Stabilizowany zasilaez uniwersalny moze
bye stosowany do zasilania przenosnyeh
odbiornik6w

radiowyeh,

kalkulator6w,

konstrukeji amatorskieh,

a

takZe do lado-

wania miniaturowyeh akumulator6w.

Dane te~niezne

zasilaeza:

•

napi~be wyjseiowe: regulowane od 3

d010 V,

•

maksymalny pr~d obei~zenia: regulo" .

wany od 10 do 300 mA.

Schemat zasilaeza pokazano na rysun-
ku 3. Napi~eie 220 V jest obnizane przez

transformator sieeiowy do wartosei okolo

11V, a nast~pnie prostowane przez diody
01-04 i wst~pnie filtrowane kondensato-
rem C1. Uklad zlozony z tranzystor6w Tr

-T

4

stabilizuje napi~eie wyjseiowe i ogra-

nieza wartose maksymalnego prqdu po-
bieranego z zasilaeza przez obeiqzenie.

PotenejometrP 1sluzy do ustalania warto-

sei napi~eia wyjseiowego, a P

2 -.

maksy-

malnego prqdu dostarezanego przez za-
silaez.

Nalezy

rozpoez~e od skompletowania

element6w i przygotowania plytki z obwo-
dem drukowanym. Jej wyglqd jestpok~-

zany na rysunku 4. Poza plytk~ umiesz-
ezone Sq: wyl~eznik sieeiowy, tranzystor

moey T

2

i zaeiski wyjseiowe. Tranzystor

moey jest umieszezony

na radiatorze,

przede wszystkim z uwagi na ksztatt jego
obudowy, gdyz wydzielaj~ea si~ podezas
praey ilose eiepla nielest duza. W urz~-
dzeniu modelowym

radiator wykonany

. zostal w spos6b pokazany na rysunku 5

(z blaehy aluminiowej

0

grubosei 2-3 mm).

Przykr~eony do radiatOfa tranzystor I~ezy

si~ kr6tkimi przewodami z odpowiednimi

T

1

BD 354

punktami ukladu. Montaz element6w naj-
lepiej rozpocz~e od zamoeowania tran-
sformatora (ze sznurem ~eiowYm).

Ze

w:<:91~duna, r6zne wykon~ia

fabryezne

transformator6w

mozna zastosowae je-

, den z trzeeh sposob6w moeowania: wy-

korzY$tanle fabryeznychotwor6w

i przy-

kr~cenie ·transformatora doplytki

za po-

moe~ srub, zastosowanie obejmy (i sr~b)
lub pr:zyklejenie transformatora do plytki "
klejem(Olstallub

typu Epidian). Nast~p-

, nie wlutowujesif? eztery diody prostowni-

czei kondensatorelektrblityezniC1'

War-

to jest od,razlfsprawdzie

prawidlowose

wykonanyeh pol~eien

(i jakose zastoso-

wanyeh' elem~l1t6w) .przez przyl~ezenie
do kondensat9ra odpowiedniego obeiq-
zenia. Maze to..bye na przyklad zar6wka
samoehodowa 12V/3 W,dwie pol~ezone
w szereg zar6wki 6,3 V/O,3 A. Po wl~eze-
niu transformatora do sieei - zar6wki po-
winnyjasno

swieeie, zas ani transforma- .

tor, ani diody nie powinnyuye nadmiernie
gor~ee (nie powinny parzye)nawet po kil-
kugodzinnym

dzialahiu.

Pozostale ele-

menty trzeba wlutowae zgodnie z rysun-
kiem6.

Po wykonaniu wszystkieh polqezenzgod-
nie ze sehematem ideowym i montazo-

wym mozna przystqpie do sprawdzenia
zestawionego ukladu. W tym eelu nalezy
go wlqezye do sieei i zmierzye napi~eie
wyjseiowe zasilaeza, kt6re powinno wy-

nosie - w zaleinosei

od 'ustawienia po-

kr~tla potenejometru C1-- od okolo 1 Vdo
10 V. Kto nie dysponuje odpowiednim

~rzyrzqdem

pomiarowym, maze spraw-

dzie prawidlowose dzialania regulaeji na-
pi~ela przyl~czajqe do wyjseia Lasilaeza
stosowany poprzednio wskaznik zar6w-

,kowy. Pokr~eenie potenejometrem P1po-

winno wywolae jego rozjasnienie iseiem-
nienie. Analogieznie

powinien wplywae

na jasnose wskaznika drugi potenejometr

G

2

220)l

116V

+

PI

2,2kn

(P

2),

ograniczajqcy prqd wyjsciowy zasi-

lacza.
Prawidlowo

dzialajqcy

zasilacz

mozna

umiesci6

W

obudowie na przyklad w do-

branym

wymiarami

pude!ku

ptastyko-

wym. [\ja zewnqtrz obudowy trzeba wy-
prowadzi6 jedynie sznur sieciowy, wy!q-
cznik i zaciski wyjsciowe (najlepiej jeden
czarny, a drugi czerwony).

Ponadto w

obudowie trzeba wykonat

dwa otwory

umozliwiajqce dostGP wkr~takiem do po-
tencjbmetr6w P, i P

2.

Podczas uzytkowania zasilacza potrzeb-
nq wartost napi~cia wyjsciowego wybiera
si~przez odpowiednie ustawienie poten-
cjometru P, (na przyklad 6,7,5, 9 Vi tak
dalej). Dla,Ulatwie11ia,wok61 otworu mani-
pUlacyjnego tego potencjometru,

warto

jest nanieS6 (chotby w przyblizeniu) licz-
by odpowiadajqce typowym wartosciom

napi~cia wyjsciowego. Na ruchomym ele-
mencie potencjometru

moi:na ponadto

umiescit kropk~ wskazujqcq nastawionq
wartost.

Analogicznie moi:na oznaczyt

wartost prqdu wyjsciowego (wok6!. dru-
giego otworu).

,i..z~st~wiE!lliecz~sci

~

--

R1 - rezystor I

kg/O,'j

W, .

R2 •• rezystor

10QD/O,.,

R3 - ~ezystor 1 D(odc;:jn~k1 m drutu nawojo"
wego w.emalii

0

0,16 mm nawirthM na dOINo-

lriym rezystorze),.
P1 - potencjometr

montaiowy2,2

kD,

P2 - pot~ncjometr

montaiowy

220 .0,

C1 - kondensator

elektrolityczny

1000 J.LF/2S

V,

C2-kondens8tor

elektrolityczny

220 {LF/16

V,

T1-tranzystortypu

BD354,

12, T3 - tranzystor

typu BC107 (2 sztuki),

T4 - tranzystor typu BC177,
P1~D4- dioda typu BY401·S0 (4 sztuki),

Tr ....Jransformator

sieciowy typu T58/1 (Iub

pOdobny),

i -

iarowka

24 V/50 mA (Iub dioda sWiec~ca

dowolnegotypu

w szeregz rezystorem 1000

D),

-

W - wyt~cznik Si~ciowy (dowolnego

typu).

~{t::::/::::::·:::::::·:·>···
~t~i><::::::::::::"

:~tj\:;.:::'

~'-------------------------------------------"'-

:.• .-

~;~<'.:,-':~

-~

J.