Nauka poprzez zabawę

Narodziny dziecka to okres szczególny w życiu każdego rodzica.
Największym darem, jaki dziecko może otrzymać od swoich
rodziców, jest miłość, opieka i nauka przekazana mu w formie
zabawy.

Dziecko posiada naturalną ciekawość świata i wraz z jego stopniowym poznawaniem będzie
nabierać większej pewności siebie. Możecie mu w tym pomóc poprzez odpowiednią zabawę.

Pierwsze tygodnie

Noworodek potrzebuje w tym okresie jak najwięcej kontaktu z ludźmi. Przedmioty dla niego
niewiele znaczą. Przede wszystkim ważny jest kontakt fizyczny i wzrokowy z rodzicami. Jego
rozrywką, poza ssaniem, jest słuchanie głosu mamy i obserwowanie jej twarzy. Najlepsza
odległość do obserwowania to 20-25 cm od nasady nosa dziecka. Pokazujcie dziecku mocno
skontrastowane barwy. Maleństwo najlepiej widzi proste wzory o kontrastowych barwach. To
dlatego właśnie czarno-białe wzory geometryczne są tak atrakcyjne dla dziecka. Tuż po
narodzinach dziecko nie może zobaczyć jeszcze wszystkich barw. Na przykład kolory żółty i
czerwony są przed przez dziecko rozróżniane, podczas gdy niebieski i zielony nie.
Zabawki: Możecie stworzyć w warunkach domowych świat pełen śmiesznych i kolorowych
dekoracji, które zachęcą dziecko do zabawy kolorami. Zmieniajcie je często, a zobaczycie jak
maleństwo szybko zauważa i reaguje na zmiany wokół niego.

Około 5 tygodni

Kontakt z mamą i okazja do studiowania jej twarzy są w dalszym ciągu podstawowymi
potrzebami dziecka. Rozmawiaj z nim, ustawiaj łóżeczko lub wózek tak, żeby mógł Cię
obserwować, kiedy wykonujesz domowe czynności. Dziecko potrzebuje zmian i
różnorodności, ćwiczy bowiem ustawienie ostrości wzroku na różne odległości i uczy się
wyglądu obiektów.
Zabawki: Wiszące karuzele, zabawki i przedmioty zawieszone w poprzek łóżeczka,
poruszające się liście widziane z wózka na spacerze. Własne rączki, wspaniałe do ssania, jeśli
nie są skrępowane i można je łatwo „znaleźć”.

Od około trzech miesięcy

Dziecko potrzebuje zabawek do trzymania w rączce i oglądania, także takich, jakie wydają
dźwięki. Ważna jest różnorodność kształtów i kolorów.
Zabawki: kolorowe grzechotki, małe plastikowe pojemniki wypełnione suszonym grochem lub
spinaczami, wydające przy potrząsaniu różne dźwięki. Pokrywki muszą być bezpiecznie
zamknięte. Przezroczysta plastikowa butelka napełniona zabarwioną wodą nie tylko ładnie
wygląda, ale i wydaje ciekawy, pluszczący dźwięk.

Dziecko zaczyna sięgać po przedmioty i uderzać w nie rączkami. Na kolanach mamy, taty lub
w swoim foteliku najłatwiej będzie mu to ćwiczyć.
Zabawki: Materiałowe piłki i zabawki, pluszowe zwierzątka, zabawki, które przez dotyk
wprowadza się w ruch lub uruchamia dźwięk.

Dziecko w tym okresie uczy się swojego ciała: odkrywa, co jeszcze „jest nim samym”, a gdzie
zaczyna się świat zewnętrzny.
Zabawki: Kolana rodziców są zdecydowanie najlepszym przyrządem gimnastycznym.
Natomiast gdy dziecko leży w łóżeczku, wózku lub na macie na podłodze, najlepszą zabawką
jest jego własne ciało, które potrafi się przekręcać z boku na bok. Poturlaj delikatnie dziecko w
łóżeczku – poczuje się jak na trampolinie i z pewnością polubi tę zabawę.

Od około sześciu miesięcy

Dziecko nadal lubi większość swoich zabawek, teraz jednak będzie je nie tylko oglądało, ale
będzie chciało z nimi coś zrobić.
Zabawki: Zabawki, które piszczą przy naciśnięciu, a także bębenek i tamburyno. Rzeczy, które
zachowują się różnie, mimo jednakowego ich traktowania – takie, które się turlają, gdy są
popchnięte (piłka, samochodzik) i takie, które tego nie robią (klocek). Rzeczy, które przy
dotknięciu łatwo się kruszą albo nie: herbatnik i kromka chleba.
W tym wieku dziecko uczy się, obserwując i naśladując to, co robisz. Będzie to bardzo ważne
w jego późniejszej edukacji. Budujcie maleństwu wieżę z klocków, wkrótce sam zacznie to
robić. Toczcie piłeczkę w jego kierunku; po pewnym czasie będzie ją zatrzymywał i toczył ją
w kierunku mamy i taty…
Blisko ukończenia roku dziecko niemal w pełni zaczyna czuć się odrębną osobą. Posiadanie
własnych rzeczy (kubek, miseczka, talerz, książeczka, zabawka, itp.) pomogą mu w
kształtowaniu poczucia własnego ja.

W okolicy pierwszych urodzin

Dziecko podciąga się do pozycji stojącej i lada moment postawi pierwsze kroki lub już
częściowo opanowało tą umiejętność.
Zabawki: wózek lub samochód, który dziecko popycha, świetnie pomogą maluchowi w
opanowaniu i doskonaleniu nauki chodzenia.

Kiedy dziecko już chodzi, uwielbia ciągnąć za sobą zabawki np. samochody lub zwierzątka na
sznurku. Zabawka, na której można usiąść i odpychając się nogami jeździć, jest zawsze
źródłem zainteresowania i wielkiej radości dziecka. Dużą porcję radości dostarczy również
dziecku zabawka na biegunach. Pamiętajmy jednak o bezpieczeństwie maleństwa w czasie
jego zabaw zarówno na zabawce jeżdżącej jak i bujającej się.
Chociaż dziecko jest głównie w ruchu, będzie rozwijało także zdolności manualne. Zabawki –
układanki, są doskonałe do opanowywania tych umiejętności.
Zabawki: nieskomplikowane zestawy zabawek do wkładania jedna w drugą (np. plastikowe
kubeczki), proste zabawki do rozbierania na części (drewniane, zbudowane z elementów
samochody lub zwierzątka).

Mając do dyspozycji zaledwie kilka słów, aby opisać, co dzieje się wokół niego, dziecko
wykorzystuje zabawę, aby się z Wami komunikować; np. spróbuje nakarmić misia lub ułożyć
go do snu w identyczny sposób, jak jest karmione lub usypiane przez Was. To będą pierwsze
historie, jakie dziecko spróbuje opowiedzieć. Wykazując zainteresowanie wrażeniami swojej
pociechy, przyczyniacie się do wzbogacenia umiejętności komunikacyjnych dziecka i
przyspieszacie jego rozwój emocjonalny.

Od okresu 18 miesięcy...

W momencie gdy dziecko kończy 18 miesięcy, posiada już pewne umiejętności zdobyte na

drodze eksperymentowania. Nauka metodą prób i błędów daje początek nowym gestom i
nowym słowom dziecka, świadcząc jednocześnie o tym, że dziecko zaczyna analizować, jak
rozwiązywać powstałe trudności.
Zabawki i zabawy: Możesz rozbudzać tę nową umiejętność rozwiązywania problemów,
wprowadzając proste gry (np. zabawa w chowanego) i scenki sytuacyjne (np. zabawa w
gotowanie obiadu dla lalek, zabawa w budowanie domu, mini teatrzyk z użyciem zabawek
dziecka, itp.).

Aby bawić się w niezakłócony sposób i uczyć się nowych rzeczy, dziecko musi czuć się
wygodnie i sucho. Bez ciągłego sprawdzania i zmieniania pieluszki dziecko będzie poświęcać
całą swoją energię i zainteresowanie na poznawanie świata, więcej czasu spędzi na beztroskiej
zabawie. Stosujmy zatem pieluszkę, która zapewni dziecku nieprzerwaną suchość i dlatego nie
będzie zakłócała dziecku zabawy, na przykład pieluszkę Pampers®.

Zabawa w wodzie

Niemowlęta i małe dzieci uwielbiają zabawę wodą i w wodzie. Bezpośredni kontakt dziecka z
wodą pomaga mu w zdobyciu wiedzy o naturalnym świecie. Zabawa wodą działa na dziecko
terapeutycznie, odprężająco i uspokajająco. Jeśli dziecko zachowuje się nadpobudliwie,
pozwólmy mu jak najczęściej się pluskać. Niech eksperymentuje przelewanie, puszczanie
statków, zatapianie, pryskanie i psikanie wodą. Dziecko może cieszyć się kąpielą w brodziku,
ale również w basenie. Kryty basen umożliwia zabawy w wodzie o każdej porze roku.
Odpowiednia dla dzieci temperatura wody to ok. 33-35C. Lekarze zalecają, aby nie karmić
dziecka na godzinę przed kąpielą. Mogłoby się to zakończyć wymiotami, a w rezultacie
zachłyśnięciem się wodą. Ważne jest, aby dziecko przebywające w wodzie było pod stałą
opieką dorosłych. Pływając z małym dzieckiem, wkładaj koszulkę, aby malec mógł Cię łatwo
schwycić. Zabawa nie jest jedyną metodą na poznawanie świata dorosłych. Ale przekonasz się,
że właśnie dzięki niej nauka stanie się milsza zarówno dla dziecka jak i dla rodziców.