PROBLEMY ZARZ
DZANIA ÅšRODOWISKIEM W MAA
YCH I
ÅšREDNICH PRZEDSI
BIORSTWACH
Badania wykonane wśród firm członkowskich Czystego Biznesu w 2002r.
Już po raz czwarty przeprowadzamy badania wśród firm zrzeszonych w Klubach Czysty
Biznes. Ankiety są anonimowe, wyniki badań z lat poprzednich porównywane są z ostatnimi.
Poniżej przedstawiamy streszczenie Raportu opracowanego przez firmę VRG Strategia.
Charakterystyka podmiotów gospodarczych objętych badaniami
Wielkość firmy
Tabela 1 Firmy wg wielkości zatrudnienia
Liczba %
P31 Mikro (2-9 osób) 19 19,4%
Małe (10-49 osób) 41 41,8%
Średnie (50 do 249 osób) 26 26,5%
Duże (250 i więcej osób) 12 12,3%
Razem 98 100,0%
Około 62% to firmy małe do 50 osób zatrudnienia, 26% to firmy średnie zatrudniające 50 do
250 osób oraz 12% firmy duże powyżej 250 osób.
Obroty
Poniża tabela ukazuje obroty osiągnięte przez firmy objęte sondażem w roku finansowym
2001.
Tabela 2  Obroty
Liczba %
P33 0 - 500 000 zł 9 10,2%
500 001 - 1 000 000 zł 9 10,2%
1 000 001 - 2 000 000 zł 18 20,5%
2 000 001 - 4 000 000 zł 10 11,4%
4 000 001 - 7 000 000 zł 4 4,5%
7 000 001 - 14 000 000 zł 14 15,9%
14 000 001 - 20 000 000 zł 7 8,0%
20 000 001 - 27 860 000 zł 6 6,8%
27 860 001 - 50 000 000 zł 3 3,4%
50 000 001 - 100 000 000 zł 4 4,5%
100 000 001 i więcej zł 4 4,5%
Razem 88 100,0%
Zasięg działania
Około 66% firm objętych badaniem to podmioty działające wyłącznie na rynku krajowym,
około 34% deklaruje zasięg działania europejski lub światowy.
Branża
Poniżej zamieszczamy zestawienie liczebności firm według przedmiotu działalności.
Deklaracje respondentów pogrupowano według systemu Europejskiej Klasyfikacji
Działalności (EKD).
Tabela 3  Kod EKD
Liczba %
P29 Działalność produkcyjna 44 43,6%
Handel, naprawy 14 13,9%
Obsługa nieruchomości, wynajem, prowadzenie interesów 11 10,9%
Budownictwo 8 7,9%
Nie wiem, odmowa odpowiedzi 5 5,0%
Inna działalność usługowa, komunalna, socjalna, indywid. 5 5,0%
Transport, gospodarka magazynowa i łączność 4 4,0%
Zaopatrywanie w gaz, wodÄ™ i energiÄ™ elektr. 1 1,0%
Hotele i Restauracje 7 6,9%
Ochrona zdrowia i opieka socjalna 2 2,0%
Razem 101 100,0%
Świadomość ekologiczna przedstawicieli przedsiębiorstw
Świadomość zagrożeń i ocena wpływu firmy na środowisko
f& Odpowiadając na pytanie o najważniejsze czynniki zagrażające środowisku respondenci
tradycyjnie największe znaczenie przypisali nasilonemu ruchowi ulicznemu i drogowemu
(3,93 na skali od 0 do 5, gdzie 0-brak zagrożenia, 5  największe zagrożenie). Na
kolejnych co do znaczenia miejscach znalazły się: zaśmiecenie  dzikie wysypiska (3,44)
oraz zanieczyszczenie powietrza przez emisje z zakładów przemysłowych (3,07).
Hierarchia czynników zagrażających środowisku jest trwała i nie ulega istotnym zmianom
w kolejnych latach objętych badaniem. Przedstawiciele przedsiębiorstw objętych obecną
edycją badania, upatrują większego zagrożenia ze strony tych samych czynników, niż
osoby objęte badaniem w roku ubiegłym.
f& Podobnie jak w roku ubiegÅ‚ym okoÅ‚o ¾ przedstawicieli badanych podmiotów uważa, że
ich firmy wywierają mały lub bardzo mały wpływ na środowisko. Znaczne zużycie
energii jest najczęściej wskazywanym zagrożeniem dla środowiska jakie dostrzegają
respondenci (43%). Na drugim miejscu wskazano na powstawanie odpadów
wymagających składowania (36%). Wyniki te są analogiczne do uzyskanych w roku
ubiegłym. Znaczącą różnicę stanowi emisja ścieków  35% w stosunku do 19% w roku
ubiegłym.
Świadomość działań korzystnych zarówno dla środowiska jak i dla firmy
f& Możliwość wprowadzenia korzystnych dla firmy rozwiązań proekologicznych dostrzega
około 80% respondentów. Widoczny jest istotny wzrost w stosunku do roku ubiegłego
odsetka firm dostrzegających możliwości wprowadzenia korzystnych dla firmy rozwiązań
proekologicznych. Podobnie jak w roku ubiegłym zakup nowych lub modernizacja
posiadanych urządzeń i technologii stanowią najczęściej wskazywane przez respondentów
rozwiązanie proekologiczne (55%). Na oszczędność zużycia energii, wody wskazało
około 21% respondentów, tyle samo respondentów (21%) wskazywało na remonty
budynków / infrastruktury. Hierarchia proponowanych rozwiązań jest zasadniczo stała i
nie wykazuje poważniejszych zmian w kolejnych edycjach badania.
Tabela 4  Możliwość wprowadzenia działań proekologicznych
1999 2000 2001 2002
P4 Liczba % Liczba % Liczba % Liczba %
Tak, dostrzegam możliwość 69 82,1% 43 79,6% 82 69,5% 81 80,2%
takich działań
 1999 2000 2001 2002
P4 Liczba % Liczba % Liczba % Liczba %
Nie widzę możliwości 5 6,0% 8 14,8% 23 19,5% 14 13,9%
takich działań
Nie wiem,. trudno 10 11,9% 3 5,6% 13 11,0% 6 5,9%
powiedzieć
Razem 84 100,0% 54 100,0% 118 100,0% 101 100,0%
f& Kwestie finansowe stanowią nadal w opinii respondentów czynnik rozstrzygający o
możliwości wprowadzenia działań proekologicznych w ich przedsiębiorstwach. Dostrzec
można wyraz
ny spadek znaczenia dostępności tanich kredytów jako czynnika
warunkującego wprowadzenie zmian proekologicznych, co niewątpliwie wiąże się ze
spadkiem oprocentowania kredytów w okresie od poprzedniego badania.
Działania proekologiczne a funkcjonowanie firmy
Zarządzanie środowiskiem w przedsiębiorstwie
f& Zainteresowanie małych i średnich przedsiębiorstw posiadaniem certyfikatu ISO 14001
utrzymuje się na poziomie zbliżonym do lat poprzednich. Na przestrzeni lat widoczny jest
jednak stały wzrost liczby przedsiębiorstw już posiadających taki certyfikat  obecnie
około 13% w stosunku do 5% w roku 2001.
f& Poziom wydatków na ochronę środowiska jest w badanych firmach zróżnicowany, przy
czym dla największej grupy (37%) wydatki te stanowią od 1 do 3% ogółu kosztów
działania firmy. W roku 2001 wydatki na tym poziomie deklarowało 63%
przedsiębiorstw. Widoczny jest spadek udziału wydatków proekologicznych w kosztach
działalności przedsiębiorstw  świadczy o tym wzrost liczby przedsiębiorstw
deklarujących udział tych wydatków na poziomie od 0% do 0,5%. Zjawisko to ma
zapewne związek z obecną stagnacją gospodarczą  wobec trudności rynkowych
przedsiębiorstwa poszukują oszczędności redukując wydatki na cele nie związane
bezpośrednio z działalnością gospodarczą.
f& Prowadzenie stałego monitoringu wydatków na energię, wodę i usuwanie odpadów
deklaruje ponad 80% przedstawicieli przedsiębiorstw. W obecnej edycji badania
uwidocznił się wzrost w stosunku do lat ubiegłych przedsiębiorstw, deklarujących stałe
monitorowanie wydatków na energię, wodę i usuwanie odpadów.
f& Około 36% respondentów deklaruje posiadanie dokumentu precyzującego działania firmy
wobec środowiska. W ostatnich latach uwidacznia się tendencja do stałego wzrostu liczby
przedsiębiorstw deklarujących posiadanie takiego dokumentu.
Najczęstszym dokumentem jest Biznes Plan wskazywany przez ok. 39% rozmówców.
Niewielkie liczebności nie pozwalają tu na uogólnienia w stosunku do lat ubiegłych.
Presja na rzecz wprowadzenia działań proekologicznych
f& Około 91% respondentów wysoce pozytywnie ocenia stosunki zarówno z Inspektorami
Ochrony Åšrodowiska jak i Inspektorami BHP. Utrzymuje siÄ™ tendencja do poprawy
stosunków z Inspektorami Ochrony Środowiska i BHP.
f& Widoczny jest pewien wzrost liczby respondentów, którzy spotkali się z naciskami i
sugestiami wprowadzenia rozwiązań proekologicznych (ok. 46%). Główne z
ródła
nacisków to zdaniem rozmówców: Inspektorzy BHP (ok. 36%) oraz władze lokalne
(22%). Odsetki te utrzymują się na poziomie analogicznym do roku ubiegłego.
Tabela 5  y
ródła sugestii i nacisków na wprowadzenie działań proekologicznych
2000 2001 2002
P8 Liczba % resp. Liczba % resp. Liczba % resp.
Inspektorzy Ochrony Åšrodowiska 18 62,1% 23 53,5% 22 48,9%
Organizacje ekologiczne 11 37,9% 15 34,9% 18 40,0%
Inspektorzy BHP 15 51,7% 14 32,6% 16 35,6%
WÅ‚adze lokalne 3 10,3% 11 25,6% 10 22,2%
Klienci / partnerzy handlowi 3 10,3% 10 23,3% 6 13,3%
Mieszkańcy okolicy 8 27,6% 9 20,9% 7 15,6%
Pracownicy firmy / zwiÄ…zki zawodowe 7 24,1% 8 18,6% 7 15,6%
Doradcy / konsultanci 5 17,2% 8 18,6% 3 6,7%
Inne osoby lub organizacje 6 20,7% 3 7,0%  
Przedstawiciele mediów 1 3,4% 1 2,3% 2 4,4%
Bank 1 3,4% 1 2,2%
Firma ubezpieczeniowa 1 3,4% 2 4,4%
f& Oceniając wpływu na działalność przedsiębiorstwa hipotetycznego zaostrzenia przepisów
dotyczących ochrony środowiska, respondenci odpowiadali najczęściej, że zaostrzenie
takie nie miałoby żadnego wpływu (36,6%). W stosunku do lat ubiegłych zarówno
odsetek przedsiębiorstw upatrujących negatywnego jak i pozytywnego wpływu
zaostrzenia przepisów na ich działalność, pozostaje na mniej więcej nie zmienionym
poziomie.
f& Przewidywania respondentów odnośnie wpływu jaki może wywrzeć na pozycję finansową
ich firm przystąpienie Polski do UE, zdają się zmierzać w kierunku większego realizmu.
Zmniejsza się nieznacznie odsetek przedsiębiorstw oczekujących wpływu pozytywnego
lub negatywnego, jednocześnie wzrasta odsetek uważających, że przystąpienie do UE nie
wywrze poważniejszego wpływu na finanse firmy. Nadal ponad 1/3 przedstawicieli
przedsiębiorstw nie potrafi ocenić ewentualnego wpływu przystąpienia do UE na pozycje
finansowÄ… ich firm.
Tabela 6  Spodziewane konsekwencje przystÄ…pienia Polski do Unii Europejskiej
1999 2000 2001 2002
P10 Liczba % Liczba % Liczba % Liczba %
Sytuacja firmy ulegnie 10 11,9% 4 7,4% 19 16,1% 9 8,9%
pogorszeniu
Sytuacja firmy pozostanie 26 31,0% 13 24,1% 30 25,4% 34 33,7%
taka sama
Sytuacja firmy poprawi siÄ™ 23 27,4% 19 35,2% 31 26,3% 21 20,8%
Nie wiem, trudno 25 29,8% 18 33,3% 38 32,2% 37 36,6%
powiedzieć
Razem 84 100,0% 54 100,0% 118 100,0% 101 100,0%
f& Zwraca uwagę zdecydowanie większy niż przed rokiem optymizm odnośnie zagrożeń
jakie może przynieść przyszłość. Znacząco wzrósł odsetek respondentów nie
dostrzegających w przyszłości żądnych zagrożeń, jednocześnie odsetek obawiających się
radykalnego zaostrzenia przepisów ochrony środowiska zmniejszył się z 40% w roku
ubiegłym do 22%. Hierarchia innych postrzeganych zagrożeń nie uległa istotnym
zmianom, i obejmuje wzrost zanieczyszczenia środowiska i wzrost kosztów składowanie
po ok. 14%.
Tabela 7  Jaka kwestia związana z ochroną środowiska może stanowić największe
zagrożenie dla funkcjonowania firmy w przyszłości?
1999 2000 2001 2002
P11 Liczba % resp. Liczba % resp. Liczba % resp. Liczba % resp.
Brak zagrożeń 18 27,7% 8 20,5% 16 23,5% 23 31,5%
Zaostrzenie przepisów o 8 12,3% 9 23,1% 27 39,7% 16 21,9%
ochronie środowiska
Wzrost zanieczyszczenia 1 1,5% 7 17,9% 7 10,3% 10 13,7%
środowiska
Składowanie/oczyszczanie 17 26,2% 10 25,6% 6 8,8% 10 13,7%
odpadów, segregacja
Zaostrzenie przepisów 12  5 12,8% 2 2,9% 8 11,0%
Wzrost opłat za media 7 10,3% 3 4,1%
Braki w infrastrukturze 7 10,8% 4 10,3% 3 4,4% 3 4,1%
Inne 5 7,7% 1 2,6% 2 2,9% 3 4,1%
Ograniczenie transportu 2 2,9% 3 4,1%
kołowego
Wzrost opodatkowania 1 1,5% 1 2,6% 1 1,5% 3 4,1%
materiałów / usług ochrony
środowiska
Koszty zwiÄ…zane z     4 5,9% 1 1,4%
wprowadzeniem nowych
technologii
Zaostrzenie kryteriów   1 2,6%    
przydziału dofinansowań i
kredytów
f& Hierarchia czynników mogących pozytywnie wpłynąć w przyszłości na funkcjonowanie
firmy nie uległa istotnym zmianom w stosunku do ubiegłego roku i obejmuje: nowe
maszyny, urządzenia, technologie (ok. 32%), zaostrzenie przepisów ochrony środowiska
(ok.24%) oraz ulgi finansowe na działalność proekologiczną oraz powrót do
konwencjonalnych systemów budowania  po ok.8%
Tabela 8  Jaka kwestia związana z ochroną środowiska może zwiększyć szanse rozwoju
firmy?
1999 2000 2001 2002
P12 Liczba % resp. Liczba % resp. Liczba % resp. Liczba %
Nowe maszyny, urzÄ…dzenia, 28 58,3% 8 24,2% 24 36,9% 20 31,7%
technologie
Brak wpływu   8 24,2% 9 13,8% 15 23,8%
Zaostrzenie przepisów ochrony 9 18,8% 7 21,2% 14 21,5% 15 23,8%
środowiska
Ulgi finansowe za działalność   5 15,2% 9 13,8% 5 7,9%
proekologicznÄ…
Powrót do konwecjonalnych 2 3,1% 5 7,9%
systemów budowania /
materiałów
Zmiany makroekonomiczne 4 8,3%   3 4,6% 4 6,3%
Wprowadzenie certyfikatów ISO 5 10,4% 2 6,1% 3 4,6% 2 3,2%
9000, 14000
Proekologiczne działania 2 4,2% 2 6,1% 5 7,7% 2 3,2%
promocyjne
Zaostrzenie przepisów dot.jakości   5 15,2% 1 1,5% 1 1,6%
wyrobów
Dostęp do informacji / doradztwo 3 6,3%   1 1,5% 1 1,6%
Działania proekologiczne podjęte przez firmy
Rodzaje podjętych działań proekologicznych
f& 80% firm objętych badaniem podjęło w ostatnim roku jakieś działania proekologiczne, co
stanowi zauważalny wzrost w stosunku do roku ubiegłego. Działania proekologiczne
podjęte przez przedsiębiorstwa w ostatnim roku dotyczyły głównie: poprawy estetyki
otoczenia (ok.79%), zmniejszenia zużycia energii (ok.55%) oraz ograniczenie ilości
odpadów i zmniejszenie zużycia wody (po ok.45%). Zmniejszyła się liczba
przedsiębiorstw, które podjęły działania w zakresie zmniejszenia zużycia energii.
Działania te były najczęściej podejmowane w ostatnich latach i zapewne większość firm
wyczerpała już rezerwy w tym zakresie. Znacznemu zwiększeniu uległ natomiast odsetek
przedsiębiorstw podejmujących działania w zakresie poprawy estetyki otoczenia.
Tabela 9  Jakiej sfery dotyczyły podejmowane działania?
1999 2000 2001 2002
P17 Liczba % resp. Liczba % resp. Liczba % resp. Liczba % resp.
Poprawa estetyki otoczenia 33 57,9% 30 65,2% 48 57,1% 59 78,7%
Zmniejszenie zużycia energii 25 43,9% 32 69,6% 58 69,0% 41 54,7%
Ograniczenie ilości odpadów 30 52,6% 22 47,8% 40 47,6% 34 45,3%
wymagających składowania
Zmniejszenie zużycia wody 15 26,3% 17 37,0% 33 39,3% 34 45,3%
Zmniejszenie emisji gazów 24 42,1% 22 47,8% 34 40,5% 32 42,7%
Zmniejszenie emisji pyłów 30 52,6% 21 45,7% 34 40,5% 31 41,3%
Zmniejszenie emisji ścieków 16 28,1% 20 43,5% 23 27,4% 31 41,3%
Wprowadzenie nowych 25 43,9% 21 45,7% 30 35,7% 26 34,7%
technologii przyjaznych dla
środowiska
Zmniejszenie emisji hałasu 15 26,3% 16 34,8% 28 33,3% 24 32,0%
Zmniejszenie emisji zapachu 11 19,3% 10 21,7% 23 27,4% 19 25,3%
Inne 3 5,3% 2 4,3% 5 6,0% 2 2,7%
Motywacje i ocena skutków podjętych działań proekologicznych
f& Zasadnicze motywacje skłaniające przedsiębiorstwa do podejmowania działań
proekologicznych nie uległy zmianie w stosunku do ubiegłego roku. Najważniejsze z nich
to: poprawa wizerunku firmy, chęć obniżenia kosztów oraz chęć poprawy stanu
środowiska.
Ocena konsekwencji finansowych i pozafinansowych podjętych działań
f& Około 94% respondentów pozytywnie ocenia wpływ podjętych działań proekologicznych.
Jest to odsetek porównywalny z deklaracjami z lat poprzednich.
f& Oceniając konsekwencje dla przedsiębiorstwa podjętych działań, respondenci ocenili, że
najpoważniejsze zyski przyniosły: wprowadzenie nowych technologii przyjaznych dla
środowiska (76,9%), zmniejszenie zużycia wody (76,5%) i zmniejszenie zużycia energii
(75,6%).
Tabela 10  Ocena konsekwencji podjętych działań proekologicznych
2000 2001 2002
Liczba % Liczba % Liczba %
2000 2001 2002
Liczba % Liczba % Liczba %
Zmniejszenie emisji Negatywny 1 4,5% 2 5,9% 4,0 12,5%
gazów
Obojętny 3 13,6% 10 29,4% 6,0 18,8%
Przyniosły zyski 18 81,8% 22 64,7% 22,0 68,8%
finansowe lub inne
Razem 22 100,0% 34 100,0% 32,0 100,0%
Zmniejszenie emisji Negatywny 6 17,6% 3,0 9,7%
pyłów
Obojętny 5 23,8% 9 26,5% 8,0 25,8%
Przyniosły zyski 16 76,2% 19 55,9% 20,0 64,5%
finansowe lub inne
Razem 21 100,0% 34 100,0% 31,0 100,0%
Zmniejszenie emisji Negatywny 6 26,1% 3,0 15,8%
zapachu
Obojętny 3 30,0% 9 39,1% 2,0 10,5%
Przyniosły zyski 7 70,0% 8 34,8% 14,0 73,7%
finansowe lub inne
Razem 10 100,0% 23 100,0% 19,0 100,0%
Zmniejszenie emisji Negatywny 4 17,4% 2,0 6,5%
ścieków
Obojętny 4 20,0% 6 26,1% 6,0 19,4%
Przyniosły zyski 16 80,0% 13 56,5% 23,0 74,2%
finansowe lub inne
Razem 20 100,0% 23 100,0% 31,0 100,0%
Zmniejszenie emisji Negatywny 1 6,3% 5 17,9% 1,0 4,2%
hałasu
Obojętny 7 43,8% 9 32,1% 6,0 25,0%
Przyniosły zyski 8 50,0% 14 50,0% 17,0 70,8%
finansowe lub inne
Razem 16 100,0% 28 100,0% 24,0 100,0%
Ograniczenie ilości Negatywny  
odpadów
wymagajÄ…cych
składowania
Obojętny 8 36,4% 10 25,0% 9,0 26,5%
Przyniosły zyski 14 63,6% 30 75,0% 25,0 73,5%
finansowe lub inne
Razem 34,0 100,0%
Zmniejszenie zużycia Negatywny 2 11,8% 2 6,1% 3,0 8,8%
wody
Obojętny 2 11,8% 11 33,3% 5,0 14,7%
Przyniosły zyski 13 76,5% 20 60,6% 26,0 76,5%
finansowe lub inne
Razem 17 100,0% 33 100,0% 34,0 100,0%
Zmniejszenie zużycia Negatywny 1 3,1% 2 3,4% 2,0 4,9%
energii
Obojętny 4 12,5% 12 20,7% 8,0 19,5%
Przyniosły zyski 27 84,4% 44 75,9% 31,0 75,6%
finansowe lub inne
Razem 32 100,0% 58 100,0% 41,0 100,0%
Poprawa estetyki Negatywny 3 6,3% 2,0 3,4%
otoczenia
Obojętny 5 16,7% 10 20,8% 16,0 27,1%
Przyniosły zyski 25 83,3% 35 72,9% 41,0 69,5%
finansowe lub inne
Razem 30 100,0% 48 100,0% 59,0 100,0%
Wprowadzenie Negatywny 2 6,7% 2,0 7,7%
nowych technologii
przyjaznych dla
środowiska
2000 2001 2002
Liczba % Liczba % Liczba %
Obojętny 5 23,8% 2 6,7% 4,0 15,4%
Przyniosły zyski 16 76,2% 26 86,7% 20,0 76,9%
finansowe lub inne
Razem 26,0 100,0%
Inne Negatywny 2 40,0%  
Obojętny 1 20,0%  
Przyniosły zyski 2 100,0% 2 40,0% 2,0 100,0%
finansowe lub inne
Razem 2 100,0% 5 100,0% 2,0 100,0%
Planowane działania proekologiczne
f& Widoczny jest znaczący wzrost przedsiębiorstw planujących podjęcie działań
proekologicznych  81,2% w roku bieżącym w stosunku do 63,6% w roku ubiegłym.
Przedsiębiorstwa planujące działania proekologiczne zamierzają podjąć je w
następujących dziedzinach: zmniejszenie zużycia energii (56%), ograniczenie ilości
odpadów (43%), zmniejszenie zużycia wody (39%) oraz wprowadzenie nowych
technologii (30%). Hierarchia planowanych działań proekologicznych wydaje się być
stabilna, nie uległa istotnym zmianom od 1999 roku.
Tabela 11  Działania proekologiczne planowane przez firmy
1999 2000 2001 2002
P21 Liczba % resp. Liczba % resp. Liczba % resp. Liczba % resp.
Zmniejszenie zużycia energii 39 59,1% 33 75,0% 47 62,7% 46 56,1
Poprawa estetyki otoczenia 45 68,2% 33 75,0% 42 56,0% 46 56,1
Ograniczenie ilości odpadów 35 53,0% 20 45,5% 35 46,7% 35 42,7
wymagających składowania
Zmniejszenie zużycia wody 25 37,9% 21 47,7% 28 37,3% 32 39,0
Zmniejszenie emisji ścieków 19 28,8% 8 18,2% 17 22,7% 27 32,9
Wprowadzenie nowych technologii 39 59,1% 18 40,9% 33 44,0% 25 30,5
przyjaznych dla środowiska
Zmniejszenie emisji hałasu 15 22,7% 8 18,2% 17 22,7% 21 25,6
Zmniejszenie emisji pyłów 24 36,4% 16 36,4% 21 28,0% 19 23,2
Zmniejszenie emisji gazów 17 25,8% 16 36,4% 17 22,7% 17 20,7
Zmniejszenie emisji zapachu 15 22,7% 6 13,6% 12 16,0% 12 14,6
Inne 4 6,1% 1 2,3% 4 5,3%  
Brak wskazania 1 2,3% 0 ,0%  
f& Niezmiennie, najpowszechniej przewidywanym skutkiem wprowadzenia działań
proekologicznych jest poprawa wizerunku firmy (87,8%). W dalszej kolejności
respondenci przewidują, że obniżeniu ulegną koszty (72%), oraz poprawie ulegną
warunki pracy w firmie (65,9%). Zasadnicza hierarchia pozostałych przewidywań nie
uległa zmianie od 1999 roku.
Powody nie podejmowania działań proekologicznych
f& Jedynym poważniejszym powodem nie podejmowania działań proekologicznych
zgłaszanym przez respondentów jest brak środków finansowych (35,3%). Jednoczenie ok.
64% przedsiębiorstw nie oddziałuje negatywnie na środowisko lub już podjęło działania
proekologiczne.
f& Głównym powodem nie podejmowania działań proekologicznych zgłaszanym
spontanicznie przez rozmówców jest niezmiennie brak odpowiednich środków
finansowych (83,4%). W stosunku do lat ubiegłych zwiększyła się nieco świadomość
braku właściwej wiedzy, informacji, doradztwa jako czynnika odpowiedzialnego za nie
podejmowanie działań proekologicznych (20%).
Potrzeby firm w zakresie informacji i doradztwa
f& Około 64% badanych firm deklaruje wykorzystywanie informacji związanych z ochroną
środowiska w marketingu i promocji firmy. Poziom tej deklaracji jest analogiczny jak w
roku ubiegłym.
f& Około 58% firm deklaruje korzystanie w roku ubiegłym z pomocy specjalisty w
dziedzinie ochrony środowiska. Preferencje odnośnie formy kontaktu z ekspertem w
dziedzinie ochrony środowiska obejmują kolejno: seminarium lub konferencje (74%),
osobistÄ… wizytÄ™ doradcy w firmie (60%), oraz informacje drukowane (57%). Hierarchia
preferencji w tym zakresie nie uległa zmianie w stosunku do roku ubiegłego, daje się
jednak zauważyć wzrost zainteresowania konferencją / seminarium zorganizowanym w
miejscowości, w której zlokalizowane jest przedsiębiorstwo.
Fundusze pomocowe oraz unijne warunki bezpieczeństwa i wprowadzania towarów na rynek
Opinie o funduszach pomocowych
f& Około 11% przedsiębiorstw objętych badaniem korzystało bezpośrednio z programów
pomocowych PHARE. Pięć procent przedsiębiorstw objętych badaniem było dostawcą
usług / dóbr do jakiegoś projektu realizowanego w ramach pomocy przedakcesyjnej
(PHARE, ISPA, SAPARD). 17,5% przedsiębiorstw tworzyło konsorcja z samorządami,
10% zamierza je tworzyć w przyszłości. Niemal wszystkie przedsiębiorstwa, które już
korzystały ze środków pomocowych deklarują chęć dalszego z nich korzystania (88,9%).
f& Główne przeszkody w staraniach o środki pomocowe, które dostrzegają przedstawiciele
MŚP to: brak informacji o dostępności środków pomocowych (46%), zbyt
skomplikowane, zbiurokratyzowane procedury (44%), brak wykwalifikowanych
pracowników do przygotowania wniosku (19%) oraz brak środków własnych na
inwestycje (18%).
f& Najważniejsze przeszkody uniemożliwiające przedsiębiorstwom start w przetargach do
projektów finansowanych ze środków UE to: zbyt duże wymagania dotyczące
dokumentacji przetargowej (29%), słabość finansowa przedsiębiorstwa (28%), brak
odpowiedniej kadry i/lub zaplecza technicznego w firmie oraz brak właściwej informacji
o przetargu (po 15%).
Opinie o warunkach bezpieczeństwa produktów i wprowadzania towarów na rynek
f& Respondenci raczej nisko oceniają swoją wiedzę w zakresie przepisów dotyczących
bezpieczeństwa produktów i zasad wprowadzania towarów na rynek oraz wiedzę
odnośnie dostosowania poszczególnych dziedzin prawa do wymogów UE. Samooceny
oscylują wokół 2,5 do 3,0 na skali od 0 do 5, gdzie 0  oznacza całkowity brak wiedzy,
zaś 5  wiedzę całkowitą. Relatywnie najwyższa jest wiedza odnośnie certyfikacji
produktu i odpowiedzialności oraz odnośnie nadzoru nad produktem. Najmniej znane są
kwestie związane z przebiegiem procedury oceny zgodności dla produktu.
f& Preferowane z
ródła informacji w kwestiach dostosowania do norm UE to: szkolenia
(29%), doradztwo (25%) i strony internetowe (14%).
f& Około 1/3 rozmówców w ogóle nie zna regulacji prawnych odnoszących się do
bezpieczeństwa produktów oraz zasad wprowadzania towarów na rynek. Około 19%
deklaruje, że zastosowanie dla ich przedsiębiorstwa będzie mieć: 89/106/ EWG, natomiast
9% że zastosowanie dla ich przedsiębiorstwa będą mieć: 89/392/ EWG, 89/686/ EWG
oraz 89/397/EEC.
f& Nieco ponad ź respondentów uważa, że proces dostosowywania do nowych regulacji w
zakresie bezpieczeństwa produktów oraz zasad wprowadzania towarów na rynek, nie
będzie miał żadnego wpływu na ich przedsiębiorstwo, podobny odsetek nie wie jeszcze
jaki będzie ten wpływ. 35% przedstawicieli MŚP spodziewa się pozytywnego wpływu
procesu dostosowywania do nowych regulacji, 10% spodziewa się wpływu negatywnego.
f& Szacunku kosztów procesu dostosowania potrafiło dokonać około 60% przedsiębiorców
biorących udział w badaniu. Spośród nich około 52% spodziewa się kosztów związanych
z dostosowaniem do nowych regulacji na poziomie powyżej 10.000 zł. Około 24%
przewiduje, że koszty te nie przekroczą 2.5000 zł.
f& Około 40% rozmówców nie wie jaki będzie wpływ wprowadzenia swobody przepływu
towarów lub sądzi, że wpływ ten będzie obojętny w przypadku ich przedsiębiorstwa.
Dalsze 40% przewiduje wpływ pozytywny, około 20% wpływ negatywny.
Na podstawie Raportu firmy VRG Strategia opracowała: Dagmara Pilis