Elektromonter sieci trakcyjnej

(741305)

Robotnicy przemysłowi i rzemie

ś

lnicy

2

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich

Publikacja opracowana w ramach projektu systemowego pn. „Rozwijanie zbioru
krajowych

standardów

kompetencji

zawodowych

wymaganych

przez

pracodawców”. Priorytet I PO KL, Działanie 1.1

Krajowy standard kompetencji zawodowych
Elektromonter sieci trakcyjnej (741305)

© Copyright by Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2013

Kopiowanie i rozpowszechnianie mo

ż

e by

ć

dokonane za podaniem

ź

ródła

ISBN 978-83-7951-000-9 (cało

ść

)

ISBN 978-83-7951-245-4 (245)

Nakład 1000 egz.

Publikacja bezpłatna

Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich
00-697 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 65/79, tel. [phone], fax [phone]
e-mail: [e-mail] http://www.crzl.gov.pl

Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – Pa

ń

stwowego Instytutu Badawczego

26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. centr. (48) 364-42-41, fax [phone]
e-mail: [e-mail] http://www.itee.radom.pl

3

Spis tre

ś

ci

1. Dane identyfikacyjne zawodu ...................................................

4

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfika-

cjach ................................................................................

4

1.2. Notka metodologiczna i autorzy .......................................

4

2. Opis zawodu ...............................................................................

6

2.1. Synteza zawodu ..............................................................

6

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary wyst

ę

-

powania zawodu .............................................................

6

2.3.

Ś

rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narz

ę

dzia

pracy, zagro

ż

enia, organizacja pracy) ............................

6

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym prze-

ciwwskazania do wykonywania zawodu .........................

7

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb

ę

dne do podj

ę

cia

pracy w zawodzie.............................................................

7

2.6. Mo

ż

liwo

ś

ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/wali-

dacji kompetencji .............................................................

8

2.7. Zadania zawodowe ..........................................................

8

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych ....................................

9

2.9. Relacje mi

ę

dzy kompetencjami zawodowymi a pozio-

mem kwalifikacji w ERK/PRK ..........................................

9

3. Opis kompetencji zawodowych ................................................ 10

3.1. Wykonywanie robót budowlanych w zakresie sieci trak-

cyjnych Kz1 ..................................................................... 10

3.2. Utrzymywanie sieci trakcyjnej Kz2 .................................. 12
3.3. Kompetencje społeczne KzS .......................................... 13

4. Profil kompetencji kluczowych ................................................. 14

5. Słownik ....................................................................................... 15

4

1. Dane identyfikacyjne zawodu

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu

w klasyfikacjach

Według Klasyfikacji zawodów i specjalno

ś

ci na potrzeby rynku pracy

(KZiS 2010):

741305 Elektromonter sieci trakcyjnej

Grupa wielka 7 – Robotnicy przemysłowi i rzemie

ś

lnicy (w Mi

ę

dzyna-

rodowej Klasyfikacji Standardów Edukacyjnych ISCED 2011 – poziom 3).

Grupa elementarna 7413 – Monterzy linii elektrycznych (w Mi

ę

dzy-

narodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada
grupie 7413 Electrical Line Installers and Repairers).

Według Polskiej Klasyfikacji Działalno

ś

ci (PKD 2007):

Sekcja F. Budownictwo, Dział 42. Roboty zwi

ą

zane z budow

ą

obiektów in

ż

ynierii l

ą

dowej i wodnej, Grupa 42.1. Roboty zwi

ą

zane

z budow

ą

dróg kołowych i szynowych.

1.2. Notka metodologiczna i autorzy

Opis standardu kompetencji zawodowych wykonano na podstawie:
analizy

ź

ródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, mi

ę

dzynarodowe)

oraz głównie wyników bada

ń

analitycznych na 18 stanowiskach pracy

w 6 przedsi

ę

biorstwach (du

ż

e – 4,

ś

rednie – 2, w tym usługowe − 2,

produkcyjno-usługowe − 4), przeprowadzonych w marcu i kwietniu
2013 r.

Zespół Ekspercki:

•

Andrzej Szyma

ń

ski – PKP Polskie Linie Kolejowe, Centrum Re-

alizacji Inwestycji w Warszawie,

•

Waldemar Nowakowski – Zakłady Automatyki KOMBUD S.A.

w Radomiu,

•

Eugeniusz Sitek – były pracownik Polskich Sieci Elektroenerge-

tycznych S.A. w Warszawie, Oddział Eksploatacji w Radomiu,

•

Wojciech Oparcik – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB w Ra-

domiu.

Ewaluatorzy:

•

Mirosław Józef Herman – PKP Energetyka S.A. w Warszawie,

•

Ewa Urbanek – O

ś

rodek Rzeczoznawstwa SEP w Warszawie.

5

Recenzenci:

•

Jerzy Kaflik – Zakład Elektryczny ELKAF w Stanisławowie Dru-

gim,

•

Marcin Chrzan – Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny

w Radomiu.

Komisja Bran

ż

owa (zatwierdzaj

ą

ca):

•

Krzysztof Kostrzewa (przewodnicz

ą

cy) – przedstawiciel praco-

dawców, Trakcja S.A. w Warszawie,

•

Wojciech Jabło

ń

ski – Zwi

ą

zek Pracodawców Warszawy i Ma-

zowsza w Warszawie,

•

Andrzej Str

ę

bski – Ogólnopolskie Porozumienie Zwi

ą

zków Za-

wodowych w Warszawie.

Data zatwierdzenia:

•

07.10.2013 r.

6

2. Opis zawodu

2.1.Synteza zawodu

Elektromonter sieci trakcyjnej wykonuje roboty budowlane i utrzy-

maniowe sieci trakcyjnej i urz

ą

dze

ń

z ni

ą

zwi

ą

zanych.

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania,

obszary wyst

ę

powania zawodu

Elektromonter sieci trakcyjnej jest zawodem o charakterze elek-

tryczno-budowlano-monta

ż

owym. Istot

ą

pracy elektromontera sieci

trakcyjnej jest monta

ż

, naprawa i konserwacja sieci trakcyjnej oraz

urz

ą

dze

ń

z ni

ą

zwi

ą

zanych. Do podstawowych czynno

ś

ci zwi

ą

zanych

z budow

ą

sieci trakcyjnej nale

ż

y: monta

ż

fundamentów, konstrukcji

wsporczych, osprz

ę

tu, podwiesze

ń

, aparatury elektromechanicznej,

uszynie

ń

oraz wywieszenie i regulacja sieci jezdnej. Utrzymanie obej-

muje ogl

ę

dziny oraz czynno

ś

ci ł

ą

czeniowe, wymian

ę

uszkodzonych

elementów, naprawy planowe i awaryjne, a tak

ż

e regulacje i pomiary

sieci trakcyjnej. Prace wykonywane przez elektromontera sieci trakcyj-
nej musz

ą

charakteryzowa

ć

si

ę

du

żą

staranno

ś

ci

ą

z zachowaniem

obowi

ą

zuj

ą

cych norm i zasad i przepisów BHP. Jednocze

ś

nie praca

elektromontera wymaga nadzoru i kontroli oraz musi by

ć

odnotowywa-

na w dokumentacji budowlanej i utrzymaniowej sieci trakcyjnej. Prace
wykonywane w warunkach szczególnego zagro

ż

enia odbywaj

ą

si

ę

na

pisemne polecenie przez osoby posiadaj

ą

ce wa

ż

ne

ś

wiadectwo kwalifi-

kacyjne do eksploatacji urz

ą

dze

ń

elektrycznych powy

ż

ej 1 kV.

2.3.

Ś

rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny

i narz

ę

dzia pracy, zagro

ż

enia, organizacja pracy)

Praca elektromontera sieci trakcyjnej charakteryzuje si

ę

du

żą

uci

ąż

-

liwo

ś

ci

ą

ze wzgl

ę

du na swoj

ą

specyfik

ę

. Wykonywana jest na wolnym

powietrzu, w zmiennych warunkach atmosferycznych. Elektromonter
pracuje cz

ę

sto na wysoko

ś

ci i przy sieciach trakcyjnych stanowi

ą

cych

cz

ęść

linii kolejowych, tramwajowych, trolejbusowych lub metra b

ę

d

ą

-

cych pod napi

ę

ciem. W pobli

ż

u jego stanowiska pracy prowadzony jest

ruch pojazdów szynowych i kołowych. Elektromonter sieci trakcyjnej
pracuje w systemie pracy zmianowej, ale ze wzgl

ę

du na konieczno

ść

usuwania awarii sieci musi by

ć

dost

ę

pny poza okre

ś

lonymi godzinami

pracy. Zarówno przy budowie, jak równie

ż

w czasie wykonywania

czynno

ś

ci utrzymaniowych elektromonter sieci trakcyjnej wykorzystuje

7

ci

ęż

ki sprz

ę

t budowlany, na przykład: koparki, d

ź

wigi, podno

ś

niki oraz

specjalizowane pojazdy szynowe, a tak

ż

e u

ż

ywa ró

ż

norodnych narz

ę

-

dzi r

ę

cznych. Ze wzgl

ę

du na zagro

ż

enie pora

ż

enia pr

ą

dem elektrycz-

nym elektromonter sieci trakcyjnej posługuje si

ę

sprz

ę

tem elektroizola-

cyjnym z zachowaniem zasad bezpiecze

ń

stwa pracy i instrukcji we-

wn

ę

trznych. Dodatkowo ze wzgl

ę

du na konieczno

ść

wykonywania prac

na wysoko

ś

ciach elektromonter sieci trakcyjnej korzysta ze sprz

ę

tu

ochrony osobistej przed upadkiem z wysoko

ś

ci. Do najwa

ż

niejszych

zagro

ż

e

ń

osób pracuj

ą

cych w zawodzie elektromontera sieci trakcyjnej

nale

ż

y zaliczy

ć

: pora

ż

enie pr

ą

dem elektrycznym oraz urazy ciała (zła-

mania, zwichni

ę

cia ko

ń

czyn, stłuczenia i urazy głowy) nast

ę

puj

ą

ce

w wyniku upadku z wysoko

ś

ci, a tak

ż

e podczas pracy na torach kole-

jowych. Ze wzgl

ę

du na prac

ę

w zmiennych warunkach atmosferycz-

nych osoby pracuj

ą

ce w zawodzie elektromontera sieci trakcyjnej nara-

ż

one s

ą

na cz

ę

ste przezi

ę

bienia oraz choroby reumatyczne.

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne,

w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu

Wykonywanie zawodu elektromontera sieci trakcyjnej, ze wzgl

ę

du

na liczne zagro

ż

enia, wymaga pełnej sprawno

ś

ci fizycznej i psychicz-

nej. Elektromonter sieci trakcyjnej powinien dysponowa

ć

pełn

ą

spraw-

no

ś

ci

ą

ruchow

ą

, a tak

ż

e posiada

ć

dobry słuch i wzrok. Powinien ce-

chowa

ć

si

ę

prawidłow

ą

koordynacj

ą

wzrokowo-ruchow

ą

i odporno

ś

ci

ą

na stres. Z zawodu wyklucza wszelka niepełnosprawno

ść

ruchowa, l

ę

k

wysoko

ś

ci, daltonizm, epilepsja, zaburzenia równowagi, wady wzroku

niepoddaj

ą

ce si

ę

korekcji. Praca w zawodzie elektromontera sieci trak-

cyjnej wymaga odpowiedzialno

ś

ci, dokładno

ś

ci, systematyczno

ś

ci,

wyobra

ź

ni przestrzennej. Osoby pracuj

ą

ce w tym zawodzie powinny

wykazywa

ć

predyspozycje i uzdolnienia techniczne, dotycz

ą

ce zwłasz-

cza zagadnie

ń

elektrycznych i mechanicznych.

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb

ę

dne do podj

ę

cia

pracy w zawodzie

Prac

ę

elektromontera sieci trakcyjnej mog

ą

wykonywa

ć

absolwenci

zasadniczych szkół zawodowych o kierunku sieci i urz

ą

dzenia elektro-

energetyczne lub pokrewnym. Praca w zawodzie elektromontera sieci
trakcyjnej wymaga potwierdzenia przed komisj

ą

kwalifikacyjn

ą

powołan

ą

przez Prezesa Urz

ę

du Regulacji Energetyki kwalifikacji do pracy na sta-

nowisku eksploatacji w zakresie obsługi, monta

ż

u i konserwacji elek-

trycznej sieci trakcyjnej oraz dodatkowo urz

ą

dze

ń

, instalacji i sieci o na-

8

pi

ę

ciu znamionowym powy

ż

ej 1 kV. Ze wzgl

ę

du na prac

ę

w terenie do-

datkowym atutem s

ą

uprawnienia do prowadzenia pojazdów i uprawnie-

nia do obsługi specjalistycznego sprz

ę

tu budowlanego.

2.6. Mo

ż

liwo

ś

ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/

/walidacji kompetencji

Elektromonter sieci trakcyjnej mo

ż

e potwierdzi

ć

zdobyte w trakcie

pracy kompetencje zawodowe poprzez rozszerzenie zakresu posiada-
nych kwalifikacji dla osób zajmuj

ą

cych si

ę

eksploatacj

ą

urz

ą

dze

ń

, insta-

lacji i sieci elektroenergetycznych. Zakres kompetencji jest weryfikowa-
ny na wniosek zainteresowanego i potwierdzany zdaniem egzaminu
przed Komisj

ą

kwalifikacyjn

ą

powołan

ą

przez Prezesa Urz

ę

du Regula-

cji Energetyki. Rozszerzenie kompetencji zawodowych dotyczy
w szczególno

ś

ci sprawowania funkcji dozoru nad wykonywanymi pra-

cami eksploatacyjnymi urz

ą

dze

ń

, instalacji i sieci elektroenergetycz-

nych. Równoległ

ą

i niezale

ż

n

ą

ś

cie

ż

k

ą

rozwoju zawodowego jest uzy-

skanie kwalifikacji w zawodzie technika elektroenergetyka transportu
szynowego. Elektromonter sieci trakcyjnej mo

ż

e si

ę

doskonali

ć

poprzez

kursy specjalistyczne organizowane przez producentów sprz

ę

tu i tech-

nologii uprawniaj

ą

ce do obsługi konkretnych urz

ą

dze

ń

i specjalistycz-

nych monta

ż

ów. W zale

ż

no

ś

ci od posiadanych kompetencji zawodo-

wych elektromonter sieci trakcyjnej mo

ż

e pracowa

ć

jako elektromonter

lub brygadzista. Istnieje mo

ż

liwo

ść

rozwoju zawodowego i awansu na

stanowisko kierownicze po uzyskaniu tytułu technika oraz

ś

wiadectwa

maturalnego, a nast

ę

pnie poprzez kontynuacj

ę

edukacji na technicz-

nych studiach wy

ż

szych, na kierunku elektrotechnika, w specjalno

ś

ci

trakcja elektryczna. Elektromonter sieci trakcyjnej mo

ż

e podj

ąć

prac

ę

w zawodach z grupy 741 Elektrycy budowlani, elektromechanicy i elek-
tromonterzy.

2.7. Zadania zawodowe

Z1. Organizowanie własnego stanowiska pracy z uwzgl

ę

dnieniem

przepisów BHP, ochrony ppo

ż

., ochrony przeciwpora

ż

eniowej,

ochrony

ś

rodowiska oraz ergonomii (niezb

ę

dne kompetencje:

Kz1, Kz2, KzS).

Z2. Montowanie fundamentów i konstrukcji wsporczych trakcji elek-

trycznej (niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z3.

Montowanie osprz

ę

tu sieciowego trakcji elektrycznej, uziemie

ń

,

uszynie

ń

(niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z4. Wywieszanie sieci jezdnej i montowanie sieci powrotnej (nie-

zb

ę

dne kompetencje: Kz1, KzS).

9

Z5. Demontowanie elementów sieci trakcyjnej (niezb

ę

dne kompe-

tencje: Kz1, KzS).

Z6. Regulowanie sieci trakcyjnej (niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z7. Wykonywanie przegl

ą

du sieci trakcyjnej (niezb

ę

dne kompeten-

cje: Kz2, KzS).

Z8. Naprawianie urz

ą

dze

ń

sieci trakcyjnej (niezb

ę

dne kompetencje:

Kz2, KzS).

Z9. Wykonywanie czynno

ś

ci przeł

ą

czeniowych (niezb

ę

dne kompe-

tencje: Kz2, KzS).

Z10. Wykonywanie pomiarów diagnostycznych sieci trakcyjnej (niezb

ę

d-

ne kompetencje: Kz1, Kz2, KzS).

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych

Kz1 – Wykonywanie robót budowlanych w zakresie sieci trakcyjnych

(potrzebne do wykonywania zada

ń

: Z1, Z2, Z3, Z4, Z5, Z6, Z10).

Kz2 – Utrzymywanie sieci trakcyjnej (potrzebne do wykonywania za-

da

ń

: Z1, Z7, Z8, Z9, Z10).

KzS – Kompetencje społeczne (potrzebne do wykonywania zada

ń

:

Z1÷Z10).

2.9. Relacje mi

ę

dzy kompetencjami zawodowymi

a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK

Kompetencje zawodowe potrzebne do wykonywania zada

ń

w za-

wodzie sugeruje si

ę

wykorzysta

ć

do opisu kwalifikacji na poziomie 3

wła

ś

ciwym dla wykształcenia zasadniczego zawodowego w Europej-

skiej i Polskiej Ramie Kwalifikacji. Poziom ten jest uzasadniony miej-
scem usytuowania zawodu w Klasyfikacji zawodów i specjalno

ś

ci (gru-

pa wielka 7 i jej odpowiednik w ISCED 2011).

Osoba wykonuj

ą

ca zawód elektromontera sieci trakcyjnej:

1) w zakresie wiedzy: zna w podstawowym zakresie fakty, zasady,

procesy i poj

ę

cia ogólne zwi

ą

zanych z robotami budowlanymi oraz

pracami zwi

ą

zanymi z utrzymaniem sieci trakcyjnej oraz w szerszym

zakresie zna i rozumie podstawowe zagadnienia i zale

ż

no

ś

ci typo-

we dla prac z zakresu budowy i utrzymania sieci trakcyjnej;

2) w zakresie umiej

ę

tno

ś

ci: wykonuje niezbyt proste zadania podczas

robót budowlanych oraz prac zwi

ą

zanych z utrzymaniem sieci trak-

cyjnej według ogólnej instrukcji w cz

ę

sto zmiennych warunkach, ko-

rzystaj

ą

c z odpowiednich narz

ę

dzi, materiałów i urz

ą

dze

ń

; rozwi

ą

zu-

je proste typowe problemy wyst

ę

puj

ą

ce podczas wykonywania pra-

cy; umie odbiera

ć

i formułowa

ć

niezbyt zło

ż

one wypowiedzi, tak

ż

e

bardzo proste wypowiedzi w j

ę

zyku obcym.

10

3. Opis kompetencji zawodowych

Opis kompetencji dotyczy tylko kompetencji zawodowych zdefinio-

wanych w badaniach na stanowiskach pracy.

Wykonanie zada

ń

zawodowych Z1, Z2, Z3, Z4, Z5, Z6, Z10 wymaga

posiadania kompetencji zawodowej Kz1.

3.1. Wykonywanie robót budowlanych w zakresie

sieci trakcyjnych Kz1

Wiedza – zna i rozumie podsta-
wowe fakty, zasady, procesy,
poj

ę

cia ogólne i zale

ż

no

ś

ci zwi

ą

-

zane z wykonywaniem robót bu-
dowlanych w zakresie sieci trak-
cyjnych, w szczególno

ś

ci zna:

−

zasady i przepisy BHP, ochro-
ny ppo

ż

., ochrony przeciwpo-

ra

ż

eniowej, ochrony

ś

rodowi-

ska oraz ergonomii podczas
wykonywania robót budowla-
nych przy sieci trakcyjnej;

−

zasady i metody uwalniania
spod napi

ę

cia i udzielania

pierwszej pomocy medycznej
w nagłych wypadkach, w razie
pora

ż

enia pr

ą

dem elektrycznym

i przy obra

ż

eniach ciała pod-

czas wykonywania robót bu-
dowlanych przy sieci trakcyjnej;

−

symbole i oznaczenia stoso-
wane w dokumentacji tech-
nicznej (wykonywania robót
budowlanych) sieci trakcyjnej;

−

standardy techniczne, przepisy
i regulacje wewn

ę

trzne przy

wykonywaniu robót budowla-
nych sieci trakcyjnej;

−

ogólne zasady konstrukcji sieci
trakcyjnej;

−

elementy konstrukcyjne i osprz

ę

t

sieci trakcyjnej;

Umiej

ę

tno

ś

ci – wykonuje niezbyt

proste zadania zwi

ą

zane z robotami

budowlanymi w zakresie sieci trak-
cyjnych, w szczególno

ś

ci potrafi:

−

organizowa

ć

stanowisko pracy

zgodnie z zasadami i przepi-
sami BHP, ochrony ppo

ż

.,

ochrony przeciwpora

ż

eniowej,

ochrony

ś

rodowiska oraz ergo-

nomii podczas wykonywania
robót budowlanych przy sieci
trakcyjnej;

−

uwalnia

ć

spod napi

ę

cia i udzie-

la

ć

pierwszej pomocy medycz-

nej w nagłych wypadkach,
w razie

pora

ż

enia

pr

ą

dem

elektrycznym i przy obra

ż

e-

niach ciała, podczas wykony-
wania robót budowlanych przy
sieci trakcyjnej;

−

czyta

ć

i analizowa

ć

dokumenta-

cj

ę

techniczn

ą

wykonywania ro-

bót budowlanych sieci trakcyjnej;

−

ustawia

ć

fundamenty lub pale

fundamentowe we wła

ś

ciwy

sposób okre

ś

lony w dokumen-

tacji budowlanej;

−

kompletowa

ć

, składowa

ć

i za-

bezpiecza

ć

przed uszkodze-

niem materiały wykorzystywa-
ne przy wykonywaniu robót
budowlanych sieci trakcyjnej;

11

−

technologi

ę

kompletowania

i monta

ż

u fundamentów oraz

konstrukcji wsporczych sieci
trakcyjnej;

−

maszyny, urz

ą

dzenia oraz na-

rz

ę

dzia stosowane podczas

wykonywania robót budowla-
nych sieci trakcyjnej;

−

przepisy szczegółowe doty-
cz

ą

ce monta

ż

u elementów sie-

ci trakcyjnej;

−

technologie wywieszania sieci
jezdnej;

−

metody kotwienia sieci i regu-
lacji naci

ą

gów;

−

sekcjonowanie sieci jezdnej;

−

zasady i metody montowania
sieci powrotnej;

−

oznaczenia stosowane na ele-
mentach sieci trakcyjnej;

−

ś

rodki ochrony przeciwpora

ż

e-

niowej trakcyjnej;

−

zasady i metody demonta

ż

u

sieci trakcyjnej;

−

normy i metody pomiarów pod-
stawowych

wielko

ś

ci

elek-

trycznych w sieci trakcyjnej;

−

zasady prowadzenia dokumen-
tacji pracy.

−

obsługiwa

ć

maszyny, urz

ą

dze-

nia i narz

ę

dzia stosowane przy

wykonywaniu robót budowla-
nych sieci trakcyjnej;

−

montowa

ć

konstrukcje wsporcze;

−

montowa

ć

podwieszenia sieci

jezdnej;

−

montowa

ć

urz

ą

dzenia napr

ęż

a-

j

ą

ce;

−

wywiesza

ć

sie

ć

jezdn

ą

;

−

montowa

ć

osprz

ę

t sieci trakcyj-

nej (wył

ą

czniki, odł

ą

czniki, izola-

tory itp.);

−

wykonywa

ć

kotwienie

sieci

trakcyjnej;

−

regulowa

ć

wysoko

ść

i odsuw

sieci jezdnej;

−

regulowa

ć

naci

ą

gi sieci z u

ż

y-

ciem urz

ą

dze

ń

napr

ęż

aj

ą

cych;

−

montowa

ć

uszynienia;

−

montowa

ć

ł

ą

czniki szynowe

sieci powrotnej;

−

wykonywa

ć

pomiary sieci trak-

cyjnej;

−

montowa

ć

wymagane przepi-

sami oznakowania elementów
sieci trakcyjnej;

−

demontowa

ć

konstrukcje wspor-

cze;

−

demontowa

ć

podwieszenia sieci

jezdnej;

−

demontowa

ć

urz

ą

dzenia na-

pr

ęż

aj

ą

ce;

−

demontowa

ć

sie

ć

jezdn

ą

;

−

demontowa

ć

osprz

ę

t sieci trak-

cyjnej (wył

ą

czniki, odł

ą

czniki,

izolatory itp.);

−

demontowa

ć

kotwienie sieci

trakcyjnej;

−

demontowa

ć

uszynienia;

−

demontowa

ć

ł

ą

czniki szynowe

sieci powrotnej;

−

dokumentowa

ć

wykonan

ą

prac

ę

.

12

Wykonanie zada

ń

zawodowych Z1, Z7, Z8, Z9, Z10 wymaga posia-

dania kompetencji zawodowej Kz2.

3.2. Utrzymywanie sieci trakcyjnej Kz2

Wiedza – zna i rozumie podsta-
wowe fakty, zasady, procesy,
poj

ę

cia ogólne i zale

ż

no

ś

ci zwi

ą

-

zane z utrzymaniem sieci trakcyj-
nej, w szczególno

ś

ci zna:

−

zasady i przepisy BHP, ochro-
ny ppo

ż

., ochrony przeciwpo-

ra

ż

eniowej, ochrony

ś

rodowi-

ska oraz ergonomii podczas
utrzymania sieci trakcyjnej;

−

zasady i metody uwalniania
spod

napi

ę

cia

i

udzielania

pierwszej pomocy medycznej
w nagłych wypadkach, w razie
pora

ż

enia pr

ą

dem elektrycznym

i przy obra

ż

eniach ciała, pod-

czas utrzymania sieci trakcyjnej;

−

systemy i

ś

rodki ochrony prze-

ciwpora

ż

eniowej i ziemnozwar-

ciowej;

−

zasada działania elementów
sieci trakcyjnej i urz

ą

dze

ń

z ni

ą

zwi

ą

zanych;

−

parametry

techniczne

sieci

trakcyjnych;

−

rodzaje uszkodze

ń

sieci trak-

cyjnej;

−

metody

lokalizacji

miejsc

uszkodzenia sieci trakcyjnej;

−

sposoby usuwania uszkodze

ń

sieci trakcyjnej;

−

instrukcje utrzymaniowe sieci
trakcyjnych;

−

urz

ą

dzenia

stosowane

przy

naprawie i pomiarach sieci
trakcyjnej;

−

normy i metody pomiaru wiel-

Umiej

ę

tno

ś

ci – wykonuje niezbyt

proste zadania zwi

ą

zane z utrzy-

maniem sieci trakcyjnej, w szcze-
gólno

ś

ci potrafi:

−

organizowa

ć

stanowisko pracy

zgodnie z zasadami i przepi-
sami BHP, ochrony ppo

ż

.,

ochrony przeciwpora

ż

eniowej,

ochrony

ś

rodowiska oraz er-

gonomii podczas utrzymania
sieci trakcyjnej;

−

uwalnia

ć

spod napi

ę

cia i udzie-

la

ć

pierwszej pomocy medycz-

nej w nagłych wypadkach,
w razie

pora

ż

enia

pr

ą

dem

elektrycznym i przy obra

ż

e-

niach ciała podczas utrzyma-
nia sieci trakcyjnej;

−

posługiwa

ć

si

ę

narz

ę

dziami

systemu ochrony przeciwpora-

ż

eniowej i ochrony stanowiska

pracy;

−

rozró

ż

ni

ć

funkcjonalno

ść

po-

szczególnych elementów w ob-
wodach pr

ą

dowych trakcji elek-

trycznej;

−

wykonywa

ć

ogl

ę

dziny i prze-

gl

ą

dy okresowe sieci trakcyjnej;

−

oceni

ć

wadliwo

ść

elementów

sieci trakcyjnej;

−

lokalizowa

ć

miejsca uszkodze-

nia sieci trakcyjnej;

−

obsługiwa

ć

urz

ą

dzenia stoso-

wane przy naprawie i pomia-
rach sieci trakcyjnej;

−

usuwa

ć

uszkodzenia sieci trak-

cyjnej;

13

ko

ś

ci elektrycznych i mecha-

nicznych podczas przegl

ą

du

i naprawy sieci trakcyjnej;

−

instrukcje wykonywania czyn-
no

ś

ci ł

ą

czeniowych;

−

zasady prowadzenia dokumen-
tacji utrzymaniowej;

−

post

ę

powanie w razie nagłych

zdarze

ń

w ruchu kolejowym.

−

wykonywa

ć

pomiary wielko

ś

ci

elektrycznych i mechanicznych
podczas przegl

ą

du i naprawy

sieci trakcyjnej;

−

wykonywa

ć

czynno

ś

ci ł

ą

cze-

niowe w sposób zgodny z in-
strukcj

ą

;

−

prowadzi

ć

dokumentacj

ę

utrzy-

mania sieci trakcyjnej;

−

organizowa

ć

pomoc w razie

wyst

ą

pienia nagłych zdarze

ń

,

w tym awarii, kolizji, wypad-
ków.

Wykonanie wszystkich zidentyfikowanych w standardzie zada

ń

zawodowych wymaga posiadania kompetencji społecznych KzS.

3.3. Kompetencje społeczne KzS:

−

ponosi odpowiedzialno

ść

za realizacj

ę

zada

ń

podczas wykonywania

robót budowlanych przy sieci trakcyjnej i jej utrzymaniu,

−

dostosowuje zachowanie do okoliczno

ś

ci powstałych podczas robót

budowlanych przy sieci trakcyjnej i jej utrzymaniu,

−

pracuje cz

ęś

ciowo samodzielnie podczas robót budowlanych przy

sieci trakcyjnej i jej utrzymaniu i podejmuje współprac

ę

w zorgani-

zowanych warunkach,

−

ocenia swoje działania wykonywane podczas prac przy sieci trak-
cyjnej we współpracy z zespołem oraz przyjmuje odpowiedzialno

ść

za ich skutki.

14

4. Profil kompetencji kluczowych

Ocen

ę

wa

ż

no

ś

ci kompetencji kluczowych dla zawodu elektromonte-

ra sieci trakcyjnej przedstawia rys.1.

Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu

stosowanego w Mi

ę

dzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Doro-

słych − projekt PIAAC (OECD).

1

2

3

4

5

Umiejętność obsługi komputera i wykorzystania Internetu

Umiejętności matematyczne

Umiejętność czytania ze zrozumieniem i pisania

Sprawność motoryczna

Planowanie i organizowanie pracy

Wywieranie wpływu/przywództwo

Komunikacja ustna

Współpraca w zespole

Rozwiązywanie problemów

Serie1

Zbędne

Mało ważne

Ważne

Istotne

Bardzo ważne

Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu 741305 Elektromonter sieci

trakcyjnej

15

5. Słownik

Zawód

−

zbiór zada

ń

(zespół czynno

ś

ci) wyodr

ę

bnionych w wyniku społecz-

nego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami
przez poszczególne osoby i wymagaj

ą

cych odpowiednich kwalifikacji

i kompetencji (wiedzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompetencji społecznych)

zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu
stanowi

ź

ródło dochodów.

Specjalno

ść

−

jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera cz

ęść

czynno

ś

ci o podobnym charakterze (zwi

ą

zanych z wykonywan

ą

funkcj

ą

lub przedmiotem pracy) wymagaj

ą

cych pogł

ę

bionej lub do-

datkowej wiedzy i umiej

ę

tno

ś

ci zdobytych w wyniku dodatkowego

szkolenia lub praktyki.

Zadanie
zawodowe

−

logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyra

ź

nie okre-

ś

lonym pocz

ą

tku i ko

ń

cu, wyodr

ę

bniony ze wzgl

ę

du na rodzaj lub

sposób wykonywania czynno

ś

ci zawodowych powi

ą

zanych jednym

celem, ko

ń

cz

ą

cy si

ę

produktem, usług

ą

lub decyzj

ą

.

Kompetencje
zawodowe

−

wszystko to, co pracownik wie, rozumie i potrafi wykona

ć

, odpowied-

nio do sytuacji w miejscu pracy. Opisywane s

ą

trzema zbiorami: wie-

dzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompetencji społecznych.

Wiedza

−

zbiór opisów faktów, zasad, teorii i praktyk przyswojonych w procesie

uczenia si

ę

, odnosz

ą

cych si

ę

do dziedziny uczenia si

ę

lub działalno-

ś

ci zawodowej.

Umiej

ę

tno

ś

ci

−

zdolno

ść

wykonywania zada

ń

i rozwi

ą

zywania problemów wła

ś

ci-

wych dla dziedziny uczenia si

ę

lub działalno

ś

ci zawodowej.

Kompetencje
społeczne

−

zdolno

ść

autonomicznego i odpowiedzialnego uczestniczenia w

ż

yciu

zawodowym i społecznym oraz kształtowania własnego rozwoju,
z uwzgl

ę

dnieniem kontekstu etycznego.

Kompetencje
kluczowe

−

wiedza, umiej

ę

tno

ś

ci i postawy odpowiednie do sytuacji, niezb

ę

dne

do samorealizacji i rozwoju osobistego, bycia aktywnym obywatelem,
integracji społecznej i zatrudnienia.

Standard
kompetencji
zawodowych

−

norma opisuj

ą

ca kompetencje zawodowe konieczne do wykonywania

zada

ń

zawodowych wchodz

ą

cych w skład zawodu, akceptowana

przez przedstawicieli organizacji zawodowych i bran

ż

owych, praco-

dawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych.

Kwalifikacja

−

zestaw efektów uczenia si

ę

(zasób wiedzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompe-

tencji społecznych), których osi

ą

gni

ę

cie zostało formalnie potwier-

dzone przez uprawnion

ą

instytucj

ę

.

Europejska
Rama
Kwalifikacji

−

przyj

ę

ta w Unii Europejskiej struktura i opis poziomów kwalifikacji,

umo

ż

liwiaj

ą

cy porównywanie kwalifikacji uzyskiwanych w ró

ż

nych

krajach. W Europejskiej Ramie Kwalifikacji wyró

ż

niono 8 poziomów

kwalifikacji opisywanych za pomoc

ą

efektów uczenia si

ę

; stanowi

ą

one układ odniesienia krajowych ram kwalifikacji.

Polska Rama
Kwalifikacji

−

opis hierarchii poziomów kwalifikacji wpisywanych do zintegrowane-

go rejestru kwalifikacji w Polsce.

Krajowy
System
Kwalifikacji

−

ogół rozwi

ą

za

ń

słu

żą

cych ustanawianiu i nadawaniu kwalifikacji

(potwierdzaniu efektów uczenia si

ę

) oraz zapewnianiu ich jako

ś

ci.