KOD UCZNIA Liczba uzyskanych punktów

SZKOLNY KONKURS BIOLOGICZNY

06.12.2004r.

Instrukcja dla ucznia

1.

Test konkursowy zawiera zadań zamkniętych i zadań otwartych.

Na ich rozwiązanie masz 60 minut.

2.

Po uważnym przeczytaniu i zrozumieniu treści zadania oraz analizie rysunków
wybierz jedną z czterech odpowiedzi w zadaniach zamkniętych. W zadaniach
otwartych samodzielnie sformułuj odpowiedź i zapisz ją w wyznaczonym miejscu.

3.

Test wypełniaj długopisem, nie używaj korektora, ołówka ani gumki.

4.

Przy rozwiązywaniu zadań zamkniętych wybierz jedną prawidłową odpowiedź i
zakreśl ją znakiem

X

.

Jeśli przez pomyłkę zakreślisz nieodpowiednią literę, otocz ją kółkiem, po czym
zakreśl znakiem

X

literę właściwą.

5.

Możesz uzyskać maksymalnie punktów, 90% z nich czyli punkty

kwalifikują Cię do udziału w eliminacjach rejonowych Konkursu Biologicznego.

POWODZENIA

Zadanie 1. (0-1)

Komórka jest podstawową jednostką budulcową i funkcjonalną żywego organizmu. W skład
komórki wchodzą różne organella. Proces oddychania komórkowego odbywa się w:
a) cytoplazmie b) plastydach c) mitochondrium d) jądrze

Zadanie 2. (0-1)
Tkanką odpowiedzialną za transport substancji odżywczych wytworzonych w procesie
fotosyntezy jest:
A. drewno B. łyko C. miazga D. miękisz asymilacyjny

Zadanie 3. (0-1)
Fotosynteza jest to proces odżywiania się roślin. Wybierz zestaw zawierający produkty tego
procesu:
A. tlen, dwutlenek węgla C. dwutlenek węgla, glukoza
B. tlen, glukoza D. dwutlenek węgla, woda

Zadanie 4. (0-1)
Spośród różnych istotnych dla zdrowia składników mineralnych zawartych w żywności, mleko
dostarcza jednego, niezbędnego do prawidłowego rozwoju kośćca:
A. wapnia B. żelaza C. miedzi D. selenu

Zadanie 5. (0-3)
Przyporządkuj elementy morfotyczne krwi do pełnionych przez nie funkcji:
a) erytrocyty 1. obrona i ochrona organizmu
b) trombocyty 2. transport tlenu
c) leukocyty 3. krzepnięcie krwi
4. termoregulacja

Zadanie 6. (0-1)
Trawienie to rozkład złożonych związków organicznych na związki prostsze przy udziale
enzymów. Trawienie białek odbywa się w:
A. jamie ustnej i dwunastnicy C. przełyku i żołądku
B. żołądku i jelicie grubym D. żołądku i dwunastnicy

Zadanie 7. (0-1)
Najwyższe stężenie tlenu we krwi w krążeniu płucnym występuje w:

A.

ż

yłach głównych

B.

tętnicy płucnej

C.

tętnicy głównej

D.

ż

yłach płucnych

Zadanie 8. (0-1)
Ź

ródłem energii dla organizmu nie są:

A. białka i węglowodany C. witaminy i sole mineralne
B. węglowodany i tłuszcze D. tłuszcze i witaminy

Zadanie 9.(0-1)
Bobry w Wigierskim Parku Narodowym tworzą:
A. gatunek B. populację C. stado D. rodzinę

Zadanie 10.(0-1)
Siedlisko to miejsce, w którym żyje organizm. Wybierz siedlisko dla podanych organizmów.

Organizm Siedlisko

a)

płetwal błękitny 1. sierść ssaków

b)

dzięcioł duży 2. gleba

c)

dżdżownica 3. mięśnie świni

d) włosień spiralny 4. pień drzewa
5. ocean

Zadanie 11. (0-1)
Choroby bakteryjne można zwalczyć za pomocą antybiotyków. Wybierz zestaw chorób, w
przypadku których można zastosować antybiotyki:

A.

gruźlica, angina, salmonelloza

B.

angina, grypa, zapalenie płuc

C.

grypa, gruźlica, zapalenie opon mózgowych

D.

salmonelloza, AIDS, kiła

Zadanie 12. (0-1)
Szczepionki zawierają osłabione drobnoustroje lub ich toksyny. Mogą być one stosowane u:

A.

człowieka zdrowego w celu uodpornienia go na daną chorobę

B.

człowieka chorego w celu szybkiego powrotu do zdrowia

C.

człowieka, który zetknął się z chorobą i mógł się nią zarazić

D.

człowieka chorego, aby nabył odporności na daną chorobę

Zadanie 13. (0-1)
Z podanych organizmów ułóż jeden łańcuch pokarmowy ( istnieje kilka możliwości):
Dżdżownica, butwiejące liście, kleszcz, bażant, lis, stonka ziemniaczana, liście ziemniaka, kret

Zadanie14. (0-3)
Z podanych pojęć wybierz te, które są komórką, tkanką, narządem. Wpisz je w odpowiednią
kolumnę tabeli: krew, skóra, neuron, krwinka biała, serce, miazga, korzeń, korek, komórka
sitowa.
komórka

tkanka

narząd (organ)

Zadanie 15. (0-2)
Poniższe rysunki przedstawiają tkanki zwierzęce. Rozpoznaj i nazwij je.

……………………….. ………………………………

Zadanie 16. (0-1)
Uporządkuj poziomy organizacji organizmu. Uwzględnij pojęcia: tkanka, komórka, narząd,
organizm, układ narządów.

.........................................................................................................................................................

Zadanie 17. (0-2)
Rysunek przedstawia kręgosłup człowieka.

Rozpoznaj i nazwij wskazaną strzałką strukturę (znajduje się pomiędzy kręgami) oraz określ,
jaki to typ połączenia kości
………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………

Zadanie 18. (0-2)
Podczas upadku Jacek uległ kontuzji. Głęboko przeciął podudzie. Ciemnoczerwona krew
wypływała równomiernie z rany. Po udzieleniu pomocy przez lekarza koledzy Jacka
dyskutowali:

1.

Piotr mówił, że została przecięta żyła

2.

Andrzej uważał, że została uszkodzona tętnica

3.

Jurek twierdził, że tętnicami w całym organizmie płynie krew jasnoczerwona

Zgadzasz się z wypowiedzią numer........

Zadanie 19. (0-2)
Przeanalizuj przedstawione w tabeli wyniki laboratoryjnego badania krwi 3 osób.
Co możesz odczytać o stanie zdrowia Tomka, swoją odpowiedź uzasadnij za pomocą jednego
argumentu.

Cechy

Asia Tomek Kuba

Erytrocyty

mln

/

mm

3

3,5

4,5

3,9

Leukocyty

tyś

/

mm

3

5,5

15

5,7

Trombocyty

tyś

/

mm

3

140

150

290

Wynik badania Tomka świadczy o

…………………………..
…………………………..
……………………………
…………………………..

Zadanie 20. (0-2)
Poniższy rysunek przedstawia liść.
Rozpoznaj i nazwij strukturę zaznaczoną na rysunku oraz podaj jej funkcje.

............................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................

Zadanie 21. (0-3)
Prawidłowo oznaczając współrzędne, przedstaw w postaci wykresu następującą informację:
„Intensywność fotosyntezy zależy m. in. od temperatury otoczenia. Najwyższa jest w przedziale
temperatur 20-30ºC, a przy wyższych temperaturach intensywność fotosyntezy gwałtownie
spada i przy temperaturze 40ºC fotosynteza ulega zahamowaniu”

Zadanie 22. (0-2)
Podaj 4 cechy drapieżców, które ułatwiają im zdobycie pokarmu

1.

…………………………………………………………………………………….

2.

…………………………………………………………………………………….

3.

…………………………………………………………………………………….

4.

…………………………………………………………………………………….

Zadanie 23. (0-2)
Wyjaśnij, dlaczego jemioła jest półpasożytem.

………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………

Zadanie 24. (0-4
Za pomocą + ( korzyść), - strata, 0 ( obojętne)oznacz w tabeli wzajemne zależności gatunków
I i II.

Nazwa stosunku

Gatunek I

Gatunek II

Drapieżnictwo
Pasożytnictwo
Konkurencja
Mutualizm
Protokooperacja
Komensalizm

.........................................
.........................................
.........................................
.........................................
........................................
........................................

......................................
......................................
......................................
......................................
......................................
....................................

Opracowały:

Joanna Raczyło

Katarzyna Milewska- Bartoszewicz

Beata Milewska

Magdalena Pstrzoch

Jolanta Łucznik – Kęcka

Danuta Wałukanis

Elżbieta Kotlarz

SZKOLNY KONKURS BIOLOGICZNY 2004

MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA

Numer
zadania

Oczekiwana odpowiedź

Maksymalna

punktacja

za zadania

1.

C

1

2.

B

1

3.

B

1

4.

A

1

5.

Za prawidłowo przyporządkowane funkcje do krwinek po-1 pkt.
a) erytrocyty (2) - 1pkt
b) trombocyty (3) – 1pkt
c) leukocyty (.1) - 1pkt

3

6.

D

1

7.

D

1

8

C

1

9

B

1

10

Z każde 2 prawidłowo dobrane siedliska życia organizmów - 1pkt
a) płetwal błękitny (5) , b)dzięcioł duży (4) – 1pkt
c)dżdżownica (2), c)włosień spiralny (3) – 1pkt

2

11

A

1

12

A

1

13.

Za prawidłowo ułożony łańcuch pokarmowy – 1pkt

1

14

Za każdą prawidłowo wypełnioną kolumnę po 1 pkt
Komórka: neuron, krwinka biała, komórka sitowa – 1pkt
Tkanka: miazga, korek - 1pkt
Organ: skóra, serce, korzeń – 1pkt

3

15

Za każdy prawidłowo podpisany rysunek po 1 pkt
nabłonek płaski – 1pkt,
tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana szkieletowa – 1pkt

2

16

Za prawidłowy schemat organizacji organizmu – 1pkt
Komórka – tkanka – narząd- układ narządów-organizm

1

17

Za nazwanie ( dysk, krążek międzykręgowy) – 1pkt
Za określenie typu połączeń ( chrząstkozrosty) – 1 pkt

2

18

Za wskazanie dwóch poprawnych stwierdzeń 1 i 3 – 1pkt

1

19

Za stwierdzenie infekcji u Tomka – 1pkt
Za uzasadnienie odpowiedzi ( podwyższony poziom leukocytów)– 1 pkt

2

20

Za nazwanie aparatu szparkowego – 1pkt
Za podanie jednej funkcji ( transpiracja, wymiana gazowa) – 1pkt

2

21

Za prawidłowe oznaczenie współrzędnych – 1pkt
(X- temperatura, Y intensywność)

3

Za prawidłowe oznaczenie punktów na wykresie – 1pkt
Za prawidłową krzywą – 1pkt

22

Za każde 2 cechy drapieżców po 1pkt

2

23

Za stwierdzenie, że jemioła pobiera z drzewa wodę i sole mineralne –
1pkt.
Za stwierdzenie, że potrafi przeprowadzać fotosyntezę i sama produkuje
zwiąki organiczne – 1pkt

2

24

Za prawidłowe oznaczenie wszystkie zależności – 4pkt
Za prawidłowo oznaczone 5 zależności - 3pkt
Za prawidłowo oznaczone 4 zależności - 2pkt
Za prawidłowo oznaczone 3 zależności - 1pkt

4

Nazwa stosunku

Gatunek

I

Gatunek

II

Drapieżnictwo
Pasożytnictwo
Konkurencja
Mutualizm
Protokooperacja
Komensalizm

+
+

-

+
+
+

-
-
-

+
+

0