FEUDALIZM WIECZNIE ŻYWY

Pierwszym krokiem do rozwiązania każdego problemu jest precyzyjne jego opisanie. Czasami
problem został historycznie źle opisany, fałszywe stereotypy przyjęły się powszechnie w
świadomości społecznej i przez to rozwiązanie problemu ciągnie się pokoleniami wzbudzając
coraz to nowe spory. Najgorszym przypadkiem jest, jeśli pewne pojęcia podstawowe, które
służą do opisu problemu zostały źle zdefiniowane – może się wtedy okazać, że posługując się
tymi pojęciami nie da się prawidłowo opisać problemu.

Jednym z podstawowych problemów filozoficzno-politycznych jest określenie, który ustrój społeczno-

gospodarczy jest sprawiedliwy. Spór na ten temat ciągnie się przez wieki, a i współcześnie jest bardzo

żywy i nie widać aby antagoniści w tym sporze dochodzili do jakiś konkluzji, choćby w podstawowych

kwestiach. Twierdzę, że przyczyną tego jest błędne zdefiniowanie podstawowych ustrojów społeczno-

gospodarczych.

Przyjmuje się, że na przestrzeni wieków spotykamy trzy podstawowe ustroje społeczno-gospodarcze:

feudalizm, kapitalizm, socjalizm. Jest to prawidłowy podział, do którego nikt z uczestników sporu nie

zgłasza poważnych zastrzeżeń. Niestety zaistniała powszechna zgoda na nieprawidłowe definiowanie

tych ustrojów, co powoduje w konsekwencji nieprawidłowe ocenianie, jak wiele jest elementów trzech

podstawowych ustrojów w konkretnym ustroju danego państwa. Najpierw przedstawię prawidłowe

definicje, a później uzasadnię dlaczego dotychczasowe definicje są złe.

Definicje podstawowych ustrojów społeczno-gospodarczych

Podstawowym kryterium rozróżniania ustrojów są relacje równości i sprawiedliwości między ludźmi.

1. W kapitalizmie wszyscy ludzie są równi wobec prawa, państwo zaś stoi na straży sprawiedliwości.

2. W feudalizmie klasa bogaczy jest uprzywilejowana. Państwo strzeże niesprawiedliwych przywilejów.

3. W socjalizmie klasa biedaków jest uprzywilejowana. Państwo strzeże niesprawiedliwych przywilejów.

Jedyne zastrzeżenia jakie mogą się pojawić w stosunku do powyższych definicji wynikają z faktu

powszechnego używania przez socjalistów wprowadzającej w błąd terminologii. Zgodnie z nią,

przywilej biednych polegający na tym, że państwo rabuje bogatych na ich rzecz nie jest żadnym-tam

przywilejem, ale słusznym prawem ludzi do równego bogactwa. Oszustwo polega na tym, że ten niby-
nie-przywilej z punktu widzenia prawa naturalnego nie jest wcale słusznym prawem, a ponadto stoi w
jawnej sprzeczności z zasadą równości wobec prawa oraz zasadą sprawiedliwości dotyczącą ochrony

własności.

Dlaczego stare definicje są złe

Zajrzyjmy co np. na temat feudalizmu pisze Encyklopedia Multimedialna PWN’98? Według autorów

encyklopedii feudalizm jest w Europie ustrojem historycznym, który ostatecznie zniknął wraz z

nadaniem chłopom równych praw z innymi obywatelami. Przyjmują, że elementy ustroju feudalnego

1

znikają w danym państwie gdy zaprowadzimy kapitalistyczną wolność gospodarczą i równość ludzi

wobec prawa. Dodatkowo autorzy przyjmują, że ustrój socjalistyczny, jako że wprowadza równość

bogactwa ludzi, nie może zawierać elementów ustroju feudalnego. Są to bardzo szkodliwe fałszywe

stereotypy rozpowszechnione we współczesnym świecie. Jeśli przyjmiemy definicję feudalizmu podaną

przeze mnie to łatwo dochodzimy do wniosku, że feudalizm ma się we współczesnym świecie bardzo

dobrze i wiele jego elementów można znaleźć w krajach, które w obiegowej opinii powszechnie

uważane są za kapitalistyczne, socjalistyczne czy sockapitalistyczne (z mieszanką kapitalizmu i

socjalizmu). Np. typowym elementem feudalizmu w Unii Europejskiej są przywileje dla posiadaczy

ziemskich znane pod nazwą “dopłaty dla rolników”. To rozwiązanie jest wprost zaczerpnięte ze

średniowiecza, gdzie również właściciele ziemscy mieli przywilej łupienia ludzi nie będących

właścicielami ziemi. Nie nazywanie identycznych rozwiązań ustrojowych tą samą nazwą nie znajduje

żadnego uzasadnienia – prowadzi tylko do niepotrzebnego zamieszania i nieporozumień. Widzimy, że

stare definicje się nie sprawdzają, bo wbrew temu co twierdzą autorzy encyklopedii, feudalizm we

współczesnej Europie ma się bardzo dobrze.

Zjawisko, że bogaci mają władzę polityczną i przywileje gospodarcze jest dość często spotykane także

we współczesnym świecie. Nie zostało jednak dotychczas prawidłowo nazwane - ukrywa się je pod

różnymi nie wywołującymi negatywnych odczuć nazwami jak: ochrona producentów, ochrona

krajowego kapitału, ochrona miejsc pracy itd. Dopóki obowiązuje stara, nieprawidłowa definicja

feudalizmu, nie nazywamy tych negatywnych zjawisk po imieniu. Gdy zostaną powszechnie przyjęte

zaproponowane przeze mnie definicje, prawidłowe określenie od razu wszystkim uzmysłowi, że

wszystkie te “ochrony” to zwykły, niesprawiedliwy feudalizm i w żadnej mierze nie zasługują one na

poparcie.

Współcześni feudałowie doskonale sobie zdają sprawę, że gdy zostaną nazwani po imieniu to

natychmiast stracą poparcie społeczne. Dlatego serwują publiczności inne nazwy. Np. akcję

zdobywania feudalnych przywilejów dla polskich fabrykantów cukru i właścicieli ziemskich hodujących

buraki cukrowe nazywają obroną polskich cukrowni i rolnictwa.

Do bałaganu pojęciowego przyczyniają się również socjaliści. Widząc, że feudalizm jako

skompromitowany, niesprawiedliwy ustrój nie jest dla socjalistów groźnym wrogiem (w przeciwieństwie

do sprawiedliwego z definicji kapitalizmu) ustroje jakie panują w krajach feudalno-kapitalistycznych

(mieszanych) nazywają: kapitalizmem monopolistycznym, kapitalizmem politycznym, kapitalizmem

bananowym. Powoduje to zamęt w głowach publiczności, która zaczyna podejrzewać, że kapitalizm nie

zawsze jest sprawiedliwy, ale występuje w kilku wersjach: sprawiedliwej i niesprawiedliwych.

Krwiożerczy feudalizm i krwiożerczy socjalizm

Największą perfidią w oszukiwaniu publiczności co do charakteru poszczególnych ustrojów jest

nazywanie przez socjalistów (przy aprobacie feudałów) rozwiązań feudalnych, które występują w

państwach feudalno-kapitalistycznych “krwiożerczym kapitalizmem”. Tymczasem “krwiożerczy

kapitalizm” nie istnieje, tak jak nie istnieje “żonaty kawaler”. Jeśli bowiem jakaś klasa ludzi „żre krew”

innych ludzi to może być to:

1) feudalizm - jeśli ofiary są biedniejsze od "żrących",

2) socjalizm - jeśli ofiary są bogatsze od "żrących".

W żadnym wypadku nie może to być kapitalizm, w którym z definicji nikt nie ma przywileju „żarcia krwi”

innych ludzi.

2

Mam nadzieję, że podane przeze mnie definicje ustrojów społeczno-gospodarczych przyjmą się

powszechnie i tym samym długi spór, który ustrój jest sprawiedliwy, wreszcie zakończy się

jednoznacznym wnioskiem: sprawiedliwy jest jedynie kapitalizm.

Janusz Baczyński

3