Rozdzia 2
System Windows XP – administracja kontami u ytkowników

Pracownia systemów komputerowych – Piotr Cymerman

23

2.3 Administracja kontami u ytkowników

wiczenia zawarte w tym rozdziale pozwol przygotowa oddzielne rodowisko pracy

dla ka dego u ytkownika komputera.

Windows XP

, w porównaniu do systemów

Windows 9x

, znacznie poprawia

bezpiecze stwo oraz zwi ksza mo liwo ci konfiguracji uprawnie poszczególnych

ytkowników. Natomiast niewielkie zmiany zauwa u ytkownicy systemu

Windows 2000

,

poniewa

Windows XP

przej rozwi zania zastosowane w tym w

nie systemie

operacyjnym.

Windows XP

rozró nia trzy rodzaje kont u ytkowników.

Administrator

z pe nymi uprawnieniami do wszystkich elementów systemu mo e m.in. tworzy konta dla
innych u ytkowników oraz zarz dza ich ustawieniami. Dwa pozosta e rodzaje —

Konto

z ograniczeniami

i

Go

— to konta z ograniczonymi prawami dost pu, np. mo liwo ci

operowania jedynie na w asnych plikach oraz uruchamiania wy cznie niektórych aplikacji.

Nowo ci jest funkcja

Prze cz

ytkownika

, pozwalaj ca na szybkie prze czanie

pomi dzy kontami u ytkowników z zachowaniem wszystkich pracuj cych aplikacji. Dzi ki
temu mechanizmowi aplikacje uruchomione przez jednego u ytkownika mog pracowa
w trakcie, gdy do komputera zalogowa si kto inny.

2.3.1 Tworzenie, modyfikacja i usuwanie kont u ytkowników

Po zainstalowaniu w systemie automatycznie tworzone zostaj konta:

Administrator

(osoba zarz dzaj ca ca ym systemem i posiadaj ca maksymalne uprawnienia),

Go

(konto

jest pocz tkowo zablokowane) i konto osoby przeprowadzaj cej instalacj (konto to ma takie
same uprawnienia, jak

Administrator

). Aby wykona opisywane wiczenia nale y zalogowa

si na konto z uprawnieniami administratora.

wiczenie 1. Tworzenie kont u ytkowników

Praca z systemem Windows XP mo liwa jest po zalogowaniu si u ytkownika. Dla

ka dego u ytkownika komputera powinno zosta utworzone jego w asne konto. Aby
utworzy nowe konto u ytkownika

1. Z menu

Start

wybierz opcj

Panel sterowania

.

2. Wybierz kategori

Konta

ytkowników

.

Zostanie wy wietlone okno

Konta

ytkowników

.

3. Wybierz zadanie

Utwórz nowe konto

. Zostanie uruchomiony

Kreator dodawania konta

do systemu

.

4. Wpisz nazw

lama

dla nowo tworzonego konta i naci nij przycisk

Dalej

.

5. Okre l typ konta — do wyboru s dwie opcje:

Administrator

lub

Ograniczone

.

Zaznacz opcje

Ograniczone

.

6. Naci nij przycisk

Utwórz

konto

.

Kreator dodawania nowego konta

zostanie

zamkni ty, a nowe konto utworzone.

wiczenie 2. Zmiana w

ciwo ci konta

Celem wiczenia jest zmodyfikowanie utworzonego w poprzednim wiczeniu konta.

1. Z menu

Start

wybierz opcj

Panel sterowania

.

2. Wybierz kategori

Konta

ytkowników

.

Zostanie wy wietlone okno

Konta

ytkowników

.

3. Wybierz zadanie

Zmie

inne konto

. Zostaniesz poproszony o wybór modyfikowanego

konta.

4. Wybierz utworzone w wiczeniu 1 konto (rys.2.3.1) – jest to konto u ytkownika

lama

).

Rozdzia 2
System Windows XP – administracja kontami u ytkowników

Pracownia systemów komputerowych – Piotr Cymerman

24

5. Wybierz opcj

Zmie

obraz

. Ikon u ytkownika mo na wybra z istniej cych

w systemie 23 ikon lub utworzy j samemu w dowolnym programie graficznym.

6. Po wybraniu ikony naci nij przycisk

Zmie

obraz

. Ikona kontra u ytkownika zostanie

zmieniona.

Rys. 2.3.1 Modyfikacja konta u ytkownika

wiczenie 3. Jak zosta administratorem

Poniewa administratorzy maj nieograniczone mo liwo ci zarz dzania komputerem, konta

ytkowników posiadaj cych takie uprawnienia powinny by chronione has em. Aby nada
ytkownikowi

lama

uprawnienia administratora i zabezpieczy konto has em:

1. Z menu

Start

wybierz opcj

Panel sterowania

.

2. Wybierz kategori

Konta

ytkowników

.

Zostanie wy wietlone okno

Konta

ytkowników

.

3. Wybierz zadanie

Zmie

inne konto

i wybierz konto u ytkownika

lama

.

4. Zaznacz opcj

Zmie

typ konta

. Jako nowy typ konta wybierz opcje

Administrator

komputera

.

5. Naci nij przycisk

Zmie

typ konta

.

6. Nast pnie wybierz opcj

Utwórz has o

. Wpisz nowe has o u ytkownika na

amal

i

potwierd je w polu

Wpisz jeszcze raz nowe has o dla potwierdzenia

.

Wielko liter has a, w przeciwie stwie do wielko ci liter nazwy konta, ma

znaczenie! Na przyk ad „MetaTroN” i „metatron” to dwa ró ne has a.

7. Dodatkowo mo esz okre li wskazówk , która danemu u ytkownikowi (ale tylko

jemu) powinna pomóc przypomnie sobie has o.

Rozdzia 2
System Windows XP – administracja kontami u ytkowników

Pracownia systemów komputerowych – Piotr Cymerman

25

wiczenie 4. Usuwanie kont

Aby usun

z systemu konto u ytkownika

lama

:

1. Z menu

Start

wybierz opcj

Panel sterowania

.

2. Wybierz kategori

Konta

ytkowników

.

Zostanie wy wietlone okno

Konta

ytkowników

.

3. Wybierz zadanie

Zmie

inne konto

i wybierz konto u ytkownika

lama

.

4. Zaznacz opcj

Usu

konto

. Zostanie wy wietlone pytanie, czy zachowa pliki zapisane

w folderze

Moje dokumenty

u ytkownika

lama

.

5. Wybierz opcj

Usu

pliki

, a nast pnie

Usu

konto

.

2.3.2 Zarz dzanie kontami u ytkowników

wiczenie 5. Ukrywanie listy u ytkowników

Domy lnie, podczas uruchamiania systemu wy wietlany jest ekran zawieraj cy list

wszystkich za

onych na komputerze kont. U ytkownik musi jedynie klikn odpowiedni

ikon i w przypadku kont chronionych has em poda prawid owe has o. Aby ukry list
wszystkich u ytkowników komputera:

1. Z menu

Start

wybierz opcj

Panel sterowania

.

2. Wybierz kategori

Konta

ytkowników

.

Zostanie wy wietlone okno

Konta

ytkowników

.

3. Wybierz opcj

Zmie

sposób logowania lub wylogowania

ytkowników

.

4. Spróbuj si dwukrotnie wylogowa i zalogowa :

a) przy odznaczonej opcji

yj ekranu powitalnego

(potwierd naciskaj c przycisk

Zastosuj opcje

)

b) przy zaznaczonych obydwu opcjach w oknie

Wybierz opcje logowania lub

wylogowania

(potwierd naciskaj c przycisk

Zastosuj opcje

)

wiczenie 6. Prze czanie mi dzy kontami

Celem wiczenia jest prze czenie si na konto innego u ytkownika bez zamykania

uruchomionych na w asnym koncie aplikacji.

1. Zaloguj si do systemu na w asne konto (konto z uprawnieniami administratora).
2. W sposób opisany w

wiczeniu 1 utwórz ponownie konto u ytkownika

lama

(u ytkownik z ograniczeniami).

3. Uruchom kilka aplikacji (np. programy

Paint

,

Notatnik

,

Pasjans

i

Kierki

).

4. Je li w wiczeniu 5 odznaczy

opcj

yj ekranu powitalnego

to w menu

Start

nie

dzie opcji

Wyloguj

. Musisz wej ponownie do

Panel

sterowania

|

Konta

ytkowników

|

Zmie

sposób logowania lub wylogowania

ytkowników

i zaznaczy

obydwie opcje, aby mo na by o prze czy u ytkowników.

5. Po zaznaczeniu wy ej wspomnianych opcji z menu

Start

wybierz opcj

Wyloguj

.

Zostanie wy wietlone okno pokazane na rysunku 2.3.2. Wybierz opcj

Prze

cz

ytkownika

.

6. Zaloguj si na koncie u ytkownika

lama

. Zauwa , e inna osoba mo e pracowa ze

swoimi dokumentami i uruchamia w asne aplikacje.

7. Z menu

Start

wybierz opcj

Wyloguj

i wybierz opcj

Wyloguj

.

8. Ponownie zaloguj si na koncie, z którego si prze cza

. Zauwa , e wszystkie

aplikacje pozosta y uruchomione, a dokumenty „czeka y” na Ciebie w takim stanie, w
jaki je zostawi

.

Rozdzia 2
System Windows XP – administracja kontami u ytkowników

Pracownia systemów komputerowych – Piotr Cymerman

26

Rys. 2.3.2. Prze czanie u ytkowników w systemie Windows XP

wiczenie 7. Uruchamianie aplikacji wymagaj cych uprawnie administratora

Celem wiczenie jest uruchomienie aplikacji

Zarz dzanie komputerem

jako inny ni aktualnie

zalogowany do systemu u ytkownik.

1. Je li jeste zalogowany na koncie z uprawnieniami administratora to prze cz si na

ytkownik o ograniczonym dost pie (

lama

).

2. Z menu

Start

wybierz opcj

Wszystkie programy

.

3. Je eli zosta wy wietlony folder

Narz dzia

administracyjne

— wybierz go,

w przeciwnym przypadku:

a.

Naci nij prawym przyciskiem myszy na menu

Start

.

b.

Wybierz opcj

ciwo ci

|

Menu Start

.

c.

Naci nij klawisz

Dostosuj

,

a nast pnie wybierz opcje

Zaawansowane

.

d. Na li cie dost pnych elementów menu

Start

zaznacz, jak to zosta o pokazane

na rysunku 2.3.3

,

Systemowe narz dzia administracyjne

.

e. Naci nij przycisk

OK

.

Zostanie zamkni te okno dostosowywanie

menu Start

.

f. Naci nij przycisk

OK

.

Rozdzia 2
System Windows XP – administracja kontami u ytkowników

Pracownia systemów komputerowych – Piotr Cymerman

27

Rys. 2.3.3 Dodawanie folderu Narz dzia administracyjne do menu Start

4. Uruchom

Start

|

Wszystkie programy

|

Narz dzia administracyjne

|

Zarz dzanie

komputerem

i spróbuj uruchomi

Defragmentator dysków

.

5. Je li si nie uda o to znajd jeszcze raz opcj

Zarz dzanie komputerem

i naci nij

prawy przycisk myszy.

6. Z menu podr cznego wybierz opcj

Uruchom

jako

.

Zostanie wy wietlone okno

pokazane na rys. 2.3.4

7. Wybierz opcj

Nast puj cy

ytkownik

i podaj has o administratora.

8. Naci nij przycisk

OK

.

Pomimo, e aktualnie zalogowany do komputera nie mia

wystarczaj cych uprawnie , aplikacja zostanie uruchomiona i b dzie mo na korzysta
w pe ni ze wszystkich narz dzi w

Zarz dzanie komputerem

.

Rys. 2.3.4 Aby uruchomi program jako Administrator, musimy zna has o administratora systemu

Rozdzia 2
System Windows XP – administracja kontami u ytkowników

Pracownia systemów komputerowych – Piotr Cymerman

28

2.3.3 Prawa u ytkowników systemu

Pomimo tego, e z poziomu okna

Konta

ytkowników

mo na jedynie okre li jeden

z dwóch typów konta, system

Windows XP

umo liwia nadawanie praw do okre lonych

zasobów (jak np. drukarka lub folder) lub wykonywania okre lonych zada (jak np.
instalowanie nowych sterowników lub zmiana czasu systemowego) konkretnym

ytkownikom. Dodatkowo, aby upro ci administracj kontami u ytkowników mo na

czy ich w grupy u ytkowników o tych samych prawach.

wiczenie 8. Tworzenie nowych kont z ograniczeniami

Aby utworzy konta nowych u ytkowników i uniemo liwi im stworzenie has a:

1. Zaloguj si na konto z uprawnieniami administratora.
2. Z menu

Start

wybierz opcj

Wszystkie programy

.

3. Wybierz opcj

Narz dzia administracyjne

|

Zarz dzanie komputerem

.

4. Z menu podr cznego wybierz opcj

Zarz dzanie komputerem

.

Pojawi si konsola

MMC

(ang. Microsoft Menagment Console) s

ca m.in. do zarz dzania kontami

ytkowników lokalnego komputera.

5. Rozwi menu

ytkownicy i grupy lokalne

.

6. Kliknij prawym przyciskiem myszki folder

ytkownicy

.

7. Z menu podr cznego wybierz opcj

Nowy

ytkownik

.

Pojawi si okno pokazane na

rysunku 2.3.5.

8. Wprowad nazw nowego konta u ytkownika i ustaw dodatkowe w

ciwo ci konta

tak, jak zosta o to pokazane na rysunku 5.4

9. Naci nij klawisz

Utwórz

.

Nowy u ytkownik zosta dodany do systemu.

10. Powtórz czynno ci opisane w kroku 7. i 8., tworz c konto u ytkownika

jele

.

11. Naci nij klawisz

Zamknij

.

Okno

Nowy

ytkownik

zostanie zamkni te.

Rysunek 2.3.5 Tworzenie nowego konta i modyfikacja uprawnie

Rozdzia 2
System Windows XP – administracja kontami u ytkowników

Pracownia systemów komputerowych – Piotr Cymerman

29

wiczenie 9. Zwi kszanie uprawnie u ytkowników

Aby doda konta u ytkowników do wbudowanej grupy

ytkownicy zaawansowani

:

1. Z menu

Start

wybierz opcj

Wszystkie programy

.

2. Wybierz opcj

Narz dzia administracyjne

|

Zarz dzanie komputerem

.

3. Rozwi menu

ytkownicy i grupy lokalne

.

4. Kliknij lewym przyciskiem myszki folder

Grupy

.

5. Z listy dost pnych grup wybierz grup

ytkownicy zaawansowani

(u ytkownicy

nale cy do tej grupy maj wi ksze uprawnienia ni u ytkownicy o ograniczonym
dost pie. Mog m.in. udost pni zasoby w sieci lokalnej, instalowa niektóre
programy czy ustawia zegar systemowy).

6. Zostanie wy wietlona okno W

ciwo ci:

ytkownicy zaawansowani

(rys. 2.3.6).

7. Naci nij klawisz

Dodaj

.

Je eli pami tasz nazwy kont u ytkowników utworzonych

w poprzednim wiczeniu, wpisz je, oddzielaj c rednikiem, w polu

Wprowad

nazwy

obiektów do wybrania

, a nast pnie naci nij przycisk

Sprawd

nazwy

.

8. Je eli nie pami tasz dok adnych nazw kont u ytkowników lub system nie móg

znale

której z podanych przez ciebie nazw, wybierz opcj

Zaawansowane

i naci nij przycisk

Znajd

teraz

.

9. Zostanie wy wietlona (jak na rys.2.3.7) lista wszystkich grup i kont u ytkowników.

Dwukrotnie kliknij na nazwie konta tych u ytkowników (

i

jele

), których chcesz

doda do grupy

ytkownicy zaawansowani

.

10. Naci nij klawisz

OK

, aby zamkn okno

ciwo ci:

ytkownicy zaawansowani

.

11. Zamknij okno konsoli

Zarz dzanie komputerem

.

Rysunek 2.3.6 Dodawanie u ytkowników do grupy U ytkownicy zaawansowani

Rozdzia 2
System Windows XP – administracja kontami u ytkowników

Pracownia systemów komputerowych – Piotr Cymerman

30

Rysunek 2.3.7. Wy wietlona lista wszystkich grup i u ytkowników

wiczenie 10. Zmiana uprawnie — uniemo liwienie wy czenia komputera

Ka da z wbudowanych grup posiada uprawnienia do wykonywania pewnych zada
(uprawnienia systemowe). Aby uniemo liwi u ytkownikom o ograniczonym dost pie
(nale cym do grupy

ytkownicy

) wy czanie komputera:

1. Z menu

Start

wybierz opcj

Wszystkie programy

.

2. Wybierz opcj

Narz dzia administracyjne

|

Zasady

zabezpiecze

lokalnych

.

Zostanie wy wietlona konsola

MMC

ca do bezpo redniego modyfikowania kont

i lokalnych zasad bezpiecze stwa.

3. Rozwi folder

Zasady lokalne

.

4. Wybierz opcj

Przypisywanie

praw

ytkownika

. Zostanie wy wietlona lista

uprawnie systemowych (rysunek 2.3.8).

5. Wybierz uprawnienie:

Zamykanie systemu

. Pojawi si okno

ciwo ci: Zamykanie

systemu

.

6. Zaznacz grup

ytkownicy

i naci nij przycisk

Usu

. Od tej chwili u ytkownicy

nale cy do tej grupy nie b

mogli zamkn systemu.

7. Zamknij okno konsoli

Zasady zabezpiecze

lokalnych

.

8. Wyloguj si z konta z uprawnieniami administratora i zaloguj na u ytkownika

lama

.

Spróbuj wy czy komputer

Rozdzia 2
System Windows XP – administracja kontami u ytkowników

Pracownia systemów komputerowych – Piotr Cymerman

31

Rysunek 2.3.8 Uprawnienie do zamykania systemu, tak jak inne uprawnienia systemowe, mo e zosta odebrane
pewnym grupom u ytkowników