25

UCZEŃ JAKO UŻYTKOWNIK KOMUNIKACJI

1. O ŚRODKACH KOMUNIKACJI

Wymagania prawa ruchu drogowego dotyczące środków

komunikacji

W dawnych czasach podróże odbywano pieszo, na grzbietach zwierząt lub na wozach z za-

przęgiem konnym. Z czasem, gdy technika rozwijała się coraz bardziej, zaczęto budować róż-

ne pojazdy, później linie kolejowe, a następnie samochody, rowery, motocykle i inne pojazdy.

Już około 500 lat temu powstał projekt pojazdu czterokołowego napędzanego przez człowieka za po-

mocą specjalnej dźwigni. Około 400 lat temu zbudowano pojazd, który wprawiany był w ruch za pomo-
cą żagla. Żaden z tych pojazdów nie znalazł jednak praktycznego zastosowania. Przełomowym wyda-
rzeniem było dopiero skonstruowanie silnika benzynowego w 1883 roku.

Pierwsze przepisy ustalające ruch na drogach we Francji wprowadzono w 1889 i w 1901 r. Ustawy te
wprowadzały ograniczenia prędkości na terenie zabudowanym do 20 km na godzinę, a na terenie

niezabudowanym – 30 km na godzinę.

Wiesz już, że obecnie możemy podróżować bardzo nowoczesnymi samochodami i innymi

pojazdami komunikacji publicznej. Możemy też przenieść się w bardzo krótkim czasie do od-

ległych miejsc na Ziemi na pokładzie dużych samolotów. Astronauci odbywają eksperymen-

talne podróże w kosmos.

Komunikacja miejska

Na co dzień podróżujesz różnymi środkami komunikacji publicznej. Pojazdy te są objęte szcze-

gólnym nadzorem prawa o ruchu drogowym po to, aby zapewnić maksymalne bezpieczeń-

stwo osobom w nich jadącym oraz wszystkim innym uczestnikom ruchu drogowego. Pojazdy

uczestniczące w ruchu drogowym muszą więc być tak zbudowane, wyposażone i utrzymane,

aby korzystanie z nich było bezpieczne i przyjemne.
Pojazdy przewożące grupy dzieci lub młodzieży do lat 18 oznaczone są z przodu i z tyłu kwa-

dratowymi tabliczkami, na których na żółtym tle umieszczony jest symbol dzieci w kolorze

czerwonym. Jeśli widoczność na drodze jest ograniczona złymi warunkami atmosferycznymi

lub jest ciemno, tablice te muszą być oświetlone, chyba że są wykonane z materiału odblasko-

wego.
Kierowcy tych pojazdów muszą włączyć światła awaryjne przy wsiadaniu i wysiadaniu dzieci

i młodzieży.

26

ZADANIE 1.

Obejrzyj rysunki i napisz, czym różnią się obydwa samochody i jakie to ma znaczenie dla

bezpieczeństwa pasażerów.

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

27

ZADANIE 2.

Wymień środki komunikacji, z których korzystasz w drodze do szkoły lub do innych miejsc

(np. gdy udajesz się na basen, do biblioteki, świetlicy, sklepu).

.....................................................................................................................................................................................

ZADANIE 3.

Jakimi środkami komunikacji podróżowałeś dotychczas?

.....................................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................................

ZADANIE 4.

Wybierz właściwą odpowiedź.

Dzieci do lat 12 mogą w samochodzie zająć miejsce:
a. Na przednim siedzeniu.
b. W specjalnym foteliku umieszczonym na tylnej kanapie samochodu.
c. Na kolanach kierowcy.

2. JAK POWINIEN ZACHOWAĆ SIĘ UCZEŃ W ŚRODKACH
KOMUNIKACJI PUBLICZNEJ?

W środkach komunikacji publicznej obowiązują pewne zasady, których należy przestrzegać.

Pamiętaj: zachowuj się cicho i nie używaj ordynarnych słów. Staraj się zawsze być kulturalnym

pasażerem. Unikaj zagrożeń w ruchu komunikacyjnym. Czytaj regulaminy dotyczące korzy-

stania ze środków komunikacji i proś osoby dorosłe o wyjaśnienie tego, czego jeszcze nie ro-

zumiesz.
Pomagaj przy wsiadaniu i wysiadaniu tym, którzy tej pomocy potrzebują. Nie zajmuj miejsc

zarezerwowanych dla osób starszych i chorych.

miejsce dla inwalidy

miejsce dla matki

z dzieckiem

Posiadaj zawsze ważny bilet!

28

ZADANIE 5.

Określ, jak należy zachować się wobec współpasażerów, a szczególnie wobec osób starszych,

niepełnosprawnych, rodziców z małymi dziećmi.

ZADANIE 6.

Dokończ zdania.

a. Nie dobiegaj do odjeżdżającego z przystanku ..................................................................... .

b. Kiedy widzisz szybko zbliżający się pojazd, nigdy nie ........................................................... .

c. W środkach komunikacji nie zajmuj miejsc zarezerwowanych dla .........................................

............................................................................................................................................ .

d. Przechodź przez ulicę tylko w .............................................................................................. .

e. Jeśli nie ma chodnika, idź zawsze ...................................................................... stroną drogi.

ZADANIE 7.

Narysuj plakat do jednej z podanych informacji.

29

a. Rozmowa z kierowcą w czasie jazdy jest zabroniona.
b. Gwałtowne hamowanie pojazdu przed przejściem dla pieszych może spowodować nie-
szczęśliwy wypadek.
c. W czasie jazdy należy trzymać się uchwytów lub poręczy.

3. KORZYSTANIE ZE SCHODÓW RUCHOMYCH, METRA
I WINDY

Czy korzystasz na co dzień z metra, windy lub schodów ruchomych? Jeżeli tak, informacje

zawarte w tym temacie na pewno Ci się przydadzą, jeśli nie, może przy okazji wycieczki do

większego miasta będziesz wiedział, jak się wówczas zachować. Aby czuć się pewnie i bez-

piecznie, już teraz postaraj się zapoznać z regulaminami korzystania z tych środków komuni-

kacji. Regulamin korzystania z windy znajdziesz w ostatnim rozdziale „Załączniki”.
W czasie jazdy ruchomymi schodami warto pamiętać o kilku zasadach. Aby przejażdżka była

bezpieczna, nigdy nie wolno zjeżdżać po poręczy ani też wbiegać lub zbiegać „pod prąd”. Na-

leży także uważać podczas wchodzenia na ruchome schody: jeśli źle postawimy nogę na wy-

suwającym się stopniu, może nam grozić jej skręcenie lub złamanie.

Pierwsze na świecie metro powstało w Londynie w 1863 roku. Kolejną linię metra na kontynencie euro-

pejskim otworzono w 1896 roku w Budapeszcie. W 1897 roku powstało najstarsze metro Stanów Zjed-

noczonych w Bostonie.

ZADANIE 8.

Narysuj siebie lub swojego kolegę na schodach ruchomych zjeżdżających do metra (kolejki

podziemnej). Napisz, jak należy się w takiej sytuacji zachować.

...................................................................................

...................................................................................

...................................................................................

...................................................................................

...................................................................................

...................................................................................

30

ZADANIE 9.

Wyjaśnij, o czym informuje namalowana na peronie żółta gruba linia.

.....................................................................................................................................................................................

ZADANIE 10.

Uzupełnij zdania:

a. Zanim wejdziesz do windy, sprawdź, czy kabina jest ........................................................... .
b. Informacje dla użytkowników windy znajdziesz .................................................................. .
c. Jeżeli chcesz uruchomić windę, musisz nacisnąć odpowiedni ...............................................,
który znajduje się na tabliczce.
d. Podczas jazdy windą powinieneś zachowywać się ............................................................... .
e. W sytuacji awaryjnej należy uruchomić ............................................................................... .