Wprowadzenie

Wprowadzenie

Połączenia sworzniowe, kołkowe i klinowe należą do tzw. połączeń
kształtowych spoczynkowych. Ogólną

cechą

tych połączeń

jest

równoważenie przenoszonych sił siłami spójności łączników wiążących
elementy główne połączenia.

Względne

przemieszczenia

elementów

głównych

w

kierunku

przeważającej siły lub ich względny obrót zgodnie z przenoszonym
momentem obrotowym jest możliwy dopiero po zniszczeniu łączników
połączenia.

Po

Po

ł

ą

ł

ą

czenia ko

czenia ko

ł

ł

kowe

kowe

–

–

rodzaje ko

rodzaje ko

ł

ł

k

k

ó

ó

w

w

W zależności od przeznaczenia, sposobu wykonania połączenia częstości
montażu, demontażu i ich sposobu używa się różnych typów kołków.
Podstawowe wymiary kołków są znormalizowane.

Kołki gładkie (walcowe) powinny być wykonane z materiału o wyższej
wytrzymałości niż części łączone. Kołki normalne wykonuje się ze stali
St6.

Po

Po

ł

ą

ł

ą

czenia ko

czenia ko

ł

ł

kowe

kowe

–

–

rodzaje ko

rodzaje ko

ł

ł

k

k

ó

ó

w

w

Kołek stożkowy działa środkująco i nadaje się do połączeń
często rozłączanych. Droga luzowania krótka, zużycie małe.
Otwór na kołek stożkowy powinien być rozwiercony po
złożeniu łączonych części.. Wykonanie złącza jest drogie.

Po

Po

ł

ą

ł

ą

czenia ko

czenia ko

ł

ł

kowe

kowe

–

–

rodzaje ko

rodzaje ko

ł

ł

k

k

ó

ó

w

w

Kołek stożkowy z gwintem stosowany jest w ślepych otworach,
ponieważ daje się wyjąć z otworu poprzez wkręcanie nakrętki
na gwint.

Po

Po

ł

ą

ł

ą

czenia ko

czenia ko

ł

ł

kowe

kowe

–

–

rodzaje ko

rodzaje ko

ł

ł

k

k

ó

ó

w

w

Kołek cylindryczny wymaga pasowania ruchowego, a to z kolei wysokiej
klasy dokładności otworu np.. H7/m6. Droga luzowania kołka jest
długa, zużycie duże. Nie nadaje się do wielokrotnego demontażu,
ponieważ zacisk spada. Wykonanie połączenia jest kosztowne.
Kołek sprężynujący rurowy wykonany ze stali sprężynowej nie wymaga
rozwierconego otworu. Używany bywa również w połączeniach
śrubowych jako tuleja odciążająca śrubę od ścinania.

Po

Po

ł

ą

ł

ą

czenia ko

czenia ko

ł

ł

kowe

kowe

–

–

rodzaje ko

rodzaje ko

ł

ł

k

k

ó

ó

w

w

Kołek z karbami na całej długości

Kołek z karbami zbieżnymi na całej długości

Po

Po

ł

ą

ł

ą

czenia ko

czenia ko

ł

ł

kowe

kowe

–

–

rodzaje ko

rodzaje ko

ł

ł

k

k

ó

ó

w

w

Przykłady zastosowań ustalających kołków walcowych

Po

Po

ł

ą

ł

ą

czenia ko

czenia ko

ł

ł

kowe

kowe

–

–

rodzaje ko

rodzaje ko

ł

ł

k

k

ó

ó

w

w

Przykłady zastosowań kołków stożkowych

Po

Po

ł

ą

ł

ą

czenia sworzniowe

czenia sworzniowe

–

–

rodzaje sworzni

rodzaje sworzni

Sworzeń gładki

Sworzeń z małym łbem

Po

Po

ł

ą

ł

ą

czenia sworzniowe

czenia sworzniowe

–

–

rodzaje sworzni

rodzaje sworzni

Sworzeń gwintowany

Po

Po

ł

ą

ł

ą

czenia sworzniowe

czenia sworzniowe

–

–

rodzaje sworzni

rodzaje sworzni

Sworzeń noskowy

Po

Po

ł

ą

ł

ą

czenia sworzniowe

czenia sworzniowe

–

–

przyk

przyk

ł

ł

ady po

ady po

ł

ą

ł

ą

cze

cze

ń

ń

Po

Po

ł

ą

ł

ą

czenia sworzniowe

czenia sworzniowe

–

–

schemat obci

schemat obci

ąż

ąż

enia i

enia i

jego model

jego model

Po

Po

ł

ą

ł

ą

czenia wpustowe

czenia wpustowe

–

–

podstawowe rodzaje

podstawowe rodzaje

Po

Po

ł

ą

ł

ą

czenia wpustowe

czenia wpustowe

–

–

podstawowe rodzaje

podstawowe rodzaje

Po

Po

ł

ą

ł

ą

czenia wpustowe

czenia wpustowe

–

–

podstawowe rodzaje

podstawowe rodzaje

Wpust pryzmatyczny ścięty otworowy

Po

Po

ł

ą

ł

ą

czenia wpustowe

czenia wpustowe

–

–

podstawowe rodzaje

podstawowe rodzaje

Wpust pryzmatyczny zaokrąglony wyciskowy

Po

Po

ł

ą

ł

ą

czenia wpustowe

czenia wpustowe

Wymiary rowków pod wpusty

Po

Po

ł

ą

ł

ą

czenia wpustowe

czenia wpustowe

Wpust czółenkowy

Po

Po

ł

ą

ł

ą

czenia wielowypustowe

czenia wielowypustowe

Po

Po

ł

ą

ł

ą

czenia wielowypustowe

czenia wielowypustowe

-

-

pasowania

pasowania

Po

Po

ł

ą

ł

ą

czenia klinowe poprzeczne

czenia klinowe poprzeczne

Połączenie klinowe poprzeczne

Klin poprzeczny

Po

Po

ł

ą

ł

ą

czenia klinowe wzd

czenia klinowe wzd

ł

ł

u

u

ż

ż

ne

ne

–

–

rodzaje klin

rodzaje klin

ó

ó

w

w

Po

Po

ł

ą

ł

ą

czenia klinowe

czenia klinowe

–

–

klin noskowy

klin noskowy

Po

Po

ł

ą

ł

ą

czenia klinowe

czenia klinowe

Schemat obciążeń elementów połączenia klinowego