jeżdże rowerem scenariusze krzyżówki

SCENARIUSZE WYBRANYCH LEKCJI

Technika. Je˝d˝´ rowerem

Temat: Droga i rodzaje dróg.

Cele lekcji:
– Uczeƒ zna budow´ i przeznaczenie drogi.
– Umie wymieniç rodzaje dróg.
– Potrafi opisaç drog´ prowadzàcà do szko∏y i wskazaç na niej niebezpieczne

miejsca.

Metody pracy:
Wycieczka, pogadanka, praca indywidualna i w zespo∏ach.

Ârodki dydaktyczne i pomocnicze:
Zeszyt çwiczeƒ, znaki drogowe, atlas samochodowy Polski.

Czas: 45–90 min.

Przebieg zaj´ç:
1. Nauczyciel rozpoczyna lekcj´ od rozmowy na temat dróg. Pyta o ich budo-

w´ oraz rodzaj nawierzchni, z której sà wykonane. Uczniowie oceniajà, w ja-
ki sposób rodzaj nawierzchni wp∏ywa na szybkoÊç, wygod´ i bezpieczeƒstwo
podró˝owania, a potem wykonujà çwiczenie 1. w Zeszycie çwiczeƒ.

2. Nauczyciel omawia oznaczenia oraz rodzaje dróg. Uczniowie analizujà

atlas samochodowy, a nast´pnie próbujà okreÊliç, jakie drogi (ekspreso-
we, autostrady, drogi twarde, drogi gruntowe) przebiegajà w pobli˝u ich
miejsca zamieszkania. W podsumowaniu lekcji rozwiàzujà w Zeszycie çwi-
czeƒ zadanie 2., 3. oraz 4.

3. Nauczyciel wychodzi z klasà na krótkà wycieczk´, podczas której ucznio-

wie wykonujà szkic drogi przebiegajàcej w pobli˝u szko∏y. Nanoszà na
szkic wszystkie elementy drogi oraz zaznaczajà skrzy˝owania.

4. W ramach pracy domowej wykonujà zadanie 5.

Temat: Uczeƒ w Êrodkach komunikacji.

Cele lekcji:
– Uczeƒ potrafi wymieniç ró˝ne Êrodki komunikacji (wykorzystywane daw-

niej i dziÊ).

– Zna wymagania prawa ruchu drogowego w odniesieniu do Êrodków komu-

nikacji.

– Potrafi wymieniç obowiàzki u˝ytkownika komunikacji.
– Umie interpretowaç regulamin korzystania ze Êrodków komunikacji.
– Potrafi czytaç rozk∏ady jazdy oraz z nich korzystaç.

scenariusze 27/4/05 22:37 Page 78

Metody pracy:
Dyskusja, praca indywidualna i w zespo∏ach.

Ârodki dydaktyczne:
Plany miast, regulaminy, mapy, Zeszyt çwiczeƒ.

Czas: 90 min.

Przebieg zaj´ç:
1. Nauczyciel rozpoczyna lekcj´ od dyskusji na temat sposobów podró˝owa-

nia. Uczniowie porównujà, jak podró˝owano dawniej i dziÊ oraz oceniajà
wygod´ i szybkoÊç ró˝nych Êrodków komunikacji.

2. Nauczyciel przypomina, i˝ wszystkie Êrodki komunikacji publicznej sà ob-

j´te szczególnym nadzorem prawa o ruchu drogowym po to, aby zapew-
niç u˝ytkownikom maksymalne bezpieczeƒstwo. Nast´pnie prosi uczniów,
by wymienili zasady bezpieczeƒstwa, do których powinni stosowaç si´ np.
u˝ytkownicy tramwaju, pociàgu, samolotu. Omawia równie˝ sposób ozna-
kowania pojazdów przewo˝àcych grupy dzieci lub m∏odzie˝y do lat 18.

3. Uczniowie wykonujà zadania 1., 2., 3., 4. w Zeszycie çwiczeƒ. W dalszej

cz´Êci lekcji nauczyciel wspólnie z uczniami ustala, jak powinien zachowy-
waç si´ u˝ytkownik komunikacji publicznej (np. w jakim miejscu stawaç
lub siadaç w autobusie, którymi drzwiami wsiadaç lub wysiadaç z pojaz-
du, jakie Êrodki ostro˝noÊci zachowaç). Nauczyciel przypomina równie˝
o kulturze zachowania si´ wobec innych, a tak˝e przestrzega przed kradzie-
˝ami i podejrzanym zachowaniem si´ obcych. Razem z uczniami interpre-
tuje wybrane punkty regulaminu korzystania ze Êrodków komunikacji pu-
blicznej.

4. Nauczyciel dzieli klas´ na grupy. Ka˝dy zespó∏ otrzymuje plan miasta lub

map´ najbli˝szej okolicy oraz rozk∏ad jazdy autobusów lub innych Êrod-
ków komunikacji. Zadaniem uczniów jest znalezienie najkrótszego dojaz-
du do wyznaczonego miejsca (np. dworca kolejowego, muzeum, kina itp.),
okreÊlenie, jakimi Êrodkami komunikacji b´dà si´ poruszaç, wskazanie go-
dziny wyjazdu i powrotu oraz obliczenie czasu przejazdu.

5. W podsumowaniu lekcji nauczyciel ocenia najbardziej aktywnych uczniów

i zadaje jako prac´ domowà zadanie 7. z Zeszytu çwiczeƒ.

scenariusze 27/4/05 22:37 Page 79

Karta Pracy Ucznia
1. Wybierz miejsce, do którego chcesz si´ udaç (kino, dworzec, przystanek

autobusowy, basen itp.).

.......................................................................................................

...........................................................................................................
2. Roz∏ó˝ plan miejscowoÊci i odszukaj na nim wybrane miejsce. Przeanali-

zuj tras´ przejazdu Êrodkami komunikacji publicznej. Zapisz nazwy ulic
lub ma∏ych miejscowoÊci, przez które b´dziesz przeje˝d˝aç.

.......................................................................................................

...........................................................................................................
3. Znajdê w rozk∏adzie jazdy potrzebne Ci po∏àczenia i zapisz je.

.......................................................................................................

...........................................................................................................
4. Narysuj tras´ przejazdu.

5. Podaj godziny odjazdu i przyjazdu na okreÊlone miejsce.

...........................................................................................................

...........................................................................................................
6. Oblicz czas przejazdu.

...........................................................................................................

scenariusze 27/4/05 22:37 Page 80

Temat: Przepisy prawa o ruchu rowerowym.

Cele lekcji:
– Uczeƒ potrafi wymieniç elementy obowiàzkowego oraz zapewniajàcego

bezpieczeƒstwo w czasie jazdy wyposa˝enia roweru.

– Zna przepisy dotyczàce korzystania z dróg dla rowerów oraz obowiàzki ro-

werzysty w czasie jazdy chodnikiem, poboczem lub jezdnià.

Metody pracy:
Dyskusja, pokaz, obserwacja, praca indywidualna.

Ârodki dydaktyczne:
Znaki drogowe, Zeszyt çwiczeƒ, obowiàzkowe wyposa˝enie rowerzysty.

Czas: 45 min.

Przebieg zaj´ç:
1. Nauczyciel rozpoczyna lekcj´ od przypomnienia wiadomoÊci na temat bu-

dowy i wyposa˝enia roweru. Uczniowie wymieniajà elementy obowiàzko-
wego wyposa˝enia roweru oraz okreÊlajà ich wp∏yw na bezpieczeƒstwo
jazdy (np. „Sprawne hamulce pozwalajà na...”, „Dzi´ki Êwiat∏om pozycyj-
nym pojazd jest...”).

2. Nast´pnie nauczyciel prosi uczniów o opisanie sytuacji, w których rowe-

rzyÊci mogà staç si´ zagro˝eniem dla innych u˝ytkowników dróg lub sami
nara˝ajà swoje ˝ycie i zdrowie. Na podstawie uwag i spostrze˝eƒ uczniów
nauczyciel sporzàdza list´ niebezpiecznych i lekkomyÊlnych zachowaƒ
(np. „wyprzedzanie z prawej strony pojazdu”, „niesygnalizowanie zamia-
ru skr´tu” itp.).

3. U∏o˝ona wspólnie lista powinna staç si´ punktem do dalszej dyskusji na

temat przepisów w ruchu rowerowym. Uczniowie omawiajà ilustracje za-
mieszczone w Zeszycie çwiczeƒ, naklejajà znaki drogowe, wykonujà zada-
nie 1. oraz 2.

Temat: Budowa roweru.

Cele lekcji:
– Uczeƒ zna budow´ i wyposa˝enie roweru.
– Umie okreÊliç funkcj´ poszczególnych cz´Êci.

Metody pracy:
Praca w grupach, praca z Zeszytem çwiczeƒ.

Ârodki dydaktyczne:
Przygotowane przez nauczyciela lub uczniów materia∏y dotyczàce budowy
roweru, Zeszyt çwiczeƒ, krzy˝ówka.

Czas: 45 min.

scenariusze 27/4/05 22:37 Page 81

Przebieg lekcji:
1. Nauczyciel prosi uczniów, aby wymienili ró˝ne rodzaje rowerów. Pyta,

czym ró˝ni si´ np. rower szosowy od roweru górskiego czy te˝ bmx-a.
Zwraca uwag´ uczniów, i˝ w zale˝noÊci od przeznaczenia rowery mogà
ró˝niç si´ budowà i wyposa˝eniem.

2. Nast´pnie dzieli klas´ na 2–3-osobowe grupy i proponuje uczniom wspól-

ne u∏o˝enie „S∏owniczka cz´Êci rowerowych”. Przedstawiciele grup losujà
karteczki z nazwà cz´Êci, a nast´pnie przyst´pujà z kolegami do u∏o˝enia
krótkiej definicji. Poniewa˝ zadanie mo˝e byç dla niektórych uczniów
trudne, nauczyciel powinien kontrolowaç prac´ zespo∏ów i pomagaç naj-
s∏abszym. Mo˝e równie˝ podpowiedzieç uczniom schemat, wed∏ug które-
go powinni napisaç definicj´ (np. „Wielotryb to cz´Êç roweru s∏u˝àca do
......, zamontowana w......, wykonana z........”).

3. Po wyznaczonym przez nauczyciela czasie uczniowie przyst´pujà do uk∏a-

dania s∏ownika. Wypisujà na tablicy nazwy cz´Êci oraz wyposa˝enia w ko-
lejnoÊci alfabetycznej, zaÊ przedstawiciele grup czytajà u∏o˝one definicj´.
Nauczyciel koryguje ewentualne nieÊcis∏oÊci lub dopowiada informacje
pomini´te przez uczniów, po czym prosi klas´ o zapisanie definicji.

4. Na zakoƒczenie lekcji uczniowie rozwiàzujà krzy˝ówk´ „Czy wiesz, z ja-

kich cz´Êci sk∏ada si´ rower?” i odczytujà has∏o. Nauczyciel ocenia prac´
najbardziej aktywnych uczniów.

scenariusze 27/4/05 22:37 Page 82

Karta Pracy Ucznia

Krzy˝ówka:
1. Na podstawie zdj´cia umieszczonego poni˝ej wpisz nazwy cz´Êci roweru

do kratek krzy˝ówki.

2. Niektóre litery w kratkach krzy˝ówki znajdujà si´ na kolorowym tle. Spisz

te litery i spróbuj z nich u∏o˝yç has∏o krzy˝ówki. Has∏o sk∏ada si´ z dwóch
wyrazów. Wyraz pierwszy zaczyna si´ na liter´ „K”, wyraz drugi na liter´ „R”.

3. Odgad∏eÊ has∏o krzy˝ówki, spróbuj wi´c tà samà metodà u∏o˝yç samodziel-

nie lub w zespole inne has∏a. Wybrane litery w kratkach pokoloruj pisa-
kiem, a nast´pnie spisz je pod krzy˝ówkà. MyÊl´, ˝e ta zabawa spodoba Ci
si´ i zaczniesz uk∏adaç samodzielnie krzy˝ówki zwiàzane np. z bezpieczeƒ-
stwem w ruchu drogowym.

scenariusze 27/4/05 22:37 Page 83

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

18.

17.

scenariusze 27/4/05 22:37 Page 84

Temat: Manewry wykonywane na drodze.

Cele lekcji:
– Uczeƒ zna rodzaje manewrów wykonywanych na drodze.
– Potrafi zastosowaç je w praktyce.
– Utrwala wiedz´ na temat znaków i sygnalizatorów drogowych.

Metody pracy:
Pogadanka, praca w grupach, zaj´cia praktyczne, test.

Ârodki dydaktyczne:
Makieta, znaki drogowe, modele pojazdów, Zeszyt çwiczeƒ.

Czas: 90 min.

Przebieg lekcji:
1. Nauczyciel w ramach wprowadzenia do lekcji przypomina informacje

o drodze, znakach i sygnalizatorach drogowych. Uczniowie rozmawiajà na
temat sprawnego poruszania si´ rowerem na jezdni, omawiajà ró˝ne sytu-
acje drogowe, przeszkody itp.

2. Nauczyciel wyjaÊnia poj´cie „manewr” i charakteryzuje rodzaje manewrów

(omijanie, wymijanie, wyprzedzanie, zawracanie). Potem prezentuje ma-
newry na planszy przedstawiajàcej drog´, wykorzystujàc modele pojazdów.

3. Nast´pnie dzieli klas´ na 4 grupy. Zadaniem ka˝dego zespo∏u jest wykona-

nie makiety przedstawiajàcej jeden rodzaj manewru z przygotowanych wcze-
Êniej gotowych elementów i materia∏ów. Nauczyciel zwraca uwag´ na bez-
pieczeƒstwo i higien´ podczas pracy, na bie˝àco koryguje prac´ uczniów.

4. Grupy przedstawiajà prace na forum klasy, zaÊ nauczyciel je ocenia.
5. Kolejna cz´Êç lekcji ma charakter praktyczny. Nauczyciel przechodzi z kla-

sà na boisko szkolne lub plac manewrowy w Miasteczku Ruchu Drogowe-
go w celu zastosowania zdobytej wiedzy w praktyce. Przypomina rodzaje
manewrów oraz zasady bezpieczeƒstwa.

6. Dzieci wykonujà manewry, a po powrocie do klasy rozwiàzujà krótki test

podsumowujàcy zaj´cia.

scenariusze 27/4/05 22:37 Page 85

Karta Pracy Ucznia

1. Zabrania si´ zawracania na ................................................................

2. Wymijanie polega na .................................... lub ........................

obok pojazdu lub innego uczestnika ruchu, który ..................................

3. Podczas omijania nale˝y:

– ....................................................................................................

4. Nie wolno omijaç innych pojazdów:

– przed ...........................................................................................

5. Podczas wyprzedzania nale˝y: ............................................................

scenariusze 27/4/05 22:37 Page 86

Temat lekcji: Planujemy wycieczk´ rowerowà.

Cele lekcji:
– Uczeƒ umie zaplanowaç tras´ wycieczki rowerowej, pos∏ugujàc si´ mapà.
– Potrafi wymieniç elementy wyposa˝enia, które koniecznie nale˝y wziàç ze

sobà na wycieczk´.

– Zna zasady ruchu drogowego.

Metody dydaktyczne:
Praca w grupach, dyskusja, praca z Zeszytem çwiczeƒ.

Ârodki dydaktyczne:
Mapa okolicy, Zeszyt çwiczeƒ.

Czas: 45 min.

Przebieg lekcji:
1. Nauczyciel dzieli klas´ na grupy i rozdaje mapy. Zadaniem grup jest za-

planowanie trasy jednodniowej wycieczki rowerowej. Uczniowie powinni
okreÊliç d∏ugoÊç trasy w kilometrach, czas przejazdu poszczególnych od-
cinków, miejsca postoju, miejsca, które warto zwiedziç, a tak˝e miejsca
niebezpieczne (np. skrzy˝owania, rozwidlenia dróg, jazda ruchliwà szosà
bez pobocza itp.). Po wyznaczonym terminie (15 min) grupy przedstawia-
jà swoje trasy.

2. Nast´pnie nauczyciel prosi uczniów o wykonanie listy rzeczy, które ko-

niecznie nale˝y zabraç ze sobà na wycieczk´. Przypomina, ˝e podczas wy-
cieczki mogà pojawiç si´ ró˝ne, nie zawsze mi∏e, niespodzianki, np. awaria
sprz´tu, nag∏e za∏amanie pogody, upadek z roweru, zgubienie trasy, dlatego
do wycieczki nale˝y si´ dobrze przygotowaç.

3. Nauczyciel zapisuje na tablicy has∏o „Lista rzeczy, które nale˝y wziàç na

wycieczk´ rowerowà”, zaÊ uczniowie kolejno dopisujà na niej swoje pro-
pozycje. Na zakoƒczenie wykonujà zadanie 9. i 10. z Zeszytu çwiczeƒ.

4. Ostatnià cz´Êç lekcji nauczyciel poÊwi´ca na powtórzenie zasad ruchu

drogowego. Wspólnie z uczniami analizuje zaznaczone przez nich niebez-
pieczne miejsca i prosi o wyjaÊnienie, jakie zasady ruchu drogowego po-
winien w danej sytuacji respektowaç rowerzysta.

5. W ramach pracy domowej uczniowie wykonujà zadanie 11. z Zeszytu çwiczeƒ.

Temat: Uczeƒ jako ratownik.

Cele lekcji:
– Uczeƒ potrafi powiadomiç s∏u˝by ratunkowe o wypadku drogowym i we-

zwaç pomoc.

– Zna numery s∏u˝b ratowniczych oraz oznaczenia ich pojazdów.
– Umie zajàç si´ rannym.
– Wie, w jakiej odleg∏oÊci nale˝y ustawiç trójkàt lub inny przedmiot sygnali-

zujàcy miejsce, w którym zdarzy∏ si´ wypadek.

scenariusze 27/4/05 22:37 Page 87

Metody pracy:
Pogadanka, dyskusja, praca indywidualna.

Ârodki dydaktyczne:
Apteczka, trójkàt (lub inne urzàdzenie sygnalizacyjne), kodeks drogowy, Ze-
szyt çwiczeƒ.

Czas: 45 min.

Przebieg lekcji:
1. Nauczyciel rozpoczyna lekcj´ od pogadanki na temat zasad post´powania

obowiàzujàcych w sytuacji, kiedy jesteÊmy Êwiadkami wypadku. Przypo-
mina, jak wiele zale˝y w takim momencie od fachowej i rozwa˝nej pomo-
cy. PodkreÊla równie˝, i˝ post´pujàc nieumiej´tnie i pochopnie, bardziej
mo˝emy rannemu zaszkodziç ni˝ pomóc.

2. Nast´pnie podaje numery s∏u˝b ratowniczych oraz zasady sporzàdzania

meldunku sytuacyjnego. Uczniowie dowiadujà si´, ˝e wzywajàc fachowà
pomoc medycznà koniecznie muszà podaç nast´pujàce dane: w∏asne imi´
i nazwisko oraz numer telefonu, co, gdzie i kiedy si´ wydarzy∏o (w miar´
mo˝liwoÊci bardzo konkretnie), iloÊç poszkodowanych i ewentualnie ich
wiek (ile dzieci, ilu doros∏ych), jakiej pomocy udzielono i w jakim stanie
znajdujà si´ ranni.

3. Uczniowie samodzielnie sporzàdzajà meldunek sytuacyjny (mo˝e to byç

zadanie 1. z Zeszytu çwiczeƒ lub meldunek na podstawie przygotowane-
go przez nauczyciela opisu wypadku). Wskazani przez nauczyciela ucznio-
wie odczytujà swoje meldunki na forum klasy.

4. Nast´pnie nauczyciel wyjaÊnia, jak nale˝y opiekowaç si´ osobà poszkodo-

wanà przed przybyciem fachowej pomocy medycznej oraz jak zabezpie-
czyç miejsce wypadku. WyjaÊnia, w jaki sposób nale˝y chroniç rannego
przed wych∏odzeniem organizmu oraz omawia rol´ wsparcia psychiczne-
go. Uczniowie próbujà samodzielnie okreÊliç, jakie formy mo˝e przybraç
wsparcie psychiczne (rozmowa, odwracanie uwagi od okolicznoÊci i miej-
sca zdarzenia, od widoku innych poszkodowanych, szczególnie osób bli-
skich, gesty o charakterze opiekuƒczym, uspokajajàcym, np.: trzymanie
za r´k´, g∏adzenie po twarzy, poprawianie w∏osów).

5. Omawiajàc sposoby zabezpieczenia miejsca wypadku, nauczyciel mo˝e

podaç tak˝e czynnoÊci, które nie zosta∏y wymienione w Zeszycie çwiczeƒ.
Musi jednak zaznaczyç, i˝ niektóre z nich mo˝e wykonaç jedynie osoba
doros∏a. Uczniowie notujà zasady i okreÊlajà, które z nich powinien wy-
konaç ktoÊ doros∏y.

Podczas wypadku drogowego nale˝y obowiàzkowo:
– ustawiç trójkàt ostrzegawczy w odleg∏oÊci 50 m od miejsca wypadku,
– ustawiç w∏asny pojazd minimum 10 m od miejsca zdarzenia i w∏àczyç

Êwiat∏a awaryjne,

– w pojeêdzie, który uleg∏ wypadkowi, wy∏àczyç stacyjk´, zaciàgnàç ha-

mulec r´czny, sprawdziç, czy nie ma êród∏a ognia, np. niedopa∏ka pa-
pierosa,

scenariusze 27/4/05 22:37 Page 88

– ugasiç (jeÊli si´ pojawi) ogieƒ,
– od∏àczyç (jeÊli to mo˝liwe) êród∏o zasilania energià.

6. Na zakoƒczenie lekcji nauczyciel przypomina, jak wa˝na w takiej sytuacji

jest troska o w∏asne bezpieczeƒstwo. Przestrzega, i˝ ratownik nie mo˝e
dzia∏aç zbyt pochopnie i zawsze musi sprawdziç, czy nie grozi w miejscu
zdarzenia jakieÊ dodatkowe niebezpieczeƒstwo. Mo˝e to byç zapalenie si´
rozlanego paliwa, zagro˝enie wybuchem, zatruciem, zaczadzeniem, zawa-
leniem si´ cz´Êci obiektu, najechaniem przez pojazdy itp.

Technika. Projektuj´

Temat: Âwiat techniki dawniej i dziÊ.

Cele lekcji:
– Uczeƒ potrafi wymieniç najwa˝niejsze osiàgni´cia techniczne ludzkoÊci.
– Rozumie podstawowe zale˝noÊci istniejàce w Êrodowisku technicznym

cz∏owieka.

– Umie omówiç wp∏yw techniki na prac´ w ró˝nych zawodach.
– Posiada informacje o wynalazcach i wynalazkach w najbli˝szym otoczeniu.
– Potrafi scharakteryzowaç znaczenie ochrony Êrodowiska naturalnego.

Metody pracy:
Dyskusja, praca indywidualna, pogadanka.

Ârodki dydaktyczne:
Zeszyt çwiczeƒ, encyklopedie oraz leksykony, ilustracje, film, informacje
z internetu.

Czas: 45 min.

Przebieg lekcji:
1. Nauczyciel inicjuje dyskusj´, pytajàc uczniów, w jaki sposób przez tysiàc-

lecia rozwija∏a si´ technika: jakie by∏y jej poczàtki, jakie wynalazki przy-
spieszy∏y jej rozwój, dlaczego XX wiek nazwano „wiekiem techniki”.

2. Ka˝dy uczeƒ wypisuje na karteczce trzy, jego zdaniem, najwa˝niejsze wy-

nalazki oraz uzasadnia ich wybór. Nauczyciel wspólnie z uczniami sporzà-
dza list´ wynalazków uszeregowanà wed∏ug iloÊci oddanych g∏osów oraz
podaje informacje na temat najwybitniejszych wynalazców (te informacje
mogà ewentualnie przygotowaç uczniowie wczeÊniej w ramach pracy do-
mowej i podzieliç si´ nimi z klasà).

3. Nauczyciel w podsumowaniu tej cz´Êci lekcji omawia wp∏yw techniki na

codzienne ˝ycie ludzi. Wskazuje zale˝noÊci mi´dzy rozwojem techniki
a powstawaniem nowych zawodów. Prosi uczniów, aby wymienili zawody,
których nie by∏o np. sto lat temu oraz wymyÊlili zawody, które powstanà
za kilkadziesiàt lat.

scenariusze 27/4/05 22:37 Page 89

4. Nauczyciel wspólnie z uczniami rozwa˝a problem, jakie zagro˝enia dla na-

turalnego Êrodowiska powoduje rozwój techniki. Dyskusja powinna doty-
czyç równie˝ najbli˝szego Êrodowiska naturalnego uczniów. Nast´pnie
uczniowie rozwiàzujà zadanie 1. w Zeszycie çwiczeƒ.

5. Nauczyciel ocenia najbardziej aktywnych uczniów. Jako prac´ domowà za-

daje uczniom do napisania notatk´ „Jakimi cechami charakteru powinien
charakteryzowaç si´ wynalazca?”.

Temat: Kim b´d´ w przysz∏oÊci?

Cele lekcji:
– Uczeƒ potrafi wskazaç zale˝noÊci mi´dzy predyspozycjami charakterolo-

gicznymi i umiej´tnoÊciami danej osoby a wykonywanym przez nià zawo-
dem.

– Umie oceniç w∏asne predyspozycje oraz mo˝liwoÊci twórcze.

Metody pracy:
Dyskusja, praca indywidualna, praca z Zeszytem çwiczeƒ.

Ârodki dydaktyczne:
Karta Pracy Ucznia, Zeszyt çwiczeƒ.

Czas: 45 min.

Przebieg lekcji:
1. Nauczyciel wypisuje na tablicy nazwy ró˝nych zawodów (np. zegarmistrz,

pi∏karz, aktor, dziennikarz itp.), a nast´pnie inicjuje dyskusj´, jakimi ce-
chami charakteru powinni odznaczaç si´ ludzie wykonujàcy te zawody.
WyjaÊnia poj´cie predyspozycji zawodowych, wspólnie z uczniami definiuje
terminy: „zawód”, „wolny zawód”, „zawody techniczne” i nietechniczne.
Uczniowie podajà 5 przyk∏adów zawodów technicznych i nietechnicznych
oraz wykonujà zadanie 5. z Zeszytu çwiczeƒ.

2. Nauczyciel pyta uczniów, kim chcieliby byç w przysz∏oÊci (uczniowie po-

winni zapisaç swoje propozycje oraz krótko je uzasadniç). Nast´pnie na-
uczyciel podkreÊla, i˝ wybór zawodu powinien byç zwiàzany z umiej´tno-
Êciami oraz zainteresowaniami, dlatego tak wa˝ne jest poznanie w∏asnych
mo˝liwoÊci. Rozdaje uczniom Kart´ Pracy i prosi o jej wype∏nienie.

3. Po wyznaczonym przez nauczyciela czasie (10–15 min) uczniowie porów-

nujà swoje zdolnoÊci i umiej´tnoÊci z predyspozycjami, których wymaga
wybrany przez nich zawód. Samodzielnie okreÊlajà, czy byliby dobrymi
pracownikami i czy odnieÊliby zawodowy sukces.

4. W ramach pracy domowej uczniowie wykonujà zadanie 6. z Zeszytu çwiczeƒ.

scenariusze 27/4/05 22:37 Page 90

Karta Pracy Ucznia
Osiàgni´cia – wype∏niajàc t´ rubryk´, kieruj si´ w∏asnym zdaniem, a nie opi-
nià innych ludzi. Napisz o swoich sukcesach, o wszystkim, co uda∏o Ci si´
osiàgnàç i z czego jesteÊ dumny. Mogà to byç wydarzenia z ró˝nych dziedzin
Twojego ˝ycia, zarówno sprawy istotne, jak i drobiazgi (np. „Nauczy∏em si´
p∏ywaç, mimo ˝e ba∏em si´ wody”, „Zajà∏em pierwsze miejsce w biegu na
orientacj´”, „Umiem pisaç ciekawe wypracowania”).
Umiej´tnoÊci – wszystko to, co potrafisz Êwietnie robiç, w czym jesteÊ do-
bry. Równie˝ Twoje umiej´tnoÊci mogà byç przeró˝ne i przejawiaç si´ w ró˝-
nych, niekoniecznie zwiàzanych ze szko∏à, dziedzinach (np. „Potrafi´ jeêdziç
na nartach”, „Potrafi´ naÊladowaç innych ludzi”, „Potrafi´ ∏adnie Êpiewaç”).
ZdolnoÊci – to inaczej cechy charakteru, cechy psychiczne ka˝dego cz∏owieka.
Wiele z tych cech pozwala odnieÊç w ˝yciu sukces zawodowy, dlatego tak wa˝-
ne jest ich rozwijanie. Wymieƒ te cechy, które uwa˝asz za swojà mocnà stron´
(np. „Szybko si´ koncentruj´”, „Mam dobrà pami´ç”, „Jestem opanowany”).

Osiàgni´cia

Umiej´tnoÊci

ZdolnoÊci

scenariusze 27/4/05 22:37 Page 91

Temat: J´zyk techników. Linie rysunkowe, symbole.

Cele lekcji:
– Uczeƒ umie wskazaç sposoby porozumiewania si´ j´zykiem techników.
– Zna przybory kreÊlarskie oraz arkusze do rysunku technicznego.
– Odró˝nia wzory cyfr i liter.
– Potrafi pos∏ugiwaç si´ pismem technicznym prostym.
– Zna linie rysunkowe, symbole specjalne, zasady wymiarowania przedmiotów.

Metody pracy:
Pokaz, çwiczenia rysunkowe – praca indywidualna.

Ârodki dydaktyczne:
Przybory kreÊlarskie (o∏ówki B, B1, B2), linijki, cyrkle, temperówka, wzory
pisma technicznego (tablice), rysunki techniczne, figury p∏askie (z kartonu,
cienkiej tektury), Zeszyt çwiczeƒ.

Czas: 90 min.

Przebieg lekcji:
1. Nauczyciel rozpoczyna lekcj´ od wyjaÊnienia, czym jest „j´zyk techników”

i podaje przyk∏ady jego zastosowania. Potem demonstruje klasie przybo-
ry kreÊlarskie i pokazuje, jak nale˝y si´ nimi pos∏ugiwaç.

2. Uczniowie przyglàdajà si´ wzorom liter i cyfr pisma technicznego proste-

go, zamieszczonym w Zeszycie çwiczeƒ, a nast´pnie wykonujà zadanie 1.,
2. i 3. (zadania te mogà rozpoczàç w klasie i dokoƒczyç w domu).

3. W dalszej cz´Êci lekcji nauczyciel omawia przyk∏ady wymiarowania oraz

symbole specjalne. Aby uczniowie zrozumieli wymiarowanie figur p∏askich,
nauczyciel mo˝e wyciàç wczeÊniej z kartonu i cienkiej tektury figury p∏askie.
Uczniowie powinni zmierzyç linijkà wszystkie wymiary takich figur oraz na-
rysowaç je na kartce papieru, np. formatu A4. (Uczniowie mogà dodatko-
wo wyciàç z kartonu zaprojektowane przez siebie figury, wykonaç ich rysu-
nek, zwymiarowaç je i wpisaç liczby wymiarowe oraz symbole specjalne).

4. Uczniowie na kartce papieru lub w Zeszycie çwiczeƒ próbujà rysowaç li-

nie rysunkowe i groty strza∏ek, a po wykonaniu çwiczenia porównujà wy-
niki swej pracy z przyk∏adami w Zeszycie çwiczeƒ. Nauczyciel prosi o wy-
konanie zadania 4. Uczniowie odczytujà wymiary przy pomocy przyborów
oraz wpisujà na rysunku liczby wymiarowe i symbole (Êrednicy, promie-
nia i oznaczenie gruboÊci przedmiotów).

5. Przy nast´pnym rysunku technicznym uczniowie wykonujà wymiarowanie

i wpisujà liczby wymiarowane. Uczniowie, którzy majà trudnoÊci z wyko-
naniem rysunku, wymagajà indywidualnej pomocy i zach´ty ze strony na-
uczyciela. Na zakoƒczenie lekcji nauczyciel ocenia rysunki uczniów.

Wskazówki praktyczne:
W zale˝noÊci od zainteresowaƒ i uzdolnieƒ uczniów oraz liczby godzin przeznaczo-
nych na zaj´cie z „Techniki” mo˝emy poleciç uczniom dodatkowe zadania. Znajdu-
jà si´ one w tym˝e poradniku, w rozdziale „Dodatkowe materia∏y dla nauczyciela”.

scenariusze 27/4/05 22:37 Page 92

Temat: Rysowanie bry∏ w trzech rzutach prostokàtnych.

Cele lekcji:
– Uczeƒ zna zasady wykonywania rysunku bry∏ w trzech rzutach prostokàt-

nych.

– Potrafi dok∏adnie i starannie wykonaç rysunek techniczny.

Metody pracy:
Praca w zespo∏ach, praca indywidualna.

Ârodki dydaktyczne:
Zeszyt çwiczeƒ, tablice (rzutowanie bry∏, linie rysunkowe), przybory kreÊlar-
skie, bry∏y i przedmioty do rysowania w trzech rzutach.

Czas: 270 min.

Przebieg lekcji:
1. Nauczyciel rozpoczyna lekcj´ od zabawy „Patrz´ na przedmiot z ró˝nych

stron”. Jej celem jest rozwijanie wyobraêni przestrzennej. Uczniowie wy-
bierajà kilka przedmiotów (np. krzes∏o, stolik, wazon), a nast´pnie szki-
cujà na kartce, jak wyglàda on z przodu, z boku oraz z góry. Po zakoƒczo-
nej pracy porównujà swoje rysunki i dzielà si´ doÊwiadczeniami.

2. W dalszej cz´Êci lekcji nauczyciel objaÊnia rysunek rzutni i wyjaÊnia spo-

sób rzutowania na trzy rzutnie miseczki ∏o˝yska rowerowego.

3. Uczniowie czytajà w Zeszycie çwiczeƒ opisy rzutowania oraz analizujà

wspólnie z nauczycielem tworzenie rzutu pierwszego, drugiego i trzeciego.
Próbujà tworzyç rzuty dowolnego przedmiotu, np. sklejonej z papieru bry-
∏y. Relacjonujà, jak wyglàdajà rzuty, a nast´pnie próbujà je naszkicowaç
i porównaç z rzutami miseczki.

4. Na zakoƒczenie uczniowie wykonujà zadanie 5. z Zeszytu çwiczeƒ, uzu-

pe∏niajàc brakujàce rzuty i próbujàc wyobraziç sobie, jak w rzeczywisto-
Êci wyglàdajà bry∏y. Nauczyciel ocenia çwiczenia uczniów, uwzgl´dniajàc
starannoÊç i dok∏adnoÊç wykonania, a przede wszystkim rozumienie za-
sad wykonywania rysunku technicznego.

Temat: Drzewo, drewno i materia∏y drewnopochodne.

Cele lekcji:
– Uczeƒ umie wskazaç ró˝nic´ mi´dzy drzewem a drewnem.
– Zna nazwy i drzew liÊciastych oraz iglastych, a tak˝e ich wyglàd.
– Potrafi omówiç sposoby suszenia drewna.
– Umie wymieniç materia∏y drewnopochodne.
– Zna w∏aÊciwoÊci i przeznaczenia drewna.

Metody pracy:
Pogadanka, praca indywidualna, praca z Zeszytem çwiczeƒ, a jeÊli to mo˝liwe,
wycieczka do zak∏adu stolarskiego.

scenariusze 27/4/05 22:37 Page 93

Ârodki dydaktyczne:
Mapa najbli˝szej okolicy z zaznaczonymi obszarami leÊnymi, Zeszyt çwiczeƒ.

Czas: 45 min.

Przebieg lekcji:
1. Na wst´pie nauczyciel wyg∏asza pogadank´ na temat lasów i ich znacze-

nia w ekosystemie oraz w gospodarce cz∏owieka. Prosi uczniów o wskaza-
nie na mapie miejsc le˝àcych najbli˝ej obszarów leÊnych. Pyta, jakie drze-
wa wyst´pujà na tych obszarach, jak d∏ugo rosnà, jak wyglàdajà, które sà
pomnikami przyrody i jak nale˝y je chroniç. Na zakoƒczenie tej cz´Êci lek-
cji uczniowie wykonujà zadanie 1. z Zeszytu çwiczeƒ.

2. Na podstawie ilustracji w Zeszycie çwiczeƒ uczniowie opowiadajà, co

dzieje si´ ze Êci´tymi drzewami i w jaki sposób jest suszone drewno.

3. Nast´pnie uczniowie czytajà tekst w Zeszycie çwiczeƒ poÊwi´cony ró˝nym

w∏aÊciwoÊciom drewna. Nauczyciel pyta, jakie gatunki drewna sà najbar-
dziej poszukiwane, jak oznakowane jest drewno, prosi równie˝ o okreÊle-
nie form sprzeda˝y drewna oraz sposobów jego wykorzystania.

4. Uczniowie oglàdajà w Zeszycie çwiczeƒ rysunki p∏yt produkowanych z od-

padów drewna i omawiajà ich rodzaje. Nast´pnie wykonujà zadanie 2. i 3.

Wskazówki praktyczne:
Je˝eli jest to mo˝liwe, warto zorganizowaç klasowà wycieczk´ do tartaku lub
do stolarni. Uczniowie powinni przeczytaç wczeÊniej w Zeszycie çwiczeƒ infor-
macje zwiàzane z tematem lekcji, zaÊ po powrocie wykonaç w domu zadania.
Przed wycieczkà nale˝y zwróciç szczególnà uwag´ uczniów na zachowanie za-
sad bezpieczeƒstwa zarówno podczas podró˝y, jak i w miejscu wycieczki. Na-
uczyciel powinien po∏o˝yç szczególny nacisk na to, by uczniowie nie zbli˝ali si´
do pracujàcych maszyn. Podczas wycieczki mo˝na poprosiç pracowników za-
k∏adu o pokazanie próbek ró˝nych gatunków drewna oraz zademonstrowanie
narz´dzi stolarskich i operacji technologicznych. Po przeprowadzonej wyciecz-
ce uczniowie pod kierunkiem nauczyciela mogà wykonaç ekspozycj´ przynie-
sionych zbiorów oraz wykorzystaç je do çwiczeƒ praktycznych.

Temat: Produkcja skrzynki na p∏yty CD.

Cele lekcji:
– Uczeƒ doskonali umiej´tnoÊç wykonywania rysunku technicznego.
– Potrafi obliczyç iloÊç potrzebnego materia∏u oraz koszt produkcji.
– Umie opisaç proces technologiczny produkcji skrzynki oraz kolejne opera-

cje technologiczne.

– Zna zasady BHP, których nale˝y przestrzegaç podczas produkcji indywidu-

alnej i taÊmowej.

Metody pracy:
Pokaz, zaj´cia praktyczne, praca indywidualna i w zespo∏ach.

scenariusze 27/4/05 22:37 Page 94

Ârodki dydaktyczne:
Listewki sosnowe, gwoêdziki, bejca wodna, materia∏y dekoracyjne, m∏otek,
pi∏a grzbietnica, przyrznia, o∏ówek stolarski, kàtownik, wiertarka r´czna,
wiert∏a (1–1,5 mm), kolec, pilnik do drewna, imad∏o, Êciski stolarskie, pod-
k∏adka drewniana na stó∏, miara stolarska, p´dzelek, okulary ochronne,
Zeszyt çwiczeƒ.

Czas: 270 min.

Przebieg lekcji:
1. Nauczyciel dzieli klas´ na 3–4-osobowe zespo∏y. Grupy przyst´pujà do

projektowania skrzynki na p∏yty CD (lub innego wskazanego przez na-
uczyciela wyrobu z drewna). Wykonujà rysunki techniczne swoich pomy-
s∏ów, a nast´pnie obliczajà iloÊç potrzebnego materia∏u i koszty produkcji
wyrobu.

2. Ka˝dy uczeƒ opracowuje plan pracy wykonania wyrobu z drewna (zadanie

5., str. 34 w Zeszycie çwiczeƒ). Nauczyciel wspólnie z uczniami okreÊla za-
sady BHP obowiàzujàce podczas pracy i zapisuje je na tablicy (mo˝e rów-
nie˝ poprosiç klas´ o wykonanie zadania 6. z Zeszytu çwiczeƒ).

3. Uczniowie relacjonujà swoje pomys∏y na forum klasy. Nauczyciel przepro-

wadza g∏osowanie i kieruje najlepsze projekty do produkcji. Wybrane po-
mys∏y muszà byç jeszcze raz szczegó∏owo przeanalizowane, tak aby mo˝na
by∏o nanieÊç ewentualne poprawki i zmiany. Nauczyciel ustala równie˝, ja-
ki rodzaj produkcji (indywidualna czy taÊmowa) b´dzie obowiàzywa∏.

4. Nauczyciel wyznacza zespo∏y wykonujàce poszczególne operacje technolo-

giczne w produkcji taÊmowej. Nale˝y pami´taç, i˝ przydzia∏ prac (opera-
cji technologicznych) powinien uwzgl´dniaç manualne uzdolnienia
uczniów oraz ich predyspozycje psychiczne (dok∏adnoÊç, cierpliwoÊç itp.)

5. Na zakoƒczenie nauczyciel inicjuje dyskusj´, podczas której uczniowie

omawiajà koszty i elementy produkcji oraz okreÊlajà, jak mogà w przysz∏o-
Êci usprawniç produkcj´ innych zaprojektowanych przez siebie wyrobów.

6. Nauczyciel ocenia prac´ uczniów (zarówno najciekawsze projekty, jak

i wykonywane operacje technologiczne).

Temat: W∏ókna pochodzenia naturalnego i sztucznego, tkaniny i dzianiny.

Cele lekcji:
– Uczeƒ posiada wiedz´ na temat pochodzenia w∏ókien.
– Wie, jak powstajà tkaniny oraz dzianiny.
– Zna znaczenie ró˝nych informacji wszytych do ubraƒ.

Metody pracy:
Dyskusja, pokaz, çwiczenia praktyczne, praca w zespo∏ach i indywidualna.

Ârodki dydaktyczne:
Ilustracje, film, próbki materia∏ów, Zeszyt çwiczeƒ, metki informacyjne.

Czas: 45 min.

scenariusze 27/4/05 22:37 Page 95

Przebieg lekcji:
1. Uczniowie oglàdajà w Zeszycie çwiczeƒ ilustracje dotyczàce pochodzenia

w∏ókien oraz przedstawiajàce tkaniny i dzianiny. Nauczyciel wyjaÊnia ró˝ni-
c´ mi´dzy tkaninà a dzianinà oraz omawia sposoby ich produkcji. Definiuje
poj´cia: „wàtek”, „osnowa”, „oczko”, „splot”, „tkanie” oraz „dzierganie”.

2. Uczniowie okreÊlajà, z jakich w∏ókien (naturalnych czy sztucznych) sà wy-

konane ich ubrania, a tak˝e czy uszyte sà one z tkaniny, czy z dzianiny.
Nast´pnie oceniajà ubrania wykonane z w∏ókien o ró˝nym pochodzeniu
pod kàtem wygody u˝ytkowania (nauczyciel powinien wspólnie z klasà
ustaliç, jakie kryteria powinny byç brane pod uwag´).

3. Nauczyciel dzieli klas´ na grupy i rozdaje próbki materia∏ów. Zespo∏y

dzielà próbki na materia∏y pochodzenia naturalnego i sztucznego oraz na
tkaniny i dzianiny. Starajà si´ równie˝ okreÊliç, które dzianiny mog∏y byç
wykonane maszynowo, a które r´cznie, ile posiadajà „kolumienek”
i „rzàdków” oczek. W tkaninach odnajdujà m.in. osnow´ i wàtek oraz ró˝-
ne sploty. Na zakoƒczenie tej cz´Êci lekcji grupy porównujà wyniki swo-
ich obserwacji.

4. Uczniowie oglàdajà metki i odczytujà z nich informacje na temat pocho-

dzenia w∏ókien oraz ich rodzajów. W ramach podsumowania lekcji rozwià-
zujà zadanie 3. w Zeszycie çwiczeƒ.

Temat: Projektowanie i wykonanie domowym sposobem matrycy

do produkcji papieru.

Cele lekcji:
– Uczeƒ potrafi wykonaç rysunek projektu (wymiarowanie, liczby wymiarowe).
– Umie obliczyç iloÊç potrzebnego materia∏u na podstawie projektu (rysunek

techniczny) oraz oszacowaç koszt wykonania matrycy.

– Zna etapy pracy i operacji technologicznych oraz zasady bezpiecznego

i prawid∏owego pos∏ugiwania si´ narz´dziami, materia∏ami oraz Êrodkami
pomocniczymi.

Metody pracy:
Dyskusja, projektowanie, praca indywidualna i w zespo∏ach, zaj´cia praktyczne.

Ârodki dydaktyczne:
Listewki sosnowe o przekroju np. 1,5 cm, dostosowana do wymiarów ma-
trycy g´sta siatka metalowa lub z tworzywa sztucznego, gwoêdzie cienkie,
krótkie (ich d∏ugoÊç nie powinna byç wi´ksza ni˝ gruboÊç listewek), pi∏a
grzbietnica, przyrznia, Êciski stolarskie, kolec, imad∏o, m∏otek, no˝yce do
ci´cia siatki, papier Êcierny, przybory do trasowania – o∏ówek, kàtownik, li-
nijka, miara stolarska, okulary ochronne.

Czas: 90 min.

Przebieg lekcji:
1. Nauczyciel wspólnie z uczniami ustala, jak powinna wyglàdaç matryca do

produkcji papieru: jakie powinna mieç wymiary, jak g´sta powinna byç

scenariusze 27/4/05 22:37 Page 96

siatka, aby mog∏a Êciekaç woda, ile materia∏u jest potrzebne do wykona-
nia matrycy, jaki powinien byç to materia∏, dlaczego w∏aÊnie taki, a nie
inny. Uczniowie obliczajà, ile matryc b´dzie potrzebnych do produkcji
oraz jaki b´dzie koszt materia∏ów.

2. Nast´pnie uczniowie projektujà matryce i wykonujà indywidualnie rysun-

ki techniczne wed∏ug zasad stosowanych w rysunku technicznym. Na-
uczyciel powinien zwróciç uwag´ na wymiarowanie i wpisywanie liczb
wymiarowych. Wszystkie rysunki powinny zostaç ocenione, zaÊ najlepsze
wybrane do produkcji ramek.

3. Nauczyciel dzieli klas´ na zespo∏y zadaniowe. Ka˝da grupa wykonuje tyl-

ko jednà operacj´ technologicznà. Grupa 1. – trasowanie, grupa 2. – prze-
rzynanie listewek w przyrzni za pomocà pi∏y grzbietnicy, grupa 3. – szli-
fowanie listewek papierem Êciernym, grupa 4. – zbijanie matryc przy po-
mocy gwoêdzi i m∏otka na podk∏adce drewnianej, grupa 5. – ci´cie siatki
no˝ycami, grupa 6. – naciàganie siatki na ramk´, grupa 7. – przybijanie
siatki do ramki, grupa 8. – kontrol´ technicznà poszczególnych etapów.
Podzia∏ na grupy powinien wynikaç z oceny predyspozycji poszczególnych
uczniów, np. trasowanie materia∏u i kontrol´ technicznà mogà wykony-
waç uczniowie, którzy sà bardzo dok∏adni i sumienni, zaÊ ∏àczenie ele-
mentów matrycy uczniowie, którzy posiadajà ju˝ pewne doÊwiadczenia
w pos∏ugiwaniu si´ narz´dziami i respektujà zasady BHP.

4. Przed rozpocz´ciem zaj´ç praktycznych uczniowie okreÊlajà zasady bez-

pieczeƒstwa i higieny pracy. Po zakoƒczeniu pracy poszczególne zespo∏y
omawiajà swojà operacj´ technologicznà: wskazujà trudnoÊci oraz sposo-
by ich przezwyci´˝enia, wyjaÊniajà, jaki wp∏yw mia∏a ich praca na efekty
pracy nast´pnych zespo∏ów, np. dok∏adnoÊç trasowania na dok∏adnoÊç
przerzynania listewek.

5. W podsumowaniu lekcji nauczyciel ocenia prac´ poszczególnych zespo∏ów

oraz prac´ indywidualnà uczniów.

Wskazówki praktyczne:
1. Wa˝ne jest okreÊlenie iloÊci matryc, które majà byç wykonane przez

uczniów na lekcji.

2. IloÊç matryc powinna zale˝eç od tego, jakie wymiary b´dzie posiada∏ pa-

pier oraz w ilu arkuszach zostanie wyprodukowany.

3. Podczas zaj´ç praktycznych bardzo wa˝ne jest wyznaczenie takich stanowisk

pracy, aby uczniowie wzajemnie sobie nie przeszkadzali. Stanowisko, na którym
b´dzie wykonywany monta˝ ramek i obciàganie ich siatkà powinno byç odda-
lone od pozosta∏ych, zaÊ nauczyciel powinien szczególnie nad nim czuwaç.

4. Najwi´cej czasu zajmuje monta˝ ramek, dlatego przy monta˝u powinni

pracowaç najbardziej pod wzgl´dem manualnym uzdolnieni uczniowie.

5. Uczniowie, którzy przerzynali listewki, mogà przystàpiç do ci´cia siatki

wg obliczonych wymiarów, poniewa˝ przerzynanie listewek zajmie im tylko
par´ minut.

6. Nale˝y zwróciç uwag´ uczniom, którzy naciàgajà siatk´ na ramki, aby nie

wbijali gwoêdzi do koƒca ich d∏ugoÊci.

scenariusze 27/4/05 22:37 Page 97

Temat: Co warto wiedzieç o tworzywach sztucznych?

Cele lekcji:
– Uczeƒ wie, w jaki sposób powstajà tworzywa sztuczne.
– Zna zastosowanie niektórych tworzyw sztucznych.
– Potrafi wyjaÊniç wybrane oznaczenia literowe umieszczone na etykietkach

i wyrobach.

Metody pracy:
Pokaz, pogadanka, praca w zespo∏ach.

Ârodki dydaktyczne:
Zeszyt çwiczeƒ, wyroby z tworzyw sztucznych, etykietki znajdujàce si´ przy
wyrobach z tworzyw sztucznych, katalogi wyrobów.

Czas: 45 min.

Przebieg lekcji:
1. Nauczyciel rozpoczyna lekcj´ od pogadanki, w jaki sposób powstajà two-

rzywa sztuczne.

2. Uczniowie oglàdajà przyniesione na lekcj´ wyroby z tworzyw – mogà to

byç np. ok∏adki ochronne na zeszyty i podr´czniki, przybory do rysowa-
nia i pisania, opakowania wyrobów, wyroby z tworzyw (guziki, klamry,
kubki, miseczki, zapinki do w∏osów itp.).

3. Nast´pnie uczniowie segregujà wyroby ze wzgl´du na ich przeznaczenie

u˝ytkowe (np. naczynia jednorazowego u˝ytku – miski, talerze, kubki,
naczynia do przechowywania ˝ywnoÊci, opakowania Êrodków czyszczà-
cych, przybory szkolne itp.) oraz odczytujà na etykietkach i wyrobach li-
terowe oznaczenia, a nast´pnie dzielà wyroby wed∏ug tych oznaczeƒ.
W podsumowaniu tej cz´Êci lekcji uczniowie wykonujà zadanie 1. z Ze-
szytu çwiczeƒ.

4. Uczniowie omawiajà informacje zawarte w tabeli (zadanie 2.). Tabel´ mo-

gà dokoƒczyç w domu. W ramach pracy domowej sporzàdzajà list´ rzeczy
wykonanych z tworzyw sztucznych (zadanie 3. w Zeszycie çwiczeƒ).

Wskazówki praktyczne:
1. Przed realizacjà tematu nauczyciel prosi uczniów o przyniesienie ró˝nych

drobnych wyrobów z tworzyw sztucznych. Uczniowie zbierajà takie wyro-
by, na których sà oznaczenia literowe lub etykietki. Nauczyciel mo˝e rów-
nie˝ poleciç uczniom wyszukanie w encyklopediach i w internecie wiado-
moÊci dotyczàcych oznaczeƒ literowych znajdujàcych si´ na wyrobach
i etykietkach.

2. Po zakoƒczonej lekcji warto poprosiç uczniów o wykonanie ekspozycji wy-

robów z tworzyw sztucznych z posegregowaniem ich ze wzgl´du na prze-
znaczenie.

scenariusze 27/4/05 22:37 Page 98

Temat: Poznajemy ró˝ne urzàdzenia techniczne.

Cele lekcji:
– Uczeƒ umie wymieniç domowe urzàdzenia techniczne.
– Potrafi scharakteryzowaç ich funkcje.
– Zna zasady bezpiecznego obchodzenia si´ z urzàdzeniami.

Metody pracy:
Burza mózgów, praca w grupach, pogadanka, praca z materia∏ami pomocni-
czymi.

Ârodki dydaktyczne:
Zeszyt çwiczeƒ, 3 przygotowane wczeÊniej instrukcje obs∏ugi ró˝nych urzà-
dzeƒ domowych.

Czas: 45 min.

Przebieg lekcji:
1. Nauczyciel rozpoczyna lekcj´ od pogadanki. Przypomina, kiedy zosta∏y

wynalezione urzàdzenia techniczne i krótko opowiada o tym, w jaki spo-
sób dawniej wykonywano domowe czynnoÊci, w których dziÊ wyr´czajà
nas maszyny.

2. Nast´pnie dzieli klas´ na pi´cioosobowe grupy i og∏asza mini konkurs.

Ka˝dy zespó∏ opracowuje list´ domowych urzàdzeƒ technicznych. Wygry-
wa grupa, której uda si´ sporzàdziç najd∏u˝szà list´. Jej przedstawiciel od-
czytuje jà na forum klasy.

3. Nauczyciel dzieli tablic´ na 4 kolumny i zapisuje nast´pujàce has∏a:

„Urzàdzenia, które u∏atwiajà komunikacj´”, „Urzàdzenia wyr´czajàce ludzi
w domowych czynnoÊciach”, „Urzàdzenia s∏u˝àce do rozrywki”, „Urzàdze-
nia s∏u˝àce do nauki”. Zaznacza, ˝e niektóre urzàdzenia mogà wyst´powaç
w kilku kolumnach. Nast´pnie uczniowie podajà swoje propozycje.

4. W podsumowaniu tej cz´Êci lekcji nauczyciel pyta klas´, bez których z wy-

mienionych urzàdzeƒ mo˝na si´ obejÊç w codziennym ˝yciu, które zaÊ wy-
dajà si´ nam nieodzowne. Uczniowie powinni uzasadniç swoje twierdze-
nia przyk∏adami.

5. Nauczyciel wyjaÊnia zasady bezpiecznego korzystania z domowych urzà-

dzeƒ. Rozdaje instrukcje obs∏ugi i wspólnie z uczniami analizuje ich treÊç.
Wnioski zapisuje na tablicy.

6. Na zakoƒczenie lekcji uczniowie rozwiàzujà krzy˝ówk´.

scenariusze 27/4/05 22:37 Page 99

Karta Pracy Ucznia

Krzy˝ówka

1. Wielofunkcyjne urzàdzenie domowe albo bohater wielu filmów.
2. Odbiera na falach d∏ugich, Êrednich i krótkich.
3. Ubije zamiast Ciebie Êmietank´ i mleczny koktajl.
4. Pracuje sam albo w sieci.
5. Ma b´ben, chocia˝ nie gra w orkiestrze.
6. Ze szklanym ekranem.
7. U˝ywaj go ostro˝nie – mo˝e poparzyç.
8. Inaczej toster.
9. Zamiatasz nià pod∏og´.

100

scenariusze 27/4/05 22:37 Page 100

Temat: Sk∏adniki od˝ywcze produktów spo˝ywczych.

Cele lekcji:
– Uczeƒ umie scharakteryzowaç sk∏adniki od˝ywcze produktów spo˝yw-

czych.

– Potrafi wskazaç êród∏a wyst´powania najwa˝niejszych sk∏adników od˝yw-

czych.

– Umie opisaç konsekwencje zdrowotne niedoboru sk∏adników od˝ywczych

w organizmie.

Metody pracy:
Pogadanka, praca w grupach, wykonanie plakatu.

Ârodki dydaktyczne:
Zeszyt çwiczeƒ, du˝y karton, karteczki samoprzylepne, encyklopedie, mate-
ria∏ z internetu.

Czas: 45 min.

Przebieg lekcji:
1. Nauczyciel w formie krótkiej pogadanki przypomina uczniom o zasadach

zdrowego ˝ywienia oraz wprowadza poj´cie sk∏adników od˝ywczych.

2. Nast´pnie dzieli klas´ na 6 grup. Ka˝da grupa otrzymuje du˝y karton z wy-

pisanà nazwà sk∏adnika od˝ywczego. Pierwsza grupa opracowuje bia∏ka
i t∏uszcze, druga – w´glowodany i b∏onnik, trzecia – sk∏adniki mineralne,
czwarta – witaminy z grupy A i B, piàta – witaminy z grupy C i D, zaÊ gru-
pa szósta – witaminy E i K. Na podstawie Zeszytu çwiczeƒ lub samodziel-
nie przyniesionych materia∏ów uczniowie okreÊlajà êród∏a wyst´powania
poszczególnych sk∏adników. Nazwy produktów wpisujà na karteczkach sa-
moprzylepnych i umieszczajà na kartonie obok nazwy danego sk∏adnika
(zamiast wymieniç êród∏a wyst´powania, uczniowie mogà je narysowaç,
wówczas lekcja b´dzie atrakcyjniejsza).

3. Kolejnym zadaniem zespo∏ów jest umieszczenie na plakatach informacji

o negatywnych skutkach niedoboru w organizmie cz∏owieka poszczegól-
nych sk∏adników od˝ywczych.

4. Grupy prezentujà swoje plakaty na forum klasy, a nast´pnie je omawiajà.

Na zakoƒczenie lekcji uczniowie wykonujà zadanie 6. z Zeszytu çwiczeƒ.

Temat: Projektowanie i wykonywanie deserów.

Cele lekcji:
– Uczeƒ potrafi dobraç sk∏adniki niezb´dne do wykonania zaplanowanego

deseru.

– Umie zinterpretowaç informacje dotyczàce zawartoÊci witamin w sk∏adni-

kach spo˝ywczych.

– Potrafi wykonaç i udekorowaç deser.
– Przestrzega kultury podania i konsumpcji.
– Zna zasady BHP obowiàzujàce podczas prac kuchennych.

101

scenariusze 27/4/05 22:37 Page 101

Metody pracy:
Pokaz, zaj´cia praktyczne, praca indywidualna i w zespo∏ach.

Ârodki dydaktyczne:
Robot kuchenny, sk∏adniki niezb´dne do wykonania deseru, przepisy kuchar-
skie, naczynia jednorazowe.

Czas: 90 min.

Przebieg lekcji:
1. Uczniowie podzieleni na zespo∏y przyst´pujà do projektowania deserów.

Wyszukujà informacje na temat wartoÊci od˝ywczych (zw∏aszcza witamin)
poszczególnych sk∏adników, wyliczajà kalorycznoÊç deseru, szacujà jego
koszt w przeliczeniu na 1 osob´, planujà zakupy. Nauczyciel powinien
przypomnieç uczniom, by w projektowaniu uwzgl´dnili zasady zdrowego
˝ywienia i mo˝liwoÊci wykonawcze (np. iloÊç porcji oraz fakt, i˝ wyst´po-
wanie danego sk∏adnika mo˝e byç zale˝ne od pory roku).

2. Liderzy poszczególnych grup przedstawiajà projekt na forum klasy. Na-

uczyciel weryfikuje pomys∏y oraz je ocenia.

3. Nast´pnie zespo∏y opracowujà plany pracy i sporzàdzajà list´ zasad BHP,

które obowiàzujà podczas prac kuchennych.

4. Po przygotowaniu przez grupy miejsc pracy, sprz´tu i produktów, ucznio-

wie wykonujà deser, a nast´pnie go dekorujà.

5. Lekcj´ powinna zakoƒczyç wspólna degustacja wykonanych deserów.

Wskazówki praktyczne:
1. Lekcja powinna odbywaç si´ w pomieszczeniu, w którym istnieje mo˝li-

woÊç korzystania z kranu oraz lodówki.

2. U˝ywanie robota kuchennego lub innych urzàdzeƒ powinno odbywaç si´

zgodnie z instrukcjà obs∏ugi. Podczas pracy nale˝y zachowaç odpowiednie
odleg∏oÊci mi´dzy pracujàcymi zespo∏ami i uczniami.

3. Po wykonaniu deserów i roz∏o˝eniu ich do naczyƒ ka˝dy uczeƒ powinien

samodzielnie udekorowaç swojà porcj´.

4. Nauczyciel powinien oceniç prac´ zespo∏ów oraz indywidualne umiej´tno-

Êci dekoratorskie.

5. Warto zadbaç o to, by konsumpcja deserów odby∏a si´ w mi∏ej i kultural-

nej atmosferze.

102

scenariusze 27/4/05 22:37 Page 102

Na nast´pnych stronach znajdà Paƒstwo dodatkowe zadania: rebusy, krzy-
˝ówki, które b´dà mogli Paƒstwo wykorzystaç na lekcjach.
Rebusy mo˝na rozdaç uczniom na koniec lekcji „Bezpieczeƒstwo w ruchu
drogowym”, natomiast krzy˝ówki Êwietnie podsumujà lekcje dotyczàce Êrod-
ków komunikacji, rodzajów dróg.

103

DODATKOWE MATERIA¸Y DLA NAUCZYCIELA

scenariusze 27/4/05 22:37 Page 103

Rozwià˝ rebus i wpisz odpowiedê w odpowiednie miejsce.

104

nica = co u

zna

SZKO¸A

ga = ˝aj na

Odp. Kierowco uwa˝aj na znaki

Odp. Bezpieczna droga do szko∏y

scenariusze 27/4/05 22:37 Page 104

105

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

1. Szybki autobus lub pociàg.

2. Kolej podziemna.

3. P

ojazd w powietrzu.

4. Jedziesz nim na wycieczk

´.

5. W

ielki samochód ci´˝arowy

6. P

ociàg poÊpieszny

7. Inaczej motor

8. P

ojazd szynowy w mieÊcie.

9. P

ojazd

jednoÊladowy

inaczej

motor

, motocykl.

10. Rower dla dwojga.

11. Bardzo szybki i wygodny pociàg.

12. Medyczny pojazd uprzywilejowany

13. Marka polskiego samochodu

ci´˝arowego.

14. P

ojazd rodzinny

, inaczej auto.

15. Miejski autobus elektr

yczny

16. Inaczej traktor

17. P

opularny pojazd jednoÊladowy

Rozwià˝ krzy˝ówk

´.

scenariusze 27/4/05 22:37 Page 105

106

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

scenariusze 27/4/05 22:37 Page 106

107

Wpisz odpowiedzi w odpowiednie kratki. Litera „U” zosta∏a ju˝ wpisana.

1. Miejsce oczekiwania na pasa˝erów.
2. Przy nim zatrzymuje si´ pociàg.
3. S∏u˝y do kasowania biletów.
4. Udziela porad podró˝nym.
5. Stacja kolejowa.
6. Kolej podziemna.
7. Tablica odjazdów i przyjazdów.
8. Osoba jadàca pociàgiem.
9. Kupujesz je w kasie na dworcu.

10. Osoba sprawdzajàca bilety.
11. Podje˝d˝a na peron.
12. Kupujesz w niej bilety.

Rozwià˝ krzy˝ówk´.

Rozwiàzanie:

10.

11.

12.

scenariusze 27/4/05 22:37 Page 107

108

Rozwiàzanie:

10.

11.

12.

scenariusze 27/4/05 22:37 Page 108

109

Rozwià˝ krzy˝ówk´, wpisujàc odpowiedê w zaznaczone pola. Odczytaj has∏o
krzy˝ówki.

1. Stojà przy drodze.
2. Inaczej samochód.
3. Pojazd jednoÊladowy z silnikiem spalinowym.
4. Cz´Êç drogi dla pieszych, je˝eli nie ma chodnika lub drogi dla pieszych.
5. Przestrzegajà je kierowcy.
6. Pojazd turystyczny mogàcy pomieÊciç wi´kszà liczb´ osób.
7. PrzejÊcie dla pieszych.
8. Nie jeêdzi po autostradzie.
9. Cz´Êç drogi.

10. Most nad drogà.

10.

scenariusze 27/4/05 22:37 Page 109

110

10.

scenariusze 27/4/05 22:37 Page 110

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
manewry wykonane przez kierujacego rowerem, Scenariusz do lekcji z techniki dla klas IV
jezdze rowerem rozdzial7
jezdze rowerem rozdzial3
rockowa droga krzyzowa, KATECHEZA W SZKOLE, scenariusze
Rozwiąż krzyżówkę, scenariusze
Droga krzyżowa misterium, katecheza, scenariusze
SCENARIUSZ DROGI KRZYŻOWEJ DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM I LICEUM
scenariusz z historii Rekonkwista przeciw Arabom i wyprawy krzyżowe, Testy, sprawdziany, konspekty z
Krzyżówka - higiena, WDŻ, Scenariusze i ćwiczenia, Zajęcia - Higiena i zdrowie
SCENARIUSZ DROGI KRZYśOWEJ (1), formacja, drogi krzyżowe
scenariusz inscenizacja krzyżówki, Przedszkole, Dla dzieci, ekologia
DROGA KRZYŻOWA-Dialog z Chrystusem, katecheza, scenariusze
krzyżówki, scenariusze
krzyżówka, scenariusze

więcej podobnych podstron