Marta Pachocka: Organa państwa polskiego działające za granicą

Autor: Marta Pachocka

26.01.2008.

Polityka zagraniczna danego państwa, w tym przypadku Rzeczypospolitej Polski, realizowana

jest zarówno przez organa wewnętrzne państwa, jak i zewnętrzne - działające za granicą. W

niniejszej pracy zostaną opisane te drugie.

1. Wstęp Poseł jest to zacny człowiek wysłany zagranicę, aby kłamać dla dobra państwa.sir

Henry Wotton Dyplomata to człowiek, który dwukrotnie się zastanowi, zanim nic nie

powie.Winston Churchill Polityka zagraniczna danego państwa, w tym przypadku

Rzeczypospolitej Polski, realizowana jest zarówno przez organa wewnętrzne państwa, jak i

zewnętrzne - działające za granicą. Przedmiotem niniejszej pracy są organa funkcjonujące

poza granicami Polski.Realizacją zadań z zakresu stosunków międzynarodowych zajmują się

przede wszystkim przedstawicielstwa dyplomatyczne i konsularne. Prawne podstawy

funkcjonowania szeroko rozumianych zagranicznych organów państwa to:1. Prawo

międzynarodowe i konwencje międzynarodowe (poniżej wymieniono wszystkie najważniejsze

dokumenty prawa dyplomatycznego i konsularnego w ujęciu historycznym):

- Regulamin Wiedeński z 1815 r. - Regulamin o rangach agentów dyplomatycznych z 19

marca 1815 r.

- Protokół Akwizgrański z 1818 r. - Protokół Kongresu Akwizgrańskiego z 21 listopada 1818 r.

- Konwencja Hawańska z 1928 r. - Konwencja dotycząca urzędników dyplomatycznych

przyjęta na VI Konferencji Interamerykańskiej w Hawanie 20 lutego 1928 r. + Konwencja

dotycząca urzędników konsularnych przyjęta na VI Konferencji Interamerykańskiej w Hawanie

20 lutego 1928 r.

- Konwencja Wiedeńska o stosunkach dyplomatycznych z 18 kwietnia 1961 r. (Dz. U. z 1965

r., nr 37, poz. 232 i 233)

- Konwencja Wiedeńska o stosunkach konsularnych z 24 kwietnia 1963 r. (Dz. U. z 1982 r.,

nr 13, poz. 98 i 99)

- Konwencja o misjach specjalnych z 8 grudnia 1969 r.

- Konwencja ONZ o zapobieganiu i karaniu przestępstw przeciwko osobom korzystającymi z

ochrony międzynarodowej, włączając w to przedstawicieli dyplomatycznych z 14 grudnia 1973

r.

- Konwencja Wiedeńska o reprezentacji państw w ich stosunkach z ich organizacjami

międzynarodowymi o charakterze uniwersalnym z 14 marca 1975 r.

- Konwencja o bezpieczeństwie personelu ONZ i personelu współdziałającego z 6 grudnia

1994 r.

- Protokół w sprawie przywilejów i immunitetów Wspólnot Europejskich (załączony do

traktatu ustanawiającego jedną Radę i jedną Komisję Wspólnot Europejskich z dnia 8 kwietnia

1965 r., Bruksela).2. Prawo wewnętrzne kraju akredytacji (państwa przyjmującego) i kraju

reprezentowanego (państwa wysyłającego - tu: RP):

- Ustawa o służbie zagranicznej z dnia 27 lipca 2001 roku (Dz. U. z 2001 r. nr 128, poz. 1403)

- Ustawa o funkcjach konsulów Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 13 lutego 1984 r. (Tekst jedn.

Dz.U. z 2002 r. nr 215, poz. 1823).Organy zewnętrzne państwa reprezentują bezpośrednio

dany kraj oraz jego interesy na arenie międzynarodowej. Wypełniają tymczasowo lub stale

określone przez to państwo zadania i funkcje. Korzystają przy tym w państwie przyjmującym i

państwach trzecich z określonych przywilejów i immunitetów na podstawie norm prawa

zwyczajowego lub w oparciu o traktatowe normy prawa międzynarodowego

(konwencje).Organy państwa za granicą obejmują:

- Stałe misje dyplomatyczne

- Stałe misje i przedstawiciele państw przy organizacjach międzynarodowych

- Urzędy konsularne

- Przedstawicielstwa handlowe

- Misje specjalne, zwane misjami ad-hoc

- Ośrodki kulturalno-propagandowe

- Oddziały wojskowe

- Okręty wojenne

psz.pl - Portal Spraw Zagranicznych

http://www.psz.pl/content/view/8436/

Utworzono 9 February, 2008, 15:11

- Samoloty wojskowe

- Misje wojskowe

- Oddziały uczestniczące w doraźnych siłach zbrojnych ONZ

- Przedstawiciele państwa w komisjach międzynarodowych.2. Stałe misje dyplomatyczne

(przedstawicielstwa, placówki)2.1. Podstawy prawne funkcjonowaniaPodstawy prawne

funkcjonowania stałych misji dyplomatycznych regulowane są zarówno przez konwencje

międzynarodowe, jak i ustawodawstwa krajowe.Konwencje międzynarodowe:

- Regulamin Wiedeński z 1815 r. - Regulamin o rangach agentów dyplomatycznych z 19

marca 1815 r.[1]

- Protokół Akwizgrański z 1818 r. - Protokół Kongresu Akwizgrańskiego z 21 listopada 1818 r.

[2]

- Konwencja Wiedeńska o stosunkach dyplomatycznych z 18 kwietnia 1961 r. (Dz. U. z 1965

r., nr 37, poz. 232 i 233) Prawodawstwo krajowe:

- Ustawa o służbie zagranicznej z dnia 27 lipca 2001 roku (Dz. U. z 2001 r. nr 128, poz.

1403)Misje dyplomatyczne odgrywają najważniejszą rolę wśród zagranicznych organów

państwa. Pojęcie misji dyplomatycznej nie zostało wyjaśnione w Konwencji Wiedeńskiej o

stosunkach dyplomatycznych. Jednak zwyczajowo termin ten oznacza ,,specyficzny stały

organ zewnętrzny państwa wysyłającego dla reprezentowania go i pełnienia innych funkcji

dyplomatycznych w państwie przyjmującym. Misja dyplomatyczna to faktycznie <biuro> szefa

misji dyplomatycznej, składające się z zespołu funkcjonariuszy merytorycznych i pracowników

techniczno-administracyjnych, będących urzędnikami państwa wysyłającego'' [3]. Misja

istnieje niezależnie od zmian w jej składzie osobowym. Nie posiada osobowości prawnej w

prawie wewnętrznym państwa przyjmującego i nie może stawać w jego sądach. To państwo

wysyłające ponosi odpowiedzialność za działalność misji, która chroni nietykalność i immunitet

jurysdykcyjny tego państwa.W celu powołania misji dyplomatycznej - ambasady należy

spełnić liczne warunki:

- Występują dwa podmioty prawa międzynarodowego - państwo przyjmujące i państwo

wysyłające,

- Oba podmioty wzajemnie się uznają i wyrażają zgodę na utworzenie misji (prawo legacji

czynnej - państwo wysyłające może wysłać swoich przedstawicieli do państwa przyjmującego i

prawo legacji biernej - państwo przyjmujące może przyjąć obcych przedstawicieli),

- Obowiązuje zasada suwerennej równości państw i wzajemności,

- Władze państwa wysyłającego, najczęściej rząd, muszą wydać odpowiednią decyzję w

omawianej materii.Obecnie w stosunkach bilateralnych wyróżniamy następujące kategorie

misji dyplomatycznych:

- Ambasady,

- Nuncjatury,

- Poselstwa,

- Internuncjatury,

- Wysokie Komisariaty państw Brytyjskiej Wspólnoty Narodów (nowy twór).2.2.

StrukturaWewnętrzna struktura organizacyjna misji zależy od woli i potrzeb państwa

wysyłającego, przydzielonych jej funkcji i zasobów finansowych tego państwa.Z zasady

struktura polskiej misji obejmuje następujące elementy składowe:

- Szefa misji i jego sekretariat (odpowiada także za obsługę protokolarną)

- Wydział polityczny

- Wydział prasowy [4]

- Wydział ekonomiczny

- Wydział promocji handlu i inwestycji (w PRL Biuro Radcy Handlowego, wywiad gospodarczy)

- Wydział kulturalno-naukowy [5]

- Wydział administracyjny

- Wydział finansowy

- Wydział konsularny [6]

- Ataszat wojskowy

- Dział łączności [7]

- Ochrona placówkiPowyższa struktura to pewne uogólnienie. Może ona przybierać różne

formy w różnych państwach. Ponadto, mogą istnieć inne komórki organizacyjne lub

psz.pl - Portal Spraw Zagranicznych

http://www.psz.pl/content/view/8436/

Utworzono 9 February, 2008, 15:11

pojedyncze stanowiska (dział ds. imigracji, rolnictwa, komunikacji). Dla przykładu, w

szwajcarskiej służbie dyplomatycznej mamy komórki ds. politycznych i prawnych.2.3.

FunkcjonowanieMisja dyplomatyczna jest oficjalnym urzędem państwa wysyłającego o

charakterze przedstawicielskim, które znajduje się i działa na terytorium państwa

przyjmującego, kierowanym przez właściwie upełnomocnionego przedstawiciela

dyplomatycznego, jednoosobowo odpowiedzialnego za działalność misji. Misja działa na

podstawie dyrektyw i poleceń rządu wydawanych poprzez MSZ. Misja posługuje się własnymi

pieczęciami i blankietami firmowymi w korespondencji oficjalnej. Dysponuje swoimi środkami

finansowymi. Może otwierać konta bankowe, zarządzać majątkiem ruchomym i nieruchomym,

w celu realizacji funkcji dyplomatycznych (majątek ten jest objęty przywilejami i

immunitetami dyplomatycznymi). Misja jako jednostka budżetowa Skarbu Państwa - tak jak

MSZ - nie ma osobowości prawnej w świetle prawa wewnętrznego państwa

przyjmującego. 2.4. Funkcje misji Zgodnie z art. 3. ust.1 Konwencji Wiedeńskiej o stosunkach

dyplomatycznych: Funkcje misji dyplomatycznej obejmują między innymi:a) reprezentowanie

państwa wysyłającego w państwie przyjmującym;b) ochronę w państwie przyjmującym

interesów państwa wysyłającego i jego obywateli, w granicach ustalonych przez prawo

międzynarodowe;c) prowadzenie rokowań z rządem państwa przyjmującego;d) zaznajamianie

się wszelkimi legalnymi sposobami z warunkami panującymi w państwie przyjmującym i z

rozwojem zachodzących w nim wydarzeń oraz zdawanie z tego sprawy rządowi państwa

wysyłającego;e) popieranie przyjaznych stosunków pomiędzy państwem wysyłającym a

państwem przyjmującym oraz rozwijanie pomiędzy nimi stosunków gospodarczych,

kulturalnych i naukowych. Inaczej mówiąc, mamy tu do czynienia z funkcjami:

- Reprezentacyjną,

- Ochrony interesów państwa w i jego obywateli,

- Negocjacyjną,

- Informacyjną,

- Promocyjną (w dziedzinie stosunków politycznych, gospodarczych, kulturalnych,

naukowych),

- Konsularną,

- Lobbingową (często jest ona dodawana na zasadzie domniemania).Misja i jej szef mają

prawo używania flagi i godła państwa wysyłającego na pomieszczeniach misji łącznie z

rezydencją szefa misji i na jego środkach transportu. Państwo przyjmujące powinno zgodnie

ze swym ustawodawstwem ułatwić na swym terytorium nabycie przez państwo wysyłające

pomieszczeń koniecznych dla jego misji bądź pomóc mu w uzyskaniu takich pomieszczeń w

inny sposób. Powinno ono również pomóc misjom w razie potrzeby w uzyskaniu odpowiednich

mieszkań dla ich członków.2.5. PersonelPersonel misji składa się z:Szefa misji (3 klasy)

- Członków personelu dyplomatycznego - oznacza członków personelu misji posiadających

stopień dyplomatyczny

- Członków personelu administracyjnego i technicznego - oznacza członków personelu misji

zatrudnionych w administracji i technicznej służbie misji (np. referent, sekretarka, księgowa,

kierowca - intendent, pracownicy ochrony)

- Członkowie personelu służby - oznacza członków personelu misji zatrudnionych w służbie

domowej misji (np. kucharz).Warto także zwrócić uwagę na następujące pojęcia stosowane w

nomenklaturze personelu związanego z misją:

- Przedstawiciel dyplomatyczny - oznacza szefa misji lub członka personelu dyplomatycznego

misji

- Prywatny służący - oznacza osobę zatrudnioną w służbie domowej członka misji, która nie

jest pracownikiem państwa wysyłającegoNa powyżej wymienioną strukturę organizacyjną

ambasady nakładają się stopnie dyplomatyczne.Art. 8. ust. 1. Ustawy o służbie zagranicznej z

2001 roku wymienia następujące stopnie dyplomatyczne w służbie zagranicznej:1) ambasador

tytularny,2) radca - minister,3) I radca,4) radca,5) I sekretarz,6) II sekretarz,7) III

sekretarz,8) attaché. Najniższym stopniem dyplomatycznym jest stopień attaché. Stopnie

dyplomatyczne są jednocześnie stanowiskami pracy, a w placówkach zagranicznych

funkcjami, na których członek personelu dyplomatyczno-konsularnego wykonuje czynności

służbowe.W przypadku żołnierzy sytuacja wygląda odmiennie. Stosunek służbowy oraz

wynikające z niego prawa i obowiązki żołnierzy pełniących służbę w placówkach zagranicznych

psz.pl - Portal Spraw Zagranicznych

http://www.psz.pl/content/view/8436/

Utworzono 9 February, 2008, 15:11

określają odrębne przepisy. Osobom wyznaczonym do wykonywania zadań Ministra Obrony

Narodowej w placówce zagranicznej nadaje się stopień dyplomatyczny: 1) attaché obrony

(wojskowy, morski, lotniczy) 2) zastępca attaché obrony (wojskowego, morskiego,

lotniczego).Minister Spraw Zagranicznych wraz z Ministrem Obrony Narodowej określają, w

drodze zarządzenia, szczególne zasady wykonywania obowiązków służbowych przez w.w.

osoby, a także organizację i funkcjonowanie w placówkach zagranicznych ataszatów obrony, z

uwzględnieniem przepisów o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych. W Polsce stopnie

dyplomatyczne nadaje dyrektor generalny służby zagranicznej. Wyjątek stanowi stopień

ambasadora tytularnego, który to na wniosek dyrektora generalnego służby zagranicznej,

nadaje minister właściwy do spraw zagranicznych.Podsumowując, stopień dyplomatyczny

można nadać członkowi służby zagranicznej, który: 1) odbył aplikację dyplomatyczno-

konsularną albo jest urzędnikiem służby cywilnej lub ukończył Krajową Szkołę Administracji

Publicznej,2) złożył egzamin dyplomatyczno-konsularny,3) zna co najmniej dwa języki obce,4)

posiada tytuł magistra lub równorzędny,5) wykazuje się odpowiednim stanem zdrowia

psychicznego i fizycznego.W szczególnie uzasadnionych przypadkach członkowi służby

zagranicznej niespełniającemu wymagań określonych pkt 1-4, w związku z wykonywaniem

zadań w placówce zagranicznej, można nadać stopień dyplomatyczny na czas niezbędny do

wykonywania tych zadań. 2.5.1. Mianowanie i akredytacja ambasadoraJeśli oba państwa

uznają się i nawiążą stosunki dyplomatyczne, mamy podstawę do założenia stałych misji

dyplomatycznych w tych państwach i wymiany przedstawicieli dyplomatycznych. Jeśli w

danym państwie jest już ambasador - szef misji, którego kadencja - w przypadku polskiej

praktyki czteroletnia - dobiega końca, to na ogół składa on wizytę w MSZ państwa

przyjmującego. Informuje on o swoim przewidywanym odwołaniu, planowanej dacie wyjazdu

oraz informuje o typowanym następcy, przekazując jego notę biograficzną. Zawiera ona dane

osobowe potencjalnego ambasadora, przebieg kariery zawodowej i osobistej. Państwo

przyjmujące na tej podstawie wyraża zgodę na przysłanie danej osoby do placówki na swoim

terytorium i jest to tzw. agrément. Państwo przyjmujące ma jednak prawo odmówić przyjęcia

danej osoby, bez podania przyczyn. Wystąpienie o agrément jest poufne i może mieć

charakter ustny, by uniknąć ewentualnych nieprzyjemności przed oficjalną nominacją.

Generalnie prośba o udzielenie agrément ma postać noty dyplomatycznej. W Polsce agrément

jest udzielane przez MSZ po otrzymaniu zgody Kancelarii Prezesa RM (premiera) i Kancelarii

Prezydenta RP (prezydenta). Ambasador jest najwyższym rangą przedstawicielem państwa za

granicą, który reprezentuje głowę państwa i kieruje przedstawicielstwem dyplomatycznym

(jest szefem misji). Pełny tytuł szefa misji brzmi ambasador nadzwyczajny i pełnomocny:

- Nadzwyczajny - niegdyś ambasadorowie wysyłani w misjach specjalnych byli podejmowani

lepiej niż ambasadorowie na stałe rezydujący w danej stolicy, czyli zwykli. Stąd specjalnych

wysłanników głów państw zwyczajowo tytułowano mianem nadzwyczajnych.

- Pełnomocny - dany ambasador miał pełnomocnictwo/upoważnienie do regulowania

wszystkich spraw swojego kraju. Głowa państwa jakby scedowała na niego część swoich

kompetencji w danej materii.Proces nominacji ambasadora jest czasochłonny i złożony. We

Francji, Wielkiej Brytanii, Niemczech, krajach Beneluksu, Skandynawii, ChRL i Japonii

ambasadorami zostają tylko pracownicy służby dyplomatycznej - zawodowi dyplomaci. W

Polsce i USA natomiast normę stanowią nominacje polityczne. Ambasadorem może zostać

osoba, która cieszy się dużym zaufaniem w kręgu rządzących, jest znaną i cenioną osobą

publiczną (zasłużony lekarz, prawnik) lub tez ma szerokie kontakty zawodowe/naukowe w

państwie przyjmującym. Kandydat na ambasadora musi on być obywatelem polskim. W

przypadku dwóch obywatelstw rezygnuje z drugiego lub zawiesza je na czas pełnienia funkcji.

Minister Spraw Zagranicznych występuje z wnioskiem o nominację danej osoby. Musi w tej

materii uzyskać zgodę prezydenta i premiera oraz agrément państwa przyjmującego.

Następnie minister lub oddelegowany wiceminister przedstawia kandydaturę do zaopiniowana

sejmowej Komisji Spraw Zagranicznych. Kandydat jest przesłuchiwany. Ocena Komisji nie jest

wiążąca, ma tylko charakter doradczy. Teraz Kancelaria prezydenta przygotowuje

prezydentowi do podpisu nominację nowego ambasadora, którą uprzednio asygnuje Minister

Spraw Zagranicznych. Równocześnie Protokół Dyplomatyczny MSZ przygotowuje Listy

Uwierzytelniające nowego i Listy Odwołujące starego ambasadora. Oba dokumenty najpierw

podpisuje minister, potem prezydent. Sporządza się ich kopie oficjalne (Copies figurés). Nowy

psz.pl - Portal Spraw Zagranicznych

http://www.psz.pl/content/view/8436/

Utworzono 9 February, 2008, 15:11

ambasador składa wizytę Ministrowi Spraw Zagranicznych, by odbyć rozmowę merytoryczną i

otrzymać nominację od Prezydenta. Przed wyjazdem ambasador udaje się także do

prezydenta. Nowy ambasador przyjeżdża do państwa przyjmującego po wyjeździe

poprzedniego. Często w chwili przyjazdu misją kieruje chargé d&rsquo;affaires a.i. Ambasador

jest witany przez przedstawiciela kierownictwa Protokołu Dyplomatycznego MSZ w państwie

przyjmującym. Jedna osoba może być akredytowana w więcej niż jednym państwie, o ile

poszczególne państwa przyjmujące wyraziły na to zgodę. Jeżeli państwo wysyłające

akredytuje szefa misji w kilku państwach jednocześnie, to może ono ustanowić misję

dyplomatyczną, kierowaną przez chargé d'affaires ad interim, w każdym z państw, gdzie szef

misji nie ma swojej stałej siedziby. Szef misji lub członek personelu dyplomatycznego misji

może reprezentować państwo wysyłające wobec każdej organizacji międzynarodowej. Z

drugiej strony, dwa lub więcej państw może akredytować tę samą osobę jako szefa misji w

innym państwie, chyba, że państwo przyjmujące sprzeciwia się temu. Uważa się, że szef misji

objął swoje funkcje w państwie przyjmującym, gdy złożył swoje listy uwierzytelniające bądź,

gdy notyfikował o swoim przybyciu, a wierna kopia jego listów uwierzytelniających została

złożona w Ministerstwie Spraw Zagranicznych państwa przyjmującego lub w innym

ministerstwie uznanym za właściwe, zgodnie z praktyką panującą w państwie przyjmującym,

która powinna być stosowana w jednolity sposób. Kolejność składania listów

uwierzytelniających lub ich wiernych kopii jest ustalana według daty i godziny przybycia szefa

misji.W myśl art. 16. Konwencji Wiedeńskiej kierujący placówką zagraniczną:1) jest

przełożonym wszystkich członków służby zagranicznej w kierowanej przez niego placówce

zagranicznej oraz osób niebędących członkami służby zagranicznej (m.in. osób zatrudnionych

w placówce zagranicznej na podstawie umowy o pracę zawartej zgodnie z prawem państwa

przyjmującego, zawartej na czas określony - wykonywanie funkcji na placówce przez członka

rodziny - chyba, że są one członkami korpusu służby cywilnej, konsul honorowy)2) odpowiada

przed dyrektorem generalnym służby zagranicznej za prawidłowe gospodarowanie mieniem,

przestrzeganie dyscypliny finansów publicznych, przestrzeganie przepisów, w szczególności

przepisów prawa pracy oraz przepisów dotyczących tajemnic ustawowo chronionych. Dyrektor

generalny nawiązuje z ambasadorem, który przed mianowaniem nie był członkiem służby

zagranicznej, stosunek pracy na podstawie powołania, na czas pełnienia funkcji ambasadora,

nadając mu na ten czas stopień dyplomatyczny. Odwołanie przez Prezydenta Rzeczypospolitej

Polskiej ambasadora jest równoznaczne z odwołaniem w rozumieniu przepisów prawa

pracy.Zadania Ambasadora w państwie przyjmującym:1) reprezentuje Rzeczpospolitą

Polską,2) chroni interesy Rzeczypospolitej Polskiej oraz jej obywateli, zgodnie z prawem

międzynarodowym i prawem państwa przyjmującego,3) uczestniczy w czynnościach

przedstawicieli organów władzy publicznej w zakresie prowadzonych przez nich negocjacji i

podejmowanych działań, zapewnia współdziałanie tych przedstawicieli, dba o zgodność ich

czynności z założeniami polskiej polityki zagranicznej, a także udziela im pomocy i współdziała

z nimi w zakresie ich zadań w stosunkach z państwem przyjmującym,4) działa na rzecz

promocji Polski, a zwłaszcza polskiej kultury, nauki i gospodarki,5) udziela pomocy i

współdziała w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań przez członków służby

zagranicznej oraz innych osób delegowanych do załatwienia określonych spraw w państwie

przyjmującym,6) nadzoruje działalność wszystkich placówek zagranicznych w państwie

przyjmującym,7) prowadzi rokowania z państwem przyjmującym,8) popiera przyjazne

stosunki między Rzeczpospolitą Polską a państwem przyjmującym,9) zaznajamia się z

warunkami, wydarzeniami i działalnością prowadzoną przez państwo przyjmujące i przekazuje

właściwym organom władzy publicznej Rzeczypospolitej Polskiej informacje na ten

temat.2.5.2. Mianowane personelu misjiPaństwo wysyłające może mianować według swego

uznania członków personelu misji. W przypadku szefa misji, o czym była już mowa, attachés

wojskowych, morskich i lotniczych państwo przyjmujące może żądać, aby ich nazwiska były

mu uprzednio przedłożone celem wyrażenia na nie zgody.Członkowie personelu

dyplomatycznego misji powinni mieć obywatelstwo państwa wysyłającego. W przeciwnym

wypadku - jeśli posiadają obywatelstwo państwa przyjmującego - muszą najpierw uzyskać

zgodę tego państwa, które może ją cofnąć w każdym czasie. Państwo przyjmujące może

zastrzec sobie to samo prawo w odniesieniu do obywateli państwa trzeciego, którzy nie są

zarazem obywatelami państwa wysyłającego.Państwo przyjmujące może w każdym czasie i

psz.pl - Portal Spraw Zagranicznych

http://www.psz.pl/content/view/8436/

Utworzono 9 February, 2008, 15:11

bez obowiązku uzasadnienia swej decyzji zawiadomić państwo wysyłające, że szef misji bądź

którykolwiek z członków personelu dyplomatycznego misji jest persona non grata, zaś

którykolwiek inny z członków personelu misji jest osobą niepożądaną. Państwo wysyłające

odpowiednio do okoliczności bądź odwoła daną osobę bądź położy kres jej funkcjom w misji.

Dana osoba może być uznana za non grata albo za niepożądaną przed przybyciem na

terytorium państwa przyjmującego.Państwo wysyłające i jego misja mają obowiązek

zawiadamiania MSZ państwa przyjmującego lub innego właściwego ministerstwa o:a)

mianowaniu członków misji, ich przybyciu i ostatecznym wyjeździe lub też o zakończeniu ich

funkcji w misji;b) przybyciu i ostatecznym wyjeździe osoby należącej do rodziny członka misji

oraz zależnie od okoliczności o tym, że jakaś osoba staje się lub przestaje być członkiem

rodziny członka misji;c) przybyciu i ostatecznym wyjeździe prywatnych służących

zatrudnionych u osób wymienionych wyżej w punkcie (a) oraz zależnie od okoliczności o fakcie

opuszczenia przez nie służby u tych osób;d) zatrudnieniu i zwolnieniu osób zamieszkałych w

państwie przyjmującym bądź jako członków misji bądź jako prywatnych służących

uprawnionych do korzystania z przywilejów i immunitetów.W braku wyraźnego porozumienia

co do liczebności misji, państwo przyjmujące może żądać, aby liczebność ta była utrzymana w

granicach uznanych przez nie za rozsądne i normalne, uwzględniając okoliczności i warunki

panujące w państwie przyjmującym oraz potrzeby danej misji. To samo dotyczy przyjmowania

urzędników określonej kategorii.2.6. Szefowie misjiWyróżnia się 3 klasy szefów misji:

- Ambasadorów i nuncjuszów, akredytowanych przy głowach państw oraz innych szefów misji

równorzędnego stopnia;

- Posłów, ministrów i internuncjuszów, akredytowanych przy głowach państw;

- Chargé d&rsquo;affaires en pied (en titre), akredytowanych przy ministrach spraw

zagranicznych.Poza sprawami pierwszeństwa i etykiety nie będzie się czyniło żadnych różnic

między szefami misji w zależności od ich klasy. Jeżeli stanowisko szefa misji nie jest

obsadzone lub jeżeli szef misji nie może pełnić swoich funkcji, chargé d&rsquo;affaires ad

interim będzie działał przejściowo jako szef misji. Nazwisko chargé d&rsquo;affaires ad

interim będzie podane do wiadomości bądź przez szefa misji, bądź, w przypadku, gdy nie

może on tego uczynić, przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych państwa wysyłającego

Ministerstwu Spraw Zagranicznych państwa przyjmującego lub innemu ministerstwu

uznanemu za właściwe.Ambasadorowie przy organizacjach międzynarodowych (ONZ, NATO)

to Stali Przedstawiciele.2.7. Chargé d&rsquo;affaires en titre (en pied) a chargé

d&rsquo;affaires ad interim:

- Chargé d&rsquo;affaires en titre (en pied) - tytularny, szef misji dyplomatycznej trzeciej

klasy szefów misji. Akredytowany jest przy ministrze spraw zagranicznych państwa

przyjmującego. Instytucja chargé d&rsquo;affaires en pied powstała na mocy ustaleń

kongresu wiedeńskiego i jest już rzadkością. W odróżnieniu od ambasadorów składa on listy

wprowadzające (lettres d'introduction) ministrowi spraw zagranicznych państwa

przyjmującego. Jeśli w stosunkach bilateralnych jedna strona wysyła chargé d&rsquo;affaires,

może zostać to źle odebrane przez państwo przyjmujące. Wręcz może je to urazić i zagrozić

poprawności stosunków dyplomatycznych. W państwach przyjmujących, które stanowią

najważniejszych partnerów, za wszelką cenę powinno się wysyłać szefów misji klasy wyższej

niż chargé d&rsquo;affaires. Ponieważ klasa druga praktycznie nie funkcjonuje, to najlepiej

wysłać wówczas ambasadora.

- Chargés d'affaires ad interim - tymczasowy chargé d&rsquo;affaires. Nie jest to szef misji

najniższej klasy, lecz osoba zastępująca właściwego szefa misji dyplomatycznej wyższej klasy

w przypadku choroby, śmierci, opuszczenia placówki, czasowej nieobecności. Najczęściej jest

nim najwyższy stopniem członek personelu dyplomatycznego misji. Jeśli ambasador przebywa

w państwie przyjmującym, to w ambasadzie nie może być chargé d&rsquo;affaires, chyba, że

ambasador nie jest w stanie pełnić funkcji z powodu choroby i jest formalnie notyfikowane do

MSZ państwa przyjmującego.

3. Urzędy konsularne3.1. Podstawy prawne funkcjonowania: Konwencje międzynarodowe:

- Konwencja Wiedeńska o stosunkach konsularnych z 24 kwietnia 1963 r. (Dz. U. z 1982 r.,

nr 13, poz. 98 i 99)Nawiązanie stosunków konsularnych miedzy państwami następuje za

wzajemną zgodą. Zgoda udzielona na nawiązanie stosunków dyplomatycznych miedzy dwoma

psz.pl - Portal Spraw Zagranicznych

http://www.psz.pl/content/view/8436/

Utworzono 9 February, 2008, 15:11

państwami oznacza, jeżeli nie postanowiono inaczej, zgodę na nawiązanie stosunków

konsularnych. Zerwanie stosunków dyplomatycznych nie pociąga za sobą natomiast ipso facto

zerwania stosunków konsularnych. b) Prawodawstwo krajowe:

- Ustawa o służbie zagranicznej z dnia 27 lipca 2001 roku (Dz. U. z 2001 r. nr 128, poz. 1403)

- Ustawa o funkcjach konsulów Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 13 lutego 1984 r. (Tekst jedn.

Dz.U. z 2002 r. nr 215, poz. 1823).3.2. Struktura Urząd konsularny może być ustanowiony na

terytorium państwa przyjmującego jedynie za zgodą tego państwa. Siedziba urzędu

konsularnego, jego klasa i okręg konsularny są ustalane przez państwo wysyłające i podlegają

aprobacie państwa przyjmującego. Zgoda państwa przyjmującego jest również wymagana,

jeżeli konsulat generalny lub konsulat pragnie otworzyć wicekonsulat lub agencję konsularną

w innej miejscowości niż ta, w której sam jest ustanowiony. Urząd konsularny stanowi stałe

biuro konsula w państwie przyjmującym. Współcześnie wyróżnia się:a) Urząd konsularny

zawodowyb) Urząd konsularny honorowyc) Wydział konsularny w misji dyplomatycznejNa

powyższą klasyfikację nakłada się dodatkowy podział uwzględniający klasy kierowników

urzędów, w tym:

- Konsulaty generalne

- Konsulaty

- Wicekonsulety

- Agencje konsularneW Konwencji Wiedeńskiej z 1963 r. brak definicji urzędu konsularnego,

ale wiadomo, iż nie ma on osobowości prawnej w prawie wewnętrznym państwa

przyjmującego. To aparat wykonawczy szefa urzędu konsularnego. Urzędem kieruje i

odpowiada za niego jego szef. Odpowiedzialność cywilnoprawną ponosi jednak państwo

wysyłające. O powołaniu urzędu decyduje Minister Spraw Zagranicznych. Organizacyjnie,

funkcyjnie, finansowo podlega on MSZ państwa wysyłającego. Urząd konsularny ma charakter

stały, niezależny od rotacji pracowników. Dysponuje majątkiem ruchomym i nieruchomym,

ma własne pieczęcie i blankiety.Struktura organizacyjna urzędu zależy od jego zakresu zadań

i ukierunkowania problemowego w polityce wobec danego państwa przyjmującego oraz

finansów państwa wysyłającego. Im niższa klasa urzędu, tym jest on skromniejszy. Z zasady

konsulaty honorowe są niewielkie w porównaniu do konsulatów zawodowych. Urzędy

konsularne usytuowane w krajach wyspiarskich lub blisko morza będą skupiać się na

zagadnieniach morskich, a te w USA czy Kanadzie rozwiną komórki związane z imigrantami i

Polonią. Wydziały konsularne w ramach ambasad mają na ogół znaczenie symboliczne i są

nieliczne. W skład typowego urzędu konsularnego wchodzą:

- Szef urzędu konsularnego (konsul generalny/konsul/wicekonsul/agent konsularny)

- Sekretariat

- Kancelaria

- Zastępca szefa konsulatu (konsul lub wicekonsul)

- Dział paszportowo-wizowy

- Dział organizacyjny - opieka nad obywatelami, uwierzytelnianie dokumentów,

reprezentowanie interesów przed sądem)

- Dział spadkowy

- Dział ekonomiczno-handlowy

- Dział administracyjny

- Dział prawny

- Dział opieki konsularnej i spraw morskichW zależności od wielkości państwa przyjmującego,

liczby obywateli państwa wysyłającego zamieszkałych w nim oraz innych przyczyn, w jednym

kraju można powołać kilka konsulatów (urzędów konsularnych), którym podlegają okręgi

konsularne. Taka sytuacja ma miejsce np. w przypadku polskich konsulatów we Francji [8],

RFN czy USA. Nieraz całe terytorium państwa stanowi jeden integralny okręg konsularny,

który podlega wydziałowi konsularnemu w ambasadzie. W innych przypadkach jeden konsulat

obsługuje kilka państw (dotyczy państw odległych, odgrywających mniejszą rolę w stosunkach

dyplomatycznych, z niewielka liczbą Polonii). W ramach konsulatów mogą działać referaty ds.

handlu i współpracy gospodarczej. 3.3. Funkcje konsularne W myśl Konwencji Wiedeńskiej z

1963 r. funkcje konsularne polegają na: a) ochronie w państwie przyjmującym interesów

państwa wysyłającego oraz jego obywateli, zarówno osób fizycznych, jak i prawnych, w

granicach dozwolonych przez prawo międzynarodowe;b) popieraniu rozwoju stosunków

psz.pl - Portal Spraw Zagranicznych

http://www.psz.pl/content/view/8436/

Utworzono 9 February, 2008, 15:11

handlowych, gospodarczych, kulturalnych i naukowych między państwem wysyłającym a

państwem przyjmującym oraz na popieraniu wszelkimi innymi sposobami przyjaznych

stosunków miedzy tymi państwami zgodnie z postanowieniami niniejszej

konwencji;c) zapoznawaniu się wszelkimi legalnymi sposobami z warunkami i rozwojem życia

handlowego, gospodarczego, kulturalnego i naukowego państwa przyjmującego, zdawaniu z

tego sprawy rządowi państwa wysyłającego oraz udzielaniu informacji osobom

zainteresowanym;d) wydawaniu paszportów i dokumentów podróży obywatelom państwa

wysyłającego, jak również wiz lub odpowiednich dokumentów osobom, które pragną udać się

do państwa wysyłającego;e) udzielaniu pomocy i opieki obywatelom państwa wysyłającego,

zarówno osobom fizycznym, jak i prawnym;f) działaniu w charakterze notariusza i urzędnika

stanu cywilnego oraz wykonywaniu podobnych czynności, jak również pewnych funkcji o

charakterze administracyjnym, jeżeli nie sprzeciwiają się temu ustawy i inne przepisy państwa

przyjmującego;g) ochronie interesów obywateli państwa wysyłającego, zarówno osób

fizycznych, jak i prywatnych, w sprawach spadkowych, na terytorium państwa

przyjmującego, zgodnie z ustawami i innymi przepisami tego państwa;h) ochronie, w

granicach ustalonych przez ustawy i inne przepisy państwa przyjmującego, interesów

małoletnich i innych osób nie posiadających pełnej zdolności do czynności prawnych,

obywateli państwa wysyłającego, w szczególności gdy zachodzi potrzeba ustanowienia nad

nimi opieki lub kurateli;i) z zastrzeżeniem przestrzegania praktyki i procedury obowiązujących

w państwie przyjmującym - zastępowaniu lub zapewnianiu odpowiedniego zastępstwa

obywateli państwa wysyłającego przed sądami lub innymi władzami państwa przyjmującego w

celu uzyskiwania, zgodnie z ustawami i innymi przepisami tego państwa, podjęcia

tymczasowych środków dla ochrony praw i interesów tych obywateli, gdy osoby te z powodu

nieobecności lub z jakiejkolwiek innej przyczyny nie są w stanie podjąć w odpowiednim czasie

obrony swych praw i interesów;j) przesyłaniu sądowych i pozasądowych dokumentów oraz

wykonywaniu rekwizycji sądowych zgodnie z obowiązującymi umowami międzynarodowymi

lub, w braku takich umów, w sposób zgodny z ustawami i innymi przepisami państwa

przyjmującego;k) wykonywaniu przewidzianych przez ustawy i inne przepisy państwa

wysyłającego praw nadzoru i inspekcji w odniesieniu do statków morskich i rzecznych

posiadających przynależność państwową państwa wysyłającego oraz statków powietrznych

zarejestrowanych w tym państwie, jak również w stosunku do ich załóg;l) udzielaniu pomocy

statkom morskim, rzecznym i powietrznym wymienionym w punkcie k) niniejszego artykułu,

jak również ich załogom, przyjmowaniu oświadczeń dotyczących podróży tych statków,

badaniu i wizowaniu ich dokumentów oraz, z zastrzeżeniem uprawnień władz państwa

przyjmującego, przeprowadzaniu dochodzenia w sprawie wypadków, które zdarzyły się w

czasie podróży, i załatwianiu sporów między kapitanem, oficerami i marynarzami, o ile

zezwalają na to ustawy i inne przepisy państwa wysyłającego;m) wykonywaniu powierzonych

urzędowi konsularnemu przez państwo wysyłające wszelkich innych funkcji, których nie

zakazują ustawy i inne przepisy państwa przyjmującego lub którym państwo to nie sprzeciwia

się lub też które są przewidziane w umowach międzynarodowych obowiązujących między

państwem wysyłającym a państwem przyjmującym. Akredytacja konsula generalnego lub

kierownika urzędu konsularnego jest odmienna od procedury mianowania ambasadora.

Ambasador państwa wysyłającego w państwie przyjmującym wysyła do MSZ państwa

przyjmującego listy komisyjne konsula generalnego wraz z notą (prośba o exequatur). Zgoda

jest odsyłana w formie noty wraz z listami komisyjnymi.3.4. PersonelSkład osobowy urzędu

konsularnego to: a) Urzędnicy konsularni (4 klasy) - każda osoba łącznie z kierownikiem

urzędu konsularnego, powołana w tym charakterze do wykonywania funkcji konsularnych.

Wyróżniamy urzędników:

- Zawodowych

- Honorowychb) Pracownicy konsularni - każda osoba zatrudniona w służbie administracyjnej

lub technicznej urzędu konsularnegoc) Członkowie personelu służby - każda osoba

zatrudniona w służbie domowej urzędu konsularnegod) Członkowie personelu prywatnego -

osoba zatrudniona wyłącznie w służbie prywatnej członka urzędu konsularnegoe)

Pracownicy i personel służby honorowych urzędników konsularnych.Kierownicy urzędów

konsularnych dzielą się na cztery klasy (KW 63 r.): a) konsulów generalnych,b) konsulów,c)

wicekonsulów,d) agentów konsularnych.3.4.1. Mianowanie kierownika urzędu

psz.pl - Portal Spraw Zagranicznych

http://www.psz.pl/content/view/8436/

Utworzono 9 February, 2008, 15:11

konsularnego Kierownicy urzędów konsularnych są mianowani przez państwo wysyłające i

dopuszczani do wykonywania swych funkcji przez państwo przyjmujące. Państwo wysyłające

zaopatruje kierownika urzędu konsularnego w dokument posiadający formę listów

komisyjnych lub podobnego dokumentu, wystawiony w związku z każdą nominacją, a

stwierdzający jego charakter urzędowy i wskazujący w zasadzie jego imiona i nazwisko oraz

kategorię i klasę, jak również okręg konsularny i siedzibę urzędu konsularnego. Państwo

wysyłające przekazuje listy komisyjne lub podobny dokument w drodze dyplomatycznej

rządowi państwa przyjmującego. Kierownik urzędu konsularnego zostaje dopuszczony do

wykonywania swych funkcji na mocy upoważnienia państwa przyjmującego, zwanego

exequatur, bez względu na formę tego upoważnienia. Państwo, które odmawia udzielenia

exequatur, nie jest obowiązane do podania państwu wysyłającemu przyczyn odmowy.W

państwie, w którym państwo wysyłające nie posiada przedstawicielstwa dyplomatycznego i nie

jest reprezentowane przez przedstawicielstwo dyplomatyczne państwa trzeciego, urzędnik

konsularny może być za zgodą państwa przyjmującego upoważniony do dokonywania

czynności dyplomatycznych, co nie ma wpływu na jego status konsularny. Dokonywanie tych

czynności przez urzędnika konsularnego nie daje mu żadnego prawa do przywilejów i

immunitetów dyplomatycznych. 3.4.2. Mianowanie personelu konsularnego Państwo

wysyłające może mianować członków personelu konsularnego według swego uznania, ale w

rozsądnej liczbie, przy uwzględnieniu faktycznego zapotrzebowania. Państwo wysyłające

notyfikuje państwu przyjmującemu imiona, nazwiska, kategorię i klasę wszystkich urzędników

konsularnych poza kierownikiem urzędu konsularnego odpowiednio wcześnie. Urzędnicy

konsularni powinni w zasadzie mieć obywatelstwo państwa wysyłającego. Jeśli państwo

przyjmujące zgadza się w danym przypadku, to urzędnik konsularny może mieć obywatelstwo

państwa przyjmującego lub państwa trzeciego. Urzędnik może być uznany za persona non

grata, a każdy inny członek personelu konsularnego za osobę niepożądaną. Funkcje członka

urzędu konsularnego ulegają zakończeniu między innymi przez:a) państwo wysyłające

informuje państwo przyjmujące, że funkcje danej osoby uległy zakończeniu;b) cofnięcie

exequatur przez państwo przyjmującec) państwo przyjmujące informuje wysyłające, że

przestało uważać daną osobę za członka personelu konsularnego.Państwo przyjmujące

powinno, nawet w razie konfliktu zbrojnego, zapewnić członkom urzędu konsularnego i

członkom personelu prywatnego, którzy nie są obywatelami państwa przyjmującego, jak

również członkom ich rodzin pozostającym z nimi we wspólnocie domowej, niezależnie od ich

obywatelstwa, czas i ułatwienia niezbędne dla umożliwienia im przygotowania ich wyjazdu i

opuszczenia jego terytorium w możliwie najbliższym terminie po zakończeniu ich funkcji. W

szczególności państwo przyjmujące powinno w razie konieczności dać do ich dyspozycji środki

transportu niezbędne dla nich samych i dla ich mienia, z wyjątkiem mienia nabytego w

państwie przyjmującym, którego wywóz w chwili wyjazdu jest zabroniony. W razie zerwania

stosunków konsularnych między dwoma państwami:a) państwo przyjmujące jest obowiązane,

nawet w razie konfliktu zbrojnego, szanować i ochraniać pomieszczenia konsularne, mienie

urzędu konsularnego i archiwa konsularne;b) państwo wysyłające może powierzyć pieczę nad

pomieszczeniami konsularnymi, mieniem znajdującym się w tych pomieszczeniach i archiwami

konsularnymi państwu trzeciemu, zaakceptowanemu przez państwo przyjmujące;c) państwo

wysyłające może powierzyć ochronę swych interesów oraz interesów swych obywateli państwu

trzeciemu zaakceptowanemu przez państwo przyjmujące. W myśl Ustawy o służbie

zagranicznej konsulem może być mianowany ten, kto:1) jest obywatelem polskim i korzysta z

pełni praw publicznych,2) ma pełną zdolność do czynności prawnych,3) jest nieskazitelnego

charakteru oraz ze względu na posiadane kwalifikacje i praktykę zawodową daje rękojmię

należytego wykonywania obowiązków służbowych, zgodnie z prawem i interesami

Rzeczypospolitej Polskiej,4) posiada tytuł magistra lub równorzędny,5) nie był karany za

przestępstwo popełnione z winy umyślnej,6) spełnia inne wymogi określone w przepisach o

pracownikach służby dyplomatyczno-konsularnej.Jeżeli wymagają tego potrzeby służby,

wykonywanie funkcji konsula można powierzyć osobie, która nie spełnia wymogów

określonych.Zadania konsula:1. Konsul, o ile nie zabrania tego prawo państwa

przyjmującego, z urzędu podejmuje przed sądami lub innymi władzami państwa

przyjmującego czynności niezbędne dla ochrony praw i interesów obywateli polskich, jeżeli z

powodu nieobecności lub innej ważnej przyczyny nie mogą oni w odpowiednim czasie bronić

psz.pl - Portal Spraw Zagranicznych

http://www.psz.pl/content/view/8436/

Utworzono 9 February, 2008, 15:11

swoich praw i interesów ani nie ustanowili pełnomocników. O podjęciu tych czynności konsul

zawiadamia niezwłocznie osobę zainteresowaną.2. Konsul, za zgodą ministra właściwego do

spraw zagranicznych i na podstawie udzielonego pełnomocnictwa, może zastępować lub

zapewniać zastępstwo obywateli polskich przed sądami i innymi organami państwa

przyjmującego w celu ochrony praw i interesów reprezentowanych osób, o ile nie zabrania

tego prawo państwa przyjmującego.3. Konsul czuwa, aby obywatele polscy zatrzymani,

aresztowani lub w inny sposób pozbawieni wolności w państwie przyjmującym mieli

zapewnioną ochronę prawną i traktowanie zgodne z prawem tego państwa oraz z prawem i

zwyczajami międzynarodowymi. 4. Zwraca się do sądów i innych organów o udzielenie

informacji o przyczynach zatrzymania, aresztowania lub pozbawienia wolności w inny sposób,

a zwłaszcza o zarzutach stawianych tym obywatelom,5. Odwiedza tych obywateli oraz

porozumiewa się z nimi w inny sposób 6. Na wniosek obywatela ułatwia mu

porozumiewanie się z rodziną i innymi osobami bliskimi 7. Wykonuje czynności dotyczące

zabezpieczenia i realizacji spadków lub innych należności przysługujących Skarbowi

Państwa8. Wydaje zastępcze dokumenty podróży obywatelom innych państw oraz udziela

wiz uprawniających do wjazdu do innych państw.9. Wydaje decyzje o przyjęciu

oświadczenia w sprawie wyboru i odzyskania obywatelstwa polskiego,10. Wydaje decyzje w

sprawie uznania za osobę pochodzenia polskiego w rozumieniu Ustawy z dnia 9 listopada 2000

r. o repatriacji (Dz. U. Nr 106, poz. 1118 i z 2001 r. Nr 42, poz. 475),11. Przyjmuje od osób

zamieszkałych w okręgu konsularnym podania o nadanie przez Prezydenta Rzeczypospolitej

Polskiej obywatelstwa polskiego oraz podania o wyrażenie przez Prezydenta Rzeczypospolitej

Polskiej zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego.12. Konsul wykonuje funkcje w

odniesieniu do statków podnoszących polską banderę oraz ich załóg, pasażerów i ładunków, a

w szczególności:a) Kontroluje, czy statek jest uprawniony do podnoszenia bandery

polskiej, oraz wystawia statkowi, który otrzymał polską przynależność, tymczasowe

świadectwo polskiej przynależności statku,b) Przeprowadza inspekcje statku lub występuje z

wnioskiem do organu administracji państwa, w którego porcie przebywa statek, o

przeprowadzenie inspekcji lub przeglądów statku związanych z przedłużeniem ważności

międzynarodowych świadectw,c) Przedłuża termin ważności dokumentów bezpieczeństwa

statku i dokumentów dotyczących ochrony środowiska morskiego,d) Wydaje statkom o

polskiej przynależności dokumenty przewidziane w odrębnych przepisach oraz przedłuża

termin ich ważności,e) Wystawia książeczki żeglarskie oraz przedłuża termin ich

ważności,f) W razie uszkodzenia lub innego wypadku morskiego statku udziela pomocy w

organizowaniu akcji ratowniczej oraz podejmuje czynności niezbędne dla zapewnienia

bezpieczeństwa uratowanych osób, jak również zabezpieczenia ich mienia oraz ładunku i

mienia statku, a także interesów armatora polskiego,g) Przyjmuje protesty morskie oraz

przesłuchuje kapitana i innych członków załogi, a także pasażerów na okoliczność wypadku

morskiego,h) Uczestniczy przy wszelkich czynnościach podejmowanych na statku przez

władze państwa przyjmującego związanych z zatrzymaniem, aresztowaniem lub pozbawieniem

wolności w inny sposób członka załogi statku względnie pasażera albo zajęcia mienia

znajdującego się na statku,i) Zapewnia opiekę i pomoc prawną członkom załogi statku w

razie ich zatrzymania, aresztowania lub pozbawienia wolności w inny sposób, a także przy

rozpatrywaniu przez sądy i organy administracyjne państwa przyjmującego spraw

dotyczących tych osób,j) Udziela pomocy członkom załogi statku pozostałym na lądzie z

powodu choroby lub z innych przyczyn oraz umożliwia im powrót do Rzeczypospolitej

Polskiej,k) Podejmuje interwencje w razie dyskryminowania przez władze państwa

przyjmującego statku lub członków jego załogi.13. Konsul prowadzi, w szczególności w formie

zapisu elektronicznego, rejestry spraw, rejestry czynności konsularnych, jak również inne

rejestry określone odrębnymi przepisami i przetwarza umieszczone w nich dane osobowe na

zasadach określonych w przepisach odrębnych.Konsul może odmówić wykonania czynności,

która byłaby sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego. Realizując swoje

zadania, konsulowie jednocześnie pełnią funkcje wielu urzędów krajowych, działając w oparciu

o prawo wewnętrzne państwa wysyłającego, zawarte konwencje konsularne i prawo

wewnętrzne państwa przyjmującego. Działalność konsulów nadzoruje ambasador RP w

państwie przyjmującym, zaś w MSZ w państwie wysyłającym - Departament konsularny i

polonijny. 3.5. Egzamin konsularnyZgodnie z art. 21 ust. 1 Ustawy o służbie zagranicznej z

psz.pl - Portal Spraw Zagranicznych

http://www.psz.pl/content/view/8436/

Utworzono 9 February, 2008, 15:11

dnia 27 lipca 2001 r. (Dz. U. Nr 128, poz. 1403) funkcje konsula wykonuje, wyznaczony przez

dyrektora generalnego służby zagranicznej, członek personelu dyplomatyczno-konsularnego,

który złożył egzamin konsularny. Ustęp 2 wspomnianego artykułu dodaje, iż minister właściwy

do spraw zagranicznych określi, w drodze rozporządzenia, zakres egzaminu konsularnego oraz

sposób jego przeprowadzania, uwzględniając możliwość powtarzania egzaminu, a także

sposób powoływania członków komisji egzaminacyjnej oraz wysokość wynagrodzenia. W

oparciu o przywołany artykuł 21 wydano Rozporządzenie Ministra Spraw Zagranicznych w

sprawie zakresu egzaminu konsularnego oraz sposobu jego przeprowadzania z dnia 22 lipca

2002 r. (Dz. U. z 2002 nr 136 poz. 1149). W myśl owego aktu prawnego egzamin konsularny

ma na celu sprawdzeniu wiedzy i umiejętności praktycznych niezbędnych do wykonywania

funkcji konsula w państwie przyjmującym. Podczas egzaminu weryfikuje się następujące

obszary wiedzy i umiejętności kandydata: 1) ogólne wiadomości o państwie przyjmującym,

współpracy i stosunkach między Rzecząpospolitą Polską a tym państwem,2) znajomość

zobowiązań wynikających z umów międzynarodowych zawartych między Rzecząpospolitą

Polską a państwem przyjmującym,3) znajomość przepisów dotyczących problematyki

konsularnej, a w szczególności paszportowej, wizowej, opieki konsularnej, repatriacji

cudzoziemców, obywatelstwa, obrotu prawnego z zagranicą, aktów stanu cywilnego,

spadkowej oraz przepisów o postępowaniu przed konsulem,4) praktyczne umiejętności

załatwiania spraw i dokonywania czynności konsularnych,5) wiedzę o organizacji i zasadach

funkcjonowania urzędów konsularnych, w tym urzędów konsularnych kierowanych przez

konsulów honorowych,6) znajomość polityki Rzeczypospolitej Polskiej wobec Polonii i Polaków

mieszkających Kandydat musi być członkiem personelu dyplomatyczno-konsularnego RP.

Przystąpienie do egzaminu konsularnego i zdanie go z wynikiem pozytywnym stanowią

warunek konieczny do wykonywania funkcji konsularnych w danym państwie przyjmującym.

Nad przebiegiem egzaminu czuwa komisja egzaminacyjna do spraw przeprowadzenia

egzaminu konsularnego, powołana przez dyrektora generalnego służby zagranicznej. Zadania

komisji obejmują:1) opracowanie i sprawdzenie testu wyboru,2) przeprowadzenie części

ustnej egzaminu konsularnego,3) rozstrzygnięcie o wyniku egzaminu konsularnego. 3.6.

Konsul honorowy

Do zagadnienia konsulów honorowych bezpośrednio odnosi się cały rozdział trzeci Konwencji

Wiedeńskiej z 1963 r., zatytułowany: Przepisy dotyczące honorowych urzędników

konsularnych i kierowanych przez nich urzędów konsularnych. Artykuły 58-68 regulują jednak

głównie kwestie przywilejów i immunitetów konsulów honorowych. Na szczególną uwagę

zasługują dwa przepisy:

- Art. 64: Ochrona honorowych urzędników konsularnych. Państwo przyjmujące jest

obowiązane udzielać honorowemu urzędnikowi konsularnemu ochrony, jaka może okazać się

niezbędna z uwagi na jego urzędowe stanowisko.

- Artykuł 68: Fakultatywny charakter instytucji honorowych urzędników konsularnych.Każde

państwo ma swobodę decydowania o mianowaniu lub przyjmowaniu honorowych urzędników

konsularnych. Dokumenty i akty prawne związane z zagadnieniem konsulów honorowych RP:

- Zarządzenie Ministra Spraw Zagranicznych w sprawie konsulów honorowych RP z 29 marca

1993 r. (Monitor Polski 1993, nr 21 poz. 229)

- Projekt rozporządzenia Ministra Spraw Zagranicznych w sprawie konsulów honorowych RP,

opublikowany na stronie MSZ RP w dniu 26 kwietnia 2006 r.Zarządzenie w sprawie konsulów

honorowych RP odnosiło się do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 maja 1974 r. w

sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Spraw Zagranicznych oraz Ustawy z dnia 13

lutego 1984 r. o funkcjach konsulów Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Zastąpiło Zarządzenie

Ministra Spraw Zagranicznych z dnia 22 kwietnia 1986 r. w sprawie konsulów honorowych w

PRL. Utraciło moc prawną z dniem 3 grudnia 1999 r. W rozumieniu zarządzenia konsul

honorowy to honorowy konsul generalny, konsul, wicekonsul i agent konsularny RP. Okręg

konsularny i rangę urzędu konsularnego oraz rangę i zakres funkcji konsula honorowego

określa Minister Spraw Zagranicznych w akcie powołania. Powołanie następuje w oparciu o

przepisy dotyczące trybu mianowania kierowników urzędów konsularnych RP. Konsul

honorowy pełni swoje funkcje od momentu uzyskania exequatur lub innego upoważnienia od

państwa przyjmującego. Zakres jego funkcji określa akt powołania, przy czym za zgodą

Ministra może być modyfikowany. W urzędzie konsularnym konsula honorowego może

psz.pl - Portal Spraw Zagranicznych

http://www.psz.pl/content/view/8436/

Utworzono 9 February, 2008, 15:11

pracować zawodowy urzędnik lub pracownik konsularny oddelegowany z MSZ, o ile konsul

wyrazi zgodę. Okręg konsularny urzędu konsularnego konsula honorowego nie obejmuje

siedziby urzędu konsularnego kierowanego przez zawodowego urzędnika konsularnego.

Konsul podlega zawodowemu urzędnikowi, jest zobowiązany współpracować z nim i

informować o wszystkich ważnych kwestiach na bieżąco. Konsul honorowy pełni swoje

funkcje do momentu:1. Wręczenia odwołania od Ministra Spraw Zagranicznych 2.

Cofnięcia exequatur przez państwo przyjmujące3. Złożenia pisemnej rezygnacji kierownikowi

przedstawicielstwa dyplomatycznego w państwie przyjmującym lub Ministrowi Spraw

Zagranicznych. Kierownik przedstawicielstwa dyplomatycznego w przypadku 1 i 3 informuje o

tym właściwy organ państwa przyjmującego. Konsul honorowy niejednokrotnie jest

obywatelem państwa przyjmującego. W przypadku Polski funkcja ta często jest powierzana

przedstawicielom Polonii. Konsul honorowy ma własny zawód i prowadzi określoną działalność.

Funkcje konsula pełni on niezależnie od swojej działalności zawodowej, a dokumentacja

konsularna jest utrzymywana niezależnie od dokumentów prywatnych. Konsul nie otrzymuje

wynagrodzenia od RP i nie nabywa uprawnień z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń

społecznych, przewidzianych przez polskie prawo. Może na własną rękę zatrudniać miejscowy

personel oraz przyjmuje pracowników skierowanych przez MSZ. Wszelkie koszty związane z

wykonywaniem swych funkcji (lokal, media, pracownicy nie z MSZ-u) pokrywa sam. W 2006

roku przygotowano projekt Rozporządzenia Ministra Spraw Zagranicznych w sprawie konsulów

honorowych RP. Przemysław Czyż, Zastępca Dyrektora Biura Dyrektora Generalnego w MSZ,

odpowiadał za opracowanie projektu. Opracowanie rozporządzenia uzasadniano:

- Wprowadzeniem z dniem 30 marca 2001 r. przepisami art. 25 Ustawy z dnia 22 grudnia

2000 roku o zmianie niektórych upoważnień ustawowych do wydawania aktów normatywnych

oraz zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 120, poz. 1268) nowelizacji Ustawy z dnia 13 lutego

1984 roku o funkcjach konsulów Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 9 poz. 34 z późniejszymi

zmianami)

- Wprowadzeniem z dniem 9 maja 2002 r. Ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o służbie

zagranicznej (Dz.U. Nr 128 poz. 1403), gdzie (art. 4 pkt 3 oraz odnoszący się do niego art. 22

ust. 1 i 2 ustawy) regulowano zagadnienia dotyczące funkcji, jakie wykonuje konsul honorowy

w ramach polskiej służby konsularnej.Istota rozwiązań zawartych w projekcie [9]Projekt

rozporządzenia określa tryb powoływania i odwoływania konsulów honorowych oraz zasady

wykonywania przez nich funkcji konsularnych, wskazuje zakres tych funkcji, zasady

współdziałania konsulów honorowych z zawodowymi kierownikami urzędów konsularnych,

ponoszenia kosztów sprawowania funkcji, a także określa przypadki, w których konsulowie

honorowi przestają wykonywać swoje funkcje.Podsumowując, celem opracowania i

ewentualnego wprowadzenia w życie rozporządzenia o konsulach honorowych jest zebranie w

jednym akcie i dokładne określenie wszelkich kwestii dotyczących konsulów. Obecnie owy

projekt wchodzi w skład zagadnień objętych pracami legislacyjnymi, mimo że rozstrzygnięcia

w jego sprawie planowane były na II półrocze 2006 roku. 4. Attachaty wojskowe Prekursora

stałego attaché ustanowił Napoleon Bonaparte, który w 1806 r. wysłał kapitana hr. De la

Grange&rsquo;a do Ambasady Francji w Wiedniu w stopniu drugiego sekretarza. Na

przestrzeni XIX w. Francja, Niemcy, Wielka Brytania, Austria, Prusy i Rosja oficjalnie

mianowały już swoich attaché w ramach ambasad. Attachat - urząd attaché a także miejsce

jego pracy. Attachat stanowi bardzo ważną komórkę w ramach ambasady, może być z niej

wydzielony. Na czele attachatu stoi attaché wojskowy (obrony) - oficer w stopniu od majora

do generała. Attaché jest członkiem personelu dyplomatycznego misji, radzi szefowi misji w

sprawach wojskowych.

Skład attachatu:

- Attaché wojskowy

- Zastępca/y z określonych rodzajów broni

- Pracownicy techniczni (np. starszy technik, kierowca-intendent)

Funkcje attaché:

- Utrzymywanie kontaktów oficjalnych z władzami wojskowymi państwa przyjmującego (m.in.

w odniesieniu do współpracy wojskowej)

psz.pl - Portal Spraw Zagranicznych

http://www.psz.pl/content/view/8436/

Utworzono 9 February, 2008, 15:11

- Przygotowanie wizyt

- Rozmowy w sprawie zawarcia porozumień w określonej dziedzinie

- Reprezentowanie sił zbrojnych podczas uroczystości, defilad, manewrów

- Zapoznawanie się wszelkimi legalnymi sposobami ze stanem sił zbrojnych państwa

przyjmującego i jego problemami, polityką obronną

- Informowanie władz państwa wysyłającego o stanie rzeczy w kwestii wojskowości w

państwie przyjmującym

- Udzielanie rad szefowi misji w sprawach wojskowych Mianowanie attaché

wojskowego Mianowany jest przez Ministra Spraw Zagranicznych na wniosek Ministra Obrony

Narodowej. Podlega służbowo szefowi misji, ale działa według poleceń z MON-u. Tam też

kieruje swoje sprawozdania. Attaché wojskowego dotyczą wszystkie zasady i normy z

Konwencji Wiedeńskiej z 1961 r. W sensie formalno-prawnym nie jest on bezpośrednim

przedstawicielem władz polskich sił zbrojnych przy Siłach Zbrojnych państwa przyjmującego

(tym różni się od wojskowych misji specjalnych bezpośrednio akredytowanych przy władzach

armii państwa przyjmującego). Ponieważ attaché zajmuje się sprawami dotyczącymi istotnych

kwestii obrony i bezpieczeństwa, to też artykuł 7 KW z 1961 r. stwierdza: W przypadku

attachés wojskowych, morskich i lotniczych państwo przyjmujące może żądać, aby ich

nazwiska były mu uprzednio przedłożone celem wyrażenia na nie zgody. Owa zgoda stanowi

jakoby odpowiednik agrément.5. Stałe misje (przedstawicielstwa) przy organizacjach

międzynarodowychDokumentem prawnym regulującym status tych misji jest Konwencja

Wiedeńska o reprezentacji państw w ich stosunkach z ich organizacjami międzynarodowymi o

charakterze uniwersalnym z 14 marca 1975 r.Zagadnienie to wiąże się z dyplomacją

wielostronną i konferencyjną, i współcześnie stanowi ważne uzupełnienie tradycyjnej

dyplomacji bilateralnej. Państwa angażują się w politykę międzynarodową, uczestnicząc w

konferencjach (dawna KBWE) i działając pod auspicjami różnych organizacji

międzynarodowych (ONZ i jej organizacje wyspecjalizowane). Następuje to na ogół poprzez

stałe przedstawicielstwa/misje przy nich. Często szefowie ambasad lub kierownicy urzędów

konsularnych pełnią jednocześnie funkcje takich stałych przedstawicieli, o ile siedziba danej

organizacji znajduje się w danym państwie przyjmującym. Wiąże się to z redukowaniem

kosztów. Instytucja stałych przedstawicielstw rozwinęła się wraz z powstaniem Ligi Narodów,

kiedy to organizacje międzynarodowe stały się nowym istotnym podmiotem prawa

międzynarodowego, na wzór państw. Struktura tych misji jest zbliżona do struktury misji

dyplomatycznych. Zadania ambasadora przy organizacji międzynarodowej:Art. 20. Ustawy o

służbie zagranicznej stwierdza:Ambasador przy organizacji międzynarodowej, zwanej dalej

"organizacją", w szczególności:1) reprezentuje Rzeczpospolitą Polską wobec organizacji,2)

utrzymuje łączność między Rzeczpospolitą Polską a organizacją,3) prowadzi rokowania z

organizacją i w ramach organizacji,4) zaznajamia się z działalnością prowadzoną przez

organizację i przekazuje właściwym organom władzy publicznej Rzeczypospolitej Polskiej

informację na temat jej działalności,5) zapewnia udział Rzeczypospolitej Polskiej w pracach

organizacji,6) chroni interesy Rzeczypospolitej Polskiej, jej obywateli oraz polskich osób

prawnych w stosunkach z organizacją,7) popiera realizację celów i zasad organizacji przez

współpracę z organizacją i w ramach organizacji,8) uczestniczy, poza granicami

Rzeczypospolitej Polskiej oraz w zakresie przedmiotu działalności organizacji, w czynnościach

przedstawicieli organów władzy publicznej w zakresie prowadzonych przez nich negocjacji i

podejmowanych działań, zapewnia współdziałanie tych przedstawicieli, dba o zgodność ich

czynności z założeniami polskiej polityki zagranicznej, a także udziela im pomocy i współdziała

z nimi w zakresie ich zadań w stosunkach z organizacją.6. Misje specjalne ad hocDokumentem

prawnym regulującym status tych misji jest Konwencja o misjach specjalnych z 8 grudnia

1969 r.Są wysyłane do jednego/kilku państw, by wypełnić określone funkcje i uregulować

dane sprawy. Mają charakter czasowy i tracą rację bytu wraz z chwilą osiągnięcia

zamierzonych celów lub w sytuacji niemożności ich realizacji, kiedy dalsza ich aktywność

pozbawiona jest sensu. Często państwa wysyłają misje specjalne w celu:

- Zawarcia danej umowy/rozejmu

- Rozwoju stosunków bilateralnych

- Dokonania wymiany poglądów

- Udziału w uroczystościach. Są powoływane i w czasach wojny, i pokoju. Ze względu na ich

psz.pl - Portal Spraw Zagranicznych

http://www.psz.pl/content/view/8436/

Utworzono 9 February, 2008, 15:11

charakter można je podzielić na:

- Misje na spotkania na szczycie

- Misje ceremonialno-polityczne

- Misje dyplomatyczne ad hoc

- Misje gospodarcze

- Misje techniczne. Misje specjalne, nieraz składające z grupy specjalistów w danej dziedzinie,

wysyłane są na ważne sympozja i konferencje. Stąd ich znaczenie obecnie rośnie. 7. Stałe

przedstawicielstwa polityczne To specjalne organy, które oficjalnie nie są stałymi misjami

dyplomatycznymi, ale pełnią ich funkcje faktycznie. Dotyczy to sytuacji, gdy:

- Brak końcowych wzajemnych regulacji po wojnie

- Dane państwo ma specyficzny ustrój np. komunistyczny

- Brak uznania danego państwa. Przykłady z historii:

- Austria w latach 1945-55 (podpisanie pokojowego Układu Państwowego) wymieniała z

państwami przedstawicieli politycznych

- RFN i NRD utrzymywały między sobą takie przedstawicielstwa

- Libia od 1979 r. zastąpiła ambasady Biurami Ludowymi.

- ChRL i USA - do marca 1979 r. utrzymywały quasi-dyplomatyczne stosunki poprzez Biura

Łącznikowe.

- Izrael i RP - w latach 1986-90 w Ambasadzie Holandii w Warszawie był wydział,

reprezentujący interesy Izraela w Polsce i filii polskiego Banku Handlowego w Izraelu.

Podstawą było porozumienie o ułatwieniach wizowych i humanitarnych z 1986 r.

- Wszelkie przedstawicielstwa rządów i narodów walczących o wyzwolenie (są podmiotem

prawa międzynarodowego).

8. Misje wojskowe Misje wojskowe wysyłane są do niektórych państw na podstawie

specjalnych porozumień pomiędzy innymi państwami. Mają charakter polityczno-wojskowy,

stały lub tymczasowy. Mogą działać samodzielnie jako specjalne przedstawicielstwa wojskowe

państwa wysyłającego lub też stanowić integralną składową danego organu

międzynarodowego, obejmującego kilka państw. Popularność misji wojskowych wzrosła w

okresie po drugiej wojny światowej, np.:

- Misja wojskowa w Korei, nadzorująca układy rozejmowe w 1953 r.

- Misja wojskowa w Indochinach, kontrolująca realizację postanowień układów o przerwaniu

działań wojennych (z Genewy, 1954 r.) Misje wojskowe korzystają z przywilejów i

immunitetów dyplomatycznych. Do misji tymczasowych ma zastosowanie Konwencja o

misjach specjalnych z 1969 r., jeśli godzą się na to zainteresowane państwa. 9. Oddziały

wojskowe Status oddziałów wojskowych określany jest każdorazowo na podstawie umowy

międzynarodowej. Praktyka międzynarodowa zakłada, że, jeśli oddziały wojskowe państwa

wysyłającego znajdą się na terytorium państwa przyjmującego w sposób legalny, to mają

prawo korzystać z przywilejów i immunitetów. Wiele spraw związanych z pobytem żołnierzy za

granicą regulują przepisy wewnętrzne poszczególnych państw. 10. Okręty wojenne i inne

rządowe jednostki pływające używane do celów niehandlowych Zgodnie z międzynarodowym

prawem zwyczajowym okręty wojenne sił zbrojnych państwa wysyłającego są jego organami i

korzystają z immunitetu jurysdykcyjnego na morzu otwartym i obcych wodach terytorialnych.

Okręty wojenne wraz z całą zawartością i załogą podlegają zwierzchnictwu okrętowemu

państwa bandery. Zasady odnoszące się do okrętów wojennych oraz innych statków

rządowych, używanych do celów niehandlowych, reguluje Konwencja Narodów Zjednoczonych

o prawie morza z Montego Bay z 9 grudnia 1982 r. 11. Doraźne Siły Zbrojne ONZ United

Nations Emergency Forces - UNEF są powoływane tylko na mocy decyzji Rady Bezpieczeństwa

ONZ i na podstawie specjalnych porozumień zawieranych przez Sekretarza Generalnego ONZ

z poszczególnymi państwami. Siły te określa się często mianem sił pokojowych,

porządkowych, obserwacyjnych, policyjnych. UNEF mają jednocześnie charakter

międzynarodowy i narodowy, stąd też podlegają zarówno umownemu zwierzchnictwu

dowództwu wyznaczonemu przez ONZ, jak i jurysdykcji państwa pochodzenia. W ten oto

sposób żołnierze UNEF-u noszą mundury narodowe, służą pod flagą ONZ, a ich przykrycie

głowy to błękitne berety lub hełmy. 12. Oddziały uczestniczące w operacjach pokojowych

NATO poza obszarem sojuszu Udział oddziałów NATO w operacjach pokojowych poza

psz.pl - Portal Spraw Zagranicznych

http://www.psz.pl/content/view/8436/

Utworzono 9 February, 2008, 15:11

obszarem sojuszu odbywa się na podstawie specjalnych porozumień z poszczególnymi

państwami i ONZ. Przykłady:SFOR - Siły Stabilizacyjne NATO w Bośni i HercegowinieKROF -

siły międzynarodowe pod auspicjami NATO na terenie Kosowa. 13. Komisje międzynarodowe,

misje obserwatorów Powstają one głównie pod auspicjami ONZ, OBWE i UE. W ich skład

wchodzą zarówno osoby cywilne jak i wojskowi. Wysyłane są do regionów objętych

konfliktami, np. byłej Jugosławii, Timoru Wschodniego. W odróżnieniu od UNEF-u członkowie

komisji podlegają bezpośrednio przełożonym, wskazanym przez ONZ, OBWE lub poszczególne

państwa zaangażowane w daną sprawę. 14. Instytuty kultury i ośrodki informacyjne To

zagraniczne organa państwa, których celem jest kształtowanie pozytywnego wizerunku

danego kraju za granicą i przekazywanie rzetelnych informacji na pożądane tematy, dotyczące

państwa wysyłające. Organa te podlegają organizacyjnie lub funkcyjnie MSZ-owi, Ministerstwu

Kultury lub innemu centralnemu organowi państwowemu. 15. Zakończenie We współczesnym

świecie państwo jako główny podmiot prawa międzynarodowego w zdecydowanym stopniu

kształtuje stosunki międzynarodowe i stale na nie wpływa. Za niepodważalny fakt należy

przyjąć stwierdzenie, iż państwo nie mogłoby istnieć i prawidłowo funkcjonować bez

utrzymywania i rozwijania relacji z innymi podmiotami prawa międzynarodowego, w tym z

innymi państwami czy organizacjami międzynarodowymi. W celu właściwego nawiązywania i

realizowania stosunków międzynarodowych dane państwo powinno ustanowić odpowiednie

jednostki aparatu wewnętrznego i organy zewnętrzne, o określonym charakterze, które to

będą wspólnie odpowiadały za politykę zagraniczną państwa. Celem niniejszego opracowania

było przedstawienie najważniejszych zewnętrznych organów państwowych na przykładzie

Polski, scharakteryzowanie ich i wskazanie roli w kształtowaniu stosunków międzynarodowych.

Autorka ma nadzieję, iż praca przybliżyła Czytelnikowi problematyką zagranicznych organów

państwa, co zainspiruje go do dalszych studiów w tej materii w oparciu o fachową

literaturę. Bibliografia

Literatura:

- Bortnowski A.W., Protokół dyplomatyczny i savoir vivre dla każdego, Warszawska Oficyna

Wydawnicza Gryf S.C., Ciechanów 2003.

- Ikanowicz C., Piekarski J., Protokół dyplomatyczny i dobre obyczaje, Wyd. VI, Oficyna

Wydawnicza SGH, Warszawa 2007.

- Konstytucja RP z 2 kwietnia 1997 r.

- Konwencja o misjach specjalnych z 8 grudnia 1969 r.

- Konwencja wiedeńska o reprezentacji państw w ich stosunkach z organizacjami

międzynarodowymi o charakterze uniwersalnym z 14 marca 1975 r.

- Konwencja wiedeńska o stosunkach dyplomatycznych z 18 kwietnia 1961 r.

- Konwencja wiedeńska o stosunkach konsularnych z 24 kwietnia 1963 r.

- Orłowski T., Protokół dyplomatyczny. Ceremoniał i etykieta, Akademia Dyplomatyczna MSZ,

Warszawa 2005.

- Rozporządzenie Ministra Spraw Zagranicznych w sprawie zakresu egzaminu konsularnego

oraz sposobu jego przeprowadzania z dnia 22 lipca 2002 r.

- Sutor J., Prawo dyplomatyczne i konsularne, Wyd. VIII, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis,

Warszawa 2004.

- Umowa między Rządem RP a Komisją Wspólnot Europejskich w sprawie ustanowienia oraz

przywilejów i immunitetów przedstawicielstwa Komisji Wspólnot Europejskich w RP.

- Ustawa o funkcjach konsulów RP z 13 lutego 1984 r.

- Ustawa o służbie zagranicznej RP z 27 lipca 2001 r.

- Zarządzenie Ministra Spraw Zagranicznych w sprawie konsulów honorowych RP z 29 marca

1993 r.

Zasoby sieciowe:

- Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP: http://www.msz.gov.pl/.Przypisy: [1] Uporządkował

zasady pierwszeństwa - procedencji i kwestię tytułowania szefów misji, określając nazwy klas i

rangi przedstawicieli dyplomatycznych.

[2] Uzupełniał Regulamin Wiedeński, dodając klasę ministra-rezydenta pomiędzy posłem a

psz.pl - Portal Spraw Zagranicznych

http://www.psz.pl/content/view/8436/

Utworzono 9 February, 2008, 15:11

chargé d&rsquo;affaires. Klasa ta jednak zanikła i nie jest uwzględniona w KW z 1961 r.

[3] J. Sutor, Prawo dyplomatyczne i konsularne, Wyd. VIII, Wydawnictwo Prawnicze

LexisNexis, Warszawa 2004., s. 65.

[4] Często zamiast wydziału prasowego w ramach w. politycznego działa stanowisko

prasowca, który koordynuje także przepływ informacji z otoczeniem - PR i zajmuje się stroną

internetową Ambasady.

[5] Inne opcje: Wydział ds. kultury i wydział ds. nauki i technologii.

[6] Wydział konsularny nie istnieje, jeśli jego funkcje przejął Konsulat Generalny. W mieście

stołecznym państwa przyjmującego funkcjonuje albo Wydział konsularny w ramach struktur

placówki, albo odrębny Konsulat Generalny. Powołanie takiego Wydziału przy Ambasadzie nie

wyklucza ustanowienia Konsulatów Generalnych w miastach innych niż stolica. Belgia:

bilateralna Ambasada RP w Brukseli nie obejmuje wydziału konsularnego. Jego funkcje

wypełnia Konsulat Generalny.

[7] Szyfrant.

[8] RP w Republice Francuskiej ma 4 Konsulaty Generalne (Paryż, Lilli, Lyon, Strasburg) i 4

Honorowe (Nicea, Bordeaux, Rennes, Tuluza).

[9] Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP: http://www.msz.gov.pl/, dn. 04.01.2008 r.

psz.pl - Portal Spraw Zagranicznych

http://www.psz.pl/content/view/8436/

Utworzono 9 February, 2008, 15:11