www.lech-bud.org

Kominek w drewnianym domu

Czy kominka w drewnianym domu należy
się bać?

Nie! Ale tylko wtedy, gdy zostanie właściwie
wykonany, a właściciele będą umiejętnie w
nim palić.

Od kominka zajął się niejeden dom. Dodajmy
-

od kominka niewłaściwie zamontowanego i

użytkowanego. Inaczej fireplace nie byłby tak

oczywistym wyposażeniem domów w Stanach

Zjednoczonych i Kanadzie, mimo że

większość z nich ma konstrukcję drewnianą.

Gdzie jest zatem tajemnica bezpieczeństwa?

Przede wszystkim we właściwym wykonaniu
kominka oraz dobrym, zbudowanym zgodnie

z przepisami kominie. Ale także w poprawnej

eksploatacji, bo i tu, niestety, bardzo często zdarzają się błędy.

Jaki kominek

Do domów drewnianych zdecydowanie najlepsze są

kominki zamknięte

, czyli takie z

wkładem lub kasetą kominkową. Dobrze zbudowany kominek z wkładem gwarantuje pełne

bezpieczeństwo użytkowania: można w nim napalić, zamknąć drzwiczki i spokojnie wyjść z
domu.

Tradycyjne

kominki otwarte

są jak ognisko. Strzelające z ich paleniska iskry mogą łatwo

zaprószyć ogień. Przyczyną pożaru może być również żar z kominka, więc o pozostawieniu

otwartego kominka "bez dozoru" raczej nie powinno być mowy.

Bezpieczna obudowa

Co gwarantuje bezpieczną eksploatację kominków zamkniętych?

Po pierwsze

-

właściwie

wykonana obudowa. A to dlatego, że wkład bądź kaseta kominkowa nagrzewają się nawet do

400°C, a więc nigdzie nie mogą stykać się bezpośrednio z elementami palnymi, bo bardzo

łatwo mogłyby spowodować pożar. Najbezpieczniej obudowy kominków wykonywać z

materiałów niepalnych, takich jak cegła, kamień czy kafle ceramiczne. Można stosować

również do zabudowy specjalny rodzaj płyt g-k o zwiększonej odporności ogniowej bądź
drewno. Ale uwaga! -

wszystkie elementy wewnątrz obudowy muszą mieć odpowiednią

izolację termiczną () - najlepiej z wełny mineralnej do zastosowań kominkowych z warstwą

folii aluminiowej chroniącą zarówno samą obudowę, jak i przylegające do kominka ściany

przed nadmiernym nagrzewaniem. Wełna ta znosi bez problemu temperaturę powyżej 250oC.
Zastosowane w obudowie elementy drewniane naj

lepiej osłonić podwójną warstwą takiej

izolacji.

Po drugie

-

obudowa kominka powinna być chroniona przed przegrzaniem, dlatego trzeba

zapewnić sprawne odprowadzanie z niej ciepła. W tym celu wkład musi być zamontowany w

taki sposób, aby zapewniony był dopływ powietrza do obudowy od dołu, a w górnej części

okapu muszą być wycięte otwory (a w nich zamontowane kratki z materiałów niepalnych:

mosiądzu, stali czy aluminium), przez które część wydzielanego ciepłego powietrza dostaje

się do pomieszczenia, w którym stoi kominek ().

Między ścianą a kominkiem

Jeśli kominek ma stanąć przy ścianie z materiałów palnych, trzeba między nimi postawić

ściankę ochronną

-

murowaną lub z płyt g-k o podwyższonej odporności ogniowej,

wyłożoną od strony kominka izolacją ze specjalnej wełny mineralnej pokrytej folią

aluminiową. Izolację układa się tak, aby folia była od strony wkładu (w1). Zaleca się, by na

całej wysokości paleniska izolacja miała podwójną grubość.

Należy też zwrócić uwagę na to, by przestrzeń między ścianą palną a ścianką ochronną była

dobrze wentylowana, a więc powietrze musi mieć do niej dostęp od dołu i od góry. Najłatwiej

to zapewnić, wycinając otwór w dolnej oraz w górnej części dostawionej ścianki - pod

wkładem kominkowym i pod sufitem. Innym rozwiązaniem jest wykonanie małych otworów

z zamontowanymi w nich kratkami poza obudową kominka, ale według tej samej zasady:

jedna kratka przy podłodze, druga pod sufitem.

Uwaga! Dodatkowa ścianka ochronna nie jest konieczna, jeśli zamiast kominka wybierzemy
wolno stoj

ący piec zwany kozą - za ochronę wystarczy wtedy przykręcony do ściany palnej

metalowy ekran. Należy jednak zachować bezpieczną odległość urządzenia od takiej ściany -

zgodnie z zaleceniem producenta, który też określa zawsze minimalne wymiary ekranu.

Dobry komin

Temperatura dymu z kominka osiąga około 500°C, a w razie zapalenia się sadzy może nawet

przekroczyć 1000°C. Dlatego do kominka potrzebny jest bardzo dobry komin:

•

odporny na wysoką temperaturę, to znaczy zbudowany z trwałych i niepalnych materiałów:

z elementów ceramicznych albo dwupłaszczowych rur z izolacją termiczną;

•

szczelny, zatem wszystkie elementy komina muszą być ze sobą dokładnie połączone, a rura

znajdująca się w czopuchu, łącząca kominek z kominem, musi być podłączona tak, by mogła

swobodnie zmieniać długość pod wpływem zmian temperatury;

•

prowadzony pionowo na całej swojej długości, co jest gwarancją dobrego ciągu

(dopuszczalne są co najwyżej dwa odchylenia od pionu, ale nie większe niż o kąt 30o);

•

odpowiednio duży:

- minima

lny przekrój 14×14 cm lub średnica 15 cm, jeśli jest to komin okrągły,

-

minimalna wysokość - 4 m;

•

wyprowadzony na odpowiednią wysokość ponad dach (w2):

-

co najmniej 60 cm powyżej kalenicy, jeśli dach jest płaski (ma kąt nachylenia mniejszy niż

12o) lu

b gdy jest stromy, ale ma pokrycie łatwopalne (np. gont lub strzechę),

- co najmniej 30 cm od powierzchni dachu stromego z pokryciem niepalnym;

•

z zabezpieczonym wylotem -

jeśli dach ma pokrycie palne (gont lub strzecha), bezpiecznie

jest przykryć komin siatką przeciwiskrową;

•

wyposażony w wyczystkę, czyli wykonany w dolnej części komina otwór, który umożliwia

czyszczenie komina;

•

usytuowany w bezpiecznej odległości od elementów palnych, a więc zgodny z normą PN-

EN 1433 "Kominy wymagania ogólne", a

ponadto spełniający dodatkowe warunki w

zależności od materiału, z jakiego komin jest wykonany.

I tak:
-

jeśli jest to komin stalowy, odległość ta musi być zgodna z indywidualnym zaleceniem

dotyczącym konkretnego modelu komina, podawanym jako symbol Cxx. Na przykład "C50"

oznacza, że odległość zewnętrznej powierzchni komina od materiałów palnych powinna

wynosić minimum 50 mm;
-

jeśli to komin murowany bądź wykonany z kształtek ceramicznych, minimalna odległość od

wewnętrznej ścianki komina do elementów palnych to 16 cm (tak podają przepisy francuskie i

większość wykonawców do nich właśnie się stosuje).

Kanały rozprowadzające ciepłe powietrze

Nic nie stoi na przeszkodzie, aby ciepłem z kominka ogrzewać także inne pomieszczenia w

domu drewnianym. W tym celu najlepiej zamontować system dystrybucji gorącego

powietrza, czyli specjalne kanały do jego rozprowadzania.

Do rozprowadzania gorącego powietrza z kominka można stosować wyłącznie kanały z

izolowanych przewodów aluminiowych. Niektórzy fachowcy dla zwiększenia bezpieczeństwa

i wydajności systemu stosują następujące rozwiązania:

•

przewody na poddaszu nieużytkowym dodatkowo izolują wełną mineralną,

w wokół przewodów przechodzących w ścianach palnych wykonują izolowaną zabudowę;

przestrzeń między przewodami a ekranem zapewnia stałą wentylację i odprowadzanie ciepła

(w4),

•

wyloty ciepłego powietrza w pomieszczeniach umieszczają w odległości co najmniej 0,5 m

od elementów palnych (chodzi o odległość, jaką musi pokonać strumień ciepłego powietrza

do elementu palnego, a nie odległość elementów palnych od izolowanego i wentylowanego

przewodu transportującego ciepłe powietrze; w5). Na zakończeniach wylotów znajdujących

się w górnej części pomieszczenia najlepiej umieszczać kratki z żaluzjami skierowanymi w

dół.

Właściwa eksploatacja

Aby kominek nie stał się przyczyną nieszczęścia, trzeba zapewnić jego bezpieczną

eksploatację. Przede wszystkim należy zadbać o to, aby posadzka przed kominkiem, na

długości co najmniej 50 cm, była wykonana z materiałów niepalnych (np. kamienia lub płytek
ceramicznych), tak aby s

trzelające iskry lub rozżarzone kawałki drewna nie spowodowały

pożaru.

Przedmioty wykonane z materiałów łatwopalnych (np. meble, firanki, sprzęt TV) powinny

być oddalone od kominka o ok. 80 cm.

Kto decyduje się na zbudowanie w domu drewnianym kominka otwartego (co stanowczo

odradzamy), powinien pamiętać, aby po rozpaleniu nigdy nie pozostawiać go bez opieki.

W kominku palimy tylko drewnem suchym. Zawilgocone po pierwsze daje znacznie mniej

ciepła ("wędzi się", zamiast palić), po drugie - jest dla kominka niewskazane, ponieważ

podczas jego spalania wydzielają się smołowate frakcje, które osiadają na wewnętrznych

ścianach komina i jeśli nie jest on regularnie czyszczony, grożą zapaleniem.

Uwaga! Według przepisów komin do kominka powinien być czyszczony minimum 4 razy w

roku. Towarzystwa ubezpieczeniowe sprawdzają, czy tak było, gdy dochodzi do pożaru

budynku: mogą więc uchylać się od wypłacenia odszkodowania, jeśli ekspertyzy wykażą, że

pożar był wynikiem zaniedbań w tym względzie.
Kominek potrzebuje powietrza

Kominki zamknięte

-

czyli takie z wkładem lub kasetą - zużywają do wytworzenia 1 kW

mocy grzewczej od 6 do 8 m3 powietrza na godzinę. A zatem kominek o mocy 10 kW może

zużyć w ciągu godziny nawet

80 m3 powietrza. To dużo. Dlatego do kominka trzeba koniecznie doprowadzić specjalny

kanał, którym powietrze do spalania będzie dostarczane bezpośrednio z zewnątrz (najczęściej

ukrywa się go w podłodze lub przeprowadza bezpośrednio przez ścianę zewnętrzną, przy

której stoi kominek). Jeśli tego zabraknie, a w domu są szczelne okna, to podczas palenia w

kominku w pomieszczeniu będzie powstawać silne podciśnienie, które może zasysać do

wnętrza zanieczyszczone powietrze z kanałów wentylacji grawitacyjnej lub powodować

wydostawanie się do pomieszczenia dymu z paleniska.

Komin do kominka

Do kominka najlepsze są kominy gotowe - ceramiczne lub stalowe.

Ich postawienie jest o wiele prostsze niż wymurowanie komina z cegieł.

W kominach ceglanych łatwiej o takie błędy jak niedokładne wypełnienie spoin między

cegłami (częsta przyczyna nieszczelności komina) czy też źle dobrany przekrój komina.

A jeśli kominek zamierzamy podłączyć do komina murowanego?
Wtedy dla bezpiecze

ństwa oraz komfortu użytkowania trzeba w takim kominie zainstalować

wkład stalowy. Będzie on stanowił dodatkowe zabezpieczenie komina przed nadmiernym

nagrzewaniem, a ponadto zapewni jego szczelność.

Ile wazy kominek?

Przeciętny kominek (wkład + obudowa) waży około 500 kg, ale są i takie, których ciężar

przekracza tonę. Dlatego element, na którym ma stanąć kominek (podłoga na gruncie czy też

strop), musi mieć wystarczającą nośność. Jeżeli nie jesteśmy pewni, jak to jest w naszym

domu, warto zapytać o to architekta. Może się bowiem okazać, że aby zbudować kominek,

najpierw trzeba będzie wzmocnić strop lub fundament.

Wkład kominkowy - "serce" każdego kominka zamkniętego
Fot.: EKOKOMINKI-KFD

Obudowę kominka

powinno się od wewnątrz wyłożyć specjalnymi płytami z wełny mineralnej. Zapobiegną one

nadmiernemu nagrzewaniu się obudowy

od rozgrzanego wkładu kominkowego
Fot.: Jerzy Gumowski

Duże kratki

w górnej części obudowy kominka służą do odprowadzania z niej ciepła. Te

mniejsze, umieszczone wyżej, wentylują przestrzeń

pod stropem (tzw. komorę dekompresyjną)

Fot.: GODIN
Drewniana belka lub krokiew "przytulona" do komina

grozi pożarem, zwłaszcza gdy w kominie zapalą się sadze, bo wtedy temperatura

w kominie może przekroczyć nawet 1000°C
Fot.: Wojciech Surdziel

www.krokiew.republika.pl