Egzamin maturalny z fizyki 

Odpowiedzi i schemat punktowania – poziom rozszerzony 

1

SCHEMAT OCENIANIA ROZWIĄZANIA ZADAŃ  

W ARKUSZU DLA POZIOMU ROZSZERZONEGO – CZERWIEC 2009 

INFORMACJE DLA OCENIAJĄCYCH 

 
1. Rozwiązania poszczególnych zadań i poleceń oceniane są na podstawie punktowych 

kryteriów oceny. 

2. Podczas 

oceniania 

rozwiązań zdających, prosimy o zwrócenie uwagi na: 

•  wymóg podania w rozwiązaniu wyniku liczbowego wraz z jednostką (wartość 

liczbowa może być podana w zaokrągleniu lub przedstawiona w postaci ilorazu lub 

z użyciem funkcji trygonometrycznej), 

•  poprawne wykonanie rysunków (właściwe oznaczenia, odpowiednie długości 

wektorów itp.),  

•  poprawne sporządzenie wykresów (dobranie odpowiednio osi współrzędnych, 

oznaczenie i opisanie osi, odpowiednie dobranie skali wielkości i jednostek, 

zaznaczenie punktów na wykresie i wykreślenie zależności),  

•  poprawne merytorycznie uzasadnienia i argumentacje, zgodne z poleceniami  

w zadaniu. 

3. Zwracamy 

uwagę na to, że ocenianiu podlegają tylko te fragmenty pracy zdającego, które 

dotyczą postawionego pytania/polecenia.  

4. Jeśli zdający przedstawił do oceny dwa rozwiązania, jedno poprawne, a drugie błędne to 

otrzymuje zero punktów. 

5. Prawidłowy wynik otrzymany w wyniku błędu merytorycznego nie daje możliwości 

przyznania ostatniego punktu za wynik końcowy. 

6.  Nie jest wymagany zapis danych i szukanych. 

7.  Zapisy wzorów przy pomocy liczb są równoważne z zapisami przy pomocy symboli. 

8. Odpowiedź słowna jest wymagana wyłącznie wtedy, gdy określono to w poleceniu. 

9.  Podczas oceniania nie stosujemy punktów ujemnych i połówek punktów. 

10. Jeśli zdający rozwiązał zadanie lub wykonał polecenie w inny sposób niż podany  

w kryteriach oceniania, ale rozwiązanie jest pełne i merytorycznie poprawne, to 

otrzymuje maksymalną liczbę punktów przewidzianą w kryteriach oceniania za to 

zadanie lub polecenie.  

11. Jeśli zdający rozwiązał zadanie lub wykonał polecenie w inny sposób niż podany  

w kryteriach oceniania, i metoda rozwiązania jest merytorycznie poprawna, ale 

rozwiązanie jest niepełne, lub zawiera błędy, to należy opracować nowy schemat 

oceniania uwzględniający tę samą maksymalną liczbę punktów jaką przewidziano za to 

zadanie/polecenie. 

Egzamin maturalny z fizyki 

Odpowiedzi i schemat punktowania – poziom rozszerzony 

 

2

Zad. Punktacja 

1.1 

1 p  1 pkt – zapisanie odpowiedzi: p = 20 MPa  

1.2 2 

p 

1 pkt – obliczenie szybkości zmian ciśnienia w butli Δp

1

/Δt

1

 = 4·10

5 

Pa/min = 0,4 MPa/min 

1 pkt – obliczenie szybkości zmian ciśnienia w butli Δp

2

/Δt

2

 = 8·10

5 

Pa/min = 0,8 MPa/min 

Za poprawną uznaje się odpowiedź wyrażoną w Pa/s (ok. 6666,7 Pa/s i 13333,3 Pa/s) 

1.3 

1 p  1 pkt – zapisanie odpowiedzi: Maksymalny czas przebywania wynosi 25 minut  

1.4 2 

p 

1 pkt – wykorzystanie zależności 

T

R

n

V

p

⋅

⋅

=

⋅

 oraz 

μ

m

n =

  

1 pkt –  obliczenie początkowej masy powietrza w butli m ≈ 2,62 kg  

1.5 4 

p 

1 pkt – zauważenie, że p = 2,4 p

o    

1 pkt – uwzględnienie ciśnienia atmosferycznego (p = p

atm

 + p

hydr

)  

1 pkt – wyznaczenie ciśnienia hydrostatycznego  
1 pkt – obliczenie głębokości h = 14 m  

1.6 2 

p 

1 pkt – zapisanie zależności 

⎟⎟

⎠

⎞

⎜⎜

⎝

⎛

+

⋅

⎟⎟

⎠

⎞

⎜⎜

⎝

⎛

−

=

=

2

1

1

1

1

1

R

R

n

n

f

Z

otocz

socz

 dla dwóch ośrodków (wody i 

 powietrza) 
1 pkt – wykazanie, że zdolność skupiająca oka w wodzie jest mniejsza niż w powietrzu  

2.1 

1 p  1 pkt – zapisanie nazwy zjawiska: rezonans 

2.2 

1 p  1 pkt – zapisanie, że l = λ/4 i obliczenie długości fali λ = 76 cm 

2.3 2 

p 

1 pkt – obliczenie wartości l = λ/4 dla helu (l = 57 cm) 
1 pkt – zapisanie komentarza np.:  
 

rura jest za krótka, aby w rurze wypełnionej helem mogło wystąpić zjawisko 

 rezonansu 

2.4 2 

p 

1 pkt – zapisanie 

f

v

=

λ

 i przekształcenie do postaci 

f

v

⋅

=

λ

 

1 pkt – obliczenie wartości prędkości dźwięku dla częstotliwości 434 Hz i 436 Hz 
            

v

min

 = 329,8 m/s; 

v

max

 = 331,4 m/s 

  

2.5 

1 p  1 pkt – zapisanie nazwy zjawiska: zjawisko Dopplera  

2.6 1 

p 

1 pkt – zapisanie odpowiedzi:  
największą częstotliwość dźwięku rejestrowano w punkcie C  

2.7 4 

p 

1 pkt – zapisanie, że I

D 

 = 4 I

B

    

1 pkt – zapisanie, że x

B

 = 3 m + r,  a x

D

 = 3 m – r

  

1 pkt – uzyskanie równania kwadratowego pozwalającego wyznaczyć promień okręgu 
1 pkt – obliczenie promienia okręgu r = 1 m 
Zdający może rozwiązywać równanie 

0

9

6

2

=

+

− r

r

 lub równanie r

2

 – 10 r + 9 = 0 lub

 

uwzględnić, że 3 m + r =2(3 m – r) i tą drogą uzyskać r = 1 m 

3.1 

1 p  1 pkt – za prawidłowe przyporządkowanie wykresów do schematów 1 – B, 2 – A 

3.2 2 

p 

1 pkt – odczytanie z wykresu okresu T 
1 pkt – obliczenie częstotliwości f = 50 Hz  

3.3 2 

p 

1 pkt – podkreślenie odpowiedzi: D1, odbiornik i diodę D4

 

1 pkt – podkreślenie odpowiedzi: D2, odbiornik i diodę D3

 

3.4 2 

p 

1 pkt – zapisanie nazwy wielkości: ładunek elektryczny  
1 pkt – zapisanie nazwy jednostki kulomb  

3.5 1 

p 

1 pkt – zapisanie uzasadnienia np.:  
 

średnie natężenie prądu (ładunek jaki przepływa w określonym czasie) jest  dwa razy 

 większe w przypadku wykresu nr 2   

Egzamin maturalny z fizyki 

Odpowiedzi i schemat punktowania – poziom rozszerzony 

 

3

3.6 4 

p 

1 pkt – skorzystanie z definicji pojemności i uzyskanie wzoru 

śr

I

Q

t =

 

1 pkt – obliczenie lub wykorzystanie do obliczeń 

A

I

I

sk

707

0

2

,

max

=

=

 

1 pkt – obliczenie lub wykorzystanie do obliczeń  

A

I

I

śr

45

0

2

,

max

≈

=

π

 

1 pkt – obliczenie czasu ładowania  t ≈ 15,6 godziny 

4.1 

1 p  1 pkt – poprawne uzupełnienie rysunku   

4.2 

1 p  1 pkt – podanie wyjaśnienia np.: obecność resztek gazu hamowałaby rozpędzane elektrony 

4.3 2 

p 

1 pkt – zapisanie zależności 

λ

ν

c

h

h

E

=

⋅

=

 i przekształcenie do postaci 

λ

ν

c

=

 

1 pkt – obliczenie obu wartości częstotliwości:  

 

λ

=

min

v

max

c

= 3·10

16

 Hz,    

λ

=

v

max

min

c

= 6·10

19

 Hz 

4.4 

1 p  1 pkt – podanie prawidłowej wartości E = 50000 eV lub E = 5·10

4

 eV lub E = 50·10

3

 eV 

4.5 

1 p  1 pkt – odczytanie wartości λ

min

  = 35 pm   lub   λ

min

  = 34 pm   lub   λ

min

  ≈ 35 pm 

4.6 1 

p 

1 pkt – poprawne uzupełnienie zdania:  
Wraz ze wzrostem napięcia przyspieszającego minimalna długość fali promieniowania 
rentgenowskiego maleje.  

4.7 2 

p 

1 pkt – zapisanie zależności 

U

e

c

h

⋅

=

λ

 i przekształcenie do postaci 

U

e

c

h

⋅

⋅

=

λ

 

1 pkt – za obliczenie minimalnej długości fali promieniowania  λ

min

  ≈ 28 pm 

4.8 3 

p 

1 pkt – skorzystanie z definicji natężenia prądu elektrycznego i obliczenie ładunku przepływającego 
w ciągu 1 sekundy Q = 1·10

–1

 C  

1 pkt – wyrażenie liczby elektronów docierających do anody w ciągu 1 sekundy 

 

17

10

6

10

6

,

1

10

1

19

1

⋅

≈

⋅

⋅

=

−

−

C

C

k

 

 

1 pkt – uwzględnienie w obliczeniach informacji, że 1% elektronów powoduje powstanie 
 promieniowanie 

rentgenowskiego i oszacowanie liczby kwantów n ≈ 6·10

15 

  

5.1 

1 p  1 pkt – poprawne zaznaczenie strzałką położenia Słońca 

ciąg główny 

II 

5.2 

1 p  1 pkt – prawidłowe uzupełnienie tabeli  

białe karły 

I 

5.3 2 

p 

1 pkt – zapisanie równania reakcji 

He

C

N

p

4

2

12

6

15

7

1

1

+

→

+

  

1 pkt – zapisanie równania reakcji 

γ

+

→

+

N

C

p

13

7

12

6

1

1

 

5.4 3 

p 

1 pkt – wykorzystanie związku masy i energii 

2

c

m

E

⋅

=

 

1 pkt – wyznaczenie masy zamienionej na energię  

2

c

t

L

m

⋅

=

 ≈ 0,43·10

10

 kg 

1 pkt – obliczenie ułamka masy Słońca 

M

m

 ≈ 0,2·10

–20 

5.5 3 

p 

1 pkt – zapisanie 

S

L

=

Φ

 

1 pkt – zapisanie 

2

4

r

L

⋅

=

π

Φ

 i podstawienie r = 15·10

10

 m (r = 1 AU) 

1 pkt – obliczenie strumienia energii Φ ≈ 1,4·10

3

 W/m

2

  

5.6 2 

p 

1 pkt – zapisanie 

4

2

4

ef

T

R

L

⋅

⋅

⋅

=

σ

π

·

 i przekształcenie do postaci 

4

2

4

σ

π

⋅

⋅

=

R

L

T

ef

  

1 pkt – obliczenie temperatury efektywnej Słońca T

ef

 ≈ 5800 K