- 1 - Sprawdzian praktyczny z histologii

Serce
- mięsień sercowy - włókna mięśniowe poprzecznie prążkowane rozgałęzione,
wstawki ułożone poprzecznie w sieci mięśni, syncytialna sieć mięśniowa
- układ bodźco-przewodzący - zmodyfikowana mięśniówka, mała
ilość włókien kurczliwych, włókna bogate w sarkoplazmę.

Węzeł chłonny
- pokryty torebką łącznotkankową zawierająca kom. mięśniowymi gładkimi
- składa się z kory i rdzenia
- kora pokryta torebka i wnika do wnętrza i dzieli na nisze część korową,
• zawiera grudki chłonne (zawierają pobudzone limfocyty B)
- rdzeń zawiera 3 sieci:
• sieć zatok - zatoka brzeżna, zatoki promieniste, zatoki rdzenne

• sznury rdzenne - przedłużenie tk. limfoidalnej kory

Migdałek podniebienny
- cechą rozpoznawcza krypta (często rozgałęziona) 10-20 krypt
- wysłana nabłonkiem wielowarstwowym płaskim
- w bł. śluzowej (tk. łączna wiotka) grudki chłonne pobudzone
- gruczoły śluzowe (jasne) mogą występować gruczoły pobrane z jamy ustnej

- naczynia włosowate, tk. łączna
Migdalek językowy
- u nasady języka - widoczne liczne mięśnie
- warstwy: *
• nabłonek wielowarstwowy płaski tworzący krypty (nie rozgałęzione) 5 krypt
• błona śluzowa właściwa (przedłużenie błony języka)
• tkanka łączna siateczkowa z grudkami chłonnymi wtórnymi (zróżnicowanymi),
liczne gruczoły śluzowe uchodzące obok migdałka do krypt

Śledziona
- pokryta torebka łącznotkankową, która wnika do narządu w postaci beleczek
- miedzy beleczkami (jakby na rusztowaniu) zrąb. tk. łącznej siateczkowej
- wśród zrębu wyróżnia się miazgę białą i czerwoną
• miazga czerwona - układ tk. łącznej siateczkowej wraz z zatokami
śledzionowymi
• miazga biała - około tętnicza pochewka limfatyczna (PALS) wraz z
grudkami chłonnymi
- unaczynienie śledziony : t. śledzionowa -> tt. torebkowe -> tt.beleczkowe
(przebiegają w beleczkach) -> tt. centralne (otoczone PALS’em) -> naczynia
pędzelkowe -> zatoki śledzionowe -> żż. miazgowe -> żż beleczkowe .

Grasica
- zawiera limfocyty T -> brak wnęk i grudek chłonnych
- jednostka budowy są zraziki (pseudozraziki)
- wyróżniamy rdzeń i korę
- torebka .łącznotkankowa z tk. łącznej wiotkiej, dzieląca korę na zraziki
- rdzeń jest wspólny dla wszystkich zrazików
- cześć łącznotkankowa oddzielona jest od miąższu przez kom. nabłonkowe z
błona podstawną
- zręb utworzohy” przez kom. nabłonkowe (występuje TYLKO w grasicy z
narządów limfatycznych) i otaczające tymocyty - młode w korze, stare (dorzałe)
w rdzeniu oraz makrofagi i komórki palczaste
- w rdzeniu mniej tymocytów oraz ciałka Hassala - kom. nabłonkowe
- liczne naczynia krwionośne
- Inwolucyjna - zastępowanie przez tk. tłuszczowa, od torebki do rdzenia
Tarczyca z przytarczycą
- otoczona podwójna torebką łącznotkankowa. która wrastając dzieli tarczyce
na jednostkę architektoniczną- pęcherzyk (20-40 oddzielone jest szerszym
pasemkiem tworząc płacik)
- pęcherzyk wysłany jest nabłonkiem jednowarstwowym sześciennym, wew.
znajduje się koloid (jodtyreoglobulina barwi się zasadochłonnie na czerwono)
- wokół pęcherzyków naczynia krwionośne z tk. łączną wiotką
- na preparatach rutynowych nie widać kom. C
- kom. C - seri APUD, wydzielają kalcytoninę, nigdy nie stykają się z
koloidem!!!
- Przytarczyce - pokryte torebka łącznotkankowa, która wnika dzieląc na
płaciki-zraziki
• kom. główne jasne - właściwe kom. gruczołowe wydzielające parathormon
• kom. główne ciemne
• kom kwasochłonne

Nadnercza
- pokryte tk. łączną wiotka, która wnika tworząc przegrody, zawierające

naczynia i nerwy
- posiada korę i rdzeń
- kora podzielona jest na:
- strefę kłębkową (kłębuszkowatą) - kom. wydłużone, układają się na kształt
kłębków. Jądra mają owalne, ciemnobarwliwe, cytoplazma jasna (wypłukane
lipidy i glikogen) -produkują mineralokortykoidy
- strefę pasmowatą - kom. duże, liczne wakuolepolipidowe, owalne lub
wieoloboczne -produkują glikokortykoidy
- strefę siateczkowata - zrąb tk. łącznej z kom. jasnymi (dużo lipidów), ciemnymi
(mało lipidów), degenerującymi i kwasochłonnymi-—produkują hormony
płciowe
- rdzeń - zawiera tk. łączną, nerwy, naczynia, kom. zwojowe. Kom.
miąższowe (adrenalinowe i noradrenalinowe są chromofilne) produkują
katecholaminy.
Podwzgórze (met. Gomoriego)
- zawiera wiele skupień neurocytów jako jądra podwzgórza
- jądra dzielimy na:
- wielokomórowe (neurocyty duże jądro i jaderko) - zaliczamy j. nadwzrokowe
(argininowazopresynę) i przykomorowe (oksytocyna)/ Wydzielina powoduje
rozdęcie aksonów (związane z transportem aksonalnym) - kule Heringa
• drobnokomórkowe - leżą w obszarze zwanym polem hypofizjotropowym
podwzgórza, wydzielają peprydy przyspieszające lub hamujące wydzielanie
hormonów tropowych przysadki. Jądro, łukowate wytwarza połączenie z
częścią pośrednią przesadki.
- widoczny zachyłek komory III

Przysadka mózgowa
- wyróżniamy cześć gruczołową i nerwową
- cz. gruczołowa
• płat przedni (część obwodowa lub dystalna) metoda Mallory dzieli płat
przedni na:
> kom. zasadochłonne - adrenolipotropowe i tyrotropowe (niebieski - błękit
anilinowy) > kom. kwasochłonne - somatropowe i luteotropowe (czerwony -
fuksyna kwaśna) > kom. barwnikooporne - szare
• płat pośredni - kom. chromofobowe, jeziorka koloidu
• część guzowa - otacza szypułę może z niej regenerować przysadkę
- cz. nerwowa widać aksony neurocutów jądra przy komorowego i
nadwzrokowego podwzgórza, pituicyty (kom. glejowe)między płatem przednim
a pośrednim występuje szczelina
- łączy się z podwzgórzem za pomocą szypuły, w której wystepuje zachyłek
kom III
- naczynia włosowate (zatokowe) i krwinki pomarańczowe

Skóra nieowłosiona
- nabłonek wielowarstwowy płaski rogowaciejacy, skóra właściwa i tk.
podskórna
- bralc_gruczołów łojowych, występują gruczoły potowe
- naskórek
• warstwa podstawna (walcowata) - fioletowe kulki l pokład,
zbudowana z keratynocytów leżących na błonie podstawnej zawiera również
melanocyty
• warstwa kolczysta (kom. wieloboczne) - wyżej położone fioletowe kulki,
pokłady
komórek wielobocznych połączonych desmosomami • warstwa ziarnista - kilka
pokładów, poziome wrzeciona
• warstwa jasna - czerwony pasek, cytoplazma silnie kwasochłonna, jasne
jądro
• warstwa rogowa (zrogowaciała) - zanik organelli kom., ostatni
pokład ulega
zniszczeniu Typy komórek naskórka:
• keratynocyty
• melanocyty - produkują melaninę
• kom. Langerhansa w naskórku - pod i poza skóra, prezentują antygen
• kom. Merkla - seria APUD, rola zmysłowa, zakończenia nerwowe
- skóra właściwa - łącznotkankowa
• warstwa brodawkowata - tk. łączna włóknista z wszystkimi rodzajami kom. tk.
łącznej + melanocyty + mm. gładkie. Tworzy silne uwypuklenia brodawki do
naskórka
• warstwa siatkowata - tk. łączna włóknista beleczkowata, -tworzy siatkę
wypełniona tk.
tłuszczową
- tk. podskórna - pasma tk. łącznej wiotkiej z dużą ilością tk. tłuszczowej +
gruczoły potowe, NIE należy już do skóry

Skóra owłosiona

Krótki opis preparatów do sprawdzianu praktycznego z histologii

- 2 - Sprawdzian praktyczny z histologii

ciałka dotykowe Meisnera w warstwie brodawkowej skóry właściwej, w
warstwie
siatkowatej zakończenia nerwowe i ciałka Vater-Puciniego
skóra właściwa zawiera gruczoły
• potowe - wyglad robaczków, dzielą się na małe (cewkowe) i duże (zapachowe)
• łojowe - samodzielne i przywłosowe włos:
• łodyga - ponad naskórkiem
• korzeń w skórze właściwej - zakończony cebulka z brodawką
• budowa włosa
> włos właściwy - cześć rdzenna, korowa, powłoczka włosa > wchodzą w skład
łodygi
> pochewka wew. włosa - z dwóch warstw
> pochewka zew. włosa
> torebka włosa - błona szklista, wł. klejodąjne o układzie okrężnym, wł.
klejodajne i sprężyste podłużne
> m. napinacz włosa (przywłośny) - m. gładki wygniata łój Przekrój poprzeczny
• rdzeń - czerwona kropka
• kora - czarna
• powłoczka włosa-jasna
• pochewka wew.-jasna
• pochewka zew. - bardzo ciemna
• torebka włosa
• około gruczoły łojowe i tk. łączna

Warga
- składa się z trzech warstw: cześć skórna, czerwień wargowa, cześć śluzowa
- część skórna - typowa bud skóry owłosionej, pokryta nabł.
wielowarstwowym płaskim rogowaciejącym, gruczoły łojowe, potowe,
naczynia i zakończenia nerwowe, włosy
- czerwień wargowa - stanowi przejście między częścią skórną a częścią
śluzową, występuje tylko u ludzi pokryła nabłonkiem-wielowarstwowym
płaskim rogowaciejącym, zredukowana jest warstwa jasna i ziarnista >
przeźroczysta, bogato unaczyniona i unerwiona, brak włosów i gruczołów
potowych, są natomiast gruczoły łojowe (kącikowe), anastomozy temiczo-
żylne
- część śluzowa - nabłonek wielowarstwowy płaski nierogowaciejący, gruczoły
wargowe (śluzowo-surowicze), mięsień okrężny ust

Jeżyk i brodawki
- nabłonek wielowarstwowy płaski
- masa języka zbudowana jest mm. poprzecznie prążkowanych o przekroju
poprzecznym, podłużnym i skośnym
- brak błony podśluzowej w części grzbietowej
pokryty błoną śluzową (tk. łączna wiotka), która tworzy uwypuklenia w
kierunku nabłonka - są to brodawki
• nitkowate - pokryty jest nimi prawie cały język (około 90% powierzchni),
brak kubków smakowych
• grzybowate na przedniej części języka pojedynczo, tk. łączna wnika tworząc
brodawki wtórorzędne (wtórne), mogą zawierać kubki smakowe
• liściaste - trójzęby utworzone przez tk. łączną pod nabłonkiem, u człowieka
nieliczne, zawierają kubki smakowe (składają się z kilku rodzajów kom.
podporowe, macierzyste, receptorowe; u podstawy kubka leży splot nerwowy
złożony z wł bezrdzennych), występują razem z nitkowatymi
• okolone - leżą na tylno-bocznej bruździe języka, otoczone rowkiem, do
którego uchodzą gruczoły językowe tylne (Ebnera), DUŻA ilość kubków
smakowych
- gruczoły języka:
• przednie - o charakterze mieszanych wargowych i policzkowych
• środkowe - śluzowe (Webera)
• tylne - surowicze (Ebnera)

Ząb rozwojowy i dojrzały (met. Mallory)
- warstwy od zewnątrz:
• nabłonek szkliwo twórczy - (jako dzwon) ameloblasty i adamantoblasty
(posiadają warstwę zew., wew. i pośrednią, z której powstaje narząd
szkliwotwórczy)
• zębina - zwapniona i niezwapniona
• odontoblasty
• miazga - kom. tk. łącznej, gwiaździste, naczynia krwionośne
- po bokach występują beleczki łącznotkankowe, które ulegają kostnieniu
- blaszka Harrwiga - miejsce styku kom. warstwy zew. i adamamoblastów w
narządzie szkliwotwórczym

Warstwy ściany przewodu pokarmowego
- błona śluzowa
• nabłonek
• błona śluzowa właściwa (tk. łączna wiotka i limfosiateczkowa)

• mięśniówka błony śluzowej
- błona podśluzowa - tk. łączna wiotka
- błona mięśniowa właściwa
• wew. okrężna
• zew. podłużna
- błona surowicza, czyli otrzewna trzewna pokryta mazothelium (nabł.
jednowarstwowym płaskim) od strony jamy otrzewnej lub przydanką

Przełyk
- nabłonek wielowarstwowy płaski nierogowaciejacy, urywa się gwałtownie
przy wspuście
- bł. śluzowa właściwa, elementy limfatyczne i gruczoły wpustowe
• górne - cewkowe, podobne do gruczołów dna żołądka, niestałe (zbud. z kom.
głównych i okładzinowych wydzielają HC1)
• dolne - śluzowe, przemieszczone gruczoły wpustu żołądka, stałe - mięśniówka
bł. śluzowej - gładka
bł. podśluzowa - gruczoły właściwe przełyku cewkowo-pęcherzykowe
rozgałęzione z kom. śluzowych
- bł. mięśniowa właściwa 1/3 górna - poprzecznie prążkowana, 1/3 środkowa -
mieszana, 1/3 doba gładka
- przydanka przełyku - BRAK błony surowiczej - tk. łączna wiotka

Dno żołądka (czerwień Kongo + hematoksylina)
- żołądek dzieli się na wpust, trzon, dno i odzwiernik
- nabłonek jednowarstwowy walcowaty, 100% mukocytów ( wydzielają śluz
bez przerwy) tworzy dołki i pólka żołądkowe
- bł. śluzowa właściwa zawiera gruczoły żołądka uchodzące do dołków
• gruczoły wpustowe cewkowo-pęcherzykowe - wydzielające śluz
• gruczoły dna żołądka - tworzą sok żołądkowy, składają się z kom.:
głównych (pepsynogen i podpuszczkę), okładzinowych (HC1), śluzowych,
endokrynowych
- bł. podśluzowa - naczynia, wł. nerwowe z kom. tworzącymi sploty
Meissnera (podśluzowo-śródścienne) brak gruczołów
- bł. mięśniowa właściwa - gładka, skośna, okrężna, podłużna
- bł. surowicza

Odzwiernik
- nabłonek jednowarstwowy walcowaty 100% mukocytów
- dołki i pólka bardzo głębokie
- bł. śluzowa właściwa - gruczoły odźwiernikowe (cewkowo-pęcherzykowe)
uchodzą do dołków
- bł. podśluzowa - sploty Meissnera
- bł. mięśniowa -jak dno + sploty Auerbacha

12nastnica
- nabłonek jednowarstwowy walcowaty, specjalny nabłonek jelitowy,
zbudowany z różnych komórek
• enterocyty z mikrokosmkami - bariera krew-jelito
• kom. kubkowe i mukocyty
• kom. Panetha na dnie krypt - kontroluj ą florę bakteryjną .
• kom. endokrynowe
- bł. śluzowa - uwypuklenia na zew. tworzą kosmici, pomiędzy nimi krypty
Lieberkuhna (zawierają gruczoły jelitowe prod. sok jelitowy), w bł. śluzowej i
podśluzowej widać grudki chłonne
- mięśniówka śluzówki - gładka
- bł. podśluzowa - gruczoły Brunera (cewkowo-pęcherzykowe > krypt), splot
Meissnera
- mięśniówka właściwa - splot Auerbacha
- otrzewna

Jelito cienkie
- nabłonek jednowarstwowy walcowaty (enterocyty - 90%, mukocyty)
- bł. śluzowa właściwa - kępki Peyera - grudki chłonne skupione

Jelito grube
- nabł. jednowarstwowy walcowaty (50% enterocyty i 50 % kom. kubkowe)
- bł. śluzowa właściwa - krypty Lieberkuhna wysokie, brak kosmków, grudki
chłonne samotne i skupione
- bł. podśluzowa - brak gruczołów liczne grudki chłonne, splot Meissnera i
nerwowe
- bł. mięśniowa - podłużna w formie trzech taśm, między warstwa podłużną i
okrężną splot Auerbacha

Wyrostek robaczkowy
- zwany migdałkiem brzusznym, jelitowym
- krypty Lieberkuhna słabo wykształcone

- 3 - Sprawdzian praktyczny z histologii

- grudki chłonne w błonie śluzowej i podśluzowej
- cienkie bł. podśluzowa i mięśniowa

Slinianka przyuszna
- czysto surowicza, gruczoły o budowie pęcherzyków ciemnych
- trzy rodzaje przewodów wyprowadzających: wstawki (nabł. jednowarstwowy
płaski, niski), przewody śródzrazikowe (wysoki nabł. sześcienny lub
walcowaty), przewody międzyzrazikowe (wysoki nabłonek walcowaty)
- jądra tuz przy błonie podstawnej

Slimanka podźuchwowa
- mieszana (z przewagą surowiczych 80% — ciemnych, niż śluzowych -
jasnych)
- występują surowicze półksiężyce Gianizziego
- dwa rodzaje odcinków wyprowadzających: przewody śródzrazikowe i
miedzyzrazikowe
- w tk. łącznej naczynia

Slinianka podjezykowa
- mieszana (z przewaga śluzowych 85%)
- jednostką wydzielniczą pęcherzyk zwany cewką (wydzielina barwi się
eozyną na czerwono), kom. surowicze zepchnięte na obwód w postaci
czapeczek
- cała wydzielina przechodzi do przewodów międzyzrazikowych pokrytych
nabłonkiem dwuwarstwowym
- narząd zrazikowy podzielony tk. łączna

Wątroba (H+E, met. Mallory)
- tk. łączna dzieli na zraziki
- zraziki zbudowane beleczek wątrobowych (hepatocytów) promieniście
ułożonych w kierunku żyły centralnej
- zrazik klasyczny (anatomiczny) - posiada żyłę centralną pośrodku,
- gronko wątrobowe - obejmuje 2 klasyczne zraziki
- zrazik czynnościowy - obejmuje 3 zraziki klasyczne
- hepatocyty:
• kom. wieloboczne
• 1-2 jądra, obecność glikogenu przede wszystkim w środkowych komórkach
zrazika, mitochondria, rybosomy
- najwyższy stopień metaboliczny organizmu
• posiadają biegun naczyniowy (skierowane do zatok wątrobowych)i
żółciowy
• (wydzielniczy), między beleczkami hepatocytów znajdują się naczynia
zatokowe włosowate (jasne przestrzenie na preparacie)
- kom. Browicza-Kupfera - są w naczyniach zatokowych, makrofagi (barwa
niebieska -barwią się błękitem trypanu ?? (tryptofanu...)
- unaczynienie czynnościowe i odżywcze - wymiana krwi zachodzi w
naczyniach zatokowych
- unaczynienie:
• ż. wrotna > żż. międzypłatowe> żż. międzyzrazikowe > żż. okołozrazikowe
• t. wątrobowa > tt. miedzypłatowe > tt. międzyzrazikowe > tt. okołozrazikowe .
do zatoki wątrobowej > żż. centralne > żż podzrazikowe > żż wątrobowe> z.
główna dolna

Wątroba świni
- wyraźnie widoczny zrazik klasyczny wydzielony przez tk. łączną

Pecherzyk żółciowy
- nabłonek jednowarstwowy walcowaty (tworzy liczne zagłębienia) -jądra przy
podstawie
- bł. śluzowa właściwa — pojedyncze gruczoły
- brak bł. podśluzowej
- mięśniówka - gładka, cienka,

Trzustka (H-E, bar. met Brachet’a)
- jest narządem endo- i egzokrynowym
- jednostką budowy części egzokrynowej jest pęcherzyk surowiczy
produkujący sok trzustkowy
• przewody wyprowadzające: wstawią, śródzrazikowe i międzyzrazikowe
• metoda Brachet’a pokazuje, że kom. surowicze maja dużą zawartość
ergastoplazmy, w H+E dwubarwność pęcherzyka
- wyspa Langerhansa - część endokrynową trzustki, kom. A, B, PP,

D

1

, EC

• Brachet’a jest zielona, w H+E jaśniejsza od otoczenia

Tchawica
- nabłonek wielorzedowy migawkowy z kom. kubkowymi
- bł. śluzowa (tk. łączna, gruczoły surowicze i śluzowe, naczynia)
- bł. podśluzowa (pierścień chrząstki szklistej)

- chrząstki zamknięte mięśniem zamykającym chrząstkę
- pokryte torebka z tk. łącznej włóknistej

Płuco (H+E, barw. rezorcyna - fuksyna)
- miąższ płucny stanowią pęcherzyki płucne z przegrodami
- w miąższu są pnie nerwowe - czarne kropki
- oskrzele wysłane jest nabłonkiem wielorzędowym migawkowym, błona
Reisessena, gruczoły surowicze - śluzowe
- oskrzelik nabłonek zmienia się na sześcienny, traci migawki, nie ma gruczołów,
błona śluzowa zredukowana do bł. Reisessena
- oskrzelik oddechowy (końcowy) — nabłonek przechodzi w oddechowy, ten
w przewód
pęcherzykowy i dalej w pęcherzyki ~ pęcherzyk oddechowy - posiada część
ściany oskrzelika z nabłonkiem sześciennym oraz
bł. Ressessena
- gronko - większa liczba pęcherzyków płucnych i przewodów pęcherzykowych
- jednostka strukturalno czynnościowa tk. płucnej oskrzelik końcowy
+ wszystkie rozgałęzienia
- bł. śluzowa właściwa - tkanka wiotka z bł. mięśniowej Reisessena
- błona poidśluzowa - tk. wiotka, chrząstki, gruczoły surowicze

Nerka (H+E, nastrzyknięta masą injekcyjną na naczynia krwionośne)
- gruczoł złożony o budowie cewkowej
- pokryty torebka łącznotkankową (torebka włóknista na miąższu i torebka
tłuszczowa)
- kora:
• kora kory
• kora właściwa - do szczytów promieni rdzennych
• labirynty nerkowe między promieniami
• słupy nerkowe
- rdzeń w postaci piramid:
• strefa zewnętrzna (pas zew. i wew.)
• strefa wewnętrzna - utworzona przez pętle nefronów
- nefron
• nefrony oodtorebkowe (nefrony korowe) - o krótkiej pętli w strefie
zewnętrznej piramidy
• nefrony przyrdzenne - kłębuszki blisko rdzenia, pętle w strefie wewnętrznej
piramidy
• budowa nefronu
> kłębuszek nerkowy - ma biegun naczyniowy i moczowy
> torebka Bowmana - blaszka ścienne i trzewna - podocyty
> kanalik krety I rzędu
> kanalik prosty
> pętla Henlego (ramię cienki i grube)
> kanalik kręty II rzędu
- między tętniczkami doprowadzającymi i odprowadzającymi a plamka gęstą -
leża kom. mezangium pozakłębuszkowego wytwarzające erytroporynę
- wpuklenia kory słupy nerkowe, wypuklenia rdzenia - promienie nerkowe
- cewki zbiorcze -w korze nerki, nabłonek sześcienny ż kom. głównymi jasnymi
(wchłanianiu zwrotnym jonów Na

+

i wydzielani jonów K

+

), ciemne-wstawkowe

(resorpcja jonów K

+

i wydzielanie jonów H

+

)

- imaczynienie nerki:
• t. nerkowa -> tt. segmentowe ~> tt. międzypłatowe -> tt. łukowate -> ft.
międzyzrazikowe -> tt. doprowadzające -> ciałko nerkowe (sieć naczyń
włosowatych.) -> tt. odprowadzające -> naczynia włosowate
- tt. proste prawdziwe (od tt. łukowatych) tt. proste rzekome (od tt.
odprowadzających) -^ do rdzenia
- żż. proste (z rdzenia) -> żż. łukowate -^zż. międzypłatowe
- żż: mię.dzyzrazikowe (z kory”) -> żż łukowate

Moczowód
- nabłonek przejściowy
- bł. śluzowa właściwa - ułożona w podłużne fałdy -| tk. łaczna wiotka
- bł. podśluzowa _|
- mięśniówka - mięśnie gładkie o układzie podłużnym, okrężnym i podłużnym
- przydanka tk. łączna wiotka
- światło zapadłe
Pęcherz moczowy
- szczyt, trzon, dno
- nabłonek przejściowy
- bł. śluzowa - tk. łączna wiotka - tworzy fady - brak w dnie i ścianie przedniej
- bł. podśluzowa - tk. łączna wiotka - mOgą być gruczoły chłonne
- mięśniówka - gładka; podłużna, okrężna, podłużna

Jądro
- miąższ stanowią kanaliki kręte I rzędu (plemnikotwórcze)
- na przekroju w kanaliku widać • ugrupowania komórek linii

- 4 - Sprawdzian praktyczny z histologii

gametogenicznych (ugrupowania nabłonek plemnikotwórczego)
- komórki nabłonka ulegaj ą przekształceniom -> różne w różnych kanalikach
- kom. Sertoliego (trudne do wyróżnienia) - leżą między komórkami linii
gametogenicznej, łączą się ze sobą połączeniami zamykającymi
- między kanalikami tk. łączna wiotka, z kom. Leydiga-> tworzą gruczoł
środmiaższowy z naczyniami krwionośnymi i limfatycznymi, fibroblastami,
makrofagami, kom. tucznymi i pericytami -> wytwarza androgeny

Najądrze
- zbudowane z głowy trzonu i ogona
- głowa kanaliki odprowadzające jądra
• ściana kanalika nabłonek wielorzędowy
- trzon i ogon - przewód nąjadrza
• nabłonek dwurzędowy walcowaty + stereocilia
• bł. podstawna i bł. własna

Grasica
• otoczona jest torebką, która wnika i tworzy pseudozraziki, w których
można wyróżnić korę (ciemniejsza) i rdzeń (jaśniejszy,
• liczne naczynia krwionośne
• ciałka Hassala(rdzeń) - zdegenerowane komórki nabłonkowe

Przysadka mózgowa
• części:
• część gruczołowa
• część przednia - płat obwodowy
• cześć pośrednia - komórki chromofobne, jeziorka koloidu
• część guzowa
• część nerwowa i widać aksony nuerocytów jądra nadwzrokowego i
przykomorowego
• łączy się z podwzgórzem za pomocą szypuły, w której występuje zachyłek
komory trzeciej,
• metoda Mallory - dzieli komórki przedniego płata na kwasochłonne,
zasadochłonne i barwnikoopome, tkankę łączną barwi na kolor niebieski
• zasadochłonne (wybarwia błękit anilinowy) - komórki
tyreotropowe - TSH, komórki gonadotropowe - FSH, LH komórki POMC -
ACTH
• kwasochłonne (wybarwia fuksyna kwaśna) STH, prolaktyna
• barwnikooporna komórka jest szara’
• naczynia włosowate (zatokowe) i krwinki pomarańczowe

Tarczyca
• jednostką architektoniczną jest pęcherzyk
• pęcherzyk jest wysłany nabłonkiem jednowarstwowym sześciennym,
wewnątrz znajduje się koloid (jodotyreoglobulina barwi się zasadochłonnie na
czerwono)
• wokół pęcherzyków są naczynia krwionośne z tkanką łączną wiotką
• na preparatach rutynowych nie widać komórek C (parafolikularnych -
okołopecherzykowych)
• wytwarza kalcytoninę - obniża poziom wapnia we krwi

Przytarczyce
• gruczoł otoczony torebką łącznotkankową, wnika dzieląc narząd na płaciki
• wytwarza parathormon - antagonista kalcytoniny

Nadnercze
• otoczone jest torebką łącznotkankową
• posiada korę i rdzeń
• kora - strfa kłębkowata (aldosteron, ADH), pasmowata (kortyzol, koktryzon,
kortykosteron), siatkowata (wytwarza hormony płciowe - androgeny,
estrogeny, progesteron)
• rdzeń - naczynia krwionośne - hormony polipeptytowe (adrenalina,
noradrenalina)

Nerka
• pokryta torebką
• kora kory, kora właściwa
• kora kory nie posiada ciałek nerkowych
• kłębuszek nerkowy - biegun naczyniowy i moczowy - pokryty torebką
Bovmana; aparat przykłębkowy nerki - renina, angiotensyna; kanalik kręty
zbliża się do kłębka nerkowe - zmienione komórki nabłonka kanalika II rzędu; w
kącie miedzy tymi dwoma składnikami leżą komórki mezangium odpowiedzialne
za wytwarzanie erytropoetyny - są to 3 składniki aparatu przykłebkowego ,
• unaczynienie -1. nerkowa - tt. płatowe zaginają się pod kątem prostym - tt.
łukowate - biegną w kierunku kory - tt. międzyzrazikowe - tt. doprowadzające -
tt. odprowadzające; w kierunku rdzenia z tt. łukowatych odchodzą tt. proste, a
od międzyzrazikowych - tt. rzekome

• widać przekroje przez odcinku nefronu w rdzeniu
• w korze widać promienie rdzenne (wypustki rdzenia) praż labirynty nerkowe
• w nerce nastrzykniętej można wykazać w kłębku biegun naczyniowy -
dochodzi tam tętnica

Moczowód
• nabłonek przejściowy - komórki baldaszkowate
• błona śluzowa

Pęczerz moczowy
• błona śluzowa bardzo pofałdowana (może sprawiać wrażenie języka)
• nabłonek przejściowy - komórki baldaszkowate
• w błonie śluzowej wiele naczyń i nerwów
• mięśniówka gładka w 3 warstwach (podłużna, okrężna, podłużna), pomiędzy
nimi tkanka łączna wiotka

Jądro
• miąższ stanowią kanaliki kręte I rzędu (plemnikotwórcze)
• na przekroju widać kanaliki
• w kanaliku na przekroju widać ugrupowania komórek linii
gametogenicznych, są to ugrupowania stadiów nabłonka gametonicznego
(plemnikotwórczego), z pośród których widać np. spermatogonie leżące na
błonie własnej (tkance granicznej)
• komórki nabłonka plemnikotwórczego ulegają przekształceniom w czasie;
linia komórek gametogenicznych jest różna w różnych kanalikach, gdyż
komórki są na innych etapach rozwoju
• komórki Sertoliego (trudne do określenia w barwieniu rutynowym) leżą
między komórkami linii gametogenicznej, leżą co jakiś czas i łączą się ze

1

sobą

połączeniami typu zamykającego - tworzą dwa przedziały; przypodstawny i
adluminalny - udział w barierze krew jądro
• między kanalikami jest tkanka łączna wiotka, która jest bogato unaczyniona,
leżą tam komórki Leydiga; których nie widać w barwieniu rutynowym,
wszystkie komórki Leydiga tworzą razem gruczoł śródmiąższowy jądra

Najądrze
• są to drogi wyprowadzające nasienie
• z sieci jądra wychodzą przewody wyprowadzające nasienie do najądrza - ma
j ono przeprowadzić nasienie do nasieniowodu najądrze posiada głowę trzon i
ogon
kanaliki wyprowadzające są w większej ilości w głowie (są one mniejsze,
nabłonek nierównomierny), natomiast w trzonie i ogonie jest to przewód jeden,
którego przekroje są widoczne wielokrotnie kanalik błona podstawna,
nabłonek dwurzędowy ze stereociliami (budowa podobna do rzęski)
pomiędzy kanalikami wprowadzającymi jest tkanka łączna włóknista czasem w
kanalikach widać resztki nasienia

Gruczoł sterczowy (prostata)
• jest gruczołem cewkowo pęcherzykowym - są to odcinki wydzielnicze
• nabłonek jest sześcienny, wydzielniczy, wydziela charakterystyczną
wydzielinę (woda, białka, sole mineralne oraz fruktoza)
• między odcinkami wydzielniczymi występuje dużo tkanki mięśniowej
gładkiej z tkanką łączną
• wydzielina o charakterze zasadowym w pewnych warunkach może
wytwarzać kamyki sterczowe (kwasochłonne - barwią się eozyna)
• gruczoł jest bardzo unerwiony i unaczyniony (zwoje)

Powrózek nasienny
• występuje tu nasieniowód, tętnice, żyły, tkanka łączna, mięsień
• nasieniowód - nabłonek zmienia się jednowarstwowy, walcowaty z
migawkami, błona śluzowa, 3 warstwy mięśniówki: podłużna w stosunku do
światła, okrężna i podłużna
• występują pnie nerwowe

Jajnik
• otoczony tkanka łączną, na której spoczywa nabłonek jednowarstwowy
sześcienny
• posiada rdzeń i korę nieostro zaznaczoną
• zrąb jajnika jest utworzony przez komórki tkanki łącznej, między które
wchodzą inne typy komórek wynikające z przekształceń jajnika
• gonada żeńska odpowiedzialna jest za produkcję 17 beta estradiolu -jednego
z najważniejszych estrogenów
• kora zawiera pęcherrzyki pierwotne, wzrastające, dojrzewające, dojrzałe,
ciałka atrezyjne, przekształcone komórki osłonek, komórki zrębu
• pęcherzyki pierwotne -jest ich około 0,5 min - posiadają oocyt zatrzymany w
późnym leptotenie (profaza) podziału redukcyjnego otoczony jest pojedynczą
warstwą komórek j
• pęcherzyki wzrastające określane są wytworzeniem poszczególnych osłonek

- 5 - Sprawdzian praktyczny z histologii

oocyta, zona pelucida, warstwa ziarnista i osłonka pęcherzyka, gdy osłonka
pęcherzyka zaczyna wytwarzać się jako dwuwarstwowa, to jest to już
pęcherzyk dojrzewający - leca interna i leca externa
• pęcherzyk dojrzewający -j. w. - lecą foliculi interna jest odpowiedzialna za
produkcję estrogenów, ale nie po wstaj ą estrogeny, tylko hormony męski -
androstendion, który przenika do warstwy ziarnistej wskutek procesów ulega
aromatyzacji w 17 p estradiolu - dzięki tym procesom dokonuje się proces
wzrastania dojrzewania; w przypadku przerwania procesu dojrzewania
pozostają resztki w postaci ciałek atrezyjnych przekształconych komórek
osłonki
• pęcherzyk dojrzały - Graafa - dookoła pęcherzyków są komórki zrębu,
pęcherzyk musi osiągnąć swoją wielkość, lecą foliculi wyraźnie zróżnicowana
na dwie warstwy , oocyt II rzędu w stadium metafazy, leży na wzgórku
jajonośnym, otoczony warstwą komórek ziarnistych, występuje płyn
pęcherzykowy, komórki ziarniste posiadaj ą receptor LH
• ciałka arrezyjne - barwią się eozyną- atrezja zachodzi od wnętrza (od oocytu)
• ciałko żółte - na bazie pęcherzyka Graafa dokonuje się poprzez
przekształcenie komórek ziarnistych w komórki luteinowe i komórki osłonki
pęcherzyka w komórki paraluteinowe występują w nim naczynia krwionośne;
ciałko ciążowe (rzekome) odróżnia się poprzez zaistnienie zakrzepu

Macica
• błona śluzowa tworzy układ palmowy zagłębień
• błona śluzowa zbudowana jest z części czynnościowej (nabłonek
jednowarstwowy walcowaty z migawkami, gruczoły) oraz z części bazalnej
(tkanka łączna luźna z naczyniami) - ulega przebudowie w cyklu
• mięśniówka - 4 układy
• tętniczki spiralnedają swoje rozgałęzienia w b łonie czynnościowej,
występują w części bazalnej

Jajowód
• błona śluzowa tworzy długie wypustki
• nabłonek jednowarstwowy walcowaty z migawkami
• mięśniówka: okrężna i podłużna

Kora móżdżku
• warstwy
• ziarnista - posiada małe i duże komórki ziarniste oraz komórki horyzontalne
• komórek zwojowych - zbudowana z jednego pokładu komórek
Purkinyego, dendryty dochodzą do warstwy drobinowej a neuryt do istoty
białej przez warstwę ziarnistą; w cytoplaźmie jest ciałko Nissla
• drobnoziarnista - zbudowana z nielicznych komórek i włókien nerwowych,
zawiera komórki gwiaździste i koszyczkowe

Rdzeń kręgowy
• metoda srebrowa
• włókna nerwowe stanowią istotę białą
• motoneurony w rogach bocznych]
• kanał centralny wysłany ependyną
• komórki korzonkowe - ich wypustki nie opuszczają rdzenia
• ruchowe - w rogach przednich
• jądra współczulnego w rogach bocznych
• jądra przywspółczulnego
• komórki wewnętrzne - ich wypustki nie opuszczają rdzenia
• powrózkowe
• kojarzeniowe
• łączące
• spoidłowe

Zeskanowal i pomniejszyl:
<[e-mail]>