Metaloznawstwo II

z

1

6

1. Utwardzanie wydzieleniowe.

•

Zagadnienia

Przesycanie, starzenie naturalne i sztuczne. Strefy wolne od wydzieleń. Wpływ
temperatury i czasu starzenia na efekt umacniania wydzieleniowego. Zmiany w
strukturze podczas starzenia, etapy starzenia. Zmiany własności fizycznych i
mechanicznych w trakcie starzenia. Wpływ przeróbki plastycznej na zimno na
wydzielenia. Nawrót (recovery).

•

Materiały:

- PA38 (6063) -> pręt Ø 8mm (długość: 6m)
- PA6 (2017) lub PA7 (2024) -> pręt Ø 8mm (długość: 6m)

•

Urządzenia:

- Dwa piece elektryczne
- Miernik temperatury, termopara, suwmiarka

•

Literatura

-

Janusz Gryziecki „Obróbka cieplna materiałów metalicznych”

-

Andrzej Łatkowski, Jan Jarominek „Metaloznawstwo metali nieżelaznych”

z

2

6

2. Modyfikacja siluminów.

•

Zagadnienia

Co to są siluminy? Jaki jest cel modyfikacji, sposoby modyfikacji, modyfikatory. Układ
równowagi Al-Si. Podział siluminów ze względu na zawartość krzemu. Lejność, skurcz
odlewniczy, metody odlewania metali. Wpływ dodatków stopowych na strukturę i
własności siluminów. Zastosowanie odlewniczych stopów Al. Próba udarności.

•

Materiały:

- Stop odlewniczy AK11
- Zaprawa strontowa

•

Urządzenia:

- Piec elektryczny
- Miernik temperatury, termopara, suwmiarka,
- Rękawice, fartuch, maska ochronna

•

Literatura

- Andrzej Łatkowski. Jan Jarominek „Metaloznawstwo metali nieżelaznych”

z

3

6

3. Homogenizacja

Zagadnienia

Cel wyżarzania homogenizującego. Równowagowa i nierównowagowa krystalizacja
stopów o budowie roztworu stałego ciągłego. Równowagowa i nierównowagowa
krystalizacja stopów o budowie roztworu stałego o ograniczonej rozpuszczalności
składnika stopowego.
Zmiany strukturalne w stopach podczas wyżarzania homogenizującego.
Heterogenizacja.
Mikro i makroniejednorodność (mikroniejednorodność dendrytyczna, segregacja
odwrotna, segregacja grawitacyjna).

Materiały:

Brązy cynowe CuSn

Literatura

-

Janusz Gryziecki „Obróbka cieplna materiałów metalicznych”

-

Andrzej Łatkowski, Jan Jarominek „Metaloznawstwo metali nieżelaznych”


z

4

6

4. Obróbka cieplna stali węglowych.

Zagadnienia

Znajomość układu równowagi Fe-C. Charakterystyka przemian fazowych w stałym
stanie skupienia (równowagowe, nierównowagowe). Wykorzystanie układów równowagi
do projektowania procesów obróbki cieplnej. Znajomość pojęć: nagrzewanie,
wygrzewanie, chłodzenie, hartowanie, odpuszczanie, przemiana martenzytyczna,
przemiana alotropowa. Próba udarności sposobem Charpy’ego wg. normy.

Materiały:

- Stal ST45 -> kształtownik (10mm x 10mm x 6m)

Urządzenia:

- Dwa piece elektryczne
- Miernik temperatury, termopara, suwmiarka,
- Młot udarnościowy Charpy’ego.

Literatura

-

Janusz Gryziecki „Obróbka cieplna materiałów metalicznych”

-

PN-EN 10045-1 (Próba udarności sposobem Charpy’ego).

z

5

6

5. Umacnianie roztworowe

z

6

6