1

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

1

P

P

A

K

I

N

H

C

E

T

I

L

O

P

P

O

Z

N

A

Ń

S

K

A

dr inż. Andrzej Wołyński tel. [phone]

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

POJAZDY

DROGOWE

2

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

Program wykładu:

1. Rodzaje pojazdów drogowych

2. Wymagania prawne dot. pojazdów

3. Podstawowe układy w pojazdach

4. Cechy charakterystyczne pojazdów

5. Opory ruchu pojazdów

6. Bezpiecze

ń

stwo w pojazdach

7. Niekonwencjonalne

ź

ródła nap

ę

du

3

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

Wg Kodeksu drogowego:

Pojazd samochodowy - pojazd silnikowy,
którego konstrukcja umo

ż

liwia jazd

ę

z

pr

ę

dko

ś

ci

ą

przekraczaj

ą

c

ą

25 km/godz

(okre

ś

lenie to nie obejmuje ci

ą

gników

rolniczych)

4

2

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

• przewóz ludzi,
• przewóz towarów,
• przewóz sprz

ę

tu i wyposa

ż

enia

słu

żą

cego ró

ż

nym formom ludzkiej

działalno

ś

ci

5

Funkcje u

ż

ytkowe

pojazdów samochodowych:

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

• samochody osobowe

• autobusy

• samochody ci

ęż

arowe

• motocykle

6

Podział pojazdów drogowych

Podział pojazdów samochodowych:

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

1. Samochód osobowy - pojazd samochodowy

przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu

nie wi

ę

cej ni

ż

9 osób ł

ą

cznie z kierowc

ą

7

Podział pojazdów drogowych

Podział pojazdów samochodowych:

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

2. Autobus - to pojazd samochodowy

przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu

wi

ę

cej ni

ż

9 osób ł

ą

cznie z kierowc

ą

(w tym

autobus przegubowy - czyli autobus

poł

ą

czony za pomoc

ą

przegubu z przyczep

ą

w sposób umo

ż

liwiaj

ą

cy bezpo

ś

rednie

przechodzenie z autobusu do przyczepy)

8

Podział pojazdów drogowych

Podział pojazdów samochodowych:

3

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

3. Samochód ci

ęż

arowy - to pojazd samocho-

dowy przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu

ładunków (okre

ś

lenie to obejmuje równie

ż

sa-

mochody ci

ęż

arowo-osobowe, czyli pojazdy,

których masa całkowita nie przekracza 3500 kg

i s

ą

przystosowane do przewo

ż

enia ładunku

i 4÷9 osób ł

ą

cznie z kierowc

ą

)

9

Podział pojazdów drogowych

Podział pojazdów samochodowych:

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

4. Motocykl - pojazd samochodowy

jedno

ś

ladowy lub wielo

ś

ladowy - z bocznym

wózkiem (równie

ż

trzykołowe pojazdy

samochodowe o masie własnej do 400 kg)

10

Podział pojazdów drogowych

Podział pojazdów samochodowych:

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

Pojazd pojedy

ń

czy

dwuosiowy

Pojazd członowy
wieloosiowy

11

Podział pojazdów drogowych

Podział pojazdów samochodowych:

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

1. mini (segment A) - samochodziki miejskie, zazwyczaj

dwu lub czteroosobowe do poruszania si

ę

po mie

ś

cie

lub na niewielkich dystansach. Ich zalety to niskie

zu

ż

ycie paliwa oraz wymiary ułatwiaj

ą

ce parkowanie.

Przykłady: Citroen C1, Fiat Seicento, Smart Fortwo

12

Podział pojazdów drogowych

Podział samochodów osobowych:

(wg umownej wielko

ś

ci)

4

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

2. małe (segment B) - samochody miejskie cztero i pi

ę

-

cioosobowe do poruszania si

ę

po mie

ś

cie i na nie-

długich trasach. Zalety jak segment A plus mo

ż

liwo

ść

przewozu baga

ż

u (zwłaszcza wersje kombi).

Przykłady: Chewrolet Aveo, Fiat Punto, Ford Fiesta,

Opel Corsa, Peugeot 207, Toyota Yaris, Volkswagen

Polo, Skoda Fabia, Citroen C3

13

Podział pojazdów drogowych

Podział samochodów osobowych:

(wg umownej wielko

ś

ci)

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

3. kompaktowe (klasa ni

ż

sza-

ś

rednia lub segment C)

- uniwersalne samochody i do miasta i w tras

ę

. Mog

ą

słu

ż

y

ć

jako pierwszy lub drugi samochód w rodzinie.

Szeroka gama silników o pojemno

ś

ciach od 1,2l do

3,2l pozwala na optymalne dopasowanie do potrzeb

Przykłady: Chewrolet Lacetti, Fiat Stilo, Ford Focus,

Opel Astra, Peugeot 307, Toyota Corolla, Volkswagen

Golf, Skoda Octavia Tour

14

Podział pojazdów drogowych

Podział samochodów osobowych:

(wg umownej wielko

ś

ci)

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

4. klasa

ś

rednia (segment D) - samochody rodzinne

zapewniaj

ą

ce odpowiedni komfort i przestrze

ń

wszystkim pasa

ż

erom przede wszystkim na dłu

ż

szych

dystansach

Przykłady: Alfa Romeo 159, Audi A4, BMW 3, Citroen

C5, Honda Accord, Mercedes C, Skoda Octavia, Opel

Vectra, Peugeot 407, Renault Laguna, Toyota

Avensis, Volkswagen Passat

15

Podział pojazdów drogowych

Podział samochodów osobowych:

(wg umownej wielko

ś

ci)

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

5. klasa wy

ż

sza-

ś

rednia (segment E) - samochody

zapewniaj

ą

ce bardzo wysoki komfort i spor

ą

przestrze

ń

na baga

ż

Przykłady: Alfa Romeo 166, Audi A6, BMW 5, Ford

Mondeo, Jaguar S, Lexus GS, Mercedes E, Skoda

Superb, Peugeot 607, Renault VelSatis, Toyota

Camry, Nissan Maxima

16

Podział pojazdów drogowych

Podział samochodów osobowych:

(wg umownej wielko

ś

ci)

5

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

6. klasa wy

ż

sza (segment F lub S) - w Europie s

ą

to

tylko auta luksusowe zapewniaj

ą

ce jeszcze wi

ę

cej

przestrzeni, wygody, bezpiecze

ń

stwa i luksusu ni

ż

klasa wy

ż

sza-

ś

rednia

Przykłady: Audi A8, BMW 7, Jaguar XJ, Lexus LS,

Mercedes S, Maybach 62, Rolls-Royce Phantom,

Bentley, Volkswagen Phaeton

17

Podział pojazdów drogowych

Podział samochodów osobowych:

(wg umownej wielko

ś

ci)

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

7. klasa sportowa (segment G) - samochody sportowe

luksusowe i ta

ń

sze, budowane zarówno od podstaw

jak i na bazie modeli z segmentów C do E

Przykłady: Audi TT, Porsche 911 Carrera, BMW M2,

Ford Puma, Opel Tigra, Lamborgini, Ferrari

18

Podział pojazdów drogowych

Podział samochodów osobowych:

(wg umownej wielko

ś

ci)

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

8. kabriolety (segment H) - samochody z dachem

składanym lub typu hardtop, budowane zarówno od

podstaw jak i na bazie modeli z segmentów C do E

19

Podział pojazdów drogowych

Podział samochodów osobowych:

(wg umownej wielko

ś

ci)

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

9. Klasa samochodów terenowych (segment I) -

samochody przystosowane do poruszania si

ę

w

trudnym terenie, wyposa

ż

one zazwyczaj w nap

ę

d na

wiele osi, cechuj

ą

ce si

ę

du

ż

ym prze

ś

witem i wysokim

nadwoziem. Budowane od podstaw i jako wersje

uterenowione na bazie modeli z segmentów C do E

20

Podział pojazdów drogowych

Podział samochodów osobowych:

(wg umownej wielko

ś

ci)

6

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

10. Vany (segment K) - samochody cechuj

ą

ce si

ę

du

żą

przestrzeni

ą

we wn

ę

trzu, 5 do 7 miejscami dla pasa-

ż

erów, mo

ż

liwo

ś

ci

ą

ró

ż

nej aran

ż

acji wn

ę

trza. Jedno-

bryłowe nadwozie, du

ż

y baga

ż

nik. Znaczna wysoko

ść

umo

ż

liwia przewóz pasa

ż

erów w tzw. pozycji wagono-

wej. Budowane od podstaw jako vany oraz na bazie

modeli z segmentów C do E

21

Podział pojazdów drogowych

Podział samochodów osobowych:

(wg umownej wielko

ś

ci)

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

• autobusy miejskie,
• autobusy dalekobie

ż

ne:

– do komunikacji mi

ę

dzymiastowej

– turystyczne

22

Podział pojazdów drogowych

Podział autobusów:

(wg przeznaczenia)

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

• mikrobusy - 10÷20 miejsc,
• autobusy

ś

rednie - 21÷40 miejsc,

• autobusy du

ż

e - 41÷60 miejsc,

• autokary - powy

ż

ej 60 miejsc

23

Podział pojazdów drogowych

Podział autobusów dalekobie

ż

nych:

(wg ilo

ś

ci miejsc siedz

ą

cych)

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

24

Podział pojazdów drogowych

KLASYFIKACJA AUTOBUSÓW MIEJSKICH

KOMPOZYCJA

DŁUGO

ŚĆ

SZEROKO

ŚĆ

MASA

CAŁK.

POJEMNO

ŚĆ

SILNIKA

POJEMNO

ŚĆ

NOMINALNA

LP KATEGORIA

POKŁADY CZŁONY OSIE

[m]

[m]

[t]

[dm

3

]

[PAS.] [

%

]

1

MICRO

1

1

2

5

0 6

+

.

1.8 ÷ 2.0

≤

3.5

≤

2.5

10/20

15

2

MINI

1

1

2/3

6

0 2

0 6

−

+

.

.

2.0 ÷ 2.4

4 ÷ 5.8

∼

2.5

∼

30

33

3

MINI MAX.

1

1

2

7 5

0 7

0 5

,

.

.

−

+

2.2 ÷ 2.4

7 ÷ 8.6

2.5 ÷ 4

∼

45

50

4

MIDI

1

1

2

9

0 6

0 5

−

+

.

.

2.2 ÷ 2.5

12

1 5

1

−

+

.

4.8 ÷ 6.9

∼

65

66

5

MIDI MAX

1

1

2

10 5

0 3

,

.

−

2.5

14

1 5

−

.

4.8 ÷ 6.9

∼

75

75

6

MAXI

1

1

2

12

0 3

−

.

2.5

18

0 4

1

+

−

.

6.9 ÷ 12

∼

100

100

7

MEGA

1

1

3

15

2.5

24

10

∼

140

140

8

MEGA MAX.

1

2

3

18

0 2

−

.

2.5

28

2

1 5

−

+

.

6.9 ÷ 12

∼

160

160

9

SUPER MEGA

1

3

4

24

0 6

+

.

2.5

34

10

≤

200

200

10

MAXI DD

2

1

2

12

0 3

−

.

2.5

18

1

1

−

+

6.9

∼

100

100

11

MEGA DD

2

1

3

12

2.5

26

10

∼

140

140

12

GIGA

2

1

4

15

2.5

32

10

∼

180

180

7

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

• dostawcze - do 0,75 tony
• półdostawcze

- 0,75÷1,5 tony

• małe - 1,5÷2,5 tony
•

ś

rednie - 2,5÷5 ton

• du

ż

e - 5÷12 ton

• poci

ą

gi drogowe - powy

ż

ej 12 ton

25

Podział pojazdów drogowych

Podział samochodów ci

ęż

arowych:

(wg ładowno

ś

ci)

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

• ci

ą

gnik siodłowy - przystosowany do

ci

ą

gni

ę

cia naczepy, naczepy i przyczepy lub

wielu naczep poł

ą

czonych ze sob

ą

• ci

ęż

arowy skrzyniowy / wywrotka

• ci

ęż

arowy z nadwoziem typu furgon

• ci

ęż

arowy do zabudowy

(chłodnie, cysterny)

• ci

ęż

arowy specjalny

(do nadwozi wymiennych

i urz

ą

dze

ń

przewo

ź

nych)

26

Podział pojazdów drogowych

Podział samochodów ci

ęż

arowych:

(wg typu nadwozia)

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

• nie zagra

ż

ało bezpiecze

ń

stwu osób nim jad

ą

-

cych oraz innych uczestników ruchu drogowego,
nie naruszało porz

ą

dku ruchu na drodze oraz

nie nara

ż

ało kogokolwiek na szkody

27

Wymagania prawne

Podstawowe wymagania prawne dotycz

ą

ce

pojazdów samochodowych

Pojazd uczestnicz

ą

cy w ruchu musi by

ć

tak zbudo-

wany, urz

ą

dzony i utrzymywany, aby korzystanie

z niego:

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

• nie zakłócało spokoju publicznego przez nad-

mierny hałas, przekraczaj

ą

cy poziom okre

ś

lony

w przepisach szczegółowych;

28

Wymagania prawne

Podstawowe wymagania prawne dotycz

ą

ce

pojazdów samochodowych

Pojazd uczestnicz

ą

cy w ruchu musi by

ć

tak zbudo-

wany, urz

ą

dzony i utrzymywany, aby korzystanie

z niego:

8

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

• nie powodowało nadmiernego wydzielania

szkodliwych substancji w stopniu przekra-
czaj

ą

cym warto

ś

ci okre

ś

lone w przepisach

szczegółowych;

• nie powodowało niszczenia drogi;

29

Wymagania prawne

Podstawowe wymagania prawne dotycz

ą

ce

pojazdów samochodowych

Pojazd uczestnicz

ą

cy w ruchu musi by

ć

tak zbudo-

wany, urz

ą

dzony i utrzymywany, aby korzystanie

z niego:

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

• zapewniało dostateczne pole widzenia kierowcy

oraz łatwe, wygodne i pewne posługiwanie si

ę

urz

ą

dzeniami do kierowania, hamowania, syg-

nalizacji i o

ś

wietlenia drogi przy równoczesnym

jej obserwowaniu;

30

Wymagania prawne

Podstawowe wymagania prawne dotycz

ą

ce

pojazdów samochodowych

Pojazd uczestnicz

ą

cy w ruchu musi by

ć

tak zbudo-

wany, urz

ą

dzony i utrzymywany, aby korzystanie

z niego:

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

• nie powodowało nadmiernych zakłóce

ń

radioelektrycznych.

31

Wymagania prawne

Podstawowe wymagania prawne dotycz

ą

ce

pojazdów samochodowych

Pojazd uczestnicz

ą

cy w ruchu musi by

ć

tak zbudo-

wany, urz

ą

dzony i utrzymywany, aby korzystanie

z niego:

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

Pojazd pojedy

ń

czy (z wyj

ą

tkiem autobusu)

oraz przyczepa

32

Wymagania prawne

Dopuszczalne wymiary pojazdów samochodowych

Rozporz

ą

dzenie Ministra Infrastruktury z 2004 roku w sprawie warunków technicznych

pojazdów oraz zakresu ich niezb

ę

dnego wyposa

ż

enia

12 m

9

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

Autobus dwuosiowy – L = 13,5 m

Autobus o liczbie osi > 2 – L = 15 m

33

Wymagania prawne

Dopuszczalne wymiary pojazdów samochodowych

Rozporz

ą

dzenie Ministra Infrastruktury z 2004 roku w sprawie warunków technicznych

pojazdów oraz zakresu ich niezb

ę

dnego wyposa

ż

enia

L

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

Zespół pojazd silnikowy – przyczepa

34

Wymagania prawne

Dopuszczalne wymiary pojazdów samochodowych

Rozporz

ą

dzenie Ministra Infrastruktury z 2004 roku w sprawie warunków technicznych

pojazdów oraz zakresu ich niezb

ę

dnego wyposa

ż

enia

18,35 m

18,75 m

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

Autobus przegubowy

35

Wymagania prawne

Dopuszczalne wymiary pojazdów samochodowych

Rozporz

ą

dzenie Ministra Infrastruktury z 2004 roku w sprawie warunków technicznych

pojazdów oraz zakresu ich niezb

ę

dnego wyposa

ż

enia

18,0 m

18,75 m

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

Pojazd członowy

36

Wymagania prawne

Dopuszczalne wymiary pojazdów samochodowych

Rozporz

ą

dzenie Ministra Infrastruktury z 2004 roku w sprawie warunków technicznych

pojazdów oraz zakresu ich niezb

ę

dnego wyposa

ż

enia

16,5 m

12 m

10

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

Dopuszczalna wysoko

ść

i szeroko

ść

pojazdu

37

Wymagania prawne

Dopuszczalne wymiary pojazdów samochodowych

Rozporz

ą

dzenie Ministra Infrastruktury z 2004 roku w sprawie warunków technicznych

pojazdów oraz zakresu ich niezb

ę

dnego wyposa

ż

enia

2,5 m (2,6 m chłodnie i izotermy)

4,0 m

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

Pojazd pojedy

ń

czy dwuosiowy

38

Wymagania prawne

Dopuszczalne masy całkowite pojazdów

16 t

M = 18 t

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

Pojazd pojedy

ń

czy trójosiowy

39

Wymagania prawne

Dopuszczalne masy całkowite pojazdów

24 t

M = 25 t

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

M = 32 t

Pojazd pojedy

ń

czy czteroosiowy z dwoma osiami

kierowanymi

40

Wymagania prawne

Dopuszczalne masy całkowite pojazdów

11

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

Autobus przegubowy

41

Wymagania prawne

Dopuszczalne masy całkowite pojazdów

28 t

M = 28 t

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

Dwuosiowy ci

ą

gnik siodłowy z dwuosiow

ą

naczep

ą

42

Wymagania prawne

Dopuszczalne masy całkowite pojazdów

32 t

M = 36 t

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

2 osiowy ci

ą

gnik z 3 osiow

ą

naczep

ą

:

M = 40 t

3 osiowy ci

ą

gnik z 2 osiow

ą

naczep

ą

:

M = 40 t

3 osiowy ci

ą

gnik z 3 osiow

ą

naczep

ą

:

M = 44 t

43

Wymagania prawne

Dopuszczalne masy całkowite pojazdów

42 t

M =

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

• dla osi pojedy

ń

czej nienap

ę

dzanej – 10 ton

• dla osi pojedy

ń

czej nap

ę

dzanej – 11,5 tony

(o

ś

pojedy

ń

cza - oddalona od osi s

ą

siedniej o wi

ę

cej

ni

ż

1,8 m)

44

Wymagania prawne

Dopuszczalne naciski na osie pojazdów

12

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

nacisk w zespole 2 osi przy odległo

ś

ci

od s

ą

siedniej osi:

• do 1 metra – 11,5 tony

• 1,0 ÷ 1,3 metra

– 16 ton

• 1,3 ÷ 1,8 metra – 18 ton

45

Wymagania prawne

Dopuszczalne naciski na osie pojazdów

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

46

I to by było

na tyle…