1

Ocena równowagi i chodu – test Tinetti

RÓWNOWAGA

Badany siedzi na twardym krze

śle bez poręczy.

Zwraca si

ę uwagę na następujące elementy:

1. Równowaga
podczas siedzenia

- pochyla si

ę lub ześlizguje z

krzesła
- zachowuje równowag

ę,

zabezpieczony

0

1

2. Wstawanie

z miejsca

- niezdolny do wstawania bez
pomocy
- wstaje, ale sam pomaga sobie
r

ękoma

- wstaje bez pomocy r

ąk

0

1

2

3. Próba wstawania
z miejsca

- niezdolny do wstawania bez
pomocy

- wstaje, ale potrzebuje kilku prób

- wstaje po pierwszej próbie

0

1

2

4. Równowaga
bezpo

średnio po

wstaniu z miejsca
(pierwsze 5s)

- stoi niepewnie(zatacza si

ę,

przesuwa stopy, wyra

źnie kołysze

tułowiem)

- stoi pewnie, ale podpiera si

ę,

u

żywając chodzika,

laski lub chwyta inne przedmioty

- stoi pewnie bez

żadnego

podparcia

0

1

2

5. Równowaga podczas
stania

- stoi niepewnie

- stoi pewnie, ale na szerokiej
podstawie (obie pi

ęty

w odległo

ści >10cm od siebie)

lub podpieraj

ąc się

lask

ą, chodzikiem itp.

- stoi ze stopami zł

ączonymi

bez podparcia

0

1

2

6. Próba tr

ącania

(badany stoi ze stopami
jak najbli

żej siebie,

badaj

ący lekko popycha

go, trzykrotnie tr

ącając

dłoni

ą w klatkę

piersiow

ą na wysokości

mostka)

- zaczyna si

ę przewracać

- zatacza si

ę, chwyta

przedmiotów,
ale samodzielnie utrzymuje
pozycj

ę

- stoi pewnie

0

1

2

Próba tr

ącania przy

zamkni

ętych oczach

badanego

- stoi niepewnie

- stoi pewnie

0

1

Obracanie si

ę o 360º

- ruch przerywany

- ruch ci

ągły

- niepewne (zataczanie si

ę,

chwytanie przedmiotów

- pewne

0

1

0

1

Siadanie

- niepewne (

źle ocenia

odległo

ść, opada na krzesło)

- pomaga sobie r

ękami lub

ruch nie jest płynny

- pewny, płynny ruch

0

1

2

RÓWNOWAGA - WYNIK KO

ŃCOWY = x/16 pkt

CHÓD

badany powinien stan

ąć obok badającego;

i

ść wzdłuż korytarza lub przez pokój

-najpierw zwykłym krokiem, a z powrotem krokiem szybkim,

ale w bezpieczny sposób (podpieraj

ąc się laską lub używając

chodzika, je

śli posługuje się nim na co dzień)

10. Zapocz

ątkowanie

chodu (bezpo

średnio

po wydaniu
polecenia,

żeby iść)

Jakiekolwiek niezdecydowanie,
(wahania) lub kilkakrotne próby
ruszenia z miejsca

start bez wahania

0

1

11. Długo

ść i

wysoko

ść kroku:

a)zasi

ęg ruchu

prawej stopy przy
wykroku:

- nie przekracza miejsca stania
lewej stopy

- przekracza poło

żenie lewej stopy

- prawa stopa nie odrywa si

ę

całkowicie od podłogi

- prawa stopa całkowicie unosi si

ę

nad podłog

ą

0

1

0

1

b)zasi

ęg ruchu

lewej stopy przy
wykroku:

- nie przekracza miejsca stania
prawej stopy

- przekracza poło

żenie prawej

stopy

- lewa stopa nie odrywa si

ę

całkowicie od podłogi

- lewa stopa całkowicie unosi si

ę

nad podłog

ę

0

1

0

1

2

12. Symetria kroku

- długo

ść kroku prawej i lewej

stopy nie jest jednakowa

- wydaje si

ę równa

0

1

13. Ci

ągłość chodu

- zatrzymywanie si

ę między

poszczególnymi krokami lub
inny brak ci

ągłości chodu

- chód wydaje si

ę ciągły

0

1

14.

Ścieżka chodu

(ocenia

ć w stosunku do

płytek podłogowych
długo

ści 30cm;

odnotowa

ć odchylenie

rz

ędu 30cm na odcinku

ok.3m wytyczonego
toru)

- wyra

źne odchylenie od toru

- niewielkie lub

średniego

stopnia odchylenie, lub pacjent
korzysta z przyrz

ądów

pomocniczych (laska itp.)

- prosta

ścieżka bez korzystania

z pomocy

0

1

2

15. Tułów

- wyra

źne kołysanie lub pacjent korzysta

z przyrz

ądów pomocniczych (laska itp.)

- nie ma kołysania, ale pacjent podczas
chodzenia zgina kolana, plecy lub
rozkłada ramiona

- pacjent nie kołysze tułowiem, nie zgina
kolan, nie anga

żuje kończyn górnych ani

nie korzysta z przyrz

ądów pomocniczych

0

1

2

16. Pozycja
podczas
chodzenia

- pi

ęty rozstawione

- pi

ęty prawie stykają się podczas

chodzenia

0

1

CHÓD - WYNIK KO

ŃCOWY: y/12

Ł

ĄCZNA LICZBA PUNKTÓW: z/28

Test Tinetti - interpretacja

< 25 pkt => istnienie problemu

< 19 pkt => ryzyko upadków zwiększone 5 x

Uproszczony test Tinetti

1.

Przejście z siedzenia do stania

2.

5-sekundowe unieruchomienie

3.

Przejście 3 metrów

4.

Obrót o 180

o

5.

Przejście ze stania do siedzenia

Ocena samodzielności i sprawności wykonania
zadań oraz wystąpienia zaburzeń równowagi
w skali 0-2

Ocena sprawności i wydolności fizycznej

u osoby w podeszłym wieku

1.

Próba marszowa (test marszu 6 [12]–minutowego)

2.

Test Fullerton

3.

Tor przeszkód

4.

Próba Tinetti

5.

Test Pileta-Swine’a

6.

Elektrokardiograficzna próba wysiłkowa

a)

na bieżni ruchomej

b)

na cykloergometrze

c)

na ergometrze ręcznym

Test Fullerton

Został opracowany jako metoda oceny stanu
funkcjonalnego samodzielnie egzystujących osób
w wieku podeszłym

Ocenia cechy fizjologiczne niezbędne do
samodzielnego funkcjonowania w życiu
codziennym:

wydolno

ść fizyczna

gibko

ść

siła

równowaga dynamiczna

3

Test Fullerton – c.d.

można go przeprowadzić w pomieszczeniu
zamkniętym lub na powietrzu

można go przeprowadzić indywidualnie lub w
małych grupach

wstępna ocena lekarska potrzebna wyłącznie, jeśli:

lekarz uprzednio zabronił/ograniczył mo

żliwości

wykonywania

ćwiczeń fizycznych

pacjent zgłasza bóle w klatce piersiowej, zawroty
głowy itp.

pacjent choruje na niewydolno

ść serca

niewyrównane nadci

śnienie tętnicze

Test Fullerton - przygotowanie

poprzedniego dnia unikać dużych wysiłków
fizycznych i nadużycia alkoholu

lekki posiłek 1 godz. przed testem

odzież sportowa

na każdą stację potrzebna jedna osoba nadzorująca
(2 w przypadku oceny siły górnej części tułowia

poprzedzony 10-minutową rozgrzewką i
ć

wiczeniami rozciągającymi

Test Fullerton

– informacje dodatkowe

w czasie wykonywania ćwiczeń pacjent

nie powinien czuć się wyczerpany

przed oceną pacjent powinien każde

ć

wiczenie wykonać 1-2 razy próbnie

Test Fullerton - składowe

1.

Ocena siły górnej połowy ciała

2.

Ocena elastyczności górnej połowy ciała

3.

Ocena siły dolnej połowy ciała

4.

Ocena elastyczności dolnej połowy ciała

5.

Ocena koordynacji ruchowej („próba 8 stóp”)

6.

Próba marszowa

1. Ocena siły górnej połowy ciała

Wyposażenie: krzesło bez poręczy o odpowiedniej

wysokości (ustabilizowane), sztangielki (2 kg
dla kobiet, 3,5 kg dla mężczyzn), stoper

Protokół:
Pacjent siedzi na środku krzesła, dominująca strona ciała

blisko krawędzi, stopy płasko na podłodze.
W dominującej, wyprostowanej w stawie łokciowym
i znajdującej się w pozycji pośredniej ręce trzyma
sztangielkę. Osoba badająca stabilizuje ramię pacjenta.
Na sygnał pacjent wykonuje zgięcie z odwracaniem
w stawie łokciowym, następnie pełen wyprost.

Ocena: liczba powtórzeń w ciągu 30 s

Ocena siły górnej połowy ciała – c.d.

Uzyskiwane wyniki:

percentyl

Kobiety

Mężczyźni

65-69

90-94

65-69

90-94

10

10

6

12

7

50

15

11

18

12

90

21

16

25

17

4

2. Ocena elastyczności górnej połowy ciała

Wyposażenie: miara
Protokół:
Pacjent stoi, usiłuje dotknąć za swoimi plecami

palcami jednej („lepszej”) ręki palców drugiej ręki
(nie wolno zaczepiać palców o palce).

Ocena: odległość (w cm) pomiędzy końcami palców

obu rąk („-” jeśli nie stykają się, „+” jeśli ręce
nakładają się)

Ocena elastyczności górnej

połowy ciała - c.d.

Uzyskiwane wyniki:

percentyl

Kobiety

Mężczyźni

65-69

90-94

65-69

90-94

10

-15 cm

-29 cm

-27 cm

-34 cm

50

-3 cm

-11 cm

-10 cm

-18 cm

90

9 cm

5 cm

5 cm

-3 cm

3. Ocena siły dolnej połowy ciała

Wyposażenie: krzesło bez poręczy o odpowiedniej

wysokości (ustabilizowane), stoper

Protokół:

Pacjent siedzi na środku krzesła, stopy płasko na

podłodze, nadgarstki skrzyżowane na piersiach.

Na sygnał wstaje do pełnego wyprostu w stawie
biodrowym i kolanowym, następnie siada.

Ocena: liczba powstań w ciągu 30 s

Ocena siły dolnej połowy ciała – c.d.

Uzyskiwane wyniki:

percentyl

Kobiety

Mężczyźni

65-69

90-94

65-69

90-94

10

9

2

9

5

50

14

8

15

10

90

18

14

21

15

4. Ocena elastyczności dolnej połowy ciała

Wyposażenie: krzesło bez poręczy o odpowiedniej

wysokości (ustabilizowane), miara

Protokół:
Pacjent siedzi na krawędzi krzesła, jedna noga zgięta

w stawie kolanowym, stopa płasko na podłodze, druga
noga wyprostowana, stopa ugięta w stawie skokowym
do kąta prostego. Ręce jedna na drugiej (dłoń na
grzbiecie). Pacjent wykonuje maksymalny skłon (2 s)
usiłując dotknąć palców stóp.

Ocena: odległość (w cm) pomiędzy końcem 3. palca ręki

a palcami stóp („-” jeśli nie sięga, „+” jeśli przekracza)

Ocena elastyczności dolnej

połowy ciała - c.d.

Uzyskiwane wyniki:

percentyl

Kobiety

Mężczyźni

65-69

90-94

65-69

90-94

10

-8 cm

-18 cm

-15 cm

-23 cm

50

5 cm

-5 cm

0 cm

-9 cm

90

17 cm

9 cm

15 cm

5 cm

5

5. Ocena koordynacji ruchowej

(„próba 8 stóp”)

Wyposażenie: stoper, taśma, krzesło bez poręczy o

odpowiedniej wysokości (ustabilizowane), pachołek
ustawiony w odległości 2,5 m (8 stóp) od krzesła

Protokół:
Pacjent siedzi na krześle, ręce ułożone na udach, stopy na

podłodze, jedna nieco wysunięta. Na sygnał pacjent jak
najszybciej wstaje z krzesła (może odepchnąć się
rękami od własnych ud lub krzesła), obchodzi pachołek
i ponownie siada na krześle.

Ocena: czas od momentu dania sygnału do rozpoczęcia

ć

wiczenia do pełnego siadu na krześle

Ocena koordynacji ruchowej - c.d.

Uzyskiwane wyniki:

percentyl

Kobiety

Mężczyźni

65-69

90-94

65-69

90-94

10

7,1 s

13,5 s

6,5 s

11,8 s

50

5,6 s

9,4 s

5,1 s

8,1 s

90

4,1 s

5,3 s

3,8 s

4,4 s

6. Test marszu 6-minutowego

Cel: ocena wydolności fizycznej

Wyposażenie: pachołki, taśmy lub kreda,

krzesła

Protokół:

Pacjent chodzi po kwadracie o boku 6 metrów

Ocena: dystans (w metrach) pokonany

w ciągu 6 minut

Test marszu 6-minutowego – c.d.

Uzyskiwane wyniki:

percentyl

Kobiety

Mężczyźni

65-69

90-94

65-69

90-94

10

402 m

178 m

457 m

197 m

50

521 m

320 m

576 m

370 m

90

636 m

476 m

700 m

540 m

Test Fullerton - zastosowanie

ocena sprawności fizycznej osób w wieku

podeszłym

przewidywanie, którzy pacjenci są narażeni na

nawracające upadki („próba 8 stóp”; wartość
graniczna 8,5 s)

ocena efektów zabiegu, interwencji leczniczej,

programu rehabilitacyjnego itp.