1

Seminarium 2

Podejścia teoretyczne do emocji

dr Marek Drogosz

[e-mail]

dyżury: pokój 316,

wtorek 14-15 oraz środa 12-13

PODEJŚCIA

DO EMOCJI

Somatyczne

James i Lange

Poznawcze

Arnold

Frijda

Cannon

Ewolucyjne

Darwin

Psychote-

rapeutyczne

Freud

Filozoficzne

Arystoteles

Kartezjusz

Spinoza

„Mózgowe”

Harlow i Hess

PDF created with pdfFactory Pro trial version

www.pdffactory.com

2

Opracujcie w grupach i

przedstawcie przykład literacki

lub filmowy, który szczególnie

dobrze ilustruje przyczyny i

konsekwencje emocji wg jednego

z powyższych podejść!

Zadanie °1

Ø Taksonomia emocji (wg podstawowych

ekspresji emocjonalnych)

Ø Emocje – ewolucyjnie wytworzone wzorce

działania

Darwin

PDF created with pdfFactory Pro trial version

www.pdffactory.com

3

Teoria Jamesa-Langego

Jest to obwodowa teoria emocji, gdyż za
źródła emocji uznaje działania, zmiany
napięcia mięśni oraz zmiany
w narządach wewnętrznych.

WYDARZENIE

Reakcja

instrumentalna

Reakcja

wisceralna

Interpretacja

reakcji

fizjologiczno-

behawioralnych

„

„Boję się, bo łomocze mi serce”

EMOCJA

Ciało informuje umysł

Źródłem emocji są zmiany napięcia mięśni i zmiany w

narządach wewnętrznych.

„[...] jest nam przykro, ponieważ płaczemy, jesteśmy wściekli,

ponieważ uderzamy, boimy się, ponieważ drżą nam kolana”

(James, 1884)

•Zmiany napięcia mięśni poprzecznie prążkowanych (ekspresja
mimiczna i pantomimiczna oraz działania instrumentalne – np.

atak lub ucieczka)

•Zmiany napięcia mięśni gładkich (w narządach wewnętrznych

– np. bicie serca, pocenie się, drżenie rąk)

PDF created with pdfFactory Pro trial version

www.pdffactory.com

4

Polemika z koncepcją

Jamesa-Langego

opóźnienie zmian

w narządach

wewnętrznych

bez informacji

z narządów wewnętrznych

jednostka nie powinna

odczuwać emocji

reakcje
fizjologiczne są
podobne dla
wielu emocji, nie
mamy jednak
problemów z
rozróżnieniem
emocji (np.
strachu i złości)

Które z poniższych zdań jest zgodne

z teorią Jamesa-Langego?

2. Jest nam przykro, ponieważ płaczemy, boimy się,

ponieważ drżą nam kolana.

EMOCJE WYSTĘPUJĄ WTEDY, GDY PODMIOT

INTERPRETUJE SWOJE REAKCJE CIELESNE.

1. Płaczę, bo jest mi smutno.

3. Boisz się, bo nie wiesz, co czujesz.

Zadanie °2

PDF created with pdfFactory Pro trial version

www.pdffactory.com

5

POZNAWCZE

PODEJŚCIE DO EMOCJI

*

Powstawanie emocji

wg Magdy Arnold

NEUTRALNA

RECEPCJA

OCENA

TENDENCJA DO DZIAŁANIA

DZIAŁANIE

STEROWANE

PRZEZ EMOCJĘ

EMOCJA

PDF created with pdfFactory Pro trial version

www.pdffactory.com

6

Dwuczynnikowa teoria emocji

Schachtera i Singera

Emocje są wynikiem interakcji procesów występujących
wewnątrz organizmu z informacjami docierającymi ze
środowiska oraz informacjami zarejestrowanymi w
doświadczeniu jednostki.

Schachter i Singer określają swoją teorie jako dwuczynnikową,
zakładając tym samym, że czynniki, o których koncepcja ta
mówi, są niezależne od siebie.

WYDARZENIE

Poznawcza

ocena

wydarzenia

Reakcja

instrumentalna

Reakcja

wisceralna

Poznawcza

ocena reakcji

fizjologicznych

Nieinterpretowalne

reakcje fizjologiczne

EMOCJA

PDF created with pdfFactory Pro trial version

www.pdffactory.com

7

Które z poniższych zdań jest zgodne

z podejściem poznawczym do emocji?

EMOCJE SĄ PRZEDE WSZYSTKIM ZDARZENIAMI

POZNAWCZYMI.

3. Boję się, ponieważ wiem, że wilki są niebezpieczne.

1. Jest nam przykro, ponieważ płaczemy, boimy się,

ponieważ drżą nam kolana.

2. Boisz się, bo nie wiesz, co czujesz.

Zadanie °3

Zadanie °4

Zaplanujcie badanie polegające na

wzbudzaniu emocji i mierzeniu

konsekwencji tego wzbudzenia...

Przykład:

chybotliwy most

czy piękna kobieta?

PDF created with pdfFactory Pro trial version

www.pdffactory.com

8

Co odgrywa ważniejszą rolę w procesie

powstawania emocji: percepcja i ocena

zdarzeń czy czynniki fizjologiczne?

Które z podejść do emocji uważacie za

bliższe potocznemu rozumieniu emocji:

somatyczne czy poznawcze?

Zadanie °5

PODSUMOWANIE

We wszystkich reakcjach emocjonalnych można

wyróżnić 4 właściwości:

ü Są odpowiedzią na zew. lub wew. wydarzenie

wyzwalające;

ü Posiadają komponent poznawczy;

ü Posiadają komponent fizjologiczny;

ü Posiadają komponent behawioralny.

PDF created with pdfFactory Pro trial version

www.pdffactory.com