Minimum 18 lat		TAK
		Dodatkowe uprawnienia		Kurs palacza		TAK
						Świadectwo kwalifikacji E		TAK
	Organizacja pracy	Instrukcja stanowiskowa				TAK
		Dopuszczenie urządzeń do eksploatacji		Wewnętrzny odbiór		TAK

---