Spektrofotometria w podczerwieni (IR)
Zakresy podczerwieni
Bliska 0.8 - 2.5 µm 12500 - 4000 cm-1
podczerwień
(NIR)
Podstawowa
2.5 - 25 µm 4000 - 400 cm-1
podczerwień
(średnia) (MIR)
Daleka 25 - 500 µm 400 - 20 cm-1
podczerwień
(FAR)
Wielkości charakteryzujące prom. IR:
104
v- liczba falowa, prop.do v i E,
½ (cm-1) =
(źm)  - długość fali
Spektrofotometria w podczerwieni (IR)
- plan wykładu
1. Zakresy pomiarowe podczerwieni.
2. Częstość drgań oscylatora czasteczkowego, stała siłowa, przejścia oscylacyjne.
3.Warunki absorpcji promieniowania w oscylatorze cząsteczkowym -reguły wyboru.
4. Liczba i rodzaje drgań cząsteczkowych.
5. Analiza drgań cząsteczek prostych.
6. Czynniki wpływające na liczbę pasm w widmie IR.
7. Czynniki wpływające na położenie i kształt pasm w widmie IR.
8. Ogólne zasady pomiaru widm IR (budowa i działanie spektrofotometrów IR).
9. Przygotowywanie próby do rejestracji widma.
11. Interpretacja widma IR (położenie i intensywność pasm , ogólne zasady analizy
widm IR w oparciu o trzy rejony w średniej podczerwieni ).
12. Zastosowanie spektrofotometrii IR.
Literatura (metody spektroskopowe)
1. A. Koziołowa: Analiza instrumentalna. Wybrane metody
optyczne. Skrypt do wykładów. AE, Poznań 1999.
2. W. Szczepaniak: Metody instrumentalne w analizie
chemicznej. PWN, Warszawa 2002.
3. Z. Kęcki: Podstawy spektroskopii molekularnej. PWN,
Warszawa 1998.
4. A. Cygański: Metody spektroskopowe w chemii
analitycznej. WNT, Warszawa 2002.
5. F. Settle: Hanbook of instrumental analysis for analytical
chemistry. Prentice Hall, 2002
Oddziaływanie promieniowania EM
z czÄ…steczkami
Na całkowitą energię cząsteczki składają się energie związane z
różnymi rodzajami ruchu:
" Energia translacji
" Energia rotacji
" Energia oscylacji
" Energia elektronowa
ECałk.= ET + ER + EO + EEl E el>>E osc >>E rot
Promieniowanie mikrofalowe  oddziaływanie prom. z rotującymi cząsteczkami
(spektroskopia mikrofalowa)
Promieniowanie podczerwone  zazabsorbowane promieniowanie wzbudza drgania
czÄ…steczek
Promieniowanie widzialne i ultrafioletowe  przejścia elektronów na wyższe poziomy
Poziomy energetyczne cząsteczek i odpowiadające im przejścia (powt)
Kwantowanie energii istnienie dozwolonych poziomów energetycznych
Cząsteczka może się znajdować tylko na określonym, charakterystycznym dla
niej poziomie energetycznym (rys)
v3
v2
E1
v1
v0
•1
"
Odpowiednio do pochłoniętej energii
obserwujemy przejścia (rys):
v3
" rotacyjne (c)
v2
" oscylacyjne (b)
E0
v1
" elektronowe (a)
v0
a b c
Efektem sÄ… widma (wykresy zmian A):
Rys. Diagram poziomów elektronowych,
" rotacyjne (zakres mikrofal),
oscylacyjnych i rotacyjnych w czÄ…steczce i
odpowiadające im przejścia
" oscylacyjne (podczerwień=IR)
" elektronowe (UV VIS, NIR)
Oscylator czÄ…steczkowy
Oscylacje rozpatruje się w przybliżeniu na modelach mechanicznych posługując się
prawami mechaniki klasycznej i dodajÄ…c kwantowanie energii.
F = - kq
r
e
q - wychylenie,
F - siła z jaką sprężyna działa na masy
k - stała siłowa  siła potrzebna do przyrostu
F F
wiązania o jednostkę [mdyn/A] - siła
wiÄ…zania
F
CzÄ™stość drgaÅ„ (½) oscylatora
1 k
=
½
osc
mred (cm-1)
2Ä„c
zależy stałej siłowej (k) i drgających
mas (mred).
m1 m2
mred=
m1 + m2
energia
Krzywa energii potencjalnej stanu podstawowego, poziomy
odpowiadające energii oscylacji i przejścia oscylacyjne
Ep
Energia oscylacji atomów
w czÄ…steczce jest
v=3
kwantowana.
v=2
V = kwantowa liczba
v=1
oscylacji
v=0
r
Rys. Zmiany energii potencjalnej oscylatora (czÄ…steczki)
w zależności od odległości drgających atomów
Warunki absorpcji promieniowanie w oscylatorze
cząsteczkowym - reguły wyboru przejść oscylacyjnych
1. Energia fotonów absorbowanych musi odpowiadać różnicy energii
poziomów energetycznych
h½ = "E
2. Przejście musi nastąpić tak, by kwantowa liczba oscylacji zmieniła się o
1,2,3,..., . Zmiana Ä…1 oznacza ton podstawowy, o 2,3,.. kolejne
nadtony.
"v = 1,2,3,.... "J = 1
3. Pojawienie się tonów podstawowych 01 jest możliwe tylko w takich
oscylatorach, w których w czasie drgania zmienia się moment dipolowy
czÄ…steczki.
Rys. Przejścia absorpcyjne w oscylatorze zgodnie z regułą
wyboru "½ = +1, +2, +3, +4& .
0 1 ("½ = +1) nazywa siÄ™ tonem podstawowym
0 2 ("½ = +2) nazywa siÄ™ pierwszym nadtonem
0 3 ("½ = +3) nazywa siÄ™ drugim nadtonem
Liczba i rodzaje drgań cząsteczkowych
Ruch atomu opisują 3 stopnie swobody odpowiadajace ruchom wzdłuż 3 osi XYZ.
CzÄ…steczka n-atomowa ma 3n stopni swobody.
Oscylacje zrębów atomowych:
równoczesne wychylanie się zrębów atomowych z ich położeń równowagi bez:
" przemieszczania środka masy (translacje)
" obrotu cząsteczki jako całości wokół własnej osi (rotacje)
Liczba drgań podstawowych cząsteczek (oscylacji) :
3n - 3  3 = 3n-6 dla czÄ…steczek nieliniowych
3n - 3  2 = 3n-5 dla czÄ…steczek liniowych
Liczbę drgań dla danej cząsteczki można teoretycznie obliczyć
liczba pasm w widmie IR
Podstawowe rodzaje drgań
1. Rozciągające = walencyjne (zmiana długości wiązań)
a) symetryczne b) asymetryczne
H H H H
C C
2. Zginające = deformacyjne (zmiana kąta między wiązaniami)
a) płaszczyznowe b) pozapłaszczyznowe
+ H H H H _
+ +
H H H H
C C
C C
nożycowe
kołyszące
wachlarzowe skręcające
3. Szkieletowe (pierścienia jako całości)
Przykładowa analiza drgań cząsteczek prostych
CO2 cząsteczka liniowa: liczba drgań: 3n-5=9-5=4
O C O O C O
rozciÄ…gajÄ…ce, symetryczne, rozciÄ…gajÄ…ce, asymetryczne,
nieaktywne w IR 2349 cm-1
O C O
O C O
ZginajÄ…ce
płaszczyznowe pozapłaszczyznowe
zdegenerowane, 669 cm-1
Przykładowa analiza drgań cząsteczek prostych
H2O cząsteczka nieliniowa liczba drgań: 3n-6=9-6=3
O
O
H H
H H
rozciÄ…gajÄ…ce asymetryczne,
rozciÄ…gajÄ…ce symetryczne,
3756 cm-1
3625 cm-1
O
H H
ZginajÄ…ce,
1596 cm-1
Widma IR
Rejestracja stopnia pochłaniania promieniowania wyrażona jako:
T = f (½) A = f (½)
T [%]
Liczba falowa [cm-1]
Każde pasmo w widmie jest wynikiem drgania określonej grupy funkcyjnej.
Położenie pasma (częstość drgań) określa liczba falowa [cm-1 ] lub długość fali [um]
Widmo IR
O=C=O
Liczba obserwowanych w widmie pasm zwykle nie
odpowiada obliczonej liczbie drgań podstawowych
Przykład: Co2 - n-atomowacząsteczka liniowa teoretyczna liczba
drgań 3n-5=4
Czynniki wpływające na liczbę pasm w
widmie IR
Czynniki zmniejszajÄ…ce liczbÄ™ pasm:
1. Drgania nieaktywne
2. Drgania zdegenerowane ze względu na symetrię
3. Drgania zbyt blisko siebie leżące - nierozdzielone
4. Pasma bardzo słabe
5. Pasma leżące poza zakresem przyrządu
Czynniki zwiększające liczbę pasm
1. Nadtony (częstości wyższe harmoniczne): 02,
03, 04,...., wielokrotność tonu podst.
2. Tony różnicowe
3. Tony kombinacyjne (absorpcja 1 fotonu wzbudza 2
lub 3 drgania)
Dla HCl:
4
3
Ton podstawowy 2886 cm-1
2 1-szy nadton 5668 cm-1
E
2-gi nadton 8347 cm-1
1
3-ci nadton 10923 cm-1
0
Czynniki wpływające na położenie i kształt pasm
Stan fizyczny prób
Gaz: nakładanie się pasm rotacyjnych na oscylacyjne
powoduje poszerzenie pasm.
Ciecz: pasma sÄ… wÄ…skie, symetryczne, stosunkowo Å‚atwe do
interpretacji; tworzenie wiązań wodorowych z
rozpuszczalnikiem pasma poszerza i przesuwa.
Ciało stałe: nakładanie się drgań siatki krystalicznej poszerza i
rozszczepia pasma; oddziaływanie lokalnego pola i zamknięcie
w klatce kryształu zmienia fazę i częstotliwość drgań;
usztywnienie cząsteczek zmniejsza liczbę drgań.
Czynniki wpływające na położenie i kształt pasm
Sprzężenia oscylacji - drgania mieszane w wyniku
oddziaływania ze sobą grup drgających z podobną częstością i
zlokalizowanych w sÄ…siedztwie:
Sprzężenia  mechaniczne , np.: w etylenie lub w alkoholach:
H
1620 cm-1 (60% C=C rozc.,
_
C = C
35% C H zgin.)
H
H
_
C = C
1520 cm-1 (położ. norm.)
D
COH sprzężenie C-Orozc. z O-Hzgin
Czynniki wpływające na położenie i kształt pasm
Rezonans Fermiego - sprzężenia nadtonu lub drgania
kombinacyjnego z drganiem podstawowym,
np.: w aldehydach: sprzężenie drgania CHrozc.z nadtonem CH zgin
CHrozc. - przy 2800 cm-1
CHzgin. ton podstawy - przy 1400 cm-1
nadton - przy 2800 cm-1
w wyniku sprzężenia dublet - przy 2700 i 2800 cm-1
Czynniki wpływające na położenie i kształt pasm
1 k
=
½
osc
mred (cm-1)
2Ä„c
Efekty które wpływają na stałą siłową zmieniają energię (częstość) drgań
zmieniają położenie pasma w widmie IR
Rozkład gęstości elektronowej (wpływ na stałą siłową)
- koniugacja
- rezonans
- indukcja
-wiÄ…zanie wodorowe
-napięcie pierścienia
Przyrządy do pomiarów widm IR
Spektroskopię IR stosuje się do badania gazów, cieczy i ciałach stałych.
Spektrofotometry IR
Spektrofotometry dyspersyjne
Spektrofotometry z transformacjÄ… Fouriera (FTIR)
Zalety:
-sygnały o większym stosunku sygnałów do szumów,
-możliwy pomiar sygnałów znacznie różniących się intensywnością,
-większa czułość i szybkość pomiarów, dokładniejsze widma
Spektrofotometry IR dyspersyjne
Schemat blokowy
O
Z
M D W R
4000 0
2000
P
D M
A
II
Å»
O
Spektrofotometry IR z transformacjÄ… Fouriera
Schemat blokowy; zasada działania
% Transmission
Widma IR z transformacjÄ… Fouriera (FTIR)
Interferogram 
zależność natężenia
od czasu
algorytm
transformacji
Fouriera
Widmo FTIR 
zależność natężenia
od częstości
Zalety FTIR:
-sygnały o większym stosunku sygnałów do szumów, w czasie krótszym,
-wykorzystanie szerokiego zakresu spektralnego umożliwia pomiar sygnałów znacznie
różniących się intensywnością,
- dokładniejsze widma, większa czułość i szybkość pomiarów
Główne elementy przyrządu
y
ródła promieniowania  włókno Nernsta lub pręt Globar
Kuwety - najczęściej z NaCl, AgCl
Rozpuszczalniki - zaledwie kilka dla całego rejonu 4000- 400 cm-1:
tetrachlorek węgla (CCl4), chloroform, disiarczek węgla
Badanie ciał stałych - w pastylkach KBr lub innego halogenku
metalu alkalicznego, w postaci zawiesiny w cieczach oleistych:
Nujol (wysokowrzacy olej parafinowy), Fluorolube, heksabutadien,
Komora prób
- duża (dla ewentualnych prób gazowych)
Monochromator - pryzmaty z fluorku wapnia, bromku potasu
lub cezu, chlorku sodu, siatki dyfrakcyjne
Detektory - termopary, bolometry, detektory pneumatyczne i
piroelekryczne.
Metodyka pomiarów
MetodÄ™ spektroskopii w podczerwieni stosuje siÄ™ do badania
gazów, cieczy oraz ciał stałych.
Zależnie od stanu skupienia i rodzaju próbki różne metody
pomiarowe:
-technika transmisyjna - najbardziej rozpowszechniona
- technikia osłabionego całkowitego odbicia (ang. attenuated total
reflection, ATR),
- odbicia rozproszonego (DR) oraz odbicia zwierciadlanego
(SR/RA).
Interpretacja widm w zakresie IR
T = f (½)
A = f (½)
Widmo IR:
T [%]
107
cm-1 =
nm
Liczba falowa [cm-1]
W widmie IR występują charakterystyczne pasma odpowiadające
drganiom różnych grup funkcyjnych.
Charakterystyczne częstości drgań grup funkcyjnych (położenia pasm) są
podstawą identyfikacji (określenia) grup funkcyjnych w cząsteczce.
Częstości drgań grup funkcyjnych - położenia pasm
zależą od: mas atomów i stałych siłowych wiązań
(mocy i rzędu wiązania)
1 k k
½ = = 5.3×10-12
2Ä„c [cm-1]
m m
red red
Wzrost masy atomów przy zachowaniu rzędu wiązania powoduje
przesunięcie pasm absorpcyjnych do niższych częstości;
C-H, N-H, O-H 3 600-2 800 cm-1
C-C, C-O, C-N 1500-700cm-1
C-Cl 700-600 cm-1
Wzrost krotności wiązania (stałej siłowej), przy tej samej masie
powoduje wzrost częstości drgań;
C=C, C=O, C=N 1800-1500cm-1
Ca"C, Ca"N 2300-2000cm-1
Intensywność pasm w IR
Intensywność pasm jest miarą prawdopodobieństwa
przejścia oscylacyjnego, zależnego od wielkości
zmiany momentu dipolowego.
Na przykład:
drgania rozciÄ…gajÄ…ce -C=C-, -C-C-, -C=N-, -C-H-, µ niskie (5 -10)-
pasma o małej intensywności,
drgania grup funkcyjnych polarnych -C=O, -C-S, -Si-O, -C-Cl, -C-F,
µ wysokie (102- 103), pasma sÄ… intensywne.
Wyjątek stanowią niektóre intensywne drgania zginające,
pozapłaszczyznowe, np.: -C-H związków aromatycznych i
olefinowych.
Interpretacja widm IR
OkreÅ›lenie poÅ‚ożenia pasm w widmie IR ( ½max cm-1)
oraz przypisanie pasmom występujacym w widmie
odpowiednich drgań grup funkcyjnych
Identyfikacja grup funkcyjnych w oparciu o:
tablice korelacyjne, programy komputerowe, atlasy widm
Podział zakresu średniej podczerwieni 4000-400 cm-1:
" 4000  1300 cm-1  obszar grup funkcyjnych; głównie drgania
rozc. O-H, N-H, C-H, C=C, C=N, C=C, C=O, zgin N-H
" 1300  910 cm-1   obszar daktyloskopowy (fingerprint)
charakterystyczny dla każdego związku;
- drgania rozciągajace wiazań pojedynczych atomów o
zbliżonych masach: C-C, C-N, C-O,
- drgania deformacyjne różych wiązań,
- drgania szkieletowe czÄ…steczki,
" 910  650 cm-1  dragania zginajace (def) poza płaszczyzną wiązań
C-H w układach aromatycznych i
heteroaromatycznych; brak silnych pasm
oznacza brak struktury aromatycznej,
Wiele grup funkcyjnych wykazuje charakterystyczne pasma absorpcji w specyficznych,
wąskich zakresach częstości. Atlasy, katalogi, tabele korelacyjne.
Zakresy częstości drgań (położenia pasm) grup funkcyjnych
Wiele grup funkcyjnych wykazuje charakterystyczne pasma absorpcji w specyficznych,
wÄ…skich rejonach widma IR. Atlasy, katalogi, tabele korelacyjne
Jo Blackburn
Richland College, Dallas, TX
Dallas County Community College District
Organic Chemistry, 5th Edition, L. G. Wade, Jr. ć 2003, Prentice Hall
Częstości drgań grup funkcyjnych-przykłady
Częstości drgań wybranych grup funkcyjnych w zależności od
ich otoczenia strukturalnego (wpływ na stałą siłową
częstość drgania położenie pasma)
Monografie IR, tablice korelacyjne, atlasy programy komputerowe
C=O drgania rozciÄ…gajÄ…ce ketony 1780-1660 cm-1
aldehydy 1740-1670 cm-1
kwasy
karboksylowe 1715-1680 cm-1
estry 1750-1710 cm-1
O-H drgania rozciÄ…gajÄ…ce alkohole
i fenole 2500-3650 cm-1
N-H drgania rozciÄ…gajÄ…ce aminy 3490-3180 cm-1
N-H drgania zginajÄ…ce aminy 1650-1580 cm-1
Analiza widm IR (przykład)
" Krok pierwszy
 Określenie charakteru chemicznego związku organicznego: węglowodory
aromatyczne, alifatyczne nasycone, nienasycone
" ½C-H powyżej 3000 cm-1
" ½C=C 1650-1450 cm-1
" ´ 910-650 cm-1
C-H
Analiza widm IR (przykład)
" Krok drugi:
 W obszarze 1820-1660 cm-1 poszukujemy pasma karbonylowego.
Jest to zazwyczaj najbardziej intensywne pasmo w widmie.
Jeżeli takie pasmo zostało znalezione poszukujemy innych pasm
zwiÄ…zanych z grupami funkcyjnymi zawierajÄ…cymi wiÄ…zanie
C=O
Analiza widm IR
" Krok trzeci:
 Jeżeli stwierdziliśmy obecność grupy karbonylowej
wówczas określamy czy występuje ona w cząsteczce
kwasu, estru, aldehydu bÄ…dz
ketonu
" Kwasy
 szeroka absorpcja ½O-H 3300-2500 cm-1
 pasmo drgaÅ„ rozciÄ…gajÄ…cych ½C-O o Å›redniej
intensywności 1100-1300 cm-1
 ½C=O 1725-1700 cm-1
" Estry
 pasmo drgaÅ„ rozciÄ…gajÄ…cych ½C-O o Å›redniej intensywnoÅ›ci
1100-1300 cm-1
 ½C=O 1745-1720 cm-1
" Aldehydy
 dwa sÅ‚abe pasma ½C-H ok. 2850 i 2750 cm-1
 ½C=O 1740-1720 cm-1
" Ketony
 ½C=O 1725-1705 cm-1
Analiza widm IR
" Krok czwarty
 Jeżeli w widmie nieobecne jest pasmo karbonylowe wówczas
poszukujemy pasma ½O-H alkoholu w obszarze 3300-2600 cm-1 oraz
pasma ½C-O w obszarze 1300-1100 cm-1
Analiza widm IR
" Krok czwarty
 Jeżeli ½C=O i ½O-H sÄ… nieobecne, poszukujemy grupy zawierajÄ…cej azot:
grupy aminowej NH2 i nitrowej NO2
" ½N-H dwa pasma okoÅ‚o 3300 cm-1
" ½N-O dwa intensywne pasma przy 1570 i 1380 cm-1
100
80
60
40
NH2
20
BENZENAMINE
0
4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500
Analiza widm IR
" Krok piÄ…ty
 brak grup funkcyjnych świadczy o obecności alkanu lub
halogenopochodnej
Analiza widm IR
" Potwierdzeniem określonej struktury jest porównanie widma
badanej próbki z widmem związku o znanej strukturze
Substancja
badana
Wzorzec
Ogólne zasady pomocne przy interpretacji widm
1. Wykluczenie pasm pochodzÄ…cych od rozpuszczalnika.
2. Określenie położenie intensywnych pasm w zakresie częstości
charakterystycznych dla drgań grup funkcyjnych (>1300 cm-1).
3. Przypisanie głównym pasmom drgań określonych grup funkcyjnych,
(tablice korelacyjne, tabele, programy komputerowe).
4. Potwierdzenie obecności zidentyfikowanych grup funkcyjnych w
zakresie (< 1500 cm-1). Np.drgania grupy aldehydowej 1730 cm-1
i 2900-2700 cm-1
5. Informacją jest zarówno obecność jak i brak określonego pasma w
widmie.
6. W zależności od warunków pomiaru intensywności oraz położenie
pasm mogą się zmieniać w niewielkim zakresie.
7. Nie jest konieczne (i możliwe) zidentyfikowanie każdego pasma w
widmie.
8. Potwierdzeniem określonej struktury jest porównanie widma badanego
zwiÄ…zku z widmem wzorcowym.
Zastosowanie spektrofotometrii IR
Metoda szybka, nieniszcząca, wymaga małej ilości substancji (10 źg).
Analiza jakościowa
1.Identyfikacja związków chemicznych, głównie organicznych!!!
Podstawą identyfikacji  porównanie widma próbki z widmem wzorca o znanej
strukturze. Widmo ma charakter  fingerprint ( identyczne substancje  takie
same widma IR). Biblioteki widm- widma wszystkich grup związków org.
2.Określanie grup funkcyjnych. Badanie struktury związku !!!
3. Badanie mieszanin (absorpcja jest addytywna).
4. Kontrola przebiegu reakcji,.
5.Badanie oddziaływań międzycząsteczkowych: wiązań wodorowych, kompleksów.
Substancja
badana
Wzorzec
Przykład: potwierdzenie identyczności substancji badanej przez porównanie z
widmem zwiÄ…zku o znanej strukturze
Zastosowanie spektrofotometrii IR
Analiza ilościowa
- ograniczona w porównaniu z metodami UV VIS :
(1) mniejsza czułość,
(2) duże odstępstwa od praw absorpcji (wąskie pasma, szerokie
szczeliny),
(3) mniejsza precyzja pomiarów,
(4) duże stężenia  odchylenia od prawa Lamberta-Beera
Mimo ograniczeń metodę IR (FTIR) stosuje się także w analizie
ilościowej
Zastosowanie spektrofotometrii FTIR
Kontrola jakości żywności i produktów przemysłowych
(surowce, produkty, produkty pośrednie)
Wykorzystanie absorpcji promieniowania IR przez specyficzne grupy funkcyjne
Zalety:
-prosta (nie wymaga przygotowania próbki),
- nieniszczÄ…ca,
- nieinwazyjna,
- szybka (2-3 min)
Może być używana:
on-line,
at  line,
in-line,
off -line
Kontrola jakości (ciągła kontrola składu chemicznego produktu).
Zastosowanie spektrofotometrii IR
Analiza towaroznawcza:
Identyfikacja składników zapachowych i smakowych żywności.
Badanie substancji korzystnych i szkodliwych w żywności.
Oznaczanie składu mieszanin polimerów, rozpuszczalników w
farbach, zanieczyszczeń w surowcach.
Badanie kauczuków i wulkanizatów,
Badanie zanieczyszczeń w powietrzu i atmosferze.
Badanie opakowań (identyfikacja materiałów, nowych
opakowań).
Kontrola jakości (ciągła kontrola składu chemicznego produktu).
Zastosowanie spektrofotometrii IR
Analiza towaroznawcza
Widma IR olejów roślinnych
Zastosowanie spektrofotometrii IR
Analiza towaroznawcza
Widma IR oleju rycynowego (A) i drzewnego (B)
Zastosowanie spektrofotometrii IR
Produkty przemysłowe i ochrona środowiska
Oznaczanie składu mieszanin polimerów, rozpuszczalników w
farbach, zanieczyszczeń w surowcach.
Badanie kauczuków i wulkanizatów,
Badanie opakowań (identyfikacja materiałów, nowych
opakowań).
Badanie zanieczyszczeń w powietrzu i atmosferze
Kontrola jakości (ciągła kontrola składu chemicznego produktu).
Widma IR
Alkany
Jo Blackburn
Richland College, Dallas, TX
Dallas County Community College District
Organic Chemistry, 5th Edition, L. G. Wade, Jr. ć 2003, Prentice Hall
Widma IR
Alkeny
Jo Blackburn
Richland College, Dallas, TX
Dallas County Community College District
Organic Chemistry, 5th Edition, L. G. Wade, Jr. ć 2003, Prentice Hall
Widma IR
Alkiny, izomery
Jo Blackburn
Richland College, Dallas, TX
Dallas County Community College District
Możliwość rozróżnienia na podst widma IR.
Organic Chemistry, 5th Edition, L. G. Wade, Jr. ć 2003, Prentice Hall
Widma IR
Alkohole
Jo Blackburn
Richland College, Dallas, TX
Dallas County Community College District
Organic Chemistry, 5th Edition, L. G. Wade, Jr. ć 2003, Prentice Hall
Widma IR
Ketony
Jo Blackburn
Richland College, Dallas, TX
Dallas County Community College District
Organic Chemistry, 5th Edition, L. G. Wade, Jr. ć 2003, Prentice Hall
Widma IR
Aldehydy
Jo Blackburn
Richland College, Dallas, TX
Dallas County Community College District
Organic Chemistry, 5th Edition, L. G. Wade, Jr. ć 2003, Prentice Hall
Widma IR
Kwasy karboksylowe
Jo Blackburn
Richland College, Dallas, TX
Dallas County Community College District
Organic Chemistry, 5th Edition, L. G. Wade, Jr. ć 2003, Prentice Hall