Zadanie egzaminacyjne

Zakład produkuje konfekcję lekką bluzki, sukienki, spódnice. Produkcja odbywa się
w wielu pomieszczeniach przystosowanych do potrzeb realizacji procesu technologicznego.
Szycie na maszynach typu stębnówki, stanowiące jeden z etapów produkcji, zlokalizowane
jest w pomieszczeniu opisanym w Załączniku 1. Na każdej zmianie, przy obsłudze
stębnówek zatrudnionych jest 5 szwaczek z wieloletnim stażem zawodowym. Praca odbywa
się w systemie dwuzmianowym. Pracownicy są wyposażeni w podstawowe środki ochrony
indywidualnej i higieny oraz odzież i obuwie robocze. Odpowiednio do liczby
zatrudnionych zapewnione są pomieszczenia higieniczno-sanitarne.

Wykonaj analizę i ocenę stanu bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii na

stanowisku pracy szwaczki. Oceń ryzyko zawodowe na tym stanowisku. Zaproponuj
działania prowadzące do poprawy warunków bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowisku
pracy szwaczki w zależności od wyniku oceny ryzyka.

Opracowanie powinno zawierać:

1.

Tytuł.

2.

Założenia, czyli dane niezbędne do wykonania zadania wynikające z treści zadania.

3.

Wymagania dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii dla stanowiska
szwaczki.

4.

Ocenę stanu bezpieczeństwa. higieny pracy i ergonomii dla stanowiska szwaczki, na
podstawie analizy odpowiedzi zawartych w wypełnionej karcie „Lista pytań
kontrolnych do oceny stanu bhp i ergonomii na stanowisku pracy”, w odniesieniu do
wymagań dla stanowiska szwaczki.

5.

Ocenę ryzyka zawodowego dla stanowiska szwaczki, z wykorzystaniem skali
trójstopniowej, ze wskazaniem istotnych zagrożeń, ich przyczyn i skutków.

6.

Propozycję działań prowadzących do poprawy stanu bezpieczeństwa i higieny pracy
na stanowisku pracy szwaczki w zależności od wyniku oceny ryzyka.

Do wykonania zadania wykorzystaj:

1.

Opis pomieszczenia pracy szwaczek (Załącznik 1).

2.

Charakterystykę techniczną maszyny szwalniczej typu stębnówka (Załącznik 2).

3.

Plan pomieszczenia pracy (Załącznik 3).

4.

Instrukcję BHP obsługi maszyn szyjących (Załącznik 4).

5.

Wyniki pomiarów hałasu, wibracji i zapylenia powietrza (wyciąg) (Załącznik 5).

6.

Wskazówki do oceny ryzyka zawodowego według norm (wybrane fragmenty),
(Załączniki 6, 7 i 8).

7.

Oświetlenie miejsc pracy - wyciąg z normy PN-EN 12464-1: Światło i oświetlenie
(Załącznik 9); oraz zamieszczone w zeszycie KARTA PRACY
EGZAMINACYJNEJ:

8.

„Listę pytań kontrolnych do oceny stanu bhp i ergonomii na stanowisku pracy”.

9.

„Kartę oceny ryzyka zawodowego”.

Strona 1 z 13

Załącznik 1

Opis pomieszczenia pracy szwaczek

Stanowiska pracy szwaczek znajdują się w pomieszczeniu o wymiarach 14m × 8,5m
i wysokości 3,5 m, zlokalizowanym na parterze budynku przemysłowego. Stanowiska
wyposażone są w maszyny typu stębnówka o charakterystyce określonej w Załączniku 2.
Plan pomieszczenia i rozmieszczenia maszyn przedstawiono na rysunku stanowiącym
Załącznik 3. Pomieszczenie wyposażone jest w trzy okna o wymiarach 3m × 2,4m każde
oraz jednoskrzydłowe drzwi uchylne. otwierające się do wewnątrz o wysokości 2m
i szerokości 0,9m. Przy stanowiskach pracy znajdują się stanowiskowe instrukcje
bezpieczeństwa pracy - Załącznik 4. W zakładzie stosowana jest wentylacja naturalna
i mechaniczna zapewniająca 2-krotną wymianę powietrza na godzinę. Średnia temperatura
powietrza w pomieszczeniu w ostatnich trzech miesiącach wynosi 20°C. Średnia wilgotność
względna w pomieszczeniu w ostatnich trzech miesiącach wynosi 68%. Tło hałasu wynosi
56 dB. Zmierzone wartości parametrów hałasu, wibracji i zapylenia podane są
w Załączniku 5.
Podłoga jest w dobrym stanie. Nawierzchnia podłogi w pomieszczeniu jest pokryta
wykładziną PCV w kolorze szarym. Instalacja elektryczna została sprawdzona. Pomiary
skuteczności zerowania i rezystancji izolacji są aktualne, a ich wyniki zgodne
z wymaganiami. Wyjścia ewakuacyjne oznakowane znakami zgodnymi z Polską Normą.
Pomieszczenie oświetlone jest światłem naturalnym i elektrycznym (jarzeniowym).
Oprawy oświetlenia ogólnego zawieszone są na wysokości 2,5m. Pomiary natężenia
oświetlenia w pomieszczeniu wykazują wynik 850luksów. przy współczynniku
równomierności 0,3.
Dniówkowy cykl pracy na stębnówce jest następujący:

•

czas narażenia 6,5 godz.,

•

bez narażenia 1,5 godz. (prace przygotowawcze i śniadanie).

Strona 2 z 13

Załącznik 2

CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA MASZYNY SZWALNICZEJ TYPU

STĘBNÓWKA

TYP MASZYNY:

•

Stębnówka 1-igłowa łańcuszkowa

ZASTOSOWANIE:

•

Do szycia średnich i lekkich tkanin i dzianin, głównie tam gdzie jest konieczne
uzyskanie szwów elastycznych o wysokiej wytrzymałości na rozciąganie.

DANE TECHNICZNE:

•

Transport dolny ząbkowy. Ścieg łańcuszkowy 2-nitkowy.

•

Maksymalna prędkość szycia 6500 ściegów/min.

•

Maksymalna długość ściegu 3,6 mm.

•

Centralne smarowanie.

Maszyna posiada certyfikat bezpieczeństwa CE

Strona 3 z 13

Strona 4 z 13

Załącznik 4

INSTRUKCJA BHP OBSŁUGI MASZYN SZYJĄCYCH

1.

Na maszynie może pracować osoba przeszkolona w zakresie bezpiecznej obsługi maszyn

szyjących.

2.

Przed uruchomieniem maszyny należy sprawdzić czy maszyna i stanowisko pracy jest

odpowiednio zabezpieczone I w pełni sprawne. Należy optycznie ocenić prawidłowość stanu
instalacji elektrycznej, napędu i osłon. Instalacje elektryczne (przewody zasilające) powinny
być tak usytuowane, aby nie nastąpiło przypadkowe ich uszkodzenie, przecięcie itp. Napęd
maszyny powinien posiadać osłony zabezpieczające. Maszyny powinny posiadać osłonę igły
oraz ekran zabezpieczający przed odpryskiem w przypadku złamania igły.

3.

Po uruchomieniu maszyny (po włączeniu napędu), należy lekko nacisnąć nogą pedał

sprzęgła w celu sprawdzenia prawidłowego działania maszyny na biegu luzem.

4.

W czasie pracy należy pamiętać o zachowaniu prawidłowej pozycji rąk i utrzymywaniu ich

w bezpiecznej odległości od mechanizmu szyjącego.

5.

Gdy w trakcie pracy wystąpią objawy nieprawidłowej pracy maszyny lub silnika, spadek

obrotów, wzrost temperatury silnika itp. należy bezwzględnie wyłączyć napęd maszyny
a następnie zgłosić zauważone usterki przełożonemu.

6.

Naprawa wszelkiego rodzaju uszkodzeń i usterek może być wykonywana przez mechanika

maszyn lub elektryka.

7.

Do obowiązków pracownika należy:

•

założenie igły;

•

założenie nici górnej i dolnej;

•

nawijanie cewki nicią;

•

regulacja długości i prężności ściegu;

•

prawidłowa konserwacja maszyny;

•

włączenie i wyłączenie maszyny;

•

utrzymanie stanowiska pracy w należytym ładzie i porządku.

8.

Wszystkie czynności pomocnicze takle jak: wymiana igły, założenie czy uzupełnienie

brakujących nici, ułożenie operacji pod mechanizmem szyjącym, itp. należy wykonywać przy
maszynie wyłączonej z ruchu i nogach zdjętych z pedału. Czyszczenie maszyny oraz oliwienie
jest dozwolone tylko po jej wyłączeniu i sprawdzeniu, że nie jest możliwe jej przypadkowe
uruchomienie.

9.

Jeżeli do wykonania czynności pomocniczych używane są narzędzia ręczne, należy

pamiętać iż muszą być w pełni sprawne i położone w takim miejscu, aby nie stwarzało to
możliwości wciągnięcia ich przez mechanizmy szyjące.

10.

Zabrania się samowolnego usuwania lub zdejmowania występujących przy maszynie osłon,

ochron i urządzeń zabezpieczających.

11.

Po zakończeniu pracy należy:

•

wyłączyć napęd maszyny:

•

przeprowadzić dokładne oczyszczenie mechanizmów maszyny i ich naoliwienie;

•

podłożyć ścinek materiału między stopkę a płytkę ściegową maszyny;

•

doprowadzić igłę do najniższego położenia;

•

doprowadzić do porządku całe stanowisko pracy.

12.

Każdorazowe opuszczenie stanowiska pracy wymaga wyłączenia napędu maszyny.

13.

Stanowisko winno być wyposażone w rękawice i okulary ochronne.

PRZESTRZEGANIE PRZEPISÓW ORAZ ZASAD BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY

JEST OBOWIĄZKIEM KAŻDEGO PRACOWNIKA

Strona 5 z 13

Załącznik 6

Wskazówki do oceny ryzyka zawodowego metodą skali trójstopniowej

według PN-N-18002

Oszacowanie ryzyka zawodowego w skali trójstopniowej

Ciężkość następstw

Prawdopodobieństwo

Mała

Średnia

Duża

Mało prawdopodobne

Małe

1

Małe

1

Średnie

2

Prawdopodobne

Małe

1

Średnie

2

Duże

3

Wysoce prawdopodobne

Średnie

2

Duże

3

Duże

3

Strona 6 z 13

Załącznik 7

Wskazówki do oceny ryzyka zawodowego metodą skali trójstopniowej

według PN-N-18002

Ogólne zasady wyznaczania dopuszczalności ryzyka zawodowego oraz zalecenia dotyczące

działań wynikających z oceny tego ryzyka (oszacowanie w skali trójstopniowej)

Oszacowanie ryzyka

zawodowego

Dopuszczalność ryzyka

zawodowego

Niezbędne działania

DUŻE

NIEDOPUSZCZALNE

Jeżeli ryzyko zawodowe jest związane
z pracą już wykonywaną działania w
celu jego zmniejszenia należy podjąć
natychmiast (np. przez zastosowanie
środków ochrony indywidualnej lub
zbiorowej). Planowana praca nie może
być rozpoczęta do czasu zmniejszenia
ryzyka zawodowego do poziomu
dopuszczalnego.

ŚREDNIE

DOPUSZCZALNE

Zaleca się zaplanowanie i podjęcie
działań, których celem jest
zmniejszenie ryzyka zawodowego.

MAŁE

Konieczne jest zapewnienie, że
ryzyko zawodowe zostaje co najwyżej
na tym samym poziomie.

Strona 7 z 13

Załącznik 8

Wskazówki do oceny ryzyka zawodowego metodą skali trójstopniowej

według PN-N-18002

Kategoria ryzyka w

skali tróstopniowej

Wskazówki do oceny ciężkości i

prawdopodobieństwa

Wskazówki do podejmowanych

działań naprawczych bądź

korygujących

MAŁE

(C)

1. Do następstwo malej szkodliwości zalicza się

te urazy i choroby, które nie powodują
długotrwałych dolegliwości i absencji w pracy
są to czasowe pogorszenia stanu zdrowia, takie
jak niewielkie stłuczenia i zranienia,
podrażnienia oczu, objawy niewielkiego
zatrucia, bóle głowy itp.

2. Do mało prawdopodobnych zalicza się te

następstwa zagrożeń, które nie powinny
wystąpić podczas całego okresu aktywności
zawodowej pracownika

1. Żadne działanie nie jest potrzebne,

2. Działania profilaktyczne nie są

potrzebne

ŚREDNIE

(B)

1. Do następstw o średniej szkodliwości zalicza

się te urazy i choroby, które powodują
niewielkie, ale długotrwałe lub nawracające
okresowo dolegliwości i są związane z
okresami absencji; są to np. zranienia,
oparzenia II stopnia na niewielkiej powierzchni
ciała, alergie skórne, nieskomplikowane
złamania, zespoły przeciążeniowe układu
mięśniowo-szkieletowego (np. zapalenie
ścięgna) itp.,

2. Do prawdopodobnych zalicza się te następstwa

zagrożeń, które mogą wystąpić nie więcej niż
kilkakrotnie podczas okresu aktywności
zawodowej pracownika

Działania profilaktyczne są wskazane,
ale należy wziąć pod uwagę koszty i
uzyskane efekty (powinno zostać
ograniczone w przeciągu 3-6 miesięcy)

DUŻE

(A)

1. Do następstw o dużej szkodliwości zalicza się

te urazy i choroby, które powodują ciężkie i
stałe dolegliwości i/lub śmierć; są to np.
oparzenia III stopnia, oparzenia II stopnia
dużej powierzchni ciała, amputacje,
skomplikowane złamania z następową
dysfunkcją, choroby nowotworowe, toksyczne
uszkodzenia narządów wewnętrznych i układu
nerwowego w wyniku narażenia na czynniki
chemiczne, zespół wibracyjny, zawodowe
uszkodzenia słuchu, astma, zaćma itp.,

2. Do wysoce prawdopodobnych zalicza się te

następstwa zagrożeń, które mogą wystąpić
wielokrotnie podczas okresu aktywności
zawodowej pracownika.

1. W tej sytuacji praca nie może

zostać rozpoczęta. W przypadku
prac już wykonywanych ryzyko
powinno zostać zredukowane w
przeciągu

1-3

miesięcy w

zależności od liczby osób
narażonych.

2. Praca nie może zostać rozpoczęta

ani kontynuowana dopóki ryzyko
nie zostanie zredukowane do
akceptowalnego poziomu.

Strona 8 z 13

Załącznik 9

Oświetlenie miejsc pracy.

Cześć 1: Miejsca pracy we wnętrzach

(wyciąg z PN-EN 12464-1 Światło i oświetlenie)

Rodzaj pomieszczenia,

urządzenia lub czynności

Najmniejsze

dopuszczalne

średnie natężenie

oświetlenia

Eśr
[lx]

Klasa ograniczenia

olśnienia

Inne

wymagania

oraz zalecenia

i informacje

1

2

3

4

Przemysł włókienniczy

Miejsca pracy w pobliżu kąpieli, łamanie
bel (rozwijanie) zgrzeblenie

200

III

Pranie, prasowanie, prace przy szarparce i
zgrzeblarce. rozciąganie, czesanie,
klejenie osnów, dziurkowanie kart,
niedoprzędzanie, przędzenie z juty i
konopi

200

II

Farbowanie

300

II

Snucie i nawijanie osnowy, przędzenie,
przewijanie, nawijanie, skręcanie nitki,
plecenie, dzianie, dzianie szydełkujące,
tkanie

300

I

Oczyszczanie wyskubywanie węzełków,
wypruwanie, cerowanie, naprawianie
usterek

750

I

Sprawdzanie wyrobów, kontrolowanie
barwy

1000

I

przy kontroli barwy

zaleca się

stosowanie źródeł

światła o wysokim

wskaźniku

oddawania barw

Strona 9 z 13

LIST A PYTAŃ KON'TROLNYCH DO OCENY STANU BHP I ERGONOMII

NA STANOWISKU PRACY

Lp.

Pytanie dotyczące badanego zagadnienia

Odpowiedź*

TAK

NIE

Nie DOTYCZY

lub NIE

OKREŚLONO

1

2

3

4

5

A CZAS PRACY

1 Czy jest stosowany prawidłowy system czasu pracy?

2

Czy przestrzegane są dopuszczalne limity godzin pracy i
przerw w pracy?

B CZYNNIKI SZKODLIWE, NIEBEZPIECZNE I UCIĄŻLIWE

3

Czy dostarczono pracownikom odpowiednie środki
ochrony indywidualnej?

4

Czy pracownicy stosują wymagane środki ochrony
indywidualnej?

5 Czy dostarczono pracownikom odzież i obuwie robocze?

6

Czy przeprowadzone zostały badania i pomiary czynników
zagrożeń szkodliwych?

7

Czy występujące stężenia i natężenia mieszczą się w
granicach dopuszczalnych norm?

C OBIEKTY I POMIESZCZENIA PRACY

8

Czy obiekty i pomieszczenia pracy spełniają wymagania
pod względem wysokości. powierzchni i kubatury w
zależności od wykonywanej technologii, rodzaju prac,
liczby pracowników i czasu ich przebywania?

9

Czy użytkowane obiekt i pomieszczenia pracy są we
właściwym stanie technicznym?

10

Czy miejsca niebezpieczne w obiektach i pomieszczeniach
są właściwie oznakowane i zabezpieczone?

11 Czy zachowane są czystość i porządek?

12

Czy w pomieszczeniu pracy zachowane są normy
higieniczne natężenia hałasu?

13

Czy pracodawca przestrzegał innych przepisów w zakresie
obiektów i pomieszczeń pracy?

D ZAPLECZE HIGIENICZNO SANITARNE

14

Czy pracodawca zapewnił pomieszczenia higieniczno-
sanitarne?

15

Czy w pomieszczeniu pracy znajduje się apteczka
pierwszej pomocy w razie wypadku?

Strona 10 z 13

E WENTYLACJA, OGRZEWANIE, OŚWIETLENIE

16

Czy w pomieszczeniach zakładu jest zapewniona wymiana
powietrza?

17 Czy w pomieszczeniach pracy zapewniono temperaturę

zgodnie z przepisami bhp?

18 Czy w pomieszczeniach pracy zapewniono oświetlenie

dzienne zgodnie z przepisami bhp?

19 Czy w pomieszczeniach zakładu zapewniono oświetlenie

elektryczne zgodnie z przepisami bhp?

F STANOWISKA I PROCESY PRACY

20

Czy opracowano i udostępniono do stałego korzystania
instrukcje bhp dotyczące obsługi maszyn i urządzeń?

21

Czy użytkowane maszyny i urządzenia mają odpowiednie
urządzenia ochronne?

22

Czy maszyny, urządzenia, narzędzia posiadają certyfikat
bezpieczeństwa?

23

Czy maszyny i urządzenia poddozorowe posiadają
świadectwa dopuszczenia do ruchu?

24

Czy zapewniono zgodne z przepisami dojścia do
stanowisk pracy?

25

Czy są stosowane właściwe znaki i barwy
bezpieczeństwa?

26

Czy instalacje i urządzenia elektryczne mają zapewnioną
ochronę przed dotykiem bezpośrednim?

27

Czy skuteczność ochrony przeciwporażeniowej przed
dotykiem pośrednim została potwierdzona pomiarami?

28

Czy urządzenia i instalacje elektryczne i energetyczne są
właściwie opisane i oznakowane?

29

Czy użytkowane urządzenia posiadają opracowaną w
języku polskim dokumentację techniczno-eksploatacyjną?

30

Czy opracowano i udostępniono do stałego korzystania
instrukcje bhp dotyczące użytkowanych maszyn
szwalniczych?

G ERGONOMIA

31

Czy na stanowisku pracy uwzględnione są zalecenia
ergonomiczne dotyczące powierzchni i przestrzeni
roboczej?

32

Czy poziom usytuowania i kształt płaszczyzny pracy
odpowiada zaleceniom ergonomii?

33

Czy pracownikom zapewniono właściwą z punktu
widzenia ergonomii pozycję przy pracy i siedzisko?

Strona 11 z 13

34

Czy pracownicy mają zapewnione na stanowisku pracy
właściwe pole widzenia?

35

Czy usytuowanie środków i przedmiotów pracy
odpowiada zaleceniom ergonomii?

* należy wstawić znak X w odpwiedniej kolumnie.

Strona 12 z 13

K a r t a o c e n y r y z y k a z a w o d o w e g o

Zagrożenia, możliwe

niebezpieczne

wydarzenia

Przyczyny

zagrożeń

Możliwe skutki

zagrożenia

Sk

u

te

k

P

raw

d

op

od

ob

ie

ń

st

w

o

R

yz

yk

o

Sposób zmniejszenia ryzyka