%'
Rozdzia³ 6
Po³¹czenia WAN
%'
Rozdzia³ 6
Po³¹czenia WAN
&
SIECI KOMPUTEROWE - KURS PODSTAWOWY
W
iele firm lokalizuj¹cych swoje oddzia³y w ró¿nych miejscach zg³asza potrzebê
wspólnego korzystania ze swoich zasobów. I tak przyk³adowo, system
ksiêgowy jest dostêpny w budynkach g³ównej siedziby, czyli tam, gdzie
znajduj¹ siê dzia³y ksiêgowoci, jednak magazyny zlokalizowane akurat na drugim
koñcu miasta równie¿ musz¹ mieæ dostêp do systemu ksiêgowego z powodu ustalania
danych ksiêgowych, obowi¹zku wprowadzania danych oraz innych zadañ
inwentaryzacyjnych i utrzymuj¹cych porz¹dek.
Mo¿e siê te¿ zdarzyæ, ¿e firma pos³uguje siê systemem oprogramowania do pracy
grupowej, takiego jak Lotus Notes, który wymaga regularnego uaktualniania informacji
i wiadomoci z jednego miejsca do drugiego. W rzeczywistoci sytuacja ta mo¿e okazaæ
siê jeszcze bardziej skomplikowana. Niektóre firmy maj¹ biura na ca³ym wiecie, a ka¿de
z nich ma inne wymagania co do dostêpu i uaktualniania danych.
W³anie w takich sytuacjach pomocna okazuje siê sieæ WAN, czyli sieæ rozleg³a (ang.
Wide Area Network). Oczywicie, w ma³ym u³amku wszystkie te biura mog¹ wysy³aæ
do siebie dane korzystaj¹c z us³ug firm kurierskich, z identycznych napêdów tamowych,
napêdów zip, dysków JAZ lub innych metod, i tak siê kontaktowaæ (zak³adaj¹c, ¿e
oprogramowanie obs³uguje wymianê danych w ten w³anie sposób.) Jednak ten rodzaj
organizacji ma pewne wady, a do najwiêkszych z nich zalicza siê wzglêdnie powolne
tempo tych operacji.
Dwie sieci LAN mo¿na po³¹czyæ ze sob¹ na wiele sposobów, co jest tematem tego
rozdzia³u. Na pocz¹tku prezentujemy podstawowe pojêcia zwi¹zane z ³¹czeniem sieci
LAN nawi¹zuj¹c po³¹czenie WAN. Nastêpnie przejdziemy do omówienia technologii
WAN, wraz z charakterystyk¹ minusów, które wi¹¿¹ siê z ka¿d¹ z nich.
OKRELANIE POTRZEB WAN
Oprócz nielicznych przypadków, po³¹czenia WAN s¹ prawie zawsze bardzo drogie
w utrzymaniu, zw³aszcza dlatego, ¿e wymagaj¹ ci¹g³ego zwiêkszania przepustowoci.
Ponadto, po³¹czenia WAN maj¹ wiêksz¹ ni¿ LAN sk³onnoæ do wywo³ywania
problemów, g³ównie z powodu wiêkszej iloci punktów, w których mo¿e dojæ do awarii.
Ze wzglêdu na te okolicznoci, zanim podejmiemy decyzjê, musimy powa¿nie oceniæ
potrzebê zastosowania sieci WAN, a nastêpnie przeanalizowaæ wszystkie dostêpne opcje,
koszty z nimi zwi¹zane i ich wady. Koszty mog¹ siê znacz¹co wahaæ w zale¿noci od
zastosowanej technologii, prêdkoci i innych czynników (w tym naszej lokalizacji), a do
podjêcia decyzji niezbêdne bêdzie pos³u¿enie siê danymi dotycz¹cymi tych aspektów
dostarczanymi przez lokalnych dostawców us³ug sieciowych. Ponadto nale¿y pamiêtaæ,
¿e ceny i warunki dostêpu zmieniaj¹ siê niemal¿e z tygodnia na tydzieñ, trzeba siê wiêc
postaraæ o jak najbardziej aktualne dane, zanim zdecydujemy siê na jedn¹ z technologii
WAN.
WSKAZÓWKA: Czêsto odpowiedzi¹ na potrzebê pos³u¿enia siê technologi¹ WAN s¹
Wirtualne Sieci Prywatne (VPN). VPN jest sieci¹ prywatn¹ tworzon¹ za pomoc¹ sieci
publicznej, zwyczajowo Internetu. VPN nazywa siê sieci¹ prywatn¹, poniewa¿ wszystkie
&
Rozdzia³ 6: Po³¹czenia WAN
pakiety danych znajduj¹ce siê miêdzy dwoma punktami s¹ zakodowane, tak wiêc nawet
jeli s¹ przesy³ane przy wykorzystaniu sieci publicznej, informacja pozostaje bezpieczna.
A poniewa¿ VPN pos³uguje siê Internetem, jest o wiele tañsza ni¿ dedykowane po³¹czenia
WAN, i czêsto mo¿e wykorzystaæ istniej¹ce po³¹czenia Internetowe dla dwóch (lub wiêcej)
lokalizacji. Wirtualne Sieci Prywatne szczegó³owo omówione zostan¹ w Rozdziale 9
Po³¹czenia zdalne: zdalny dostêp do sieci.
Analiza wymagañ
Zanim przyjrzymy siê ró¿nym technologiom WAN, musimy najpierw mieæ solidne
podstawy na temat potrzeb sieci WAN. Z powodu kosztów i czasu niezbêdnego do jej
za³o¿enia i utrzymania, lepiej powstrzymaæ siê od podjêcia konkretnych kroków ku jej
realizacji, zanim nie mamy pewnoci, ¿e takie w³anie rozwi¹zanie jest konieczne.
Pierwsza sieæ WAN w firmie jest zazwyczaj pokierowana jednym szczególnym
powodem, takim jak na przyk³ad dostêpnoæ systemu ksiêgowego. Kiedy ju¿ WAN dzia³a,
firma zaczyna siê nim pos³ugiwaæ równie¿ do innych zastosowañ. I tak przyk³adowo
firma mo¿e przesy³aæ pocztê elektroniczn¹ miêdzy swoimi oddzia³ami, nawi¹zuj¹c za
ka¿dym razem osobne po³¹czenie, ale kiedy jest ju¿ zainstalowana sieæ WAN obs³uguj¹ca
system ksiêgowy, wtedy zdecydowanie ³atwiej jest przekierowaæ e-mail do po³¹czenia
WAN ni¿ dalej pos³ugiwaæ siê dwoma schematami po³¹czeñ. Tym sposobem ujawniaj¹
siê kolejne mo¿liwoci wykorzystania sieci WAN, warto wiêc precyzyjnie przeanalizowaæ
pierwotne zastosowanie, a nastêpnie rozwa¿yæ, jakie inne zastosowania mo¿na wzi¹æ
pod uwagê. Jeli nie uda nam siê przewidzieæ ich wszystkich, mo¿e siê okazaæ, ¿e firma
zainwestowa³a du¿o pieniêdzy w rozwi¹zanie, które tak naprawdê nie spe³nia jej
oczekiwañ.
Przed dokonaniem wyboru jednego z rozwi¹zañ WAN, nale¿y sobie odpowiedzieæ
na kilka pytañ:
Jakie lokalizacje maj¹ siê znaleæ w sieci WAN i jakie us³ugi s¹ dla nich
dostêpne? Biuro sprzeda¿y na Tahiti prawdopodobnie nie bêdzie w stanie
kupiæ najnowszej linii xDSL.
Ile danych musi byæ przes³ane z i do ka¿dej lokalizacji, oraz w jakim okresie
czasu?
Jak szybko dane musz¹ byæ przesy³ane?
Czy transfer danych musi byæ synchroniczny czy mo¿e byæ asynchroniczny?
Przyk³adowo, pracownik magazynu, który wprowadza zmiany bezporednio
do systemu ksiêgowego zlokalizowanego w innym miejscu potrzebuje
synchronicznego (w czasie rzeczywistym) po³¹czenia, podczas gdy
restauracja, która musi uaktualniaæ dane o sprzeda¿y co noc o obojêtnie jakiej
godzinie, mo¿e siê pos³u¿yæ po³¹czeniem asynchronicznym.
Kiedy ma dochodziæ do transferu danych? Czy informacje musz¹ byæ
przesy³ane bez przerwy?
&
SIECI KOMPUTEROWE - KURS PODSTAWOWY
Czy wystarczy, ¿e transfery danych bêd¹ mia³y miejsce co 30 minut, lub
w oparciu o jakikolwiek inny schemat?
Jakie s¹ ograniczenia finansowe?
Gdy znamy ju¿ odpowiedzi na te pytania, mo¿emy zacz¹æ siê zastanawiaæ nad
wyborem jednej z technologii WAN. Kwestie wyboru omówione zostan¹ poni¿ej.
Komutowana czy dedykowana?
Komutowane po³¹czenie WAN (inaczej w³¹czane) to takie, które nie jest aktywne ca³y
czas. Do tego typu po³¹czeñ nale¿y na przyk³ad to uzyskane za pomoc¹ modemu, który
wybiera numer, czy po³¹czenie ISDN miêdzy dwoma lokalizacjami. Po³¹czenia tego
typu nawi¹zujemy tylko w momencie, gdy s¹ potrzebne i zazwyczaj p³acimy w takich
okolicznociach tylko za czas po³¹czenia, a nie za iloæ danych, jak¹ mo¿emy w nim
przes³aæ. Rysunek 6-1 przedstawia przyk³adowe komutowane po³¹czenie WAN.
Mamy do czynienia z dwoma typami transmisji w po³¹czeniach komutowanych:
po³¹czeniow¹ lub pakietow¹. Transmisja po³¹czeniowa jest realizowana tylko, gdy jest
ona potrzebna i udostêpnia sta³y zakres przepustowoci. Transmisja pakietowa wysy³a
pakiety danych do chmury sieciowej, w której sporód wielu cie¿ek mog¹ wybraæ drogê
do swoich adresów docelowych, a nastêpnie wy³oniæ siê z niej. Sieci z transmisj¹
pakietow¹ s¹ bardziej niezawodne, poniewa¿ dane mog¹ pod¹¿yæ kilkoma ró¿nymi
cie¿kami, chocia¿ nie ma gwarancji, ¿e wszystkie dotr¹ do celu w okrelonym okresie
czasu. Sieci z transmisj¹ po³¹czeniow¹ udostêpniaj¹ tylko drogê od ród³a do celu, ale
tutaj mo¿na kontrolowaæ co i na jak d³ugo zosta³o wys³ane do adresu docelowego.
Z kolei dedykowane po³¹czenie WAN dzia³a bez przerwy. Do przyk³adowych po³¹czeñ
dedykowanych nale¿¹ linie DS1 (T-1), xDSL czy dzier¿awione linie telefoniczne. Na to
rozwi¹zanie nale¿y siê zdecydowaæ, gdy potrzebne jest sta³e po³¹czenie z sieci¹, albo
gdy z bilansu ekonomicznego wynika, ¿e i tak bêdzie ono tañsze od po³¹czenia
komutowanego. Rysunek 6-2 ilustruje dedykowane po³¹czenie WAN.
Rysunek 6-1. Komutowane po³¹czenie WAN
LAN
LAN
Komutowane po³¹czenie
z wybieraniem numeru
Modem
Modem
&!
Rozdzia³ 6: Po³¹czenia WAN
Prywatna czy publiczna?
Sieæ prywatna to sieæ nale¿¹ca wy³¹cznie do jednej firmy, a dane ¿adnej innej firmy nie
mog¹ byæ w niej przesy³ane. Jej zaletami s¹ bezpieczeñstwo danych, ³atwa kontrola
sposobu korzystania z sieci i przewidywalnoæ dostêpnej przepustowoci. Sieæ publiczna
(lub sieæ zewnêtrzna), jak na przyk³ad Internet, jest sieci¹, w której znajduj¹ siê dane
wielu firm. Sieci publiczne s¹ mniej bezpieczne od prywatnych, ale do ich zalet nale¿y
niski koszt u¿ytkowania i to, ¿e nie musimy ich sami nadzorowaæ i utrzymywaæ.
Z sieci publicznych nale¿y korzystaæ, jeli:
Nie zale¿y nam, by dane zawsze dociera³y do adresu docelowego
w okrelonym, krótkim czasie i gdy nie przeszkadza nam, ¿e nie mo¿na
przewidzieæ opónienia w transferze.
Zale¿y nam na mo¿liwie najtañszym rozwi¹zaniu.
Dane nie musz¹ byæ bezwzglêdnie zabezpieczone, lub gdy posiadamy
mo¿liwoæ zapewnienia im bezpieczeñstwa w sieci publicznej. (Sporód
istniej¹cych technologii, które mog¹ takie bezpieczeñstwo zagwarantowaæ,
wykorzystaæ mo¿na kodowanie danych czy wirtualne sieci prywatne.)
Z sieci prywatnych nale¿y skorzystaæ, jeli:
Najistotniejsze jest bezpieczeñstwo danych.
Mamy do dyspozycji wielu dowiadczonych pracowników, którzy zainstaluj¹
i bêd¹ utrzymywaæ tê sieæ.
Jej koszt nie jest a¿ tak istotny w porównaniu do korzyci, które niesie ze sob¹
sieæ prywatna.
LAN
LAN
Ruter
Ruter
CSU/DSU
CSU/DSU
Po³¹czenie dedykowane
(T-1 lub inne)
Rysunek 6-2. Dedykowane po³¹czenie WAN
&"
SIECI KOMPUTEROWE - KURS PODSTAWOWY
Niezbêdna jest pe³na, niezawodna kontrola nad wykorzystaniem
przepustowoci sieci.
PO£¥CZENIA WAN
Skoro zaznajomilimy siê z podstawami po³¹czeñ WAN, mo¿emy przyjrzeæ siê bli¿ej
poszczególnym technologiom WAN i poznaæ wskazówki i rady przedstawione poni¿ej,
a zwi¹zane z ka¿dym z typów po³¹czeñ WAN.
POTS - Standardowa Us³uga Telefoniczna
POTS (ang. Plain Old Telephone Service) to wszystkim znana us³uga telefoniczna.
Pomimo, ¿e ze wzglêdów technicznych nie kwalifikuje siê jako ³¹cze WAN (przynajmniej
w tym sensie, w którym najczêciej siê o nich myli), POTS mo¿e skutecznie s³u¿yæ do
³¹czenia dwóch lub wiêcej lokalizacji, jeli nie jest niezbêdna wysoka przepustowoæ.
Chocia¿ nale¿y do najwolniejszych rozwi¹zañ sieciowych, POTS jest obecny i ³atwo
dostêpny na ca³ym wiecie, oraz najczêciej (choæ nie zawsze!) stanowi najtañszy sposób
po³¹czenia.
W rozwi¹zaniu POTS u¿ywa siê skrêtki (innymi s³owy, po prostu dwóch przewodów).
W niektórych przypadkach korzysta siê z dwóch skrêtek, ale tylko dwie g³ówne ¿y³y s¹
u¿ywane do przenoszenia sygna³u telefonicznego i dzwonienia. Dwa pozosta³e mog¹
pos³u¿yæ do innych celów, takich jak w systemach PBX podwietlenie tarczy telefonu
czy zapalanie diody informuj¹cej, ¿e na linii jest kolejna rozmowa. Obecnie wszystkie
³¹cza POTS wykorzystuj¹ proste wtyki telefoniczne RJ-11, które wystarczy w³o¿yæ do
gniazdka.
Maksymalna teoretyczna prêdkoæ podstawowego, analogowego ³¹cza telefonicznego
wynosi 33,6K bps, choæ wiele czynników mo¿e j¹ ograniczyæ, a jest to przede wszystkim
jakoæ linii. Linie telefoniczne zazwyczaj nie ³¹cz¹ siê wiêc z t¹ górn¹ prêdkoci¹ 33,6
Kbps, czêsto nieoczekiwanie przerywaj¹ po³¹czenia, czasami trac¹ przesy³ane dane lub
przestaj¹ funkcjonowaæ przez d³u¿szy czas, gdy wzmo¿ony szum elektryczny
uniemo¿liwia transfer danych.
Korzystaj¹c z linii telefonicznej do nawi¹zywania po³¹czenia, najlepiej na obu koñcach
mieæ dopasowane modemy, poniewa¿ pochodz¹c od tego samego producenta, ³atwiej
negocjuj¹ one najwy¿sz¹ mo¿liw¹ prêdkoæ transmisji. Potrafi¹ one wówczas równie¿
przejæ na wolniejszy tryb, który automatycznie wprowadza mniejsz¹ prêdkoæ
przesy³u, jeli nagle szum zaczyna sprawiaæ zbyt du¿o k³opotów.
Linia telefoniczna przenosi wy³¹cznie sygna³y analogowe. Dane przesy³ane pomiêdzy
systemami modem zamienia z cyfrowych na analogowe. S³owo modem jest w jêzyku
angielskim akronimem nazw funkcji jakie wykonuje modulator/demodulator, czyli
urz¹dzenie koduj¹ce/dekoduj¹ce. Na ka¿dym koñcu po³¹czenia modem systemu
wysy³aj¹cego koduje dane cyfrowe na sygna³ analogowy i wysy³a go lini¹ telefoniczn¹
jako serie s³yszalnych dwiêków. Nastêpnie, na koñcu odbieraj¹cym modem dekoduje
s³yszalny sygna³ analogowy z powrotem na dane cyfrowe na u¿ytek komputera.
&#
Rozdzia³ 6: Po³¹czenia WAN
ISDN
Technologia ISDN (ang. Integrated Services Digital Network), miêdzynarodowy standard
sieci zintegrowanych us³ug sieciowych, cyfrowa sieæ komunikacyjna o bardzo du¿ej
przepustowoci, bazuj¹ca na istniej¹cej infrastrukturze telefonicznej, jest stosowana od
ponad 10 lat. Jednak z powodu niezbêdnych unowoczenieñ sprzêtowych wymaganych
od centralnych biur firm telekomunikacyjnych, ISDN nie rozpowszechni³ siê a¿ do
ostatniego czasu, a nawet teraz z jego us³ug mo¿na skorzystaæ prawie wy³¹cznie w du¿ych
miastach.
ISDN jest dostêpny w dwóch podstawowych formach: Dostêp Podstawowy, BRI
(ang. Basic Rate Interface) i Dostêp Pierwotny, PRI (ang. Primary Rate Interface).
Po³¹czenie ISDN-BRI sk³ada siê z trzech kana³ów; dwa z nich zwane s¹ kana³ami
sygnalizacyjnymi (kana³y typu B) i przesy³aj¹ dane ka¿dy z prêdkoci¹ 64 Kbps. Mog¹
one równie¿ przenosiæ rozmowy telefoniczne, czyli g³os ludzki. (Ka¿dy z nich mo¿e
przenosiæ równoczenie tylko jeden g³os.) Kana³ trzeci, zwany kana³em danych (kana³
typu D), przenosi sygna³y steruj¹ce i inne komunikaty niezbêdne do zarz¹dzania
kana³ami typu B. Prêdkoæ tego kana³u wynosi 16 Kbps. Wychodz¹c od skróconych
nazw: kana³y B i kana³ D, po³¹czenie ISDN-BRI nazywa siê czêsto po³¹czeniem 2B+D,
co informuje nas o liczbie i rodzaju kana³ów, z których siê sk³ada.
Po³¹czenie ISDN-PRI sk³ada siê z kolei z 24 kana³ów B i jednego kana³u D i mo¿e
przesy³aæ w sumie 1,544 Mbps, jak na przyk³ad linia T-1.
UWAGA: W ró¿nych czêciach wiata dostêpne s¹ ró¿ne odmiany konfiguracji PRI.
Czêsto spotykana jest 24B+D, ale tak¿e 22 kana³y B z 64 Kbps kana³em D, 24 kana³y B
o prêdkoci 56 Kbps, czy nawet 30 standardowych kana³ów B (czyli w sumie 1,92 Mbps).
Po³¹czenie ISDN nawi¹zuje siê zazwyczaj w momencie, gdy jest ono potrzebne s¹
wiêc po³¹czeniami komutowanymi. Aby pos³u¿yæ siê ISDN w po³¹czeniu WAN, na
ka¿dym koñcu korzysta siê z routerów ISDN na ¿¹danie, które wybior¹ numer tego
drugiego routera, gdy dane maj¹ zostaæ wys³ane. Poniewa¿ ISDN ma bardzo krótki
okres inicjowania po³¹czenia, po³¹czenie uzyskuje siê tutaj znacznie szybciej ni¿
w po³¹czeniu telefonicznym i trwa to zazwyczaj krócej ni¿ jedn¹ sekundê.
ISDN jest nadal stosunkowo nowym rozwi¹zaniem, jeli wemiemy pod uwagê
stopieñ jego rozpowszechnienia. Regularnie obserwuje siê zmiany w jego cenach, a s¹
one równie¿ czêsto ró¿ne w ró¿nych czêciach kraju. Zanim podejmiemy wiêc decyzjê
o wyborze ISDN, musimy poznaæ warunki finansowe tej us³ugi oferowane przez
dostawców us³ug telefonicznych. Nastêpnie na podstawie przewidywanego
wykorzystania sieci do transferu danych, powinnimy byæ w stanie oszacowaæ
op³acalnoæ takiego rozwi¹zania.
Typowo instalacja linii ISDN-BRI, przy za³o¿eniu, ¿e nie s¹ konieczne zmiany
w okablowaniu, kosztuje oko³o 250 dolarów. Niektóre firmy telekomunikacyjne mog¹
zrezygnowaæ z op³aty instalacyjnej, kiedy podpiszemy z nimi umowê na liniê ISDN na
rok lub dwa.
&$
SIECI KOMPUTEROWE - KURS PODSTAWOWY
UWAGA: Decyduj¹c siê na ISDN, musisz wzi¹æ pod uwagê, ¿e mo¿e min¹æ sporo czasu
zanim faktycznie linia ta zostanie zainstalowana. Dobrym rozwi¹zaniem bêdzie za¿¹danie
od dostawcy tej us³ugi dok³adnej, pisemnej informacji o dacie ukoñczenia instalacji. Musisz
byæ te¿ przygotowany na sytuacjê, ¿e firma nie dotrzyma tego pierwotnego terminu.
Op³ata miesiêczna za korzystanie z ISDN jest podobna do op³aty za po³¹czenia
telefoniczne, tak samo jest w przypadku po³¹czeñ zamiejscowych. Nale¿y jednak
pamiêtaæ, ¿e korzystanie z dwóch kana³ów B jest równowa¿ne wykonywaniu dwóch
osobnych rozmów telefonicznych, i tym samym koszt równy jest podwójnej op³acie za
rozmowê.
DSL
Coraz szerzej dostêpna jest wzglêdnie nowa metoda dokonywania po³¹czeñ nazwana
DSL (ang. Digital Subscriber Line). Istnieje kilka ró¿nych odmian DSL, i nazwa ka¿dej
rozpoczyna siê od innych inicja³ów, z którego to powodu DSL nazywa siê czêsto xDSL.
Dostêpne s¹ nastêpuj¹ce odmiany:
ADSL Asymetryczny DSL (ang. Asymmetric DSL) pozwala na odbiór do 8
Mpbs i wys³anie 1 Mbps danych. Wielu dostawców us³ug internetowych
oferuje tylko do 1,5 Mbps odbieranych (nazywanych równie¿ downstream)
i 256 Kbps wysy³anych (nazywanych upstream) danych, jednak na prêdkoæ
znacz¹cy wp³yw mo¿e mieæ tak¿e odleg³oæ od centrali. Przy d³u¿szych
odcinkach prêdkoæ mo¿e byæ znacznie mniejsza (jednak ASDL bêdzie
zawsze szybsze od modemowego po³¹czenia telefonicznego).
HDSL Szybki DSL (ang. High-speed DSL) gwarantuje po³¹czenie dwóch
lokalizacji z prêdkoci¹ pomiêdzy 768 Kbps a 2,048 Mpbs.
RADSL DSL z Adaptacj¹ Prêdkoci (ang. Rate Adaptive DSL) gwarantuje
po³¹czenie z prêdkoci¹ pomiêdzy 600 Kbps a 12 Mbps dla danych
odbieranych oraz pomiêdzy 128 Kbps a 1 Mbps dla danych wysy³anych.
SDLS Symetryczny DSL (ang. Symmetric DSL) gwarantuje dwustronne
po³¹czenie z prêdkoci¹ pomiêdzy 160 Kbps a 2,048 Mbps.
VDSL Bardzo Szybki DSL (ang. Very-high-speed DSL) gwarantuje do 51
Mbps dla danych odbieranych i do 2 Mbps dla danych wysy³anych.
Poni¿ej przedstawione zostan¹ zasady dzia³ania xDSL i opisane okolicznoci,
w których mo¿na zastosowaæ jego najwy¿sze przepustowoci. Najwiêkszy nacisk
po³o¿ony zostanie na ASLD, poniewa¿ jest to wariant najbardziej powszechny i najtañszy.
Jednak dla po³¹czeñ WAN lepszym wyborem okazaæ siê mo¿e SDSL, zw³aszcza gdy
potrzeby transferu danych s¹ takie same w obu kierunkach.
&%
Rozdzia³ 6: Po³¹czenia WAN
Jak dzia³a xDSL
Miedziana skrêtka u¿ywana w dostêpie telefonicznym jest w stanie przesy³aæ sygna³y
z czêstotliwoci¹ do 1 MHz, ale po³¹czenie telefoniczne wykorzystuje z ca³ego zakresu
jedynie 8 KHz. Powodem tego ograniczenia jest dzia³anie karty w centrali dostawcy
us³ug, która transmituje sygna³ analogowy przesy³any przez skrêtkê do sieci cyfrowej
dostawcy. Ten interfejs zezwala jedynie na czêstotliwoæ 4 KHz sygna³ów w ka¿dym
z kierunków, nawet jeli kabel móg³by je przes³aæ w wiêkszej czêstotliwoci.
xDSL dzia³a przez otwarcie ca³ej maksymalnej czêstotliwoci 1 MHz poprzez
korzystanie z nowych kart rozszerzeñ xDSL, które dostawca us³ug mo¿e zainstalowaæ
w centrali telefonicznej. W przypadku linii ³¹cz¹cych siê z tymi kartami, nowy zakres
czêstotliwoci jest w stanie przes³aæ du¿o wiêcej danych ni¿ gdyby te karty nie by³y
zainstalowane, ograniczaæ je jednak mo¿e odleg³oæ miêdzy sprzêtem komputerowym a
prze³¹cznikiem centrali. Wiêkszoæ wersji xDSL dzia³a optymalnie do prawie 4 km
odleg³oci. W szczególnoci przesy³anie danych z prêdkoci¹ 8 Mbps do abonenta i 1
Mbps od abonenta przez ADSL jest mo¿liwe wy³¹cznie do takiej odleg³oci, a d³u¿sze
dystanse mog¹ zostaæ równie¿ pokonane, ale ju¿ nie przy takich prêdkociach.
Przyk³adowo, po³¹czenie ADSL poprowadzone na odleg³oæ prawie 6 km czyli dystans,
jaki dzieli 95%
1
miejsc instalacji telefonu od centrali ogranicza skutecznoæ swojego
dzia³ania w najlepszym przypadku do 1,5 Mbps, gdy odbiera dane. W Stanach
Zjednoczonych Ameryki tylko 50% telefonów znajduje siê w odleg³oci nie przekraczaj¹cej
4 km. Pozytywne prognozy g³osz¹, ¿e nowe rozwi¹zania powinny pozwoliæ na ominiêcie
tych ograniczeñ stawianych przez odleg³oci. Pomys³y te s¹ w fazie rozwoju
i prawdopodobnie bêd¹ dostêpne dopiero w koñcu roku 2001, jeli nie w roku 2002.
ADSL
Jak ju¿ zosta³o powiedziane, ADSL mo¿e przesy³aæ do 8 Mbps w kierunku do abonenta
i do 1 Mbps od abonenta. Dodatkowo, do tych dwóch kana³ów dla danych, ADSL
udostêpnia równie¿ jeden kana³ o prêdkoci 8 KHz przeznaczony na liniê telefoniczn¹,
który mo¿e wspó³istnieæ z kana³ami dla danych.
Rozmaite zastosowania ADSL ró¿ni¹ siê miêdzy sob¹ prêdkoci¹ transferu. Niektóre
wolniejsze warianty funkcjonuj¹ tylko z prêdkoci¹ 1,5 Mpbs od i 256 Kbps do abonenta,
a w jeszcze innych mo¿e nawet spaæ do odpowiednio 384 Kbps i 64 Kbps.
xDSL, a zw³aszcza ADSL, cieszy siê du¿ym zainteresowaniem. Koszt przes³ania
jednego megabajta danych jest zdecydowanie ni¿szy ni¿ w przypadku linii
telefonicznych, a nawet czêsto ni¿szy równie¿ od ISDN. Jednak nawet przy takim
zainteresowaniu, potrwa to jeszcze kilka lat zanim xDSL bêdzie powszechnie dostêpne.
W chwili obecnej coraz wiêcej firm telekomunikacyjnych wci¹ga go do swojej oferty, ale
nadal nie s¹ one zbyt liczne.
Nikt nie jest w stanie przewidzieæ jak szybko przyjmie siê xDSL. G³ównym
ograniczeniem s¹ zmiany, jakie firmy telekomunikacyjne bêd¹ musia³y wprowadziæ do
swoich centrali, a koszty ich s¹ znaczne. Jedna karta rozszerzeñ (a wymagana jest jedna
karta na jedno z³¹cze) kosztuje szacunkowo przynajmniej 1 tys. dolarów. Firmy bêd¹
1
Dane dotycz¹ Stanów Zjednoczonych Ameryki (przyp. t³um.)
&&
SIECI KOMPUTEROWE - KURS PODSTAWOWY
musia³y prawdopodobnie unowoczeniæ wszystkie centrale telefoniczne, co z kolei bêdzie
kosztowaæ oko³o 250 do 500 tys. dolarów. I chocia¿ firmy telekomunikacyjne mog¹ mieæ
nadziejê na szybkie odzyskanie tych kosztów, to jednak zmiany te bêd¹ wymagaæ du¿ych
nak³adów finansowych na pocz¹tku.
Cynicy zwracaj¹ uwagê, ¿e ISDN istnieje na rynku od ponad 12 lat, a sta³ siê
powszechnie dostêpny dopiero teraz. Czy xDSL bêdzie musia³ podzieliæ jego los? Wyrok
nie jest jeszcze przes¹dzony, jednak teraz, na pocz¹tku 2001 roku, wydaje siê, ¿e xDSL
ma szansê na szybkie i pe³ne sukcesu zaistnienie.
Dlaczego Asymetryczny DSL?
Potrzeby dostêpu do danych czêsto s¹ asymetryczne. Innymi s³owy, w obojêtnie
którym momencie, system zazwyczaj chce odbieraæ wiêcej danych ni¿ wysy³aæ,
b¹d odwrotnie. Wiêkszoæ po³¹czeñ zdalnych, zw³aszcza Internetowe, jest
asymetryczna. Nacisk jest najczêciej po³o¿ony na szybsze otrzymywanie ni¿
wysy³anie danych.
Z tego te¿ powodu ADSL towarzyszy najwiêksze zainteresowanie sporód
zastosowañ xDSL, oferuj¹cemu po prostu wiêcej korzyci przy tej samej
przepustowoci. Liczniejsze programy bêd¹ skuteczniej pracowa³y z szybszym
transferem do ni¿ od abonenta.
Niektóre zastosowania xDSL s¹ symetryczne, jak na przyk³ad SDSL czy HDSL,
i s¹ lepiej przystosowane do u¿ytkowania, gdzie wymiana danych jest mniej
wiêcej równa w obu kierunkach, jak to siê dzieje na przyk³ad w dwóch zdalnych
sieciach LAN po³¹czonych ze sob¹.
Po³¹czenia T-1 / T-3 (DS1 / DS3)
Przed ponad 40 laty w laboratoriach amerykañskiej firmy telekomunikacyjnej Bell
rozwiniêto hierarchiê systemów, które mog¹ cyfrowo przenosiæ sygna³y g³osu ludzkiego.
Na najni¿szym jej poziomie znalaz³o siê po³¹czenie nazwane DS0 o przepustowoci 64
Kbps. Po³¹czenie, które ³¹czy w sobie 24 DS0 nosi nazwê DS1 i oddaje do dyspozycji
przepustowoæ 1,544 Mbps, gdy wszystkie kana³y s¹ u¿ywane. Nastêpny wspólny kana³
to DS3, mieszcz¹cy w sobie 672 DS0 i o ³¹cznej przepustowoci 44,736 Mbps. DS1
nazywany jest najczêciej po³¹czeniem T-1, co odnosi siê w³aciwie do systemu z³o¿onego
z regeneratorów, które mog¹ przesy³aæ ruch DS1 przez podwójn¹ skrêtkê. (Zaskakuj¹ce
jest to, ¿e wymogi DS1 ograniczaj¹ siê do podwójnej skrêtki, a nie wiat³owodu czy
czego bardziej egzotycznego. Aby dowiedzieæ siê, ile danych mo¿e przenosiæ zwyk³y
kabel telefoniczny, patrz wczeniejszy podrozdzia³ DSL.)
DS1 jest czêsto u¿ywany jako po³¹czenie cyfrowe w ramach jednej firmy pomiêdzy
PBX a POP (ang. Point of Presence), a tak¿e powszechnie ³¹czy sieci LAN z Internetem.
Z³¹cze DS1 mo¿e przenosiæ równoczenie do 24 rozmów telefonicznych lub do 24
transferów danych. Albo te¿, korzystaj¹c z mutliplexera i DS1, mo¿na uzyskaæ jedno
du¿e po³¹czenie o prêdkoci 1,544 Mbps.
&'
Rozdzia³ 6: Po³¹czenia WAN
Istnieje równie¿ inne popularne rozwi¹zanie, zwane czêciowe T-1, w którym
zainstalowane jest pe³ne DS1, jednak aktywnych jest tylko tyle kana³ów, ile zosta³o
op³aconych. Jest to wygodna metoda, poniewa¿ kupuje siê tylko potrzebn¹
przepustowoæ, a powiêkszenie jej (maksymalnie do DS1) to tylko kwestia jednego telefonu
(i pewnej sumy pieniêdzy!).
UWAGA: Po³¹czenia WAN za pomoc¹ DS0, DS1 i DS3 wykorzystuj¹ technologiê
sygnalizowania frame relay (przekazywania ramek) po stronie firmy telekomunikacyjnej.
Zrozumienie jej istoty nie jest tu najwa¿niejsze, jednak musisz wiedzieæ, ¿e instaluj¹c
z³¹cze czêciowe T-1 od Twojej sieci LAN do Internetu, korzystasz z us³ugi frame relay.
Na ka¿dym koñcu po³¹czenia DS1 znajduj¹ siê dwa kluczowe urz¹dzenia: CSU/
DSU konwertuj¹cy sygna³y DS1 w sygna³y sieciowe oraz router, który kieruje pakietami
danych pomiêdzy DS1 i sieci¹ LAN.
Tryb Transferu Asynchronicznego (ATM)
Tryb Transferu Asynchronicznego (ang. Asynchronous Transfer Mode, ATM) jest bardzo
szybk¹ technologi¹ transmisji danych. ATM jest wielostronn¹, opart¹ na komórkach
technologi¹ sieciow¹, która zbiera dane w jednostki zwane komórkami, a nastêpnie
przesy³a je przez po³¹czenie sieciowe ATM. Mo¿e przesy³aæ zarówno dane, jak i g³os,
a jego prêdkoæ dochodzi nawet do 155-622 Mbps. Zazwyczaj z rozwi¹zania tego
korzystaj¹ wzglêdnie du¿e firmy, które potrzebuj¹ prêdkoci ATM dla swoich po³¹czeñ
WAN, lub firmy, które wysy³aj¹ niezmiernie du¿e iloci danych, jak to jest na przyk³ad
w przypadku transferu danych video.
X.25
Po³¹czenia X.25 dostêpne s¹ ju¿ od d³u¿szego czasu, ale nie s¹ raczej u¿ywane do
po³¹czeñ WAN, z powodu kosztów sta³ych i rozbie¿noci pomiêdzy cen¹ a oferowan¹
przepustowoci¹, która nie jest konkurencyjna w porównaniu z innymi rozwi¹zaniami.
Niektóre starsze sieci mog¹ mieæ zainstalowane z³¹cza X.25, zw³aszcza w Europie. X.25
jest komutowanym po³¹czeniem WAN, w którym dane przechodz¹ przez chmurê X.25,
dzia³aj¹c¹ podobnie do Internetu, ale korzysta z prywatnej/publicznej sieci X.25.
Po³¹czenia te s¹ zazwyczaj wzglêdnie wolne (56 Kbps), choæ niekiedy mog¹ byæ szybsze.
Technologia ta zosta³a zaprojektowana i rozwiniêta przez amerykañskie si³y wojskowe
w celu u¿ycia jej do transmisji g³osu w celach wojskowych na wypadek takich
okolicznoci jak nawet wybuch nuklearny. Jak siê mo¿na z tego domyliæ, X.25 jest
niezwykle niezawodnym, bezpiecznym protoko³em do transmisji danych. Wszystkie
ramki (podobne do pakietów) przesy³ane t¹ drog¹ s¹ dok³adnie sprawdzane od pocz¹tku
do koñca po³¹czenia.
'
SIECI KOMPUTEROWE - KURS PODSTAWOWY
PODSUMOWANIE ROZDZIA£U
Rozdzia³ ten przedstawi³ pojêcia i technologie zwi¹zane z po³¹czeniami sieci WAN,
w tym ró¿ne typy po³¹czeñ i z³¹czy, jak równie¿ specyfikacje poszczególnych typów
technologii WAN. Chocia¿ zakres wyboru mo¿e wywo³aæ dezorientacjê, jego dokonanie
oka¿e siê ³atwiejsze, gdy problem roz³o¿ymy na mniejsze elementy. Przede wszystkim
nale¿y ostro¿nie i dok³adnie zidentyfikowaæ nasze potrzeby wzglêdem sieci WAN,
a nastêpnie przeanalizowaæ je w porozumieniu z dostawcami us³ug sieciowych,
porównuj¹c nasze potrzeby z ich ofertami.
Kolejny rozdzia³ przechodzi do zagadnienia protoko³ów sieciowych, takich jak TCP/
IP i IPX/SPX. Dowiemy siê tam, jak owe protoko³y dzia³aj¹, jak s¹ konstruowane ich
pakiety i jaka jest g³ówna charakterystyka ka¿dego typu protoko³ów. Przedstawione
zostan¹ równie¿ inne powszechne protoko³y, zw³aszcza te zwi¹zane z TCP/IP, takie
jak SMTP, HTTP i WINS.