Jaką stal nazywamy stalą stopową?
stal, która oprócz żelaza i węgla zawiera inne składniki dodawane w celu uzyskania potrzebnych właściwości. Do najczęściej stosowanych składników stopowych należą: mangan, krzem, nikiel, chrom, wolfram, molibden, wanad i kobalt.
Stale stopowe są zawsze stalami uspokojonymi.
Jaką stal nazywamy stalą węglową?
taką, w której najmniejsza wymagana zawartość poszczególnych pierwiastków nie osiąga wartości określonych w PN-57/H-01000: Mn - 0.8%, Si - 0.4%, Ni -0.3%, Cr - 0.3%, Cu - 0.2%, Al -0.1%. Siarka i fosfor nie powinny przekraczać zawartości określonej w normach (bardzo małej, rzędu 0.03 0.07 %) gdyż powodują kruchość stali.
Na czym polega hartowanie stali?
Szybkie oziębienie stali o strukturze austenitycznej.Celem hartowania jest uzyskanie struktury martenzytycznej, która zapewnia dużą twardość, wytrzymałość i odporność na ścieranie ale przy zmniejszonych cechach plastycznych jak wydłużalność i udarność.
Na czym polega odpuszczanie?
Zabieg stosowany do stali zahartowanych polepszający własności plastyczne.
Jakie cechy stali poprawia a jakie pogarsza hartowanie stali?
Hartowanie poprawia : twardość, wytrzymałość i odporność na ścieranie. Hartowanie pogarsza: wydłużalność i udarność
Na czym polega wyżarzanie?
Charakteryzuje się w miarę powolnym stygnięciem
zupełne - efektem jego jest rozdrobnienie ziaren stali, uzyskanie jednorodności struktury i usunięcie naprężeń własnych,
rekrystalizujące - odbudowa struktury stali zniszczonej przez zgniot (obróbkę plastyczną na zimno),
odprężające - zmniejszenie naprężeń własnych w stali, bez wyraźnej zmiany struktury.
S235JRH - co to jest?
Stal o granicy plastyczności 235 MPa, udarności 27 J, temperaturze próby 20 stopni, na kształtowniki zamknięte
Czym różnią się stale S235JR i S235J0?
Temperaturą próby: S235JR - 20 stopni a S235J0 - 0 stopni
S355K2W - co to jest za stal?
Stal o granicy plastyczności 355 MPa, udarności 40 J, temperaturze próby -20 stopni, odporna na korozję atmosferyczną.
W jakim celu określamy odmiany plastyczności stali.
Odmiany plastyczności to właściwości plastyczne stali sprawdzone na podstawie wyników badań udarności w temperaturze odpowiadającej najwyższej temperaturze eksploatacji konstrukcji.
Wymień grupy kształtowników w zależności od sposobu ich produkcji.
- walcowane na gorąco
- gięte na zimno
- spawane
- odlewane
Czym różnią się blachy uniwersalne od blach grubych?
Blacha gruba jest walcowana w dwóch kierunkach, a uniwersalna w jednym.
Po czym możemy odróżnić dwuteownik IPN od IPE?
IPN - Dwuteowniki zwykłe, a IPE - dwuteowniki równoległościenne
Na jakie elementy najczęściej stosujemy dwuteowniki IPE a na jakie HEB?
IPE - podciągi, belki drugorzędne, HEB - elementy podporowe np. słupy
Jaka jest podstawowa różnica pomiędzy kształtownikami walcowanymi na gorąco, a zimnogiętymi?
Cechą charakterystyczną kształtowników giętych na zimno jest stała grubość wszystkich ścianek oraz występowanie wyokrągleń również zewnętrznych naroży
Jak oznacza się na rysunku kątownik o długości półek 50 i 70mm i grubości 6mm, cięty na długość 145cm.
Do jakiego rodzaju kształtowników zaliczają się blachownice?
Blachownice są najcześciej spawane
Jakie śruby stosujemy w konstrukcjach budowlanych?
Śruby od klasy 4.8 do 10.9
O czym mówi nam klasa śrub?
Klasa śruby określa nam wytrzymałość na rozciąganie oraz granicę plastyczności
Jaką granicę plastyczności posiada materiał śrub klasy 5.6?
300 MPa
Jaką wytrzymałość na rozciąganie posiada materiał śrub klasy 8.8?
800 MPa
Narysuj połączenie śrubowe w II stopniu uproszczenia.
Narysuj połączenie śrubowe w III stopniu uproszczenia.
Podaj technologię wykonania połączenia śrubowego kategorii A,
Połączenie zakładkowe - kierunek działania siły jest prostopadły do osi łączników. Siła przenoszona jest przez ścinanie trzpienia i jego docisk do ścianki otworu. W celu łatwego włożenia śruby do otworu średnica otworu większa od średnicy śruby. Otwory mogą być przebijane lub wiercone. Przy przebijaniu następuje umocnienie i zmniejszenie ciągliwości materiału wzdłuż ścianki otworu dlatego może być stosowane może być tylko grubości blach g25 mm. Nakrętki winny być zakładane tak, aby oznakowanie klasy było widoczne. Podkładki klinowe należy stosować, gdy powierzchnia części łączonych jest odchylona więcej niż 3 od płaszczyzny prostopadłej do osi śruby. Dokręcanie śrub: części łączone powinny być dociągnięte aż do dobrego przylegania. Dopuszcza się pozostawienie szczelin do 2 mm, jeśli docisk części nie jest wymagany w projekcie. Śruby powinny być dokręcane do „pierwszego oporu” sukcesywnie od każdego złącza wielośrubowego. Za „pierwszy opór” należy uważać dokręcenie siłą jednej ręki zwykłym kluczem.
Wymień rodzaje zniszczenia połączeń kategorii A,
Podaj technologię wykonania połączenia śrubowego kategorii C,
Połączenie zakładkowe - kierunek działania siły jest prostopadły do osi łączników. Siła przenoszona jest przez tarcie pomiędzy elementami łączonymi. Potrzebne tarcie uzyskuje się przez sprężenie (b. mocne zakręcenie) śrub wysokiej wytrzymałości. Powierzchnie przylegania są odpowiednio przygotowywane. Średnica otworów, technika ich wykonywania i sposób zakładania nakrętek - jak dla połączeń zwykłych. Podkładki dokładne należy zakładać stroną sfazowaną od strony łba i nakrętki. Dokręcanie śrub: dokręcenie śrub powinno zapewnić odpowiednią wartość siły sprężenia, którą określa wzór:
, gdzie
- pole powierzchni czynnego przekroju czynnego śruby. Wielkość siły sprężenia powinna być podana w projekcie. Przy zakręcaniu należy gwint i podkładkę pod częścią dokręcaną smarować pastą molibdenową lub smarem grafitowym. Dokręcenie śrub w połączeniach sprężanych należy wykonywać sukcesywnie od środka każdego złącza wielośrubowego, powtarzając całą procedurę aż do uzyskania równomiernego napięcia śrub.
Wymień rodzaje zniszczenia połączeń kategorii C,
Co to jest długość zaciskowa śruby?
Długość zaciskowa śruby to odcinek gwintowany.
Wymień metody dokręcania śrub w połączeniach sprężanych?
metoda kontrolowania momentu dokręcenia,
metoda kontrolowania kąta obrotu,
metoda kombinowana z dwóch wcześniejszych,
metoda kontrolowanych wskaźników napięcia,
Na czym polega metoda kontrolowanego momentu dokręcenia?
moment potrzebny do osiągnięcia w śrubie siły sprężającej powinien być przyjęty wg zaleceń producenta lub określany doświadczalnie. Dla śrub nieocynkowanych, fabrycznie nowych z gwintem zwykłym walcowanym można stosować momenty dokręcenia odpowiednio do sposobu smarowania
Na czym polega metoda kontrolowanego obrotu nakrętki?
wstępne dokręcenie do „pierwszego oporu”, następnie przekręcenie nakrętki o pewien kąt (120 do 240) zależnie od grubości złącza.
Na czym polega metoda kombinowana dokręcania śrub?
Połączenie metody kontrolowanego obrotu nakrętki i metody kombinowanej dokręcania śruby.
Jak poznać, czy śruba została zniszczona przez siłę rozciągającą czy ścinającą?
Jeśli siła rozciągająca to śruba wydłuża się, jeśli siła ścinająca to śruba zostaje urwana.
Co to jest efekt dźwigni?
W przypadku blach o średniej grubości w stosunku do wytrzymałości śrub na rozciąganie, następuje wzrost siły rozciągającej w śrubie ze względu na częściowe uplastycznienie się blachy czołowej. Dodatkowo, ze względu na nierównomierne naciski, śruba ta jest zginana. Wzrost siły rozciągającej w śrubie powoduje tzw. efekt dźwigni.
Od czego zależy wpływ efektu dźwigni?
Wartości współczynnika efektu dźwigni oblicza się wg wzoru:
- odległość między brzegiem otworu a spoiną lub początkiem zaokrąglenia;
- jak we wzorze (2);
- szerokość współdziałania przypadająca na jedną śrubę;
Jakie rodzaje zniszczenia możemy wyróżnić w połączeniach śrubowych doczołowych?
Połączenia z cienką blachą czołową wg Eurocode 3.
W połączeniach, w których zastosowano blachę czołową o niewielkiej grubości w stosunku do nośności śrub na rozciąganie, nastąpi pełne uplastycznienie blachy czołowej połączenia bez zniszczenia śrub.
Połączenia z blachą czołową o średniej grubości wg Eurocode 3.
W połączeniach, w których zastosowano blachę czołową o grubości nieco większej niż w przykładzie powyżej, nastąpi częściowe uplastycznienie blachy czołowej połączenia z zerwaniem śrub.
Połączenia z grubą blachą czołową wg Eurocode 3.
W połączeniach, w których zastosowano blachę czołową o znacznej grubości., nastąpi zerwanie śrub bez uplastycznienia blachy czołowej.
Wymień rodzaje łączników lekkiej obudowy.
Blachowkręty, wkręty samogwintujące, nity jednostronne, gwoździe Hilti do stali
Podaj technologię wykonania połączenia na nit jednostronny.
Nit najpierw jest wbijany, a potem rozklepywany.
Co to jest spawanie?
Spawanie - proces łączenia materiałów przez nadtopienie krawędzi łączonych elementów w wyniku przesuwania skupionego źródła ciepła, dodanie stopiwa oraz jego krystalizację (zastyganie). Pod względem konstrukcyjnym cechą charakterystyczną konstrukcji spawanych jest łączenie bez potrzeby stosowania elementów dodatkowych i brak otworów na elementy złączne.
Wymień znane metody spawania.
spawanie gazowe
ręczne spawanie łukowe elektrodą otuloną
spawanie łukiem krytym
spawanie łukowe elektrodą topliwą w osłonie gazów ochronnych
spawanie elektrożużlowe
spawanie elektronowe
spawanie plazmowe
spawanie laserowe
Na czym polega metoda spawania łukiem krytym?
metoda, w której topnik otula łuk nie dopuszczając czynników atmosferycznych, pozwala spawać materiał do 15mm bez ukosowania
Czym różnią się metody MIG i MAG?
MIG - Metal Inert Gas (osłona obojętna , głównie argon)
MAG - Metal Active Gas (osłona aktywna chemicznie - CO2)
EB 1.70 - co to jest?
Elektroda z otuliną zasadową typu 1 o minimalnej wytrzymałości 70 kg/mm
Co oznacza symbol E532R11?
Elektroda o wytrzymałości stopiwa na rozciąganie 5, minimalnym wydłużeniu 3, minimalnej udarności w temp. +20 równej 2, z otuliną rutylową, pozycją spawania 1, o biegunowości 1
Wymień pozycje spawania.
podolny, naścienny, pułapowy, pionowy, naboczny (boczny), okapowa, podolna.
Wymień rodzaje złączy spawanych.
doczołowe, zakładkowe, teowe, krzyżowe, przylgowe,
Wymień strefy wpływu ciepła w materiale po procesie spawania.
strefa pełnego przekrystalizowania
strefa częściowego przekrystalizowania
strefa odpuszczenia i rekrystalizacji.
Czym charakteryzuje się strefa odpuszczenia i rekrystalizacji.
Najniższą temperaturą
Czym charakteryzuje się strefa częściowego przekrystalizowania.
Temperatura wyższą niż w strefie odpuszczenia i rekrystalizacji,
Od czego zależy spawalność stali?
Spawalność można określić jako cechę , która w określonych warunkach, przy zastosowaniu odpowiedniej techniki spawania, pozwala na uzyskanie połączeń o żądanej niezawodności.Na pojęcie spawalności konstrukcji składają się właściwości:
- Materiału (skład chemiczny, kategoria wytrzymałości i odmiana plastyczności, anizotropia struktury);
- Procesu technologicznego (materiały dodatkowe, obróbka brzegów, proces cieplny, sposób i warunki spawania);
- Rozwiązania konstrukcyjnego (grubość materiału, rodzaj połączeń, sztywność konstrukcji, temperatura użytkowania).
O czym mówi nam równoważnik węgla?
Najbardziej rozpowszechniony tzw. równoważnik węgla:
Co to są naprężenia spawalnicze?
Naprężenia i odkształcenia spawalnicze - wynik odkształceń plastycznych wywołanych nierównomiernym rozszerzaniem się i kurczeniem metalu pod wpływem ciepła spawania.
Co to są odkształcenia spawalnicze?
Naprężenia i odkształcenia spawalnicze - wynik odkształceń plastycznych wywołanych nierównomiernym rozszerzaniem się i kurczeniem metalu pod wpływem ciepła spawania.
Wymień najczęściej występujące odkształcenia spawalnicze?
skrócenie podłużne i poprzeczne
wygięcie wzdłużne
wygięcie kątowe
wybrzuszenia i zwichrowania
Podaj główne zasady konstruowania połączeń spawanych.
Należy unikać nadmiernego skupienia spoin;
Spoiny powinny być dostępne podczas wytwarzania elementu;
Spoiny powinny być dostępne podczas eksploatacji;
Należy unikać stosowania spoin w strefie zgniotu;
Należy unikać stosowania spoin w wewnętrznych narożach kształtowników walcowanych na gorąco;
Należy unikać stosowania spoin pachwinowych większej grubości niż jest to uzasadnione obliczeniem;
Wymień wady połączeń spawanych.
Pęknięcia, pustki, wtrącenia stałe, przyklejenia i brak przetopu, niezgodności spawalnicze dotyczące kształtu, inne niezgodności spawa
Wymień nieniszczące metody badań połączeń spawanych,
oględziny zewnętrzne, badania radiograficzne, badania ultradźwiękowe, badania penetracyjne, badania magnetyczno-proszkowe, badania szczelności
Jakie wady spoin można wykryć podczas kontroli wzrokowej?
wady powierzchni i kształtu (niewłaściwe wymiary spoin, podtopienia, nierówności lica, kratery czy wypaczenia);
braki przetopu i wycieki w spoinach czołowych jednostronnych;
pęknięcia w spoinie lub strefie wpływu ciepła - pewność wykrycia takich wad można potwierdzić oględzinami wadliwego odcinka przez lupę lub badaniami penetracyjnymi.
Na czym polegają badania radiograficzne spoin?
Kontrola radiograficzna polega na wykonywaniu radiogramów (obrazów wykonanych na błonie fotograficznej) badanych złączy za pomocą promieni X (Roentgena) lub promieni
, a następnie opisaniu zaobserwowanych na radiogramach wad.Zasada wykrywania wad (nieciągłości) w badanych materiałach polega na zmianie natężenia promieniowania po przejściu przez badany przedmiot, co powoduje zróżnicowanie naświetlenia błony fotograficznej. Po wywołaniu błony wady wykrywa się je oceniając zarejestrowany obraz.
Na czym polegają badania ultradźwiękowe spoin?
Kontrola ultradźwiękowa stanowi bardzo czułą metodę wykrywania wad w metalu przez obserwację przebiegu drgań mechanicznych wielkiej częstotliwości przechodzących przez metal.Falę ultradźwiękową wprowadza się do badanego przedmiotu przez głowicę (sondę) i odpowiedni płyn sprzęgający (wodę, olej). Wszelkie niejednorodności badanego przedmiotu, jak pęknięcia, żużle, pęcherze odbijają część wiązki fal ultradźwiękowych, która po powrocie do głowicy i ponownym przetworzeniu powoduje powstanie impulsu świetlnego na ekranie oscyloskopu (tzw. echo wady). Znając geometrię badanego złącza oraz charakterystykę danej głowicy można na podstawie odległości impulsu echa wady od impulsu wejściowego ustalić położenie wady w rzeczywistości.
Na czym polega metoda penetracyjna badania elementów i spoin?
Badania penetracyjne opierają się na wykorzystaniu zjawiska kapilarności, czyli wnikania cieczy w kapilary. Istotną rolę odgrywa przy tym napięcie powierzchniowe cieczy, zwilżalność materiału oraz szerokość szczelin. Po wniknięciu penetrantu w szczelinę jego nadmiar usuwa się, a część, która jest w szczelinie wywabiana jest na powierzchnię za pomocą wywoływacza.
Opisz próbę badania szczelności sprężonym powietrzem.
Zbiornik lub rurociąg napełnia się powietrzem pod ciśnienie większym od ciśnienia roboczego, jednak nie wywołujących naprężeń przekraczających
granicy plastyczności materiału. Mierząc dokładnie ciśnienie w układzie na początku próby i przy końcu próby (po dość długim czasie, np. 24 h) można z różnicy ciśnień wnioskować o istnieniu nieszczelności. Lokalizację nieszczelności zdradzają bańki mydlane powstające po posmarowaniu spoiny wodą mydlaną.
Do jakiej metody można zaliczyć badanie nafta- kreda?
Do badań szczelności
Opisz podciśnieniową metodę badania szczelności.
Spoinę pokrywa się warstwą wody mydlanej, do odcinka badanego przyciska się zabudowaną z pięciu stron komorę (płyta górna szklana) i wytwarza się w niej podciśnienie. Pierścień gumowy osadzony na krawędziach uszczelnia komorę nad badanym odcinkiem. Przez ew. nieszczelności badanej spoiny powietrze jest zasysane z zewnątrz, co uwidacznia się powstaniem baniek mydlanych.
Co to jest stal?
STAL - stop żelaza z węglem obrabialny plastycznie na zimno i gorąco → do 2 % węgla (C)
Ile procent węgla posiada stal stosowana na konstrukcje budowlane?
Stal stosowana na konstrukcje budowlane zawiera 0.20.3% węgla.
Jakie procesy wyróżniamy podczas produkcji stali?
Masowa produkcja stali polega na dwustopniowym przerobie rud żelaza:
- produkcja surówki w procesie wielkopiecowym,
- utlenianie surówki (świerzenie).
Co to jest surówka?
Surówka - stop żelaza z węglem (>2%), krzemem, manganem, fosforem i siarką będący produktem redukcji rudy w piecu.
Nazwa pochodzi stąd, że jest to półprodukt przewidziany do dalszej przeróbki, czyli surowiec.
Surówka hutnicza przeznaczona do dalszej przeróbki odlewana jest w postaci bloczków zwanych gąskami