TECHNIK GEODETA
311[10]
Przykład zadania praktycznego
Na szkicu sytuacyjnym obiektu (załącznik nr 1) wskazany jest punkt A, niedostępny do
bezpośredniego pomiaru. Przedstaw propozycję realizacji pomiarów wyznaczenia wysokości
tego punktu. Wykonaj terenowe prace geodezyjne, dotyczące przeprowadzenia ww. pomiarów
oraz opracuj dokumentację geodezyjną związaną z realizacją zadania.
Czas wykonania zadania wynosi 240 minut.
Opracowanie powinno obejmować:
-
sporządzenie projektu realizacji prac w terenie, w zakresie doboru metody i techniki
wykonania pomiaru oraz doboru sprzętu i instrumentów geodezyjnych,
-
praktyczną realizację pomiarów w terenie, z uwzględnieniem sporządzenia szkicu
sytuacyjnego osnowy pomiarowej nr 1 i opisów topograficznych założonych stanowisk
pomiarowych,
-
opracowanie wyników pomiarów terenowych i wykonanie obliczeń kontrolnych,
z podaniem wzorów wykorzystywanych do obliczeń,
-
sporządzenie sprawozdania technicznego i skompletowanie dokumentacji.
Dokumentację do wykonania zadania stanowią następujące załączniki:
Załącznik nr 1. - Szkic sytuacyjny położenia punktu A,
Załącznik nr 2. - Szkic poglądowy położenia punktu A,
Załącznik nr 3. - Szkic osnowy wysokościowej,
Załącznik nr 4. - Opisy topograficzne reperów,
Załącznik nr 5. - Dziennik pomiaru boków (pusty formularz),
Załącznik nr 6. - Dziennik pomiaru kątów (pusty formularz),
Załącznik nr 7. - Dziennik niwelacji reperów (pusty formularz),
Załącznik nr 8. - Szkic polowy (pusty formularz),
Załącznik nr 9. - Opisy topograficzne stanowisk pomiarowych (puste formularze).
TECHNIK GEODETA
311[10]
Załącznik nr 1. - Szkic sytuacyjny położenia punktu A
TECHNIK GEODETA
311[10]
Załącznik nr 2. - Szkic poglądowy położenia punktu A
TECHNIK GEODETA
311[10]
Załącznik nr 3. - Szkic osnowy wysokościowej
TECHNIK GEODETA
311[10]
Załącznik nr 4. - Opisy topograficzne reperów
TECHNIK GEODETA
311[10]
TECHNIK GEODETA
311[10]
Załącznik nr 5. - Dziennik pomiaru boków
TECHNIK GEODETA
311[10]
Załącznik nr 6. - Dziennik pomiaru kątów
TECHNIK GEODETA
311[10]
Załącznik nr 7. - Dziennik niwelacji reperów
TECHNIK GEODETA
311[10]
Załącznik nr 8. - Szkic polowy
TECHNIK GEODETA
311[10]
Załącznik nr 9. - Opisy topograficzne stanowisk
TECHNIK GEODETA
311[10]
Przykładowe rozwiązanie zadania praktycznego
1. Opracowanie projektu realizacji prac w terenie
1.1. Dobór metody i techniki wykonania pomiaru
Punkt, którego wysokość należy określić znajduje się na dachu budynku szkolnego.
Wysokość tego punktu wyznaczę na drodze pomiaru przestrzennego kątowego wcięcia
w przód. Pomiar wykonam w następujący sposób:
a) obiorę dwa stanowiska pomiarowe, tak aby:
− ze stanowisk tych można było łatwo zaobserwować punkt, którego wysokość
wyznaczam,
− możliwy był łatwy i bezpośredni pomiar odległości między stanowiskami,
− celowe wyznaczające punkt obserwowany przecinały się mniej więcej pod kątem
prostym,
− możliwe było łatwe i szybkie określenie wysokości w oparciu o wysokość reperu
Rp
1
, którego lokalizacja jest znana,
− można było wykonać opisy topograficzne przyjętych punktów.
b) pomierzę odległość poziomą pomiędzy obranymi stanowiskami,
c) wykonam opisy topograficzne obranych punktów,
d) zaniweluję wysokościowo obrane punkty ciągiem, który rozpocznie się i zakończy
na danym reperze Rp
1
,
e) pomierzę kąty poziome i pionowe odpowiednio ze stanowiska I i II, a także
wysokości instrumentów
I
i
i
II
i
.
1.2. Dobór sprzętu i instrumentów geodezyjnych
Do wykonania zadania wykorzystam:
− teodolit z kołem pionowym,
− statyw do teodolitu,
− 2 tyczki,
− ruletkę (taśmę),
− szkicownik,
− szpilki,
− niwelator,
− statyw do niwelatora,
− dwie łaty,
− dziennik do pomiaru kątów,
− dziennik do pomiaru długości boków,
− dziennik do pomiaru niwelacyjnego,
− formularze do opisów topograficznych punktów,
− szkice polowe (formularze).
TECHNIK GEODETA
311[10]
2. Praktyczna realizacja pomiaru w terenie
2.1. Sporządzenie szkicu sytuacyjnego osnowy pomiarowej nr 1
Komentarz do rozwiązania:
Szkic osnowy pomiarowej wykonano w terenie na formularzu „Szkic polowy” (załącznik nr 8).
Zaznaczono na nim położenie zaprojektowanych stanowisk pomiarowych. Szkic ten wykonano
w oparciu o szkic sytuacyjny położenia punktu A załączony do tematu zadania (załącznik nr 1).
TECHNIK GEODETA
311[10]
2.2. Sporządzenie opisów topograficznych założonych stanowisk pomiaru
Komentarz do rozwiązania:
W terenie zastabilizowano dwa stanowiska pomiarowe St
I
i St
II
. Punkty zaznaczono znakiem
x przez namalowanie sprayem na asfalcie. Wykonano opisy topograficzne, tj. zmierzono
odległości punktów od trwałych szczegółów terenowych. Wyniki pomiarów odnotowano na
druku „Opis topograficzny punktu” (załącznik nr 9). Do pomiarów odległości niezbędna jest
pomoc drugiej osoby (członka zespołu nadzorującego).
TECHNIK GEODETA
311[10]
2.3. Pomiar odległości między stanowiskami pomiaru
Komentarz do rozwiązania:
Odległość między stanowiskami pomiaru zmierzono ruletką. Otrzymane wyniki zapisano
w
formularzu „Dziennik pomiaru boków” (załącznik nr 5). Do pomiarów odległości
niezbędna jest pomoc drugiej osoby (członka zespołu nadzorującego).
TECHNIK GEODETA
311[10]
2.4. Pomiar kątów poziomych i pionowych
Komentarz do rozwiązania:
Na stanowisku pomiarowym St
I
ustawiono instrument pomiarowy, a na stanowisku St
II
umieszczono tarczę sygnalizacyjną i dokonano pomiaru kątów poziomych i pionowych.
Odczytane wartości kątów zapisano w dzienniku pomiaru kątów (załącznik nr 6). Czynność tę
powtórzono na drugim stanowisku pomiarowym St
II
.
TECHNIK GEODETA
311[10]
2.5. Niwelacja stanowisk pomiaru
Komentarz do rozwiązania:
Wykonano pomiar ciągu niwelacyjnego. Wyniki pomiaru zapisano w dzienniku niwelacji
reperów (załącznik nr 7). Po zakończeniu pomiaru skontrolowano w terenie poprawność
wykonania niwelacji. Do wykonania pomiarów niezbędna jest pomoc drugiej osoby (członka
zespołu nadzorującego).
TECHNIK GEODETA
311[10]
3. Opracowanie wyników pomiarów terenowych
3.1. Wypełnienie dziennika pomiaru boków
Komentarz do rozwiązania:
Uzupełniono zapisy w dzienniku pomiaru boków. Opisy nad tabelą oraz wpisy w kolumnach
„od”, „do” i „długość pozioma” sporządzono długopisem.
TECHNIK GEODETA
311[10]
3.2. Obliczenie wartości kątów zmierzonych w terenie
Komentarz do rozwiązania:
Po powrocie do sali egzaminacyjnej uporządkowano dokumentację pomiarową. Obliczono
wartości kątów, wykonano obliczenia kontrolne. Uzupełniono dziennik pomiaru kątów.
W kolumnach nr 1, 2 i 8 wpisy sporządzono długopisem, w pozostałych ołówkiem. W kolumnie
11, na szkicach pomierzonych kątów, wpisano obliczone wartości.
TECHNIK GEODETA
311[10]
3.3. Obliczenie wysokości stanowisk pomiaru
Komentarz do rozwiązania:
Uzupełniono wpisy w dzienniku niwelacji reperów, w kolumnach 1, 2 i 8 – długopisem,
poprawki na różnice wysokości – kolorem czerwonym.
TECHNIK GEODETA
311[10]
3.4. Obliczenie wysokości punktu A
DANE
• Rysunek nr 1
• Współrzędne stanowisk pomiarowych (X
I
; Y
I
), (X
II
; Y
II
) oraz kąty poziome (α, β) i kąty
pionowe (P
I
, P
II
)
X
I
= 0,00
X
II
= 0,00
α = 66,88 91
g
P
I
= 14,77295
g
Y
I
= 0,00
Y
II
= 19,22
β = 80,42 91
g
P
II
= 13,4890
g
OBLICZENIA
• Obliczenie współrzędnych punktu A (X
A
; Y
A
) za pomocą formy rachunkowej (formy
Hausbrandta)
α
β
ctg
Y
X
ctg
Y
X
F
I
I
II
II
1
1
−
≡
(
) (
)
{
} (
) (
)
{
}
(
)
α
β
α
β
ctg
ctg
Y
ctg
X
Y
ctg
X
X
I
I
II
II
A
+
+
+
−
⋅
−
⋅
+
⋅
−
−
⋅
=
1
1
1
1
(
) (
)
{
} (
) (
)
{
}
(
)
α
β
α
β
ctg
ctg
ctg
Y
X
ctg
Y
X
Y
I
I
II
II
A
+
+
+
−
⋅
+
⋅
+
⋅
+
−
⋅
=
1
1
1
)
1
(
57270
,
0
1
00
,
0
00
,
0
31748
,
0
1
22
,
19
00
,
0
−
≡
F
(
) (
)
{
} (
) (
)
{
}
(
)
59
,
21
57270
,
0
1
31748
,
0
1
00
,
0
1
57270
,
0
00
,
0
22
,
19
1
31748
,
0
00
,
0
=
+
+
+
−
⋅
−
⋅
+
⋅
−
−
⋅
=
A
X
59
,
21
=
A
X
( )
(
) (
)
{
} (
) (
)
{
}
(
)
85
,
6
57270
,
0
1
31748
,
0
1
57270
,
0
00
,
0
1
00
,
0
31748
,
0
22
,
19
1
00
,
0
=
+
+
+
−
⋅
+
⋅
+
⋅
+
−
⋅
=
A
Y
I
II
A
β
α
γ
TECHNIK GEODETA
311[10]
85
,
6
=
A
Y
• Obliczenia kontrolne kąta γ
088009
,
1
3936
,
381
9598
,
414
85
,
6
59
,
21
37
,
12
59
,
21
=
=
−
−
−
=
∆
∆
∆
∆
=
−
−
−
−
II
A
II
A
I
A
I
A
Y
X
Y
X
tg
γ
g
arctg
6818
,
52
)
088009
,
1
(
=
⇒
=
γ
γ
(
)
g
g
g
g
6818
,
52
8891
,
66
4291
,
80
0000
,
200
=
+
−
=
γ
• Obliczenie długości odcinków D
I-A
, D
II-A
(
) (
)
(
) (
)
65
,
22
85
,
6
59
,
21
2
2
2
2
=
+
=
−
+
−
=
−
I
A
I
A
A
I
Y
Y
X
X
D
D
I-A
= 22,65 m
(
) (
)
(
)
88
,
24
37
,
12
)
59
,
21
(
2
2
2
2
=
+
=
−
+
−
=
−
II
A
II
A
A
II
Y
Y
X
X
D
D
II-A
= 24,88 m
• Obliczenie różnicy wysokości ∆H
I-A
, ∆H
II-A
352
,
5
77295
,
14
65
,
22
=
⋅
=
⋅
=
∆
−
−
tg
tgP
D
H
I
A
I
A
I
352
,
5
4890
,
13
88
,
24
=
⋅
=
⋅
=
∆
−
−
tg
tgP
D
H
II
A
II
A
II
• Obliczenie wysokości punktu A
788
,
206
325
,
5
620
,
1
843
,
199
)
(
)
(
=
+
+
=
∆
+
+
=
− A
I
I
I
ST
I
A
H
i
H
H
787
,
206
325
,
5
570
,
1
892
,
199
)
(
)
(
=
+
+
=
∆
+
+
=
− A
II
II
II
ST
II
A
H
i
H
H
7875
,
206
2
787
,
206
788
,
206
2
)
(
)
(
=
+
=
+
=
II
A
I
A
A
H
H
H
H
A
= 206,79 m
WYNIKI
• Wysokość punktu A wynosi
H
A
= 206,79 m
Komentarz do rozwiązania:
W oparciu o rysunek poglądowy (rysunek nr 1) i dane uzyskane w wyniku pomiarów
terenowych obliczono wysokość punktu A. Do obliczenia współrzędnych punktu A i obliczeń
kontrolnych kąta γ wykorzystano formy rachunkowe (formy Hausbrandta). Następnie
policzono długości odcinków D
I-A
, D
II-A
w celu obliczenia różnicy wysokości pomiędzy
punktami stanowisk a punktem A. Mając wyliczone różnice wysokości ∆H
I-A
, ∆H
II-A
obliczono
wysokość punktu A.
TECHNIK GEODETA
311[10]
4. Sporządzenie sprawozdania technicznego i skompletowanie dokumentacji
4.1. Sporządzenie sprawozdania technicznego
SPRAWOZDANIE TECHNICZNE
I.
Dane wyjściowe:
a) Miejscowość: Brzozowo
b) Obiekt: Budynek szkolny
c) Czas wykonania pracy: 2,5 godz.
d) Rodzaj pracy: wyznaczenie wysokości punktu A
e) Materiały do wykorzystania: szkic sytuacyjny położenia punktu, szkic poglądowy,
szkic osnowy wysokościowej, opisy topograficzne istniejących reperów (Rp1, Rp2,
Rp4)
f) Osnowa geodezyjna wysokościowa w układzie lokalnym.
II.
Prace polowe:
a) Opis terenu: teren płaski
b) Metoda pomiaru i sposób wykonania pracy:
Wysokość punktu wyznaczona metodą przestrzennego kątowego wcięcia w przód.
Założenie dwóch stanowiska pomiarowych StI i StII w oparciu o istniejący reper
Rp1.
c) Instrumenty i sprzęt: Theo 020, Wild NAK2, tyczki, lustro, taśma 20 m, łaty.
III.
Prace kameralne:
Wyniki z pomiarów terenowych przedstawiono w dzienniku pomiaru boków, pomiaru
kątów i dzienniku niwelacji. W oparciu o uzyskane wyniki obliczono wysokość
punktu A.
Komentarz do rozwiązania:
Sporządzono sprawozdanie techniczne z wykonanych prac, w którym opisano sposób założenia
osnowy, numery punktów osnowy geodezyjnej istniejącej w terenie wykorzystanej do pomiaru,
rodzaj użytego sprzętu (typ, nr seryjny), warunki terenowe.
4.2. Skompletowanie dokumentacji
SPIS DOKUMENTACJI
1.
Projekt realizacji prac w terenie
2.
Sprawozdanie techniczne
3.
Szkic sytuacyjny osnowy pomiarowej nr 1
4.
Opisy topograficzne stanowisk pomiaru
5.
Dziennik pomiaru boków
6.
Dziennik pomiaru kątów
7.
Dziennik niwelacji reperów
8.
Obliczenie wysokości punktu A
Komentarz do rozwiązania:
Sporządzono spis dokumentacji, ponumerowano załączniki.
TECHNIK GEODETA
311[10]
Procent punktów możliwych do uzyskania za poszczególne etapy rozwiązania
Lp. Etap
rozwiązania
% punktów
1.
Opracowanie projektu realizacji prac w terenie
10
2.
Praktyczna realizacja pomiaru w terenie
40
3.
Opracowanie wyników pomiarów terenowych
40
4.
Sporządzenie sprawozdania technicznego i skompletowanie
dokumentacji
10
Razem
100