Endocytoza - jeden ze sposobów transportowania większych cząsteczek (np. cholesterolu) do
wnętrza komórki. Cząsteczki te są zbyt duże, żeby mogły być transportowane za pomocą
przenośników białkowych. Dlatego przenikają do komórki w wyniku tworzenia się wakuol.
Przedostają się do komórki wraz z fragmentami błony komórkowej. Przez endocytozę odbywa się
transport cieczy i cząsteczek. Endocytoza dzieli się na pinocytozę, fagocytozę, potocytozę oraz
transcytozę (transcytoza jest także zaliczana do egzocytoz).

Rodzaje endocytozy:

Fagocytoza (gr. phagein - jeść, kytos - komórka) - rodzaj endocytozy spotykany u komórek i
organizmów jednokomórkowych. Polega na pobraniu ze środowiska pokarmów stałych,
odizolowaniu od cytozolu poprzez utworzenie wodniczki pokarmowej (lub innego tworu o
podobnym przeznaczeniu, np. heterofagocyty) i trawieniu z udziałem lizosomów. W tym procesie
nie następuje utrata błony komórkowej. Ewentualne niestrawione resztki są usuwane przez
włączenie się do wodniczki z powrotem w błonę komórkową. Fagocytoza jest powszechnym
zjawiskiem u pierwotniaków, ale występuje też u organizmów wielokomórkowych: makrofagi
człowieka niszczą codziennie miliardy starych erytrocytów. Fagocytoza jest skuteczną metodą
obrony przed organizmami chorobotwórczymi, stanowiąc ważny element odporności nieswoistej.
W drodze fagocytozy komórka pochłania duże cząstki pokarmowe np. bakterie. Fagocytozie nie
towarzyszy ubytek błony komórkowej. Gdy receptory błonowe wykryją obecność cząstki
pokarmowej na powierzchni błony tworzy się wgłębienie, do którego wciągana jest cząstka
pokarmowa. Wgłębienie przybiera postać pęcherzyka, który oddziela się od błony i zaczyna
wędrować razem z cytoplazmą. Dołączają się do niego lizosomy i przelewają swoją zawartość,
czyli enzymy trawienne. Od tej pory mówi się o wodniczce pokarmowej. Cząstka pokarmu zostaje
strawiona i wchłonięta do cytoplazmy, a niestrawione resztki są wyrzucane na zewnątrz, gdy
wodniczka z powrotem łączy się z błoną komórkową.

Pinocytoza jest to sposób odżywiania się organizmów jednokomórkowych (protista) lub
wielokomórkowych (np. gąbek). Podczas pinocytozy pobierane są na przykład drobiny białek lub
inne wielkocząsteczkowe substancje rozpuszczalne w wodzie. Pinocytoza polega na tworzeniu
kanalików zakończonych banieczkami wypełnionymi pobieraną substancją. Takie pęcherzyki,
zwane pęcherzykami pinocytarnymi lub wodniczkami pokarmowymi, odrywają się od błony
komórkowej i zaczynają wędrówkę w cytoplazmie. W jej trakcie pęcherzyki zostają w całości
enzymatycznie rozłożone (strawione) przy udziale lizosomów i rozproszone w cytoplazmie. W
odróżnieniu od fagocytozy, podczas pinocytozy transportowane są substancje płynne.