KATEDRA TRANSPORTU SZYNOWEGO POLITECHNIKI GDAC
SKIEJ
dr inż. Mirosław Jan Nowakowski
Wskazówki do wykonania
przekroju poprzecznego
Ostatnie zmiany: 18 kwietnia 2014 r., 13:40
Wszelkie prawa zastrzeżone
Spis tresci
1. Stosowana podstawa prawna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
2. Odtworzenie stanu istniejącego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
3. Rowy boczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
4. Kształtowanie skarp wysokich nasypów i głębokich przekopów . . . . . . . . . . 4
1. Stosowana podstawa prawna
Przy wykonywaniu rysunku przekroju poprzecznego nawierzchni i podtorza za
podstawę prawną należy przyjąć:
Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle kolejowe i ich usytuowanie
(Dziennik Ustaw 1998 nr 151 poz. 987), oznaczane dalej jako Dz.U. 1998 nr
151 poz. 987.
Warunki techniczne utrzymania nawierzchni na liniach kolejowych Id-1 (D-1)
oznaczane dalej jako Warunki Id-1.
 Standardy Techniczne  szczegółowe warunki techniczne dla modernizacji
lub budowy linii kolejowych do prędkości Vmax 200 km/h (dla taboru
konwencjonalnego) / 250 km/h (dla taboru z wychylnym pudłem) z 2009
r. Tom 2 Skrajnia budowlana linii kolejowych oznaczane dalej jako Standardy
2009.
2. Odtworzenie stanu istniejącego
Za stan istniejący należy rozumieć sytuację, gdy dwa tory są ułożone na szlaku
równolegle do siebie w odległości d [m]1.
1
Oznaczenie zgodne z rysunkiem 1 z dokumentu pt.  Poszerzenie międzytorza. Warianty układu
torów .
1
Pomoce dyda1tyczne
KATEDRA TRANSPORTU SZYNOWEGO POLITECHNIKI GDAC
SKIEJ
Wymiary nawierzchni i podtorza dla stanu istniejącego należy określać na
podstawie rysunków przekroi normalnych zamieszczonych w Dz.U. 1998 nr 151
poz. 987 (rysunki 3.2a i 3.2d) oraz towarzyszącego im komentarza. Szczegółowe
wymiary nalezy dostosować do danych w temacie projektu: kategorii linii, prędkości
maksymalnej i standardu konstrukcyjnego nawierzchni. Dla wartości międzytorza
róznych od 3,75 m, 4,00 m i 4,50 m należy odpowiednio zmienić szerokość
torowiska.
Rysunki przekrojów normalnych pokazują jednocześnie dwie sytuacje: na lewo
od osi torowiska skarpę nasypu, a na prawo od osi torowiska  rów boczny i skarpę
przekopu.
Podana na rysunkach grubość warstwy podsypki d zależy od klasy technicznej
toru i standardu konstrukcyjnego nawierzchni. Należy ją odczytać z odpowiedniej
dla klasy technicznej toru tabeli z załącznika 2 do Warunków Id-1.
Podana na rysunkach szerokość ławy torowiska c nie jest jednoznacznie
okreslona, sprecyzowana jest jedynie jej wartość minimalna. W rzeczywistości
wartość c zależy od grubości warstwy podsypki, a w łukach o promieniach do 4000 m
 dodatkowo od wartości przechyłki i ewentualnego zwiększenia rozstawu torów.
Z uwagi na powszechne stosowanie toru bezstykowego należy przyjąć szerokość
zasypki od czół podkładów o wartości 0,45 m.
Podaną w temacie wysokość nasypu lub głębokość przekopu należy rozumieć
jako róznicę wysokości między rzędną prawej krawędzi torowiska a rzędną terenu
w osi torowiska (rysunek 1).
Rzędną terenu w osi torowiska należy przyjąć według formuły
rzędna_terenu = 100 + numer_tematu [m].
rzędna torowiska
rzędna terenu
(a)
rzędna terenu
rzędna torowiska
(b)
Rys. 1. Interpretacja danych dotyczących odtworzenia niwelety toru dla stanu istniejącego:
a) w przypadku nasypu, b) w przypadku przekopu
2
nasypu
wysokoS
ć
przekopu
głębokoS
ć
Pomoce dya1ty%0łżne
KATEDRA TRANSPORTU SZYNOWEGO POLITECHNIKI GDAC
SKIEJ
Podany w temacie spadek poprzeczny terenu należy rysować od strony lewej
do prawej. Wartość dodatnia oznacza wzniesienie terenu (pochylenie pod górę),
wartosć ujemna oznacza jego spadek.
Pochylenie skarp rowów, nasypów i przekopów należy przyjąć zgodnie z danymi
podanymi w temacie projektu. Pochylenie skarp pryzmy podsypki jest takie, jak na
przekrojach normalnych i wynosi 1:1,5.
3. Rowy boczne
Przy rysowaniu rowów bocznych należy przestrzegać następujących zasad (rysunek
2).
w przekopach wykonuje się zawsze dwa rowy boczne, po obu stronach torowiska;
przy nasypach o wysokości mniejszej od 0,60 m rowy wykonuje się z obu stron
nasypu;
przy nasypach wyższych rowy wykonuje się tylko od strony, gdzie teren ma
spadek w kierunku nasypu;
przy nasypach wyższych od 1,30 m i w terenie bez wyraz
nego spadku
poprzecznego rowów bocznych można nie wykonywać;
między skarpą nasypu a krawędzią rowu wykonuje się ławę ochronną o szeroko-
ści min. 1,00 m ze spadkiem 5 10% w kierunku rowu (skarpa rowu nie powinna
stanowić  przedłużenia skarpy nasypu  rysunek 3).
a
b
c
Rys. 2. Usytuowanie rowów bocznych: a  w przekopie; b  przy nasypie o wysokości mniejszej
niż 0,60 m; c  przy nasypie o wysokości do 1,30 m
ŹLE !!
Rys. 3. Sposób umieszczenia skarp rowów bocznych przy nasypie (kolorem czerwonym
pokazano sposób błędny)
3
Pomoce dydaktycz
ne
KATEDRA TRANSPORTU SZYNOWEGO POLITECHNIKI GDAC
SKIEJ
>= 1,0 m
Rys. 4. Sposób kształtowania skarp nasypów wyższych niż 6 m
>= 1,0 m
Rys. 5. Sposób kształtowania skarp w przekopach głębszych niż 6 m
4. Kształtowanie skarp wysokich nasypów i głębokich
przekopów
Przyjmuje się, że wysokość skarpy nie powinna być większa niż 6 m. Dlatego
w przypadku wysokich nasypów oraz głębokich przekopów wykonuje się ławy
skarpowe w sposób przedstawiony na rysunkach 4 i 5. Należy brać pod uwagę
rzeczywistą wysokość skarp. Oznacza to, że przy dużym spadku poprzecznym
terenu liczba ław skarpowych po obu stronach torowiska może być różna.
4
6 m
12 m
h > 12 m
h > 12 m
12 m
6 m
Pomoce dydaktyczne
1 : 1,5
5-10%
1 : 1,5
5-10%
1 : 1,5
1 : 1,5
5-10%
1 : 1,5
5-10%
1 : 1,5