Kraj Geosyntetyki
Lepiej zabezpieczać niż naprawiać
Z' Maciej A
uczak, Griltex Polska Sp. z o.o.
Spółka Griltex Polska jest znanym producentem i dostawcą geosyntetyków, które sprawdziły się na wielu polskich budo-
wach. W ostatnich latach w Polsce, po szeregu szkoleń i publikacji z zakresu geosyntetyków, doczekaliśmy się w końcu
sporego upowszechnienia w ich stosowaniu w podbudowach dróg i parkingów na słabym podłożu, zbrojeniu nasypów,
uszczelnianiu zbiorników retencyjnych czy zabezpieczaniu przeciwerozyjnym skarp.
Cieszy to, gdyż jak wiadomo, materiały te powodują zwiększe- te charakterystyki nie mają, poza czysto informacyjnym cha-
nie trwałości użytkowej konstrukcji oraz oszczędności kosz- rakterem, większego technicznego znaczenia dla geowłóknin.
towe dzięki redukcji czasu wykonania i zmniejszeniu zużycia Wykazano bowiem niską zależność pomiędzy odpornością na
kruszyw. Niestety jednak ciągle popełniane są błędy w zakresie uszkodzenia przy wbudowywaniu a wagą, grubością, CBR,
specyfikowania oraz doboru przez wykonawców odpowiednich wytrzymałością na rozciąganie oraz przebicie stożkiem. Co
materiałów do pełnionych przez nie funkcji: separacyjno-filtra- zatem decyduje o takiej odporności? Analizy pokazują, że
cyjnej, stabilizacyjnej oraz ochronnej, co prowadzi do awarii gdy materiał geotekstylny przetrwa naprężenia wywoływane
budowlanych bądz
też konieczności napraw po krótkim okresie podczas wbudowywania, przetrwa je również podczas nor-
eksploatacji. To samo wydarzyć się może w przypadku niesto- malnej eksploatacji. Miernikiem tej najważniejszej odporności
sowania geosyntetyków, usuwania ich z projektów w ramach jest współczynnik absorpcji energii W, mierzony polem pod
cięcia kosztów czy też zamieniania na materiał słabszy. Pokazała wykresem typowej krzywej: naprężenie (T)  wydłużenie (�).
to dobitnie ostatnia majowa powódz
w Polsce. Momentalnie W przybliżeniu W = 1/2 T*� (patrz: rycina).
zaczęto z użyciem geosyntetyków naprawiać uszkodzone wały Absorpcja energii jest parametrem wyrażającym połączony
i zabezpieczać istniejące. Znalazły się nagle pieniądze na mate- wpływ naprężenia oraz wydłużenia. Geowłóknina o wysokiej
riały, które powinny już dawno w te miejsca zostać wbudowane. wytrzymałości na rozciąganie, ale o małych wydłużeniach,
W zakresie specyfi
kowania geowłóknin separacyjno-fil- może posiadać taką samą zdolność absorpcji energii, co inna,
tracyjnych powszechne jest określanie gramatury, grubości, o niskiej wytrzymałości na rozciąganie i dużych wydłużeniach.
wytrzymałości maksymalnej na rozciąganie, odporności na Porównując samą tylko wytrzymałość na rozciąganie lub samą
przebicie CBR, wydłużenia maksymalnego itp. Najnowsze testy rozciągliwość, nie można właściwie ocenić stopnia równoważ-
wykonane w kilku krajach europejskich pokazują jednak, że ności porównywanych produktów.
58 Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne Lipiec  Sierpień 2010
Geosyntetyki Kraj
nie UV, na starzenie. Jednym z niewielu materiałów, który
spełnia równocześnie wszystkie powyższe wymagania, jest
geowłóknina TYPAR SF, która w swojej grupie geotekstyliów
nietkanych nie ma sobie równych i właściwie jako jedyna może
pełnić funkcję stabilizacyjną, podobnie jak geotkaniny, przy
czym przewyższa je zdolnością do punktowego odkształcenia
i odpornością na kolmatację.
Dzięki budowie geowłókniny TYPAR SF z włókien cią-
głych oraz łączeniu termicznemu części włókien w trwałą,
jednorodną strukturę, moduł sztywności jest tu wysoki.
Równocześnie zapewnia ona optymalną filtrację w długim
okresie. W wyniku działania trzech odrębnych mechanizmów
geowłóknina ta stabilizuje podbudowę z kruszywa i zwiększa
Kolejnym kluczowym kryterium doboru geowłóknin i geo- jej odporność na długotrwałe deformacje pod wpływem po-
siatek stabilizacyjnych jest wartość modułu początkowego wtarzających się obciążeń. Chodzi o ograniczenie swobody
sztywności, związana z ograniczeniem deformacji (koleino- ruchu ziaren kruszywa, co zwiększa wytrzymałość i moduł
wania). Powinniśmy zatem przy porównaniu kilku geowłóknin warstwy podbudowy, a także zmniejsza naprężenia ściskające
/ geosiatek posługiwać się parametrem wytrzymałości na przekazywane na podłoże poprzez lepsze rozłożenie nacisków
rozciąganie przy niewielkim wydłużeniu, rzędu kilku procent, od kół pojazdu. Następnym jest mechanizm membranowy 
a nie maksymalną wytrzymałością przy zerwaniu, gdyż w wa- w geowłókninie TYPAR SF powstają naprężenia rozciągające,
runkach in situ do takich punktów się nie dochodzi. Na bazie odciążając grunt, który sam nie jest w stanie ich przenieść.
absorpcji energii stworzono m.in. klasyfikację NORGEO-Spec, Te siły, występujące w płaszczyz
nie geowłókniny, wywołują
służącą porównaniu oraz doborowi materiałów z różnych klas powstanie składowej naprężenia prostopadłej do płaszczy-
wytrzymałościowych. zny geowłókniny. Trzecim mechanizmem jest wzmocnienie
Przed geosyntetykami w zależności od przeznaczenia sta- miejscowe  geowłóknina o wysokim module początkowym
wiane są także inne wymagania: trwałość właściwości me- pozwala na rozłożenie obciążenia na większą liczbę ziaren
chanicznych oraz hydraulicznych (wodoprzepuszczalności), kruszywa i zwiększenie odporności na przemieszczenie.
elastyczność, odporność na zamulenie cząstkami gruntu, Równocześnie wysoka rozciągliwość pozwala na uniknięcie
odporność na agresywność chemiczną gruntów, a ponadto miejscowego przebicia, ponieważ umożliwia geowłókninie
odporność na pleśnie i grzyby, przemarzanie, promieniowa- rozciągnięcie się w sąsiedztwie penetrującego kamienia.
Lipiec  Sierpień 2010 Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne 59