Ćwiczenia II
Badanie nośności podłoża gruntowego CBR
Inżynieria Materiałów Drogowych
mgr inż. Dawid Ryś
Nośność podłoża gruntowego
Nośność  zdolność do przenoszenia (przyjęcia)
obciążeń bez powstania nadmiernych odkształceń.
Nośność podłoża gruntowego w budownictwie
drogowym określa się za pomocą następujących
wskaz
ników:
" Wskaz
nik CBR (Californian Bearing Ratio)
" Moduł odkształcenia
" Moduł sprężystości
Wskaz
nik nośności gruntu CBR
The California bearing ratio CBR  badanie
penetracji do oceny wytrzymałości
mechanicznej gruntu i podbudowy
niezwiązanej. Został opracowany w trakcie
II Wojny Światowej przez Korpus Inżynieryjny
Wojsk Amerykańskich
Wskaz
nik nośności gruntu CBR
The California bearing ratio CBR  jest to procentowy
stosunek obciążenia jednostkowego p, które trzeba
zastosować, aby trzpieÅ„ o przekroju 20 cm² wcisnąć w
próbkę gruntu do określonej głębokości (2,5 mm albo
5,0 mm) do obciążenia standardowego ps, które jest
wartością stałą i odpowiada ciśnieniu przy wciskaniu
trzpienia w tłuczeń:
CBR = p/ps · 100%
Wskaz
nik nośności gruntu CBR
CBR = p/ps · 100%
p- ciśnienie przy wciskaniu trzpienia w
badany materiał na głębokości 2,5 lub
5,0mm
ps- ciśnienie przy wciskaniu trzpienia na
głębokości 2,5 lub 5,0mm w materiał
wzorcowy (tłuczeń):
" Ps(2,5mm) = 7,0 MPa
" Ps(5,0mm) = 10,0 MPa
F=20cm2
v=1,25 mm/min
Wybieramy wartość WI
KSZ
z dwóch
Wskaz
nik nośności gruntu CBR
Przykład wykresu otrzymanego podczas badania
1  wykres wzorcowy
(tłuczeń)
2  krzywa nie wymagajÄ…ca
korekty
3- krzywa wymagajÄ…ca
korekty (grunt spoisty lub
niedokładne wprowadzenie
trzpienia)
4- ewentualna korekta
wykresu 3
Wskaz
nik nośności gruntu CBR
W Polsce obowiązują dwie normy określające jak badać CBR:
" PN-S-02205 Drogi samochodowe. Roboty ziemne.
Wymagania i badania - Załącznik A - należy przygotować min. 2
próbki gruntu, z których jedna jest poddawana badaniu bez
nasÄ…czania, a druga po nasÄ…czaniu przez 4 doby, norma nie
precyzuje, który wynik należy brać pod uwagę;
" PN-EN 13286-47 Mieszanki zwiÄ…zane i niezwiÄ…zane
spoiwem hydraulicznym. Część 47: Metoda badania do
określania kalifornijskiego wskaz
nika nośności (& )  dwa
badania (do wyboru): albo bez nasÄ…czania, albo z nasÄ…czaniem,
które powinno trwać minimum 96 godzin (4 doby).
Przybliżone wartości wskaz
nika CBR
Ponad 15% - bardzo dobra,
8  15% - dobra,
5  8% - przeciętna,
3  5% - słaba, poniżej 3% - niedostateczna
Gliny  od 2 do 6%
Gliny piaszczyste  od 6 do 12%
Piaski gliniaste  od 6 do 15%
Piaski  od 10 do 30%
Pospółki  od 20 do 50%
CBR gruntów spoistych może znacznie się zmieniać w zależności od
wilgotności
Przybliżone wartości wskaz
nika CBR
Oblicz kalifornijski wskaz
nik nośności podłoża gruntowego i oceń
wyniki.
Grunt 1
Grunt 2
zagłębienie siła
zagłębienie siła
[mm] [kN]
[mm] [kN]
0,625 0,18
0,625 0,14
1,25 0,53
1,25 0,31
2,5 0,88
2,5 0,42
5 1,40
5 0,55
7,5 2,47
7,5 0,75
10 3,43
10 1,11