153. Omów typy drga
ń
oscylacyjnych
oraz zastosowanie pomiaru widma
oscylacyjnego
Oscylacje dotycz
ą
cz
ą
steczek
wieloatomowych – jezeli energia
pochodz
ą
ca z
zewn
ą
trz wprawi w drganie jeden atom to
energia tego drgania zostanie przekazana
na kolejny atom, który równiez zacznie
drga
ć
.
Wyrózniamy nast
ę
puj
ą
ce typy drga
ń
oscylacyjnych:
Drgania symetryczne (normalne) i
asymetryczne
Drgania w płaszczy
ź
nie cz
ą
steczki i
poza płaszczyzn
ą
cz
ą
steczki
Drgania rozci
ą
gaj
ą
ce (walencyjne) i
zginaj
ą
ce (deformuj
ą
ce)
(Zjawisko Fermiego – rezonans mi
ę
dzy
dwoma drganiami podstawowymi lub
podstawowym i nadtonem daje zamiast
jednego – dwa oddzielne pasma.)
Gdy ruch oscylacyjny j
ą
der atomowych
powoduje zmian
ę
momentu dipolowego
powstaje widmo oscylacyjne. Pomiar
widma oscylacyjnego ma szeroki
zastosowanie.
Widmo jest zastosowane do identyfikacji
grup funkcyjnych i składników złozonych
cz
ą
steczek – po zastosowaniu
ś
wiatła
spolaryzowanego liniowo, nast
ę
puje
wzbudzenie tylko tych drga
ń
, których
kierunek wi
ą
za
ń
jest zgodny z
kierunkiem wektora elektrycznego
padaj
ą
cego promieniowania. Widmo
kryształu w podczerwieni daje wówczas
informacj
ę
o ułozeniu wi
ą
zania wzgl
ę
dem
osi kryształu.
Widmo oscylacyjne:
dostarcza informacji na temat
poziomów energetycznych cz
ą
steczek
oraz
charakteru ich orbitali molekularnych,
umozliwia rozpoznanie niektórych
grup atomów po charakterystycznych dla
nich oscylacjach,
pozwala analizowa
ć
skład gazów
oddechowych, okre
ś
la
ć
skład powietrza w
danej
przestrzeni,
umozliwia wykrywanie nowotworów na
podstawie badania steroidów w moczu,
badania widma w podczerwieni
przyczyniły si
ę
do poznania struktury
penicyliny.