2001 2004 sedzia drugi

background image

ZGODNIE Z OFICJALNYMI PRZEPISAMI GRY W PIŁK

Ę

SIATKOW

Ą

2001-2004

KLAS HEJDENBERG

background image

Opracowanie wersji polskiej –

Ryszard Dietrich
Katarzyna Sokół
Wojciech Maroszek

Celem tego opracowania jest w pierwszym rz

ę

dzie podniesienie wiedzy o obowi

ą

zkach,

technice i taktyce pracy s

ę

dziego drugiego.

W niektórych przypadkach podano ró

ż

nice pomi

ę

dzy s

ę

dziowaniem na poziomie kraju,

a s

ę

dziowaniem na poziomie mi

ę

dzynarodowym.

Opracowanie to mo

ż

e by

ć

u

ż

yte jako literatura na kursach podstawowych, kursach

unifikacyjno - szkoleniowych i kursach eksternistycznych na wszystkich poziomach.
Wszelkie komentarze b

ę

d

ą

mile widziane!

Prosz

ę

wysyła

ć

na adres e-mail :

rysdie@a4.pl

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

2

background image

SPIS TRE

Ś

CI

Rozdział 1 Z PRZEPISÓW GRY ........................................................ 5

Przepisy ................................................................... 6

Pytania ..................................................................... 15

Rozdział 2

METODY PRACY .............................................................. 19

Przed meczem ........................................................ 20

Siatka, piłki, losowanie, rozgrzewka,
Podawacze piłek, pierwsza zagrywka

Podczas meczu ....................................................... 21

Przed i mi

ę

dzy setami, kontrola ławek

rezerwowych, usytuowanie,
Praca z i bez s

ę

dziów liniowych,

Po meczu ................................................................ 23

Podział obowi

ą

zków podczas gry ......................... 23

Współpraca .............................................................. 25

... z s

ę

dzi

ą

I, sygnalizacja, zgłaszanie

o niewła

ś

ciwym zachowaniu, ... z sekretarzem

zawodów.

Sankcje ..................................................................... 27

Pro

ś

ba o przerw

ę

regulaminow

ą

........................... 27

Pytania ...................................................................... 30

Rozdział 3

UMIEJSCOWIENIE S

Ę

DZIEGO .......................................... 33

Wa

ż

ne czynniki ...................................................... 34

Taktyka s

ę

dziowania, do

ś

wiadczenie,

Znajomo

ść

zespołów, znajomo

ść

członków zespołów

Kartki z ustawieniem, protokół zawodów

Metody ..................................................................... 35

Pytania ..................................................................... 41

Rozdział 4

WSKAZÓWKI DLA DOSKONALENIA SI

Ę

........................ 49

Rozdział 5

ODPOWIEDZI DO PYTA

Ń

................................................. 53

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

3

background image

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

4

background image

Rozdział 1

Z

PRZEPISÓW GRY

Przepisy

Pytania

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

5

background image

Z PRZEPISÓW GRY

Poni

ż

ej znajduj

ą

si

ę

wyj

ą

tki z Przepisów Gry 2001-2004 b

ę

d

ą

ce w zainteresowaniu

s

ę

dziego drugiego.

25. S

Ę

DZIA DRUGI

25.1

MIEJSCE S

Ę

DZIEGO

S

ę

dzia drugi wykonuje swoje obowi

ą

zki stoj

ą

c poza boiskiem w pobli

ż

u słupka,

po przeciwnej stronie s

ę

dziego pierwszego, twarz

ą

do niego.

25.2

UPRAWNIENIA

25.2.1 S

ę

dzia drugi jest asystentem s

ę

dziego pierwszego, ale ma równie

ż

własny

zakres obowi

ą

zków.

Gdyby s

ę

dzia pierwszy stał si

ę

niezdolny do wykonywania swoich obowi

ą

zków,

s

ę

dzia drugi mo

ż

e zast

ą

pi

ć

s

ę

dziego pierwszego.

25.2.2 S

ę

dzia drugi mo

ż

e tak

ż

e, bez u

ż

ycia gwizdka, sygnalizowa

ć

ę

dy nie le

żą

ce w

jego kompetencji, ale nie mo

ż

e nalega

ć

na s

ę

dziego pierwszego, aby te bł

ę

dy

uznał.

25.2.3 S

ę

dzia drugi kontroluje prac

ę

sekretarza (sekretarzy) zawodów.

25.2.4 S

ę

dzia drugi nadzoruje członków zespołu siedz

ą

cych na ławce i informuje

s

ę

dziego pierwszego o ich niewła

ś

ciwym zachowaniu.

25.2.5 S

ę

dzia drugi kontroluje zawodników w polu rozgrzewki.

25.2.6 S

ę

dzia drugi udziela przerw oraz kontroluje czas ich trwania i odrzuca pro

ś

by

nieuzasadnione.

25.2.7 S

ę

dzia drugi kontroluje ilo

ść

przerw dla odpoczynku i zmian zawodników w

ka

ż

dym zespole. Sygnalizuje s

ę

dziemu pierwszemu i trenerowi, którego to

dotyczy, drug

ą

przerw

ę

oraz pi

ą

t

ą

i szóst

ą

zmian

ę

zawodników.

25.2.8 W przypadku kontuzji zawodnika, s

ę

dzia drugi wyra

ż

a zgod

ę

na zmian

ę

narzucon

ą

zawodnika lub przyznaje 3 minutow

ą

przerw

ę

dla zawodnika

kontuzjowanego.

25.2.9 S

ę

dzia drugi sprawdza stan podło

ż

a, zwłaszcza w polu ataku. Sprawdza

równie

ż

w czasie spotkania, czy piłki spełniaj

ą

wymogi regulaminowe.

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

6

background image

25.2.10 S

ę

dzia drugi nadzoruje członków zespołu znajduj

ą

cych si

ę

w polu kar i

informuje o ich niewła

ś

ciwym zachowaniu s

ę

dziego pierwszego.

25.3

OBOWI

Ą

ZKI

25.3.1

Na pocz

ą

tku ka

ż

dego seta, po zmianie pól w secie decyduj

ą

cym oraz

ka

ż

dorazowo, je

ś

li jest to konieczne, sprawdza aktualne ustawienie

zawodników na boisku z podanym na kartce.

25.3.2

Podczas spotkania s

ę

dzia drugi gwi

ż

d

żą

c i sygnalizuj

ą

c decyduje o:

25.3.2.1 przej

ś

ciu na pole przeciwnika, przekroczeniu pod siatk

ą

przestrzeni

przeciwnika;

25.3.2.2 bł

ę

dach ustawienia zespołu przyjmuj

ą

cego zagrywk

ę

;

25.3.2.3 bł

ę

dnym kontakcie z doln

ą

cz

ęś

ci

ą

siatki lub antenk

ą

po swojej stronie

boiska;

25.3.2.4 spełnionym bloku zawodnika pola obrony lub próbie bloku Libero;

25.3.2.5

zetkni

ę

ciu si

ę

piłki z ciałem obcym lub upadku piłki na podło

ż

e w przypadku,

gdy s

ę

dzia pierwszy nie jest w stanie tego zauwa

ż

y

ć

.

25.3.3

Po zako

ń

czeniu spotkania podpisuje protokół zawodów.

1.4.3 Pole zmian (strefa zmian)

Strefa zmian okre

ś

lona jest przez przedłu

ż

enie obu linii ataku w kierunku stolika

sekretarza zawodów.

1.4.4 Pole rozgrzewki

Podczas

ś

wiatowych i oficjalnych zawodów FIVB pola rozgrzewki o wymiarach

ok. 3 m x 3 m znajduj

ą

si

ę

w obu rogach po stronie ławek, poza stref

ą

woln

ą

.

1.4.5 Pole kar

Pola kar o wymiarach około 1 m x 1 m, wyposa

ż

one w dwa krzesła, znajduj

ą

si

ę

w strefie kontrolowanej przez komisj

ę

s

ę

dziowsk

ą

za przedłu

ż

eniem linii

ko

ń

cowych. Pola te mog

ą

by

ć

oznaczone czerwon

ą

lini

ą

o szeroko

ś

ci 5 cm.

4.2 ROZMIESZCZENIE ZESPOŁU

4.2.1 Zawodnicy rezerwowi powinni siedzie

ć

na ławce lub znajdowa

ć

si

ę

w polu

rozgrzewki. Trener i pozostali członkowie zespołu powinni siedzie

ć

na ławce lecz

mog

ą

j

ą

chwilowo opuszcza

ć

. Ławki zawodników znajduj

ą

si

ę

po bokach stolika

sekretarza zawodów, na zewn

ą

trz wolnej strefy.

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

7

background image

Jedynie członkowie zespołu mog

ą

siedzie

ć

na ławce w czasie spotkania oraz

uczestniczy

ć

w rozgrzewce.

5.2

TRENER

5.2.1

Podczas spotkania trener spoza boiska kieruje gr

ą

swojego zespołu. Trener

ustala ustawienie pocz

ą

tkowe zespołu, wprowadza zmiany zawodników i bierze

przerwy na odpoczynek

.

Wykonuj

ą

c powy

ż

sze funkcje trener zwraca si

ę

do

s

ę

dziego drugiego, który jest jego ł

ą

cznikiem z komisj

ą

s

ę

dziowsk

ą

.

5.2.2

PRZED SPOTKANIEM trener wpisuje lub sprawdza nazwiska i numery swoich
zawodników w protokole i podpisuje go.

5.2.3 PODCZAS SPOTKANIA trener:

5.2.3.1

przed ka

ż

dym setem wr

ę

cza sekretarzowi lub s

ę

dziemu drugiemu wypełnion

ą

i podpisan

ą

kartk

ę

(kartki) z ustawieniem zespołu;

5.2.3.2

siedzi na ławce zespołu najbli

ż

ej sekretarza zawodów, mo

ż

e j

ą

jednak

chwilowo opuszcza

ć

;

5.2.3.3

prosi o przerwy na odpoczynek i zmian

ę

zawodników;

5.2.3.4

mo

ż

e jak i inni członkowie zespołu udziela

ć

rad graj

ą

cym zawodnikom.

Trener mo

ż

e tak

ż

e udziela

ć

rad stoj

ą

c lub chodz

ą

c w wolnej strefie naprzeciw

swojej ławki od przedłu

ż

enia linii ataku, a

ż

do pola rozgrzewki, pod

warunkiem,

ż

e nie przeszkadza to i nie opó

ź

nia gry.

5.3

ASYSTENT TRENERA

5.3.1 Asystent trenera siedzi na ławce zespołu, bez prawa interweniowania.

5.3.2 W przypadku konieczno

ś

ci opuszczenia zespołu przez trenera, asystent trenera

mo

ż

e przej

ąć

jego funkcje, na pro

ś

b

ę

kapitana zespołu i za zgod

ą

s

ę

dziego

pierwszego.

7.3

USTAWIENIE POCZ

Ą

TKOWE ZESPOŁU

7.3.2 Przed rozpocz

ę

ciem ka

ż

dego seta, trener musi przekaza

ć

kartk

ę

z ustawieniem

pocz

ą

tkowym swojego zespołu. Całkowicie wypełniona i podpisana kartka

przekazywana jest s

ę

dziemu drugiemu lub sekretarzowi.

7.3.3

Zawodnicy nie wyst

ę

puj

ą

cy w ustawieniu pocz

ą

tkowym s

ą

zawodnikami

rezerwowymi w tym secie (oprócz Libero)

7.3.4

Po dostarczeniu kartki z ustawieniem do s

ę

dziego drugiego lub sekretarza, nie

mo

ż

e by

ć

dokonana

ż

adna inna zmiana w ustawieniu zawodników ni

ż

zmiana

regulaminowa.

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

8

background image

7.3.5 Niezgodno

ść

pomi

ę

dzy zapisem na kartce z ustawieniem a

ustawieniem na boisku:

7.3.5.1

Je

ś

li przed rozpocz

ę

ciem seta stwierdzona jest niezgodno

ść

w zapisie na

kartce z ustawieniem zawodników na boisku, ustawienie to musi by

ć

skorygowane przed rozpocz

ę

ciem seta na zgodne z zapisanym na kartce,

bez karania zespołu.

7.3.5.2

Je

ś

li przed rozpocz

ę

ciem seta jeden lub kilku zawodników znajduj

ą

cych si

ę

na boisku nie jest wpisanych na kartce z ustawieniem tego seta, zawodnicy ci
musz

ą

by

ć

zmienieni zgodnie z zapisem na kartce, bez karania zespołu.

7.3.5.3

Jednak

ż

e, je

ś

li trener zdecyduje si

ę

pozostawi

ć

na boisku zawodnika lub

zawodników nie wpisanych na kartce, musi poprosi

ć

o dokonanie zmiany

regulaminowej, która musi by

ć

wpisana do protokołu zawodów.

12. ZAWODNIK PRZY SIATCE

12.1

SI

Ę

GANIE NAD SIATK

Ą

NA PRZECIWN

Ą

STRON

Ę

12.1.1 Podczas blokowania blokuj

ą

cy mo

ż

e dotkn

ąć

piłk

ę

znajduj

ą

c

ą

si

ę

po drugiej

stronie siatki pod warunkiem,

ż

e nie utrudni to przeciwnikowi akcji przed lub w

czasie jej wykonania.

12.1.2 Po ataku dozwolone jest przeło

ż

enie r

ę

ki na drug

ą

stron

ę

siatki pod warunkiem,

ż

e dotkni

ę

cie piłki miało miejsce we własnej przestrzeni.

12.2

PRZEJ

Ś

CIE POD SIATK

Ą

12.2.1 Dozwolone jest przekroczenie pod siatk

ą

przestrzeni przeciwnika pod

warunkiem,

ż

e nie wpłynie to na gr

ę

przeciwnika.

12.2.2 Przej

ś

cie na boisko przeciwnika poza lini

ę

ś

rodkow

ą

:

12.2.2.1 Dozwolone jest dotkni

ę

cie boiska przeciwnika stop

ą

(stopami) lub dłoni

ą

(dło

ń

mi) pod warunkiem,

ż

e co najmniej cz

ęść

stopy (stóp) lub dłoni ma

kontakt z lini

ą

ś

rodkow

ą

lub znajduje si

ę

nad t

ą

lini

ą

.

12.2.2.2 Dotkni

ę

cie boiska przeciwnika jak

ą

kolwiek inn

ą

cz

ęś

ci

ą

ciała jest

niedozwolone.

12.2.3 Zawodnik mo

ż

e wkroczy

ć

na boisko przeciwnika w chwili gdy piłka jest poza gr

ą

.

12.2.4 Zawodnik mo

ż

e wkroczy

ć

w woln

ą

stref

ę

, obok boiska przeciwnika, pod

warunkiem,

ż

e nie przeszkodzi to w grze przeciwnikowi.

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

9

background image

12.3 KONTAKT Z SIATK

Ą

12.3.1 Kontakt z siatk

ą

nie jest bł

ę

dem, z wyj

ą

tkiem gdy zawodnik dotyka siatki podczas

akcji z piłk

ą

lub gdy kontakt ten wpływa na przebieg gry.

Mog

ą

wyst

ą

pi

ć

akcje z piłk

ą

, w których zawodnik w rzeczywisto

ś

ci nie dotyka

piłki.

12.3.2 Po odbiciu piłki zawodnik mo

ż

e dotkn

ąć

słupka, linki czy innych przedmiotów

znajduj

ą

cych si

ę

poza cał

ą

długo

ś

ci

ą

siatki pod warunkiem,

ż

e nie ma to wpływu

na gr

ę

.

12.3.3 Nie jest bł

ę

dem, je

ś

li piłka uderzona w siatk

ę

spowoduje dotkni

ę

cie przez siatk

ę

zawodnika zespołu przeciwnego.

12.4 BŁ

Ę

DY ZAWODNIKA PRZY SIATCE

12.4.1

Zawodnik dotyka piłki lub zawodnika zespołu przeciwnego w przestrzeni
przeciwnika przed lub w trakcie wykonywania ataku przez zawodnika zespołu
przeciwnego.

12.4.2 Zawodnik wkracza pod siatk

ę

w przestrze

ń

przeciwnika utrudniaj

ą

c mu gr

ę

.

12.4.3 Zawodnik wkracza na boisko przeciwnika.

12.4.4 Zawodnik dotyka siatki lub antenki podczas akcji z piłk

ą

lub jego kontakt z siatk

ą

ma wpływ na przebieg gry.

15.6

Ę

DY BLOKU

15.6.2 Zawodnik linii obrony lub Libero uczestniczy w spełnionym bloku indywidualnym

lub grupowym

15.6.6 Libero blokuje lub wykonuje prób

ę

bloku indywidualnie lub grupowo.

16.1

ILO

ŚĆ

PRZERW REGULAMINOWYCH

Ka

ż

dy zespół ma prawo w ka

ż

dym secie do maksimum dwóch przerw na

odpoczynek i sze

ś

ciu zmian zawodników.

16.2

PRO

Ś

BA O PRZERW

Ę

REGULAMINOW

Ą

16.2.1 Pro

ś

ba o zmian

ę

regulaminow

ą

mo

ż

e by

ć

zgłaszana przez trenera lub kapitana

zespołu i tylko przez nich.

Zgłoszenie jest wykonywane przez pokazanie odpowiedniego sygnału r

ę

cznego

gdy piłka jest poza gr

ą

i przed gwizdkiem na zagrywk

ę

.

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

10

background image

16.2.2 Przed rozpocz

ę

ciem seta mo

ż

e by

ć

udzielona przerwa na dokonanie zmiany

zawodnika: jest ona zapisana w protokole jako zmiana regulaminowa w tym
secie.

16.3

SEKWENCJE PRZERW

16.3.1 Pro

ś

ba ka

ż

dego zespołu o jedn

ą

lub dwie przerwy dla odpoczynku i pro

ś

ba o

przerw

ę

na zmian

ę

zawodnika mog

ą

nast

ę

powa

ć

po sobie bez konieczno

ś

ci

wznawiania gry.

16.3.2 Zespół podczas jednej przerwy nie mo

ż

e zgłasza

ć

nast

ę

puj

ą

cych po sobie pró

ś

b

dotycz

ą

cych zmiany zawodnika. Jednak dwóch lub wi

ę

cej zawodników mo

ż

e by

ć

zmienionych podczas jednej przerwy.

16.4

PRZERWY NA ODPOCZYNEK I PRZERWY TECHNICZNE

16.4.1 Wszystkie przerwy na odpoczynek trwaj

ą

30 sekund.

W

Ś

wiatowych i Oficjalnych zawodach FIVB, w setach 1-4 dodatkowo wyst

ę

puj

ą

dwie 60-cio sekundowe przerwy techniczne, które s

ą

przyznawane

automatycznie kiedy zespół prowadz

ą

cy zdob

ę

dzie 8-my a nast

ę

pnie 16-ty

punkt.

W secie decyduj

ą

cym (5-tym) nie ma przerw technicznych, tylko po dwie przerwy

na odpoczynek trwaj

ą

ce po 30 sekund ka

ż

da, przyznawane na pro

ś

b

ę

ka

ż

dego

zespołu.

16.4.2 Podczas przerw na odpoczynek i przerw technicznych zawodnicy graj

ą

cy musz

ą

zej

ść

z boiska w woln

ą

stref

ę

w pobli

ż

e ławki dla rezerwowych

16.5

ZMIANA ZAWODNIKA
(O ograniczeniach patrz Przepis 8.1)
(Zast

ę

powanie przez Libero okre

ś

lone jest w Przepisie 20.3.2 i 20.3.3).

16.5.1 Zmiana musi by

ć

wykonana w strefie zmian.

16.5.2 Przerwa na dokonanie zmiany ograniczona jest czasem koniecznym do

zapisania zmiany w protokole zawodów oraz czasem koniecznym na zej

ś

cie i

wej

ś

cie zawodników.

16.5.3 W chwili

żą

dania zmiany zawodnik (zawodnicy) musi by

ć

gotowy do wej

ś

cia na

boisko i sta

ć

w pobli

ż

u strefy zmian.

Je

ś

li nie jest to spełnione, nie zezwala si

ę

na dokonanie zmiany, a zespół jest

karany za opó

ź

nianie gry.

Podczas

ś

wiatowych i oficjalnych zawodów FIVB w celu usprawnienia zmian

stosowane s

ą

tabliczki z numerami zawodników.

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

11

background image

16.5.4 Je

ż

eli trener

żą

da wi

ę

cej zmian ni

ż

jedna, musi sygnalizowa

ć

liczb

ę

zmian w

chwili pro

ś

by. W tym przypadku zmiany musz

ą

by

ć

dokonywane przez pary

zawodników kolejno po sobie.

16.6

PRO

Ś

BY NIEUZASADNIONE

16.6.1 Nieuzasadnione s

ą

pro

ś

by o udzielenie przerwy:

16.6.1.1 W momencie gry lub w momencie sygnału na wznowienie gry, jak te

ż

po tym

sygnale.

16.6.1.2 Zgłaszane przez nieuprawnionego do tego członka zespołu.

16.6.1.3 Na dokonanie zmiany zawodnika po poprzedniej zmianie w tym samym

zespole przed wznowieniem gry.

16.6.1.4 Po wyczerpaniu przerw regulaminowych na odpoczynek i na zmian

ę

zawodników.

16.6.2 Pierwsza pro

ś

ba nieuzasadniona w tym samym spotkaniu, nie maj

ą

ca wpływu na

gr

ę

oraz nie powoduj

ą

ca opó

ź

niania gry, jest odrzucana bez konsekwencji.

16.6.3 Kolejne pro

ś

by nieuzasadnione w tym samym spotkaniu traktowane s

ą

jako

opó

ź

nianie gry.

18.1

KONTUZJA

18.1.1 Je

ś

li w trakcie gry, w czasie akcji, zawodnik ulegnie powa

ż

nej kontuzji, s

ę

dzia

musi natychmiast przerwa

ć

gr

ę

i zezwoli

ć

pomocy medycznej na wej

ś

cie na

boisko. Akcja jest nast

ę

pnie powtarzana.

19.1

PRZERWY MI

Ę

DZY SETAMI

Wszystkie przerwy mi

ę

dzy setami trwaj

ą

po trzy minuty.

Przerwy przeznaczone s

ą

na zmian

ę

stron i wpisanie ustawienia do protokołu.

Przerwa pomi

ę

dzy drugim i trzecim setem mo

ż

e by

ć

wydłu

ż

ona do 10 minut,

przez kompetentn

ą

komisj

ę

na

ż

yczenie organizatora zawodów.

23.2

SPOSÓB S

Ę

DZIOWANIA

23.2.1

Jedynie s

ę

dzia pierwszy i drugi mog

ą

u

ż

ywa

ć

gwizdka podczas spotkania

23.2.1.1 s

ę

dzia pierwszy gwizdkiem daje sygnał na wykonanie zagrywki

rozpoczynaj

ą

cej akcj

ę

.

23.2.1.2

s

ę

dzia pierwszy i s

ę

dzia drugi sygnalizuj

ą

gwizdkiem zako

ń

czenie akcji pod

warunkiem,

ż

e s

ą

pewni, i

ż

ą

d został popełniony i znaj

ą

jego rodzaj.

23.2.2 S

ę

dziowie mog

ą

u

ż

ywa

ć

gwizdka w czasie, gdy piłka jest poza gr

ą

, dla

wskazania,

ż

e zgadzaj

ą

si

ę

lub nie z pro

ś

b

ą

zespołu.

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

12

background image

23.2.3 Natychmiast po gwizdku s

ę

dziego sygnalizuj

ą

cym zako

ń

czenie akcji s

ę

dziowie

musz

ą

wskaza

ć

u

ż

ywaj

ą

c oficjalnej sygnalizacji:

23.2.3.1 Je

ś

li bł

ą

d jest odgwizdany przez s

ę

dziego pierwszego, wskazuje on:

a) zespół, który b

ę

dzie zagrywał;

b) rodzaj bł

ę

du;

c) zawodnika, który popełnił bł

ą

d (je

ś

li to konieczne).

S

ę

dzia drugi powtarza sygnalizacj

ę

za s

ę

dzi

ą

pierwszym.

23.2.3.2 Je

ś

li bł

ą

d jest odgwizdany przez s

ę

dziego drugiego, wskazuje on:

a) rodzaj bł

ę

du;

b) zawodnika, który popełnił bł

ą

d (je

ś

li to konieczne);

c)

zespół, który b

ę

dzie zagrywał, pod

ąż

aj

ą

c za sygnalizacj

ą

s

ę

dziego

pierwszego.

W tym przypadku s

ę

dzia pierwszy nie pokazuje wcale rodzaju bł

ę

du oraz

zawodnika, który popełnił bł

ą

d, lecz tylko zespół, który b

ę

dzie zagrywał.

23.2.3.3 W przypadku bł

ę

du obustronnego obaj s

ę

dziowie wskazuj

ą

:

a) rodzaj bł

ę

du;

b) zawodników, którzy popełnili bł

ą

d (je

ś

li konieczne);

c)

zespół, który b

ę

dzie zagrywał, zgodnie ze wskazaniem s

ę

dziego pierwszego.

26.2OBOWI

Ą

ZKI SEKRETARZA

Sekretarz wypełnia protokół zawodów zgodnie z Przepisami, współpracuj

ą

c z

s

ę

dzi

ą

drugim.

U

ż

ywa on dzwonka lub innego urz

ą

dzenia d

ź

wi

ę

kowego w celu przekazywania

sygnałów zgodnie z zakresem swoich obowi

ą

zków.

26.2.1

Przed spotkaniem i setem sekretarz:

26.2.1.1

wpisuje dane dotycz

ą

ce spotkania i zespołów zgodnie z licznymi procedurami

oraz uzyskuje podpisy kapitanów i trenerów;

26.2.1.2 wpisuje ustawienie pocz

ą

tkowe ka

ż

dego z zespołów na podstawie kartek z

ustawieniem;

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

13

background image

Je

ś

li nie otrzyma tych kartek w odpowiednim czasie, musi poinformowa

ć

o tym

natychmiast s

ę

dziego drugiego.

26.2.1.3 wpisuje numer i nazwisko Libero.

26.2.2 W czasie spotkania sekretarz:

26.2.2.1

zapisuje zdobyte punkty i zapewnia, aby tablica wyników wskazywała
prawidłowy wynik;

26.2.2.2 sprawdza kolejno

ść

zagrywek ka

ż

dego zespołu i sygnalizuje

s

ę

dziom wszystkie bł

ę

dy natychmiast po wykonaniu zagrywki;

26.2.2.3

wpisuje przerwy na odpoczynek i zmiany, kontroluje ich ilo

ść

i informuje o tym

s

ę

dziego drugiego;

; ………………… … ……

…………..

26.2.2.4 sygnalizuje s

ę

dziom nieuzasadnione pro

ś

by o przerwy;

26.2.2.5 informuje s

ę

dziów o zako

ń

czeniu setów, pocz

ą

tku i ko

ń

cu przerw

technicznych oraz o zdobyciu ósmego punktu w secie decyduj

ą

cym;

26.2.2.6 zapisuje sankcje;

26.2.2.7 instruowany przez s

ę

dziego drugiego zapisuje inne wydarzenia, takie jak:

zmiana narzucona, przerw

ę

dla zawodnika kontuzjowanego, przedłu

ż

aj

ą

ce

si

ę

przerwy w grze, zewn

ę

trzne zdarzenia wpływaj

ą

ce na gr

ę

, itp.

26.2.3 Po zako

ń

czeniu spotkania sekretarz:

26.2.3.1 wpisuje wynik ko

ń

cowy spotkania;

26.2.3.2 w przypadku protestu, za uprzedni

ą

zgod

ą

s

ę

dziego pierwszego, wpisuje lub

zezwala kapitanowi na wpisanie do protokołu stwierdzenia dotycz

ą

cego

przedmiotu protestu;

26.2.3.3 po podpisaniu si

ę

na protokole, uzyskuje podpisy kapitanów zespołów a

nast

ę

pnie s

ę

dziów.

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

14

background image

PYTANIA DOTYCZ

Ą

CE PRZEPISÓW

P-1. Czy zespół A mo

ż

e prosi

ć

o zmian

ę

zawodników bezpo

ś

rednio po takiej pro

ś

bie

ze strony zespołu B?


P-2. Czy zawodnik, który nie został wpisany do protokołu przed rozpocz

ę

ciem meczu,

mo

ż

e wł

ą

czy

ć

si

ę

do gry w trzecim secie?

P-3. Zawodnik po wykonaniu bloku opadł na parkiet i odzyskał równowag

ę

, a

nast

ę

pnie w czasie odwracania si

ę

do boiska dotkn

ą

ł siatki. Czy nale

ż

y

odgwizda

ć

ą

d dotkni

ę

cia siatki

a) je

ż

eli przeszkodziło to w grze?

b) je

ż

eli nie przeszkodziło to w grze?

P-4.

Zawodnik linii obrony, b

ę

d

ą

c w polu ataku, rozegrał piłk

ę

, która znajdowała si

ę

całkowicie powy

ż

ej górnej ta

ś

my siatki i skierował j

ą

w stron

ę

siatki. Piłka

znalazła si

ę

dokładnie nad siatk

ą

- po połowie nad ka

ż

d

ą

z cz

ęś

ci boiska. Po

stronie zespołu atakuj

ą

cego inny zawodnik zamierza wykona

ć

atak. W tym

samym momencie zawodnicy zespołu przeciwnego blokuj

ą

piłk

ę

. Czy zespół

atakuj

ą

cy przegrywa wymian

ę

, skoro piłka opada na jego boisko?

P-5. Czy trener mo

ż

e

żą

da

ć

wyja

ś

nienia decyzji podj

ę

tej przez s

ę

dziów?

P-6. Czy s

ę

dzia drugi gwi

ż

d

ż

e i sygnalizuje bł

ą

d, je

ż

eli piłka przechodzi poza antenk

ą

po jego stronie siatki?

P-7.

Zawodnik, po wykonaniu bloku, dotyka siatki w czasie opadania na boisko. Piłka
leci w kierunku linii ko

ń

cowej boiska. Czy nale

ż

y gwizdn

ąć

ą

d dotkni

ę

cia siatki

a) je

ż

eli przeszkodziło to w grze?

b) je

ż

eli nie przeszkodziło to w grze?

P-8.

Czy s

ę

dzia drugi mo

ż

e upomnie

ć

gestem trenera?

P-9.

Piłka znika na moment z pola widzenia za d

ź

wigarem przy suficie. Nic nie

sugeruje, i

ż

dotkn

ę

ła ona sufitu lub d

ź

wigara. Czy nale

ż

y gwizdn

ąć

, skoro piłka

znalazła si

ę

poza polem widzenia?

P-10. Zawodnik jest kontuzjowany i nie mo

ż

e zosta

ć

zmieniony w ramach

regulaminowej zmiany. Czy zespół mo

ż

e dokona

ć

zmiany narzuconej?

P-11. Czy s

ę

dzia drugi powinien gwizdn

ąć

, je

ż

eli piłka dotknie sufitu?

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

15

background image

P-12. Czy trener mo

ż

e udziela

ć

rad taktycznych graj

ą

cym zawodnikom w czasie

trwania wymiany?

P-13. Zespół przyj

ą

ł zagrywk

ę

i skierował piłk

ę

w stron

ę

siatki. Rozgrywaj

ą

cy (graj

ą

cy

na pozycji 1) zdołał odbi

ć

piłk

ę

w wyskoku (odbił si

ę

w polu ataku), gdy piłka była

całkowicie ponad górn

ą

ta

ś

m

ą

siatki. Niestety, po jego odbiciu piłka przeleciała

co prawda prawidłowo mi

ę

dzy antenkami, ale spadła na aut poza placem gry

przeciwnika. Czy piłka jest „poza gr

ą

” w momencie dotkni

ę

cia podło

ż

a?

P-14. Czy jest taki bł

ą

d popełniany w momencie wykonania zagrywki, który powinien

zosta

ć

odgwizdany i zasygnalizowany przez s

ę

dziego drugiego?

P-15. Zawodnik dotyka linki poza siatk

ą

. Czy wolno mu to zrobi

ć

, je

ś

li sytuacja nie

wpływa na gr

ę

?

P-16. Czy zespół mo

ż

e poprosi

ć

o dokonanie zmiany zawodników, je

ż

eli poprzedniej

zmiany dokonał w tej samej przerwie w grze - bez wznowienia gry?

P-17. Zawodnik linii obrony odbija si

ę

wewn

ą

trz pola ataku i odbija piłk

ę

, gdy ta

znajduje si

ę

całkowicie ponad górn

ą

ta

ś

m

ą

siatki. Jest to trzecie odbicie zespołu.

Piłka zostaje nast

ę

pnie zablokowana, jeszcze nad polem gry zespołu

atakuj

ą

cego. Czy blokuj

ą

cy popełnia bł

ą

d?

P-18. Czy s

ę

dzia drugi gwi

ż

d

ż

e i sygnalizuje bł

ą

d, je

ż

eli zawodnik dotknie boiska

przeciwnika

T

N

a) cał

ą

stop

ą

?

b) cz

ęś

ci

ą

stopy, w momencie gdy cz

ęść

buta znajduje si

ę

nad lini

ą

ś

rodkow

ą

boiska?

c) cał

ą

dłoni

ą

?

d) dłoni

ą

, je

ż

eli w tym momencie cz

ęść

dłoni znajduje si

ę

nad

lini

ą

ś

rodkow

ą

?

e) cz

ęś

ci

ą

stopy, w momencie gdy cz

ęść

buta znajduje si

ę

nad przedłu

ż

eniem linii

ś

rodkowej (patrz rysunek)?

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

16

background image

P-19. Czy kapitan zespołu, który siedzi na ławce rezerwowych mo

ż

e

żą

da

ć

przerwy na

odpoczynek?

P.20. Czy do obowi

ą

zków s

ę

dziego drugiego nale

ż

y sprawdzenie, czy boisko nie

wymaga wycierania?

P-21. Zawodnik doznał kontuzji. Czy s

ę

dzia drugi mo

ż

e przerwa

ć

gr

ę

, je

ż

eli s

ę

dzia

pierwszy nie zauwa

ż

ył kontuzji?

P-22. Zawodnik linii obrony odbił si

ę

w polu ataku i rozegrał piłk

ę

, gdy ta znajdowała

si

ę

całkowicie powy

ż

ej górnej ta

ś

my siatki. Piłka poleciała nad siatk

ę

, w połowie

znajduj

ą

c si

ę

nad polem zespołu A i w połowie nad polem zespołu B. Po stronie

zespołu atakuj

ą

cego zawodnik zamierza wykona

ć

atak. W tym samym

momencie zawodnik dru

ż

yny przeciwnej wykonuje blok ataku (=dotyka piłki tylko

nad swoim polem gry). Czy zespół atakuj

ą

cy przegrywa te wymian

ę

?

P-23. Czy wolno wpisa

ć

do protokołu zawodnika, który nie jest obecny na pocz

ą

tku

zawodów?

P-24. Czy zespół mo

ż

e

żą

da

ć

dwóch przerw dla odpoczynku: jedna bezpo

ś

rednio po

drugiej?

P-25. Czy wykluczenie zawodnika musi by

ć

odnotowane w protokole?

P-26. Ustawienie zawodników w czasie pierwszego seta wygl

ą

da nast

ę

puj

ą

co: 1, 2, 3,

4, 5, 6. Na ławce rezerwowych pozostaj

ą

zawodnicy o numerach 7 (zmienił

wcze

ś

niej zawodnika nr 4, a potem dokonano zmiany powrotnej) oraz 8. Co

nale

ż

y zrobi

ć

, je

ś

li w tej sytuacji:

a) zawodnik nr 1 doznaje kontuzji?

b) zawodnik nr 4 jest kontuzjowany?

c) zawodnik nr 1 został wykluczony?

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

17

background image

d) zawodnik nr 4 został wykluczony?

e) zawodnik nr 1 został zdyskwalifikowany?

f) zawodnik nr 4 został zdyskwalifikowany?

P-27. Czy do obowi

ą

zków s

ę

dziego drugiego nale

ż

y wydawanie decyzji w

nast

ę

puj

ą

cych sprawach:

T

T*

N

a) piłka opada na boisko

b) nieprawidłowe odbicie piłki

c) wkroczenie na boisko przeciwnika

d) dotkni

ę

cie linii ko

ń

cowej w czasie wykonywania zagrywki

e) blok w wykonaniu zawodnika obrony

f)

piłka dotyka słupka po stronie s

ę

dziego drugiego

g) piłka dotyka słupka po stronie s

ę

dziego pierwszego

h) sekretarz informuje, i

ż

nieprawidłowy zawodnik wykonał

zagrywk

ę

(bez „buczka”)

i)

niekontrolowana piłka wpada na boisko w czasie trwania
wymiany

j)

jeden z kibiców wrzeszczy,

ż

e trener to sko

ń

czony idiota

k) zawodniczce spadaj

ą

okulary w czasie gry

l)

zawodnik zaczyna krwawi

ć

w czasie trwania wymiany

m) rozgrywaj

ą

cy zbyt szybko wbiega pod siatk

ę

w czasie

wykonywania zagrywki

n) atak zawodnika linii obrony

o) piłka dotyka antenki lub ta

ś

my bocznej po stronie s

ę

dziego

drugiego

p) piłka dotyka antenki lub ta

ś

my bocznej po stronie s

ę

dziego

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

18

background image

pierwszego

q) zawodnik ci

ą

gnie przeciwnika za koszulk

ę

pod siatk

ą

r)

zawodnik linii ataku blokuje piłk

ę

z zagrywki przeciwnika

s) zawodnik linii obrony blokuje piłk

ę

z zagrywki przeciwnika

* ale tylko je

ż

eli s

ę

dzia pierwszy nie jest w stanie tego zauwa

ż

y

ć

.

Rozdział 2

METODY PRACY

Przed, podczas i po meczu

Podział obowi

ą

zków podczas gry

Współpraca

Kary

Pro

ś

ba o przerw

ę

regulaminow

ą

Pytania

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

19

background image

METODY PRACY



Przed meczem

Siatka

Siatk

ę

nale

ż

y sprawdzi

ć

w odpowiednim czasie przed losowaniem, tak aby zespoły

mogły rozgrzewa

ć

si

ę

na siatce zaraz po przeprowadzeniu losowania. S

ę

dziowie

powinni sprawdzi

ć

czy siatka jest odpowiednio naci

ą

gni

ę

ta i je

ś

li to potrzebne powinni

j

ą

wyregulowa

ć

. S

ę

dzia drugi sprawdza wysoko

ść

siatki. S

ę

dzia pierwszy mu asystuje.

Piłki

S

ę

dzia II sprawdza piłki meczowe: czy wszystkie maj

ą

odpowiednie parametry, to samo

ci

ś

nienie wewn

ą

trz, itp. Nast

ę

pnie wybiera prawidłowe i w obecno

ś

ci s

ę

dziego

pierwszego zaznacza je oraz podpisuje piłki meczowe i rezerwowe. Po tej czynno

ś

ci

s

ę

dzia drugi odpowiedzialny jest za piłki meczowe.

Losowanie

Losowanie powinno by

ć

przeprowadzone przy lub blisko stolika sekretarza zawodów.

Zgodnie z przepisami gry s

ę

dzia pierwszy przeprowadza losowanie (Przepis 7.1).

Praktycznie s

ę

dzia drugi powinien by

ć

tak

ż

e obecny przy losowaniu. S

ę

dzia pierwszy

podaje wynik losowania sekretarzowi zawodów.









WSKAZÓWKA

S

ę

dzia pierwszy prosto i wyra

ź

nie powinien powiedzie

ć

:

Który zespół zagrywa i po której stronie boiska

Rozgrzewka

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

20

background image

Jedynie s

ę

dzia pierwszy gwi

ż

d

ż

e na pocz

ą

tek i koniec rozgrzewki.

Podaj

ą

cy piłki

Zgodnie z przepisami gry s

ę

dzia pierwszy kontroluje prac

ę

podaj

ą

cych piłki (Przepis

24.2.2) Chocia

ż

w niektórych sytuacjach jest to łatwiejsze dla s

ę

dziego drugiego, b

ę

d

ą

c

bli

ż

ej nich łatwiej mu skontaktowa

ć

si

ę

z nimi i powinien to zrobi

ć

.

Podaj

ą

cy piłki musz

ą

by

ć

poinformowani,

ż

e maj

ą

trzyma

ć

piłki pod specjalnym

nadzorem. Nale

ż

y pokaza

ć

podaj

ą

cym jak zaznaczone s

ą

piłki meczowe i

poinformowa

ć

ich,

ż

e nie mog

ą

dawa

ć

tych piłek zawodnikom podczas rozgrzewki w

czasie meczu, w przerwach itp.

Na zawodach mi

ę

dzynarodowych wyst

ę

puj

ą

tak

ż

e wycieraj

ą

cy podłog

ę

. Na zawodach

krajowych, podaj

ą

cy piłk

ę

ulokowany blisko s

ę

dziego drugiego jest cz

ę

sto te

ż

wycieraj

ą

cym podłog

ę

. Gdy jest to potrzebne, s

ę

dzia drugi powinien sprawdzi

ć

jako

ść

wycierania podło

ż

a. Wielkie znaczenie ma wówczas dobry kontakt z wycieraj

ą

cym.

W wyj

ą

tkowych przypadkach (tylko na poziomie krajowym) mo

ż

liwym jest akceptacja

obecno

ś

ci tylko pi

ę

ciu podaj

ą

cych piłki. W takim przypadku powinni oni znajdowa

ć

si

ę

po jednym w ka

ż

dym rogu boiska oraz jeden blisko s

ę

dziego drugiego. W tym wypadku

podaj

ą

cy piłk

ę

znajduj

ą

cy si

ę

w rogu po prawej stronie s

ę

dziego pierwszego, obsługuje

te

ż

pozycj

ę

za s

ę

dzi

ą

pierwszym. Wa

ż

nym jest, aby s

ę

dzia drugi miał podaj

ą

cego piłki

blisko siebie dla unikni

ę

cia podawania piłek przez członków zespołu lub przez siebie

samego.

Pierwsza zagrywka

Przed pierwsz

ą

zagrywk

ą

w meczu s

ę

dzia drugi podaje dwie piłki podaj

ą

cym (je

ś

li s

ą

u

ż

ywane), sprawdza ustawienia pocz

ą

tkowe i dopiero wtedy podaje piłk

ę

zagrywaj

ą

cemu poprzez łagodne potoczenie.



Podczas meczu

Przed i mi

ę

dzy setami

Przed ka

ż

dym setem trenerzy s

ą

zobowi

ą

zani do dostarczenia kartek z ustawieniem

pocz

ą

tkowym sekretarzowi zawodów lub s

ę

dziemu drugiemu. Pocz

ą

tek przerwy mi

ę

dzy

setami zaczyna si

ę

liczy

ć

od momentu zako

ń

czenia ostatniej akcji w secie. Przerwa ta

ko

ń

czy si

ę

po trzech minutach,natomiast kartki z ustawieniem powinny by

ć

dostarczone

natychmiast po zako

ń

czonym secie. Wtedy sekretarz zawodów ma czas na zapisanie

ustawie

ń

w protokole zawodów. Po min s

ę

dzia drugi powinien gwizdn

ąć

i zespoły

winny wej

ść

bezpo

ś

rednio na pole gry (bez ustawiania si

ę

na linii!). Nast

ę

pnie s

ę

dzia

drugi sprawdza zgodno

ść

ustawienia w ci

ą

gu pozostałej ½ minuty.

Dostarczone kartki z ustawieniem nie mog

ą

by

ć

zmienione, o ile nie jest to oczywista

pomyłka. Ustawienia pocz

ą

tkowe zespołów nale

ż

y utrzymywa

ć

w tajemnicy przez cały

czas (nie dotyczy to s

ę

dziów i sekretarza). Zespoły nie mog

ą

korygowa

ć

ustawienia w

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

21

background image

zale

ż

no

ś

ci od ustawienia przeciwnika. W praktyce s

ę

dzia drugi czeka, a

ż

otrzyma kartki

z ustawieniem od obu zespołów i wtedy podaje je sekretarzowi. Zalecane jest, aby drugi
s

ę

dzia sprawdził czy zawodnicy podani na kartce z ustawieniem s

ą

wpisani do

protokołu zawodów. Je

ż

eli sekretarz otrzyma kartk

ę

z ustawieniem bezpo

ś

rednio od

trenera, powinien zaczeka

ć

z zapisem do protokołu do czasu otrzymania kartek od obu

zespołów.

W przypadku gdy kapitan prosi o sprawdzenie ustawienia swojego zespołu, s

ę

dzia

drugi dokonuje tego. Najpro

ś

ciej jest zapyta

ć

sekretarza, kto jest na zagrywce w tym

zespole. Wtedy s

ę

dzia w oparciu o posiadan

ą

kartk

ę

z ustawieniem danego zespołu

informuje kapitana o pozycjach zawodników. Informuje on jednak tylko o ustawieniu
tego zespołu, nigdy o przeciwnikach! Sprawdzenia tego dokonuje dyskretnie, niczego
nie podpowiadaj

ą

c przeciwnikowi.

Przed pierwsz

ą

zagrywk

ą

w ka

ż

dym secie, s

ę

dzia drugi powinien sprawdzi

ć

ustawienie

zawodników na boisku zgodnie z otrzymanymi kartkami. Jest zalecane, aby
poinformowa

ć

zespół, je

ś

li jaki

ś

zawodnik zajmuje bł

ę

dn

ą

pozycj

ę

. Nale

ż

y to zrobi

ć

bardzo dyskretnie i w sposób nie zdradzaj

ą

cy ustawienia przeciwnikowi. Inteligentny

s

ę

dzia nie wywołuje kontrowersji! Po sprawdzeniu ustawienia zespołu, s

ę

dzia informuje

Libero o mo

ż

liwo

ś

ci wej

ś

cia na pole gry. Po sprawdzeniu obu zespołów s

ę

dzia drugi

pokazuje odpowiedni

ą

sygnalizacj

ą

s

ę

dziemu pierwszemu,

ż

e wszystko jest w

porz

ą

dku.

S

ę

dzia drugi powinien poda

ć

piłk

ę

zawodnikowi, który wykonuje pierwsz

ą

zagrywk

ę

w

pierwszym i pi

ą

tym secie, je

ż

eli gra jest prowadzona przy u

ż

yciu trzech piłek.

Gdy u

ż

ywa si

ę

tylko jednej piłki w meczu, s

ę

dzia drugi powinien trzyma

ć

piłk

ę

podczas

przerw dla odpoczynku i w przerwach mi

ę

dzy setami. Jednak jego podstawowym

zadaniem podczas przerw dla odpoczynku jest dopilnowanie, aby oba zespoły opu

ś

ciły

boisko.

Podczas przerw mi

ę

dzy setami sensownym jest utrzymywanie kontaktu pomi

ę

dzy

innymi członkami komisji s

ę

dziowskiej. Dla przykładu mo

ż

na powiedzie

ć

sekretarzowi,

aby dodatkowo sprawdził protokół. Na poziomie mi

ę

dzynarodowym nie jest zalecane

chodzenie do s

ę

dziego pierwszego i rozmawianie o grze, czy te

ż

przekazywanie jakich

ś

uwag. Jednak je

ż

eli jest co

ś

do przekazania, nale

ż

y u

ż

y

ć

do tego dyskretnego gestu.

Kontrola ławek rezerwowych

Podczas meczu, wa

ż

nym zadaniem s

ę

dziego drugiego jest kontrola ławek

rezerwowych. Obserwowa

ć

musi on zachowanie członków zespołu oraz

przygotowywane pro

ś

by o zmian

ę

lub przerw

ę

dla odpoczynku.









WSKAZÓWKA: nale

ż

y zwróci

ć

szczególn

ą

uwag

ę

na zespół,

który wła

ś

nie przegrał wymian

ę

piłek.

Najlepsza pozycja

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

22

background image

Wa

ż

n

ą

spraw

ą

dla s

ę

dziego drugiego jest znalezienie dla siebie najlepszej z

mo

ż

liwych pozycji do wypełniania swoich obowi

ą

zków. Trzeba czyta

ć

gr

ę

,

przewidywa

ć

co za chwil

ę

si

ę

wydarzy i ustawi

ć

si

ę

tak, aby jak najlepiej móc widzie

ć

sytuacj

ę

i by

ć

pewnym czy powstał bł

ą

d. Dlatego nale

ż

y porusza

ć

si

ę

podczas gry i

dawa

ć

wyraz temu, i

ż

jest si

ę

aktywnym. Unika

ć

jednak nale

ż

y niepotrzebnych czy

przesadzonych ruchów. Generalnie, s

ę

dzia drugi powinien zawsze sta

ć

w pozycji

neutralnej = ramiona równolegle do linii bocznej, najlepiej równo na obu nogach.

Nale

ż

y sta

ć

wewn

ą

trz strefy zmian. Trzeba sobie wyobrazi

ć

,

ż

e jest si

ę

przywi

ą

zanym

do słupka przez dwie niewidoczne elastyczne linki o długo

ś

ci 1 do 2 metrów, które

pozwalaj

ą

widzie

ć

wszystko, cofa

ć

si

ę

i porusza

ć

si

ę

przy siatce przy bardzo

szybkich atakach.

Je

ś

li gra odbywa si

ę

po stronie s

ę

dziego drugiego, powinien on cofn

ąć

si

ę

par

ę

kroków

do tyłu dla lepszej widoczno

ś

ci. Pole obserwacji jest wtedy lepsze, nie trzeba porusza

ć

głow

ą

w celu obserwacji szybkich wydarze

ń

z bliskiego dystansu. Z drugiej strony nie

jest wskazane stanie zbyt daleko od obserwowanego miejsca. Dla przykładu: łatwiej jest
obserwowa

ć

gr

ę

, która toczy si

ę

po stronie s

ę

dziego pierwszego, je

ż

eli si

ę

stanie bli

ż

ej

pola gry.

W momencie zagrywki nale

ż

y kontrolowa

ć

prawidłowo

ść

ustawienia zawodników

zespołu odbieraj

ą

cego. Kilka czynników decyduje o pozycji s

ę

dziego. Teoretycznie

najlepiej byłoby stan

ąć

w takiej samej odległo

ś

ci od linii

ś

rodkowej, co obserwowani

zawodnicy. Tego jednak zrobi

ć

nie mo

ż

emy! Dla sprawdzenia bocznego ustawienia

najlepsz

ą

pozycj

ą

byłoby przecie

ż

miejsce za lini

ą

ko

ń

cow

ą

. W chwil

ę

ź

niej

musieliby

ś

my jednak znale

źć

si

ę

pod siatk

ą

. Biega

ć

jednak przecie

ż

nie b

ę

dziemy!

Powinno si

ę

wzi

ąć

tak

ż

e pod uwag

ę

swoj

ą

pozycj

ę

, gdy słupek jest bardzo opatulony

(gruby). Szeroki słupek czyni prac

ę

s

ę

dziego drugiego trudniejsz

ą

.

Z i bez s

ę

dziów linowych

Je

ż

eli nie ma s

ę

dziów liniowych, praca s

ę

dziego drugiego wiele si

ę

nie ró

ż

ni. Asystuje

si

ę

s

ę

dziemu pierwszemu, kontroluj

ą

c dotkni

ę

cia bloku, sytuacje blisko siatki i piłki

blisko antenki po swojej stronie. Zwykle powinno si

ę

zostawi

ć

decyzj

ę

czy piłka jest w

boisku czy autowa s

ę

dziemu pierwszemu.

Zawsze najlepiej jest ustawia

ć

si

ę

po stronie zespołu odbieraj

ą

cego. Gdy piłka

przechodzi w pobli

ż

u antenki, nale

ż

y obserwowa

ć

czy ma to miejsce w przestrzeni

przej

ś

cia czy te

ż

poza ni

ą

. Je

ś

li po stronie zespołu odbieraj

ą

cego nie ma bloku, wtedy

nie ma potrzeby sprawdzania mo

ż

liwego dotkni

ę

cia siatki.

Po meczu

Gdy s

ę

dzia pierwszy ko

ń

czy mecz, s

ę

dzia drugi idzie do s

ę

dziego pierwszego (po

prawej stronie siatki) i staje tam (s

ę

dzia pierwszy staje po drugiej stronie siatki).

Zawodnicy dzi

ę

kuj

ą

sobie za gr

ę

, a kapitanowie zespołów s

ę

dziom. Dlatego obaj

s

ę

dziowie musz

ą

by

ć

razem.

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

23

background image

Podział obowi

ą

zków podczas gry

Powodem tego,

ż

e powołuje si

ę

dwóch s

ę

dziów na mecz jest konstatacja, i

ż

s

ę

dzia I nie

jest w stanie

ś

ledzi

ć

wszystkich wydarze

ń

na boisku i poza nim. Głównie musi si

ę

on

koncentrowa

ć

na grze z piłk

ą

, chocia

ż

winien by

ć

te

ż

ś

wiadomym tego, co dzieje si

ę

wokół boiska i z zawodnikami uczestnicz

ą

cymi w grze. Głównym zadaniem s

ę

dziego II

jest kontrola wszystkiego, co dzieje si

ę

poza gr

ą

piłk

ą

.

Podczas gry wymaga to ruchu, przechodzenia na jedn

ą

b

ą

d

ź

drug

ą

stron

ę

siatki, w

zale

ż

no

ś

ci jak piłka zmienia strony boiska tak, aby by

ć

zawsze po stronie zespołu

odbieraj

ą

cego (broni

ą

cego). Fizyczne przesuni

ę

cie si

ę

na drug

ą

stron

ę

powinno

nast

ą

pi

ć

po wykonaniu ataku i gdy piłka znalazła si

ę

po stronie dru

ż

yny broni

ą

cej.

Je

ś

li piłka jest „przebita” na stron

ę

przeciwn

ą

, s

ę

dzia II przechodzi za słupkiem i

zajmuje now

ą

pozycj

ę

. Obserwuje bowiem zespół, który nie posiada piłki - zespół który

b

ę

dzie bronił atak. S

ę

dzia drugi musi by

ć

zdolny do szybkiego przemieszczania si

ę

na

stron

ę

zespołu broni

ą

cego, aby mo

ż

liwie jak najlepiej obserwowa

ć

blokuj

ą

cych i

mo

ż

liwy kontakt z siatk

ą

. Wła

ś

ciwym czasem do zmiany stron b

ę

dzie zwykle moment

ostatniego uderzenia piłki przez zespół atakuj

ą

cy.

Jedynie s

ę

dzia I mo

ż

e odgwizda

ć

ą

d ataku zawodnika linii obrony. S

ę

dzia pierwszy

musi by

ć

pewny,

ż

e nast

ę

puj

ą

ce fakty miały miejsce:

zawodnik rzeczywi

ś

cie gra w linii obrony

wyskok zawodnika atakuj

ą

cego miał miejsce w polu ataku lub jego przedłu

ż

eniu

piłka jest całkowicie powy

ż

ej górnej ta

ś

my siatki w momencie uderzenia

piłka całkowicie przeszła na stron

ę

przeciwnika lub dotkn

ę

ła bloku

Co si

ę

tyczy dwóch pierwszych pozycji, s

ę

dzia II, znaj

ą

c dobrze ustawienie zawodników

oraz by

ć

mo

ż

e miejsce odbicia si

ę

atakuj

ą

cego, mo

ż

e da

ć

odpowiedni znak swojemu

koledze (je

ś

li to potrzebne).

S

ę

dzia drugi ma prawo gwizdn

ąć

, gdy zawodnik linii obrony blokuje piłk

ę

. Jednak

musi by

ć

pewnym

ż

e:

jest on rzeczywi

ś

cie zawodnikiem linii obrony

piłka dotkn

ę

ła blokuj

ą

cego

lub

zawodnik uczestniczył w spełnionym bloku zespołowym

Sytuacja ta zwykle ma miejsce, gdy rozgrywaj

ą

cy gra w polu obrony, a nast

ę

pnie

blokuje piłk

ę

, która jest atakowana przez przeciwnika po złym przyj

ę

ciu (piłka po

odbiorze lub obronie przechodzi na stron

ę

przeciwn

ą

i jest atakowana).

Podczas obserwacji zawodników blokuj

ą

cych i sytuacji przy siatce zwykle powinno si

ę

to sprawdza

ć

w nast

ę

puj

ą

cej kolejno

ś

ci:

1. Obserwacja

Linia

ś

rodkowa i dolna cz

ęść

siatki

2. Miejsce odbicia

Linia

ś

rodkowa

3. Zawodnicy i ich pozycja górna Dolna cz

ęść

siatki

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

24

background image

4. Blokowanie

Górna cz

ęść

siatki

5. Zawodnicy i ich pozycja dolna Dolna cz

ęść

siatki

6. Upadek i obrót zawodnika

Dolna cz

ęść

siatki i linia

ś

rodkowa

Punkty 4 i 5 dotycz

ą

obu zespołów poniewa

ż

s

ę

dzia I zwykle w tym czasie pod

ąż

a za

piłk

ą

.

Bardzo wa

ż

nym jest, by uwa

ż

a

ć

szczególnie na lini

ę

ś

rodkow

ą

, dopóki wszyscy

zawodnicy od niej nie odejd

ą

.

Pami

ę

ta

ć

trzeba,

ż

e je

ż

eli zawodnik opadł na boisko po akcji bloku, a nast

ę

pnie

odzyskuj

ą

c swoj

ą

równowag

ę

dotyka siatk

ę

, nie powinno si

ę

gwizda

ć

poniewa

ż

dotkni

ę

cie siatki nast

ą

piło po akcji blokowania.

S

ę

dzia drugi musi koncentrowa

ć

si

ę

na swoich własnych obowi

ą

zkach i unika

ć

pod

ąż

ania za gr

ą

. To mo

ż

e by

ć

trudne, szczególnie je

ś

li nie ma si

ę

du

ż

ego

do

ś

wiadczenia.

Współpraca

Współpraca z s

ę

dzi

ą

pierwszym

Przy szybkiej grze s

ę

dziowie musz

ą

wykonywa

ć

wiele czynno

ś

ci i sprawdza

ć

wiele

ż

nych zdarze

ń

w krótkim czasie. Jest to mo

ż

liwe do wykonania, je

ż

eli s

ę

dziowie sobie

wzajemnie pomog

ą

. S

ę

dzia powinien spojrze

ć

na swojego koleg

ę

prawie po ka

ż

dej

akcji, celem upewnienia si

ę

co do prawidłowej oceny obserwowanej wymiany.

Wskazanym jest utrzymywanie kontaktu wzrokowego ze swoim koleg

ą

w momencie

gwizdni

ę

cia! S

ę

dziowie, którzy dobrze ze sob

ą

współpracuj

ą

, zwi

ę

kszaj

ą

znacznie

szanse na dobre s

ę

dziowanie i inni uczestnicy gry natychmiast zauwa

ż

aj

ą

, i

ż

s

ę

dziowie

stanowi

ą

zgrany zespół.

Sygnalizacja

S

ę

dzia drugi winien wykonywa

ć

swoj

ą

sygnalizacj

ę

stoj

ą

c po stronie zespołu, który

przegrał akcj

ę

, w pobli

ż

u przedłu

ż

enia linii

ś

rodkowej.









WSKAZÓWKA: Je

ż

eli musisz zrobi

ć

wi

ę

cej ni

ż

jeden krok,

zanim wykonasz sygnalizacj

ę

, to znaczy,

i

ż

zapewne stałe

ś

zbyt daleko od linii

ś

rodkowej!

S

ę

dzia drugi gdy wykonuje sygnalizacj

ę

zawsze musi sta

ć

w miejscu. Je

ś

li gwi

ż

d

żą

c

ą

d nie znajduje si

ę

we wła

ś

ciwym dla wykonania sygnalizacji miejscu, nale

ż

y przej

ść

tam jak najszybciej, zatrzyma

ć

si

ę

i dopiero wówczas wykona

ć

sygnalizacj

ę

. Je

ż

eli z

kolei decyzj

ę

o bł

ę

dzie podj

ą

ł s

ę

dzia pierwszy, to powinien on wykona

ć

swoj

ą

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

25

background image

sygnalizacj

ę

na tyle spokojnie,

ż

eby s

ę

dzia drugi zd

ąż

ył przesun

ąć

si

ę

na wła

ś

ciwe

miejsce, zanim s

ę

dzia pierwszy wska

ż

e zespół wykonuj

ą

cy nast

ę

pn

ą

zagrywk

ę

.

Je

ż

eli bł

ą

d gwi

ż

d

ż

e s

ę

dzia pierwszy, s

ę

dzia drugi winien wykona

ć

tak

ą

sam

ą

sygnalizacj

ę

z lekkim opó

ź

nieniem. Wymaga to jednak utrzymywania dobrego kontaktu

wzrokowego pomi

ę

dzy s

ę

dziami. Zgrane wykonanie sygnalizacji przez obu s

ę

dziów

robi znakomite wra

ż

enie!

Je

ż

eli bł

ą

d gwi

ż

d

ż

e s

ę

dzia drugi, sygnalizacja winna by

ć

wykonana w nast

ę

puj

ą

cym

porz

ą

dku:

S

ę

dzia drugi

s

ę

dzia pierwszy

1)

gwizdni

ę

cie bł

ę

du

(nic!)

2)

wskazanie bł

ę

du

(nic!)

3)

wskazanie zespołu zagrywaj

ą

cego

wskazanie zespołu zagrywaj

ą

cego (tu

ż

za s

ę

dzi

ą

I)

Je

ż

eli s

ę

dzia drugi gwizdn

ą

ł, sygnalizacja winna zosta

ć

wykonana po stronie zespołu

popełniaj

ą

cego bł

ą

d. Zatem, je

ż

eli zespół po prawej popełnił bł

ą

d dotkni

ę

cia siatki,

s

ę

dzia drugi winien stan

ąć

po prawej stronie siatki w momencie wykonywania

sygnalizacji.

W przypadku zasygnalizowania bł

ę

du ustawienia, s

ę

dzia drugi musi zawsze wskaza

ć

na koniec sygnalizacji zawodnika lub zawodników popełniaj

ą

cych bł

ą

d. Wskazane

jest tak

ż

e, by s

ę

dzia był przygotowany do werbalnego wyja

ś

nienia natury bł

ę

du i

wskazania ustawienia prawidłowego.

S

ę

dzia drugi nie jest upowa

ż

niony do decydowania o wszystkich bł

ę

dach w czasie gry.

Cz

ę

sto jednak zdarzaj

ą

si

ę

ę

dy zauwa

ż

one przez s

ę

dziego drugiego, chocia

ż

s

ą

w

kompetencji s

ę

dziego pierwszego. S

ę

dzia drugi mo

ż

e wówczas wykorzysta

ć

pomocnicz

ą

sygnalizacj

ę

dla poinformowania pierwszego s

ę

dziego o zaistniałym

ę

dzie. Sygnalizacja taka winna by

ć

wykonywana dyskretnie, na wysoko

ś

ci klatki

piersiowej i tylko przez krótk

ą

chwil

ę

. Nale

ż

y zdawa

ć

sobie spraw

ę

w jakich

sytuacjach nale

ż

y pomaga

ć

s

ę

dziemu pierwszemu. Otó

ż

dotyczy to tylko sytuacji, gdy

s

ę

dzia pierwszy nie jest w stanie zaobserwowa

ć

ę

dnej akcji lub gdy jego uwaga

skupiona jest na innym miejscu boiska.

W szczególno

ś

ci sygnalizacja pomocnicza musi mie

ć

rzeczywi

ś

cie charakter pomocy, a

nie sprawia

ć

wra

ż

enie, i

ż

s

ę

dzia drugi chce wej

ść

w kompetencje s

ę

dziego pierwszego.

Tylko w wyj

ą

tkowych sytuacjach s

ę

dzia drugi mo

ż

e nalega

ć

na podj

ę

cie decyzji zgodnie

z jego wskazaniem w sprawie nie le

żą

cej w jego kompetencjach! Mo

ż

e tak si

ę

zdarzy

ć

,

je

ś

li s

ę

dzia pierwszy robi oczywisty bł

ą

d. W takim wypadku wyra

ź

na i jednoznaczna

sygnalizacja mo

ż

e uratowa

ć

cał

ą

sytuacj

ę

.

S

ę

dziowie, którzy maj

ą

okazj

ę

s

ę

dziowa

ć

ze sob

ą

wiele spotka

ń

, wypracowuj

ą

sobie

cz

ę

sto skuteczne zasady współpracy. Znaj

ą

si

ę

ju

ż

bardzo dobrze i wystarczy

minimalny gest lub spojrzenie, by wyrazi

ć

swoj

ą

opini

ę

. Oczywi

ś

cie trzeba uwa

ż

a

ć

, by

nie przyzwyczai

ć

si

ę

do jednego rodzaju wymiany informacji, albowiem sygnalizacja

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

26

background image

taka jest niezrozumiała dla innych s

ę

dziów. Podobnie nie nale

ż

y stosowa

ć

sygnałów

zrozumiałych przez zespoły!

Czasem niektórzy s

ę

dziowie wykonuj

ą

sygnał w rodzaju „nic nie było” - wskazuj

ą

c, i

ż

uwa

ż

aj

ą

,

ż

e nie popełniono bł

ę

du. Nie jest to jednak element oficjalnej sygnalizacji,

wi

ę

c nie wolno u

ż

ywa

ć

takiego gestu w ogóle!

Przekazywanie informacji o zachowaniu si

ę

członków zespołu

Obaj s

ę

dziowie winni wykazywa

ć

si

ę

tak

ą

sam

ą

uwag

ą

w obserwacji zachowania si

ę

członków zespołów. S

ę

dzia drugi ze wzgl

ę

du na miejsce wykonywania swoich

obowi

ą

zków znacznie skuteczniej mo

ż

e obserwowa

ć

zachowanie si

ę

członków

zespołów na ławkach rezerwowych. Wskazane jest zatem, by pokazywał siedz

ą

cym na

ławce swoj

ą

aktywno

ść

w obserwacji ich zachowania. Je

ż

eli rzeczywi

ś

cie s

ę

dzia drugi

zauwa

ż

y jakie

ś

nieprawidłowe zachowanie, winien przekaza

ć

werbalnie informacj

ę

na

ten temat s

ę

dziemu pierwszemu.

Współpraca z sekretarzem

Sekretarz to bardzo wa

ż

ny członek zespołu s

ę

dziowskiego. S

ę

dzia drugi winien zatem

kontrolowa

ć

jego prac

ę

. Szczególnie przerwy w grze s

ą

znakomit

ą

okazj

ą

do

zaobserwowania, czy sekretarz jest aktywny i skoncentrowany na swoich obowi

ą

zkach.

Wa

ż

ne, by sekretarz odczuwał, i

ż

jest członkiem całego zespołu. Je

ż

eli to konieczne,

nale

ż

y tak

ż

e wesprze

ć

sekretarza w jego obowi

ą

zkach, udzielaj

ą

c mu odpowiednich

instrukcji lub wyja

ś

nie

ń

.

Je

ż

eli sekretarz zauwa

ż

y jak

ąś

nieprawidłowo

ść

, zawiadamia o tym s

ę

dziego drugiego.

Ten winien natychmiast przerwa

ć

gr

ę

gwizdkiem, wykona

ć

sygnalizacj

ę

nakazuj

ą

c

ą

powtórzenie akcji i uda

ć

si

ę

natychmiast do stolika sekretarza i sprawdzi

ć

, jaki problem

wyst

ą

pił. Wówczas zobowi

ą

zany jest on podj

ąć

odpowiednie decyzje.



Sankcje

W trakcie karania zawodników lub zespołów jest niezwykle wa

ż

ne, by jasne było:

kto jest karany,

jaka sankcja jest stosowana,

czy sankcja została prawidłowo zapisana w protokole.

W momencie, gdy s

ę

dzia pierwszy pokazuje kartk

ę

, s

ę

dzia drugi musi zwróci

ć

uwag

ę

na to, któremu członkowi zespołu jest ona pokazywana. Je

ż

eli to konieczne, s

ę

dzia

pierwszy mo

ż

e pokaza

ć

wyra

ź

nie numer zawodnika, który jest karany. S

ę

dzia drugi

winien nast

ę

pnie podej

ść

do stolika sekretarza i sprawdzi

ć

poprawno

ść

dokonanego

zapisu - bez opó

ź

niania gry.

Sankcje zapisywane s

ą

w odpowiednim polu w protokole. Zapis powinien zosta

ć

dokonany sprawnie.
Je

ż

eli karany jest członek zespołu spoza zawodników, nale

ż

y by

ć

pewnym, której osoby

sankcja dotyczy. Je

ż

eli masz jak

ą

kolwiek w

ą

tpliwo

ść

, podejd

ź

do s

ę

dziego pierwszego i

zapytaj!

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

27

background image









WSKAZÓWKA: W przypadku w

ą

tpliwo

ś

ci nie pozwól na wznowienie gry,

zanim nie b

ę

dzie jasne kto i w jaki sposób został ukarany.



Pro

ś

ba o zmian

ę

/ przerw

ę

dla odpoczynku

Nale

ż

y przywi

ą

zywa

ć

uwag

ę

do stosowania wła

ś

ciwej procedury w czasie

przyznawania przerw dla odpoczynku lub dla zmiany zawodników. Je

ż

eli zostanie

w takiej sytuacji popełniony bł

ą

d, jego konsekwencje mog

ą

by

ć

bardzo powa

ż

ne.

W sytuacjach skrajnych mog

ą

nawet prowadzi

ć

do konieczno

ś

ci powtórzenia meczu.

S

ę

dzia drugi winien zawsze zwraca

ć

uwag

ę

na nast

ę

puj

ą

ce elementy:

1) Obserwowa

ć

, czy kto

ś

zgłasza pro

ś

b

ę

o zmian

ę

lub o przerw

ę

dla odpoczynku

2) Sprawdzi

ć

kto zgłasza t

ę

pro

ś

b

ę

Czy ta osoba ma prawo do zgłaszania takiej pro

ś

by?

Czy pro

ś

ba zgłoszona jest z u

ż

yciem oficjalnej sygnalizacji?

Czy jest to wła

ś

ciwa sygnalizacja?

3)

Czy mo

ż

liwa jest realizacja pro

ś

by?

Czy zespół ma jeszcze do dyspozycji zmiany zawodników / przerwy?
Czy jest jeszcze przed gwizdkiem s

ę

dziego pierwszego na zagrywk

ę

?

4a)

Je

ż

eli na wszystkie pytania w punktach 2) i 3) odpowied

ź

brzmi TAK, to:

U

ż

yj gwizdka i wykonaj sygnalizacj

ę

spełniaj

ą

c pro

ś

b

ę

zespołu!

Lecz pami

ę

taj: nie gwi

ż

d

ż

, je

ż

eli nie s

ą

spełnione wszystkie warunki z

punktów 2) i 3)!
W przypadku pro

ś

by o przerw

ę

dla odpoczynku wska

ż

tak

ż

e zespół, który

pro

ś

b

ę

zgłosił.

4b)

Je

ż

eli chocia

ż

na jedno z pyta

ń

z punktów 2) i 3) odpowied

ź

brzmi NIE, to

zespół zgłosił pro

ś

b

ę

nieregulaminow

ą

:

- je

ż

eli jest to pierwsza taka sytuacja meczu i nie powoduje ona opó

ź

nienia w

grze, s

ę

dzia winien tylko w jak najkrótszy sposób wyja

ś

ni

ć

, dlaczego pro

ś

ba

zostaje odrzucona. U

ż

ywa

ć

nale

ż

y tylko technicznych sformułowa

ń

, jak w

Przepisach. W przeciwnym bowiem wypadku, to s

ę

dzia b

ę

dzie powodował

opó

ź

nienie w grze, co jest niedopuszczalne!

- je

ż

eli pro

ś

ba nieregulaminowa powoduje opó

ź

nienie gry, zespół musi zosta

ć

ukarany za opó

ź

nianie.

Je

ż

eli s

ę

dzia drugi gwizdn

ą

ł po zgłoszeniu pro

ś

by nieregulaminowej, uzna

ć

nale

ż

y, i

ż

zespół spowodował opó

ź

nienie gry i musi zosta

ć

za to ukarany.

PRZYKŁAD:
Je

ż

eli zespołowi przyznano trzeci

ą

przerw

ę

dla odpoczynku, musi ona zosta

ć

jak

najszybciej odwołana, a zespół ukarany w odpowiedni sposób.

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

28

background image

Uwaga:

Tylko s

ę

dzia pierwszy decyduje o stosowaniu sankcji

5a)

W przypadku zmiany zawodników:

Nale

ż

y podej

ść

do miejsca skrzy

ż

owania si

ę

linii bocznej i linii ataku i stan

ąć

przodem do siatki.

Poczeka

ć

zanim obaj zamieniani zawodnicy nie stan

ą

po obu stronach linii

bocznej.

Spojrze

ć

w kierunku sekretarza.

Przed meczem powinno si

ę

poinstruowa

ć

sekretarza, by w tej sytuacji

spojrzał na s

ę

dziego drugiego i podniósł jedn

ą

r

ę

k

ę

dla wskazania, i

ż

:

- fakt zmiany został zauwa

ż

ony,

- zmiana jest dozwolona,

- zmiana jest zapisywana w protokole.

Mo

ż

na podpowiedzie

ć

sekretarzowi numery zmienianych zawodników

(je

ż

eli nie ma tabliczek do zmian z numerami). Najpierw podaje si

ę

numer

zawodnika schodz

ą

cego, bo t

ę

liczb

ę

sekretarz najpierw musi znale

źć

w

protokole (np. „schodzi 5, wchodzi 13”). Je

ż

eli sekretarz podniesie r

ę

k

ę

,

oznacza to i

ż

zmiana mo

ż

e nast

ą

pi

ć

. Sekretarz po przekazaniu tego

sygnału, mo

ż

e opu

ś

ci

ć

r

ę

k

ę

w czasie dokonywania zapisu.

Dokonuje si

ę

zmiany zawodników

S

ę

dzia drugi wykonuje nast

ę

puj

ą

cy gest: wskazuje r

ę

k

ą

bli

ż

sz

ą

boiska

zawodnika schodz

ą

cego, a drug

ą

r

ę

k

ą

zawodnika zmieniaj

ą

cego.

Nast

ę

pnie wykonuje ruch krzy

ż

uj

ą

cy przed sob

ą

ramiona.

Zmiany dokonuje si

ę

, je

ż

eli sekretarz podniósł jedn

ą

r

ę

k

ę

- nie czeka si

ę

,

a

ż

podniesie obie r

ę

ce w gór

ę

. Je

ż

eli nale

ż

y dokona

ć

wi

ę

cej ni

ż

jedn

ą

zmian

ę

, s

ą

one dokonywane odr

ę

bnie pod nadzorem s

ę

dziego drugiego,

który winien upewni

ć

si

ę

za ka

ż

dym razem, czy zmiana została

zauwa

ż

ona i zapisana przez sekretarza.

Nale

ż

y zaczeka

ć

na potwierdzenie zapisania zmiany

Sekretarz powinien unie

ść

obie r

ę

ce po zako

ń

czeniu wpisywania zmiany

do protokołu.
Nale

ż

y poinformowa

ć

odpowiedniego trenera i s

ę

dziego pierwszego, je

ż

eli

była to 5-ta lub 6-ta zmiana. Je

ż

eli zmieniony został kapitan zespołu,

nale

ż

y dowiedzie

ć

si

ę

, kto b

ę

dzie teraz pełnił jego funkcj

ę

, a nast

ę

pnie

poinformowa

ć

o tym s

ę

dziego pierwszego poprzez wskazanie wła

ś

ciwego

zawodnika, a ten z kolei powinien podnie

ść

r

ę

k

ę

do góry na znak,

ż

e

przyj

ą

ł obowi

ą

zki kapitana.

Protokołu nie sprawdza si

ę

przy ka

ż

dej zmianie, mo

ż

na to zrobi

ć

w czasie przerw

dla odpoczynku i mi

ę

dzy setami. Nale

ż

y nauczy

ć

si

ę

czyta

ć

protokół do góry

nogami!
Nale

ż

y da

ć

s

ę

dziemu pierwszemu sygnał „OK”

Sygnał OK to uniesione w gór

ę

obie r

ę

ce.

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

29

background image









WSKAZÓWKA

Nie wolno dotyka

ć

zawodników w

ż

adnym przypadku,

a podczas zmian w szczególno

ś

ci

5b)

W przypadku przerwy dla odpoczynku nale

ż

y:

sprawdzi

ć

czy wszyscy zawodnicy opu

ś

cili pole gry i podeszli do ławki

rezerwowych

wykorzysta

ć

przerw

ę

. Podej

ść

do sekretarza i sprawdzi

ć

poprawno

ść

zapisów

w protokole.

sprawdzi

ć

zachowanie odpoczywaj

ą

cych zawodników.

gwizdn

ąć

po 30 sekundach i pokaza

ć

zawodnikom,

ż

e powinni ju

ż

wchodzi

ć

na

boisko.

poinformowa

ć

wła

ś

ciwego trenera i s

ę

dziego pierwszego, je

ż

eli była to druga

przerwa dla odpoczynku.

da

ć

s

ę

dziemu pierwszemu sygnał „OK”

PYTANIA DOTYCZ

Ą

CE METOD PRACY

M-1.

Jak powinien zachowa

ć

si

ę

s

ę

dzia, je

ż

eli zwrócono si

ę

do niego w nast

ę

puj

ą

cy

sposób:
a) trener powiedział: „Oni robi

ą

ą

d ustawienia!”

b) sekretarz krzykn

ą

ł w czasie wymiany: „Zły zawodnik zagrywał!”

c) trener zapytał: „Dlaczego pan gwizdn

ą

ł?”

d) po gwizdni

ę

ciu i zasygnalizowaniu dotkni

ę

cia siatki, kapitan zapytał: „Kto

dotkn

ą

ł siatki?”

e) zawodnik zapytał: „Dlaczego pan gwizdn

ą

ł?”

M-2.

Jak powiniene

ś

si

ę

zachowa

ć

, je

ż

eli jako s

ę

dzia drugi otrzymałe

ś

kartk

ę

z

ustawieniem od jednego z zespołów?

M-3.

W czasie sprawdzania ustawienia zespołu przed rozpocz

ę

ciem seta zauwa

ż

yłe

ś

,

ż

e dwaj zawodnicy z jednego zespołu nie stoj

ą

prawidłowo. Co powiniene

ś

zrobi

ć

?

M-4.

Kto podaje zagrywaj

ą

cemu piłk

ę

przed pierwsz

ą

zagrywk

ą

a) przed pierwszym setem?
b) przed pi

ą

tym setem?

M-5.

Czy s

ę

dzia drugi mo

ż

e trzyma

ć

piłk

ę

w czasie przerw dla odpoczynku, czy te

ż

:

a) mo

ż

e j

ą

trzyma

ć

zawodnik, który b

ę

dzie wykonywał zagrywk

ę

(je

ż

eli gra si

ę

jedn

ą

piłk

ą

)?

b) mo

ż

e j

ą

trzyma

ć

podawacz, je

ż

eli mecz rozgrywany jest trzema piłkami?

M-6.

W którym momencie s

ę

dzia drugi winien rozpocz

ąć

odliczanie czasu trwania

przerwy pomi

ę

dzy setami?

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

30

background image

M-7.

Po jakim czasie powinien s

ę

dzia drugi gwizdn

ąć

daj

ą

c sygnał na wej

ś

cie na

boisko na koniec przerwy pomi

ę

dzy setami?

M-8.

Po jakim czasie powinien s

ę

dzia drugi gwizdn

ąć

na zako

ń

czenie przerwy dla

odpoczynku?

M-9.

Wymie

ń

przypadki, gdy s

ę

dzia drugi winien stan

ąć

nieco dalej od słupka.

M-10. Wymie

ń

przypadki, gdy wła

ś

ciwym jest, by s

ę

dzia drugi wykonał wyra

ź

nie (a nie

dyskretnie) gest sugeruj

ą

cy s

ę

dziemu pierwszemu popełnienie bł

ę

du.

M-11. Co powinien zrobi

ć

s

ę

dzia drugi, gdy s

ę

dzia pierwszy pokazuje numer

zawodnika, który jest karany?

M-12. Jako s

ę

dzia drugi przekazujesz sekretarzowi, i

ż

jeden z trenerów otrzymał

ż

ółt

ą

kartk

ę

. Sekretarz wygl

ą

da jednak na zagubionego. Co powiniene

ś

zrobi

ć

?

M-13. Do s

ę

dziego drugiego zgłaszane jest

żą

danie dokonania zmiany. W którym

momencie s

ę

dzia gwi

ż

d

ż

e, aby przyzna

ć

zmian

ę

?

M-14. W czasie trwania seta odrzuciłe

ś

- jako s

ę

dzia drugi - pro

ś

b

ę

trenera

o przyznanie trzeciej przerwy dla odpoczynku. Pod koniec tego seta ten sam
trener poprosił o dokonanie zmiany. Wiesz, i

ż

zespół ten dokonał ju

ż

sze

ś

ciu

zmian. Co powiniene

ś

zrobi

ć

?

M-15. Zawodnik wykonał atak odbijaj

ą

c si

ę

spoza boiska. Na co nale

ż

y zwróci

ć

uwag

ę

w takiej sytuacji?

M-16. Organizatorzy zdołali zapewni

ć

obecno

ść

tylko pi

ę

ciu podawaczy.

a) czy nale

ż

y zagra

ć

systemem trzech piłek,

b) jak rozmie

ś

ci

ć

podawaczy?

c) dlaczego w ten sposób?

M-17. Je

ż

eli przed wykonaniem zagrywki widzisz, i

ż

zespół przyjmuj

ą

cy jest

nieprawidłowo ustawiony, czy powiniene

ś

zwróci

ć

zawodnikom uwag

ę

, tak aby

nie popełnili bł

ę

du?

M-18. S

ę

dzia drugi zorientował si

ę

w czasie trwania wymiany,

ż

e niewła

ś

ciwy zawodnik

wykonał zagrywk

ę

. Czy powinien przerwa

ć

gr

ę

gwizdkiem?

M-19. Czy zespół powinien by

ć

ukarany, je

ż

eli jego ustawienie pocz

ą

tkowe jest

niezgodne z kartk

ą

na ustawienie?

M-20. S

ę

dzia pierwszy gwizdn

ą

ł, daj

ą

c sygnał na wykonanie zagrywki. Zaraz po tym

gwizdn

ą

ł s

ę

dzia drugi, chc

ą

c przyzna

ć

przerw

ę

dla odpoczynku. Czy s

ę

dzia

pierwszy ma racj

ę

, je

ż

eli nakazuje powtórzy

ć

akcj

ę

i niezwłocznie ponawia

sygnał na zagrywk

ę

, bez przyznania przerwy dla odpoczynku?

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

31

background image

M-21. Czy trener mo

ż

e skorygowa

ć

numery zawodników w protokole, je

ż

eli zarówno

on, jak i kapitan zespołu podpisali ju

ż

protokół (dwóch zawodników wzi

ę

ło ze

sob

ą

złe koszulki)?

M-22. Czy kapitan zespołu mo

ż

e indagowa

ć

s

ę

dziego drugiego o wszystkie podj

ę

te w

meczu decyzje przez s

ę

dziów?

M-23. W pewnych przypadkach s

ę

dzia drugi winien sygnalizowa

ć

liczb

ę

przyznanych

przerw dla odpoczynku i zmian zawodników.
a) w jakich przypadkach tak si

ę

powinien to zrobi

ć

?

b) komu powinien to zasygnalizowa

ć

?

M-24. Kapitan zespołu prosi o sprawdzenie ustawienia swojego zespołu. Czy s

ę

dzia

drugi winien udzieli

ć

informacji przedstawiaj

ą

c ustawienie prawidłowe?

M-25. Kapitan zespołu prosi o sprawdzenie ustawienia zespołu przeciwników. Czy

s

ę

dzia drugi winien udzieli

ć

informacji przedstawiaj

ą

c ustawienie prawidłowe?

M-26. Dlaczego istotne jest by zmierzy

ć

wysoko

ść

siatki z odpowiednim

wyprzedzeniem przed losowaniem.

M-27. Jeste

ś

s

ę

dzi

ą

drugim. Przed rozpocz

ę

ciem seta zawodnicy ustawiaj

ą

si

ę

na

boisku w nast

ę

puj

ą

cy sposób:

Na ławce rezerwowych siedz

ą

zawodnicy z numerami 3, 4 i 5. Co powiniene

ś

zrobi

ć

, skoro kartka z ustawieniem zawiera zapis:

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

32

background image

Rozdział 3

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

33

background image

UMIEJSCOWIENIE S

Ę

DZIEGO

Wa

ż

ne czynnik

Metody

Pytania

WA

ś

NE CZYNNIKI

Obserwacja ustawienia zespołów jest jednym z najwa

ż

niejszych zada

ń

s

ę

dziego

drugiego.

Przy realizacji tego zadania pomocne s

ą

nast

ę

puj

ą

ce czynniki:



znajomo

ść

taktyki



do

ś

wiadczenie



znajomo

ść

zespołów



znajomo

ść

członków zespołów



kartki z ustawieniem



protokół zawodów

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

34

background image

Znajomo

ść

taktyki

S

ę

dzia, który był zawodnikiem i/lub trenerem, podczas swoich lat aktywno

ś

ci zdobył

wiedz

ę

o tym, jak mo

ż

na ustawi

ć

zawodników do odbioru zagrywki, jak utrudni

ć

odczytanie gry przeciwnikowi poprzez ustawienie, itp. i dlatego o wiele łatwiej jest mu
zrozumie

ć

, co si

ę

dzieje na boisku. Przychodzi mu to wr

ę

cz intuicyjnie.

Do

ś

wiadczenie

Długoletnie do

ś

wiadczenie s

ę

dziowskie powoduje,

ż

e wiele ró

ż

nych punktów widzenia,

sposobów my

ś

lenia i wiele reakcji przychodzi automatycznie. Natomiast s

ę

dzia, który

nie ma do

ś

wiadczenia, musi by

ć

bardzo skoncentrowany i wiele wysiłku po

ś

wi

ę

ci

ć

nauce. Wiele mechanizmów s

ę

dziowania musi by

ć

realizowane płynnie, w ramach

wytrenowanej techniki. Pozwala to s

ę

dziemu skoncentrowa

ć

si

ę

na innych aspektach

gry, które s

ą

tak

ż

e istotne przy podejmowaniu decyzji.

Uzyskanie do

ś

wiadczenia wymaga regularnego treningu. Przecie

ż

zespoły trenuj

ą

bardzo ci

ęż

ko, wi

ę

c dlaczego s

ę

dziowie nie mieli by równie

ż

trenowa

ć

?

Znajomo

ść

zespołów

Je

ś

li s

ę

dzia s

ę

dziuje wielokrotnie podczas sezonu lub przez jaki

ś

czas kilkukrotnie

danemu zespołowi, nabywa wiedzy na temat taktyki stosowanej przez dru

ż

yn

ę

i

poznaje specyficzne dla tego zespołu rozwi

ą

zania. Doskonałym sposobem na szybkie

poznanie dru

ż

yny jest analiza akcji, ustawie

ń

oraz specyficznych zmian / zast

ą

pie

ń

.

Mo

ż

na tego dokona

ć

podczas ogl

ą

dania meczu z trybuny lub na wideo, co daje

mo

ż

liwo

ść

uzyskania wszystkich interesuj

ą

cych informacji.

Znajomo

ść

członków zespołów

S

ę

dziowanie spotka

ń

tym samym zawodnikom wielokrotnie podczas sezonu lub przez

wiele lat daje s

ę

dziemu dobr

ą

wiedz

ę

o ich indywidualnych umiej

ę

tno

ś

ciach i

pełnionych funkcjach na boisku.
Równie

ż

istotne jest, gdy s

ę

dzia spotyka zespoły trenowane przez danego trenera.

Najcz

ęś

ciej kolejne dru

ż

yny poznaj

ą

bowiem i stosuj

ą

jego strategi

ę

oraz pomysły.

Kartki z ustawieniami

Kartki z ustawieniami mog

ą

by

ć

bardzo przydatne w niektórych sytuacjach. Głównie s

ą

one wykorzystywane przed rozpocz

ę

ciem seta, gdy sprawdzane jest ustawienie

zespołów na boisku. Jednak istniej

ą

równie

ż

metody korzystania z nich podczas gry.

Kilka metod zaprezentowanych jest w dalszej cz

ęś

ci opracowania.

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

35

background image

Protokół

Protokół jest dokumentem, który powinien rozwi

ą

za

ć

wi

ę

kszo

ść

w

ą

tpliwo

ś

ci

dotycz

ą

cych ustawienia. Czerpanie informacji z protokołu wymaga jednak pewnej

wiedzy i umiej

ę

tno

ś

ci. Po pierwsze s

ę

dzia musi by

ć

w stanie pełni

ć

funkcj

ę

sekretarza

oraz musi umie

ć

dokonywa

ć

wszystkich zapisów zwi

ą

zanych z prowadzeniem

protokołu. Nast

ę

pnie s

ę

dzia musi przeanalizowa

ć

sposób prezentacji pewnych

informacji i nauczy

ć

si

ę

, jak je uzyska

ć

.

Sekretarz jest osob

ą

, która sprawdza stale protokół. S

ę

dzia drugi mo

ż

e to zrobi

ć

głównie podczas przerw oraz mi

ę

dzy setami. Wówczas ma on mo

ż

liwo

ść

samodzielnego uzyskania informacji z protokołu (który jednak obrócony jest zazwyczaj
do góry nogami).

METODY

Obserwacja ustawienia zespołów, jak napisano ju

ż

wcze

ś

niej, jest jednym z

najwa

ż

niejszych zada

ń

s

ę

dziego drugiego. S

ę

dziowie stosuj

ą

oczywi

ś

cie indywidualne

sposoby na wła

ś

ciwe wykonywanie tego zadania, ale bez wzgl

ę

du na to, któr

ą

metod

ę

lub który sposób stosuje s

ę

dzia, powinien:

-

wiedzie

ć

, której metody u

ż

ywa

-

zna

ć

kilka metod

Stosowana przez s

ę

dziego metoda powinna by

ć

przystosowana do jego własnych

umiej

ę

tno

ś

ci oraz do poziomu zespołów. Je

ś

li s

ę

dzia drugi s

ę

dziuje spotkanie

zespołowi stosuj

ą

cemu ustawienia łatwo rozpoznawalne, wybierze oczywi

ś

cie prostsz

ą

metod

ę

ni

ż

przy s

ę

dziowaniu zespołowi z bardziej skomplikowan

ą

taktyk

ą

.

Celem s

ę

dziego drugiego powinna by

ć

samodzielno

ść

w radzeniu sobie z obserwacj

ą

ustawienia

na poziomie zawodów, które s

ę

dziuje.

Metoda wykorzystywana przez s

ę

dziego, powinna pomóc w obserwacji

-

zajmowanych pozycji zawodników w ramach zespołu,

-

aktualnej pozycji zawodnika

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

36

background image

zarówno przy zagrywce jak i podczas wymiany.

S

ę

dzia drugi powinien tak szybko jak to mo

ż

liwe by

ć

w stanie ustali

ć

ustawienie zespołu

odbieraj

ą

cego. Nast

ę

pnie powinien znale

źć

miejsce, w którym prawdopodobie

ń

stwo

wyst

ą

pienia bł

ę

du jest najwi

ę

ksze i w to miejsce szczególnie skierowa

ć

swoj

ą

uwag

ę

.

Podstawowym czynnikiem we wszystkich metodach jest obserwacja zawodnika
rozgrywaj

ą

cego. S

ę

dzia drugi powinien stale zna

ć

:

jego aktualn

ą

pozycj

ę

i

zawodników obok niego.

Gdy s

ę

dzia drugi sprawdza ustawienie zespołu odbieraj

ą

cego zagrywk

ę

, w pierwszej

kolejno

ś

ci powinien ustali

ć

aktualn

ą

pozycj

ę

rozgrywaj

ą

cego. Skutecznym sposobem

jest znalezienie i zapami

ę

tanie zawodnika w zespole zagrywaj

ą

cym na tej samej

pozycji, co zawodnik rozgrywaj

ą

cy zespołu odbieraj

ą

cego (który mo

ż

e by

ć

nazwany „odpowiadaj

ą

cym”). Ustalenie tego zawodnika mo

ż

e nast

ą

pi

ć

gdy tylko

sekretarz wpisze ustawienie do protokołu.

Sposób oparty o obserwacj

ę

zawodnika „odpowiadaj

ą

cego” jest szczególnie przydatny,

gdy rozgrywaj

ą

cy zespołu przyjmuj

ą

cego znajduje si

ę

przy kolejnej zagrywce w tym

samym miejscu boiska (ale przecie

ż

na innej pozycji).

Zawodnik graj

ą

cy na tej samej pozycji, co rozgrywaj

ą

cy dru

ż

yny przeciwnej mo

ż

e by

ć

łatwo zlokalizowany, gdy jego zespół ustawia si

ę

do zagrywki. To pozwala na

wygospodarowanie wi

ę

kszej ilo

ś

ci czasu na obserwacj

ę

zespołu odbieraj

ą

cego oraz na

lepsze przygotowanie si

ę

do oceny prawidłowo

ś

ci ustawienia.

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

37

background image

Przykład I:
Zespoły maj

ą

nast

ę

puj

ą

ce ustawienia pocz

ą

tkowe:

Zespół z lewej strony rozpoczyna gr

ę

zagrywk

ą

. S

ę

dzia drugi dowiaduje si

ę

lub wie

wcze

ś

niej,

ż

e zawodnik nr 4 jest zawodnikiem rozgrywaj

ą

cym zespołu z prawej strony.

To oznacza,

ż

e zawodnik nr 8 zespołu po lewej stronie ma t

ą

sam

ą

pozycj

ę

, co

zawodnik rozgrywaj

ą

cy zespołu z prawej strony, podczas gdy zespół z prawej strony

odbiera zagrywk

ę

.

Zawodnikiem rozgrywaj

ą

cym w zespole z lewej strony jest zawodnik nr 2, który

rozpoczyna gr

ę

na pozycji 2. Zespół z lewej strony rozpoczyna gr

ę

zagrywk

ą

, zatem

zespół z prawej strony dokona rotacji, gdy wygra akcj

ę

i zdob

ę

dzie zagrywk

ę

. Wówczas

zawodnik nr 10 w zespole po prawej stronie b

ę

dzie na tej samej pozycji, co zawodnik

rozgrywaj

ą

cy w zespole po lewej stronie (podczas odbioru zagrywki).

Przykład II:
Te same zespoły co w przykładzie pierwszym kilka przej

ść

rotacyjnych pó

ź

niej:

ś

eby ustali

ć

czy zawodnik rozgrywaj

ą

cy nr 4 jest zawodnikiem linii obrony (na pozycji 5)

czy zawodnikiem linii ataku (na pozycji 4) nale

ż

y spojrze

ć

na zawodnika zespołu

przeciwnego odpowiadaj

ą

cego mu pozycj

ą

. Wiemy z przykładu I,

ż

e jest to zawodnik nr

8 i obecnie jest on na pozycji nr 5. W zwi

ą

zku z tym zawodnik rozgrywaj

ą

cy nr 4

równie

ż

jest na pozycji nr 5, tak wi

ę

c jest zawodnikiem linii obrony.

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

38

background image

UWAGA 1: Metoda działa oczywi

ś

cie pod warunkiem

ż

e zawodnicy zespołu

zagrywaj

ą

cego stoj

ą

na wła

ś

ciwej pozycji!

Tak jest prawie w ka

ż

dym przypadku, ale nale

ż

y na to zwraca

ć

uwag

ę

.

UWAGA 2: Nale

ż

y tak

ż

e pami

ę

ta

ć

,

ż

e dwaj zawodnicy linii obrony, którzy nie

wykonuj

ą

zagrywki s

ą

na pozycjach 5 i 6 bez wzgl

ę

du na to, gdzie si

ę

znajduj

ą

w stosunku do zagrywaj

ą

cego oraz,

ż

e zawodnik zagrywaj

ą

cy

ma pozycj

ę

nr 1 bez wzgl

ę

du na to w jakim miejscu stoi w polu zagrywki.

Po ustaleniu pozycji zawodnika rozgrywaj

ą

cego, nale

ż

y na tej podstawie sprawdzi

ć

ustawienie pozostałych zawodników. Dobrze jest wiedzie

ć

, którzy zawodnicy s

ą

ustawieni po przek

ą

tnej w stosunku do siebie. W pierwszej kolejno

ś

ci nale

ż

y

sprawdzi

ć

, kto jest po przek

ą

tnej z zawodnikiem rozgrywaj

ą

cym, a nast

ę

pnie tak

ż

e

pozostałych zawodników. Cz

ę

sto pełni

ą

oni te same funkcje w zespole, jak np.

odbieraj

ą

cy,

ś

rodkowy itp., co ułatwia zapami

ę

tanie dzi

ę

ki zrozumieniu ich pozycji z

taktycznego punktu widzenia.

Wiele zespołów graj

ą

cych na najwy

ż

szym poziomie stosuje tylko dwóch odbieraj

ą

cych.

Kontrolowanie tych dwóch zawodników jest tak samo wa

ż

ne jak kontrolowanie

zawodnika rozgrywaj

ą

cego. Zazwyczaj s

ą

oni rozmieszczeni w ustawieniu po

przek

ą

tnej. Podczas wielu odbieranych zagrywek s

ą

oni umieszczeni w dwóch

głównych miejscach boiska. Czasami jeden z nich jest na lewej stronie boiska a drugi w
jego okolicy. Najwi

ę

ksze ryzyko wyst

ą

pienia bł

ę

du ustawienia mi

ę

dzy nimi szczególnie

ma miejsce, gdy zajmuj

ą

oni pozycj

ę

3 i 6.

UWAGA: wyst

ę

puj

ą

dwa takie ustawienia na sze

ść

mo

ż

liwych ustawie

ń

.

Przykład III
Zespoły maj

ą

nast

ę

puj

ą

ce ustawienia pocz

ą

tkowe:

Zespół z prawej strony rozpoczyna gr

ę

zagrywk

ą

. Zawodnikami odbieraj

ą

cymi zespołu

z lewej strony s

ą

zawodnicy o numerach 12 i 1 (zawodnik nr 4 jest zawodnikiem

rozgrywaj

ą

cym).

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

39

background image

III a) W tym przypadku zawodnik nr 12 jest na pozycji 3 a zawodnik nr 1 na pozycji 6.

Zawodnik nr 1 mo

ż

e chcie

ć

przesun

ąć

si

ę

do przodu, by zaj

ąć

lepsz

ą

pozycj

ę

do odbioru zagrywki, ale zawodnik nr 12 musi by

ć

bli

ż

ej siatki ni

ż

zawodnik nr 1 podczas zagrywki.

III b) W tym przypadku zawodnik nr 1 zajmuje pozycj

ę

3 a zawodnik nr 12 pozycj

ę

6.

Tym razem to zawodnik nr 12 chce ruszy

ć

do przodu, aby zaj

ąć

lepsz

ą

pozycj

ę

do odbioru zagrywki. Zawodnik nr 1 musi by

ć

jednak bli

ż

ej siatki

ni

ż

zawodnik nr 12 podczas uderzenia piłki przez zagrywaj

ą

cego.

Podczas gry s

ę

dzia drugi powinien trzyma

ć

kartki z ustawieniem w kieszeniach spodni

(zespołu po lewej stronie w lewej kieszeni, a zespołu z prawej strony w prawej
kieszeni).

Dla niedo

ś

wiadczonego s

ę

dziego nie wprawionego w rozpoznawaniu ustawienia

mogłaby by

ć

przydatna podczas s

ę

dziowania nast

ę

puj

ą

ca metoda. Nale

ż

y trzyma

ć

obie

kartki z ustawieniem przez cały czas w tej samej r

ę

ce (załó

ż

my: lewej). Kartka z

ustawieniem zespołu zagrywaj

ą

cego jako pierwszy w secie ma le

ż

e

ć

na kartce z

ustawieniem zespołu odbieraj

ą

cego. Nale

ż

y poło

ż

y

ć

kciuk na numerze obecnie

zagrywaj

ą

cego zawodnika i dzi

ę

ki temu podpowiada

ć

sobie ustawienie tego zespołu.

Teraz wystarczy odgi

ąć

górn

ą

kartk

ę

, by ustali

ć

trzech zawodników ataku w zespole

odbieraj

ą

cym (zajmuj

ą

pozycje „przed kciukiem”).

Gdy zespół odbieraj

ą

cy zdob

ę

dzie zagrywk

ę

, nale

ż

y czyta

ć

w ten sam sposób

zawodników linii ataku zespołu pierwotnie zagrywaj

ą

cego z kartki na górze (nie ruszaj

ą

c

kciuka). Kciuk o jedn

ą

pozycj

ę

przesuwa

ć

nale

ż

y zawsze, gdy na zagrywk

ę

idzie

kolejny zawodnik zespołu, który zagrywał jako pierwszy w secie.

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

40

background image

S

ę

dzia mo

ż

e tak

ż

e nanosi

ć

swoje własne notatki na kartkach z ustawieniem, na

przykład mo

ż

e zaznaczy

ć

liter

ą

„S” zawodnika rozgrywaj

ą

cego, czy strzałk

ą

zawodnika

zajmuj

ą

cego t

ą

sam

ą

pozycj

ę

na boisku co zawodnik rozgrywaj

ą

cy zespołu

przeciwnego (zobacz diagram poni

ż

ej). Niektórym s

ę

dziom pomaga dzielenie kartek z

ustawieniem liniami, co pozwala łatwiej odczyta

ć

zawodników linii ataku i linii obrony we

wszystkich ustawieniach (zobacz diagram poni

ż

ej).

Korzystanie z kartek z ustawieniem ma jedn

ą

wa

ż

n

ą

wad

ę

: gdy zawodnicy i trenerzy

widz

ą

,

ż

e s

ę

dzia musi u

ż

ywa

ć

kartek z ustawieniem, mog

ą

szybko uzna

ć

to za jego

brak pewno

ś

ci siebie. Z drugiej strony: je

ś

li pomaga mu to lepiej wykonywa

ć

prac

ę

, to

jest to wci

ąż

dobry powód do korzystania z nich! Dlatego te

ż

sposób ten jest przede

wszystkim przeznaczony do wykorzystania podczas treningu s

ę

dziowskiego przy

s

ę

dziowaniu sparingów.

Celem s

ę

dziego pełni

ą

cego funkcj

ę

s

ę

dziego drugiego powinno by

ć

, jak wspomniano

wcze

ś

niej, samodzielno

ść

w radzeniu sobie z obserwacj

ą

ustawienia, na poziomie

zawodów, które dany s

ę

dzia s

ę

dziuje (z kartkami z ustawieniem w kieszeniach).

PAMI

Ę

TAJ!: zespoły mog

ą

ć

wicz

ą

swoje ustawienie taktyczne przez całe miesi

ą

ce

– je

ś

li nie jeste

ś

pewny,

ż

e bł

ą

d został popełniony, nie gwi

ż

d

ż

!

DO DYSKUSJI:

1)

Opisz metod

ę

, której przewa

ż

nie u

ż

ywasz przy obserwacji ustawienia.

Jakie s

ą

jej zalety i wady?

Jak mo

ż

esz j

ą

ulepszy

ć

?

2) Wad

ą

cz

ęś

ci metod jest fakt,

ż

e nie daj

ą

pełnego efektu od pocz

ą

tku seta.

Zespoły musz

ą

zrobi

ć

pełn

ą

rotacj

ę

, zanim s

ę

dzia drugi upewni si

ę

jak

zawodnicy ustawiaj

ą

si

ę

na boisku.

Które metody funkcjonuj

ą

wła

ś

ciwie od pocz

ą

tku?

Które metody nie funkcjonuj

ą

, dopóki mecz nie jest cho

ć

przez chwil

ę

rozgrywany?

______________________________________________________________________

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

41

background image

PYTANIA DOTYCZ

Ą

CE USTAWIENIA

U-1.

Prawda czy Fałsz?

P

F

a) Zawodnik na pozycji 1 musi sta

ć

bli

ż

ej linii ko

ń

cowej

ni

ż

zawodnik na pozycji 2

b) Zawodnik na pozycji 1 musi sta

ć

bardziej na prawo

od zawodnika na pozycji 5

c) Zawodnik na pozycji 6 mo

ż

e sta

ć

za zawodnikiem

na pozycji 4

d) Zawodnik na pozycji 4 mo

ż

e sta

ć

najbli

ż

ej linii obu

bocznych

e) Zawodnik na pozycji 5 mo

ż

e sta

ć

w takiej samej odległo

ś

ci

od linii

ś

rodkowej jak zawodnik na pozycji 4

f) Zawodnik na pozycji 3 mo

ż

e sta

ć

w takiej samej odległo

ś

ci

od linii

ś

rodkowej jak zawodnik na pozycji 5

g) Zawodnik na pozycji 4 musi sta

ć

na lewo od zawodnika

na pozycji 3

h) Zawodnik na pozycji 2 mo

ż

e sta

ć

bardziej na prawo

ni

ż

zawodnik na pozycji 3

i)

Zawodnik na pozycji 1 mo

ż

e sta

ć

w takiej samej odległo

ś

ci

od prawej linii bocznej jak zawodnik na pozycji 6

U-2.

W momencie wykonywania zagrywki zauwa

ż

asz, pełni

ą

c funkcj

ę

s

ę

dziego

drugiego, i

ż

zawodnik z pozycji 5 w zespole przyjmuj

ą

cym stoi bli

ż

ej lewej linii

bocznej ni

ż

zawodnik z pozycji 4. Czy jest to bł

ę

dna sytuacja?

U-3.

Przed wykonaniem kolejnej zagrywki zauwa

ż

asz,

ż

e dwaj zawodnicy stoj

ą

na

nieprawidłowych pozycjach. Co powiniene

ś

zrobi

ć

, je

ż

eli:

a) dotyczy to zespołu zagrywaj

ą

cego

b) dotyczy to zespołu przyjmuj

ą

cego

U-4.

Czy wolno s

ę

dziemu drugiemu u

ż

ywa

ć

kartek z ustawieniem dla kontroli

ustawienia w czasie seta?

U-5.

Opisz kilka metod ułatwiaj

ą

cych kontrol

ę

ustawienia zawodników w czasie

przyj

ę

cia zagrywki.

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

42

background image

U-6. Sprawd

ź

ustawienie zawodników i okre

ś

l czy jest prawidłowe czy bł

ę

dne?

Kartka z ustawieniem:

Ustawienie zawodników na boisku:

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

43

background image

U-7. Sprawd

ź

ustawienie zawodników i okre

ś

l czy jest prawidłowe czy bł

ę

dne?

Kartka z ustawieniem:

Ustawienie zawodników na boisku:

a) zawodnik nr 2 zagrywał ostatni;

b) zawodnik nr 4 zagrywał ostatni

c) zawodnik nr 3 zagrywał ostatni;

d) zawodnik nr 5 zagrywał ostatni

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

44

background image

U-8. Sprawd

ź

ustawienie zawodników i okre

ś

l czy jest prawidłowe czy bł

ę

dne?

Kartka z ustawieniem:

Ustawienie zawodników na boisku:

a) nr 3 jest zawodnikiem rozgrywaj

ą

cym i jest na pozycji 5

b) nr 3 jest zawodnikiem rozgrywaj

ą

cym i jest na pozycji 4

c) tak samo jak w punkcie b)

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

45

background image

U-9. Sprawd

ź

ustawienie zawodników i okre

ś

l czy jest prawidłowe czy bł

ę

dne?

Kartka z ustawieniem:

a) Podczas pierwszej zagrywki w secie

b) Podczas pierwszej zagrywki w secie

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

46

background image

U-10. Podaj cztery mo

ż

liwe ustawienia, je

ś

li poni

ż

sze ustawienie zawodników na boisku

jest prawidłowe.

U-11.

Zespół A

Zespół B

W zespole A zawodnikiem rozgrywaj

ą

cym jest zawodnik nr 8 a w zespole B

zawodnik nr 12.

a) Który zawodnik zespołu B zajmuje t

ą

sam

ą

pozycj

ę

co zawodnik rozgrywaj

ą

cy

zespołu A gdy zespół A jest zespołem odbieraj

ą

cym zagrywk

ę

?

b) Który zawodnik zespołu A zajmuje t

ą

sam

ą

pozycj

ę

co zawodnik rozgrywaj

ą

cy

zespołu B gdy zespół B jest zespołem odbieraj

ą

cym zagrywk

ę

?

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

47

background image

U-12.

Kartka z ustawieniem:

Wska

ż

, na co powiniene

ś

zwróci

ć

szczególn

ą

uwag

ę

, pełni

ą

c funkcj

ę

s

ę

dziego

drugiego, w poni

ż

szych przypadkach?

a) Podczas pierwszej zagrywki w secie:

b) Zawodnik rozgrywaj

ą

cy nr 16 jest na pozycji 4:

c) Zawodnik rozgrywaj

ą

cy nr 16 jest na pozycji 5:

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

48

background image

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

49

background image

Rozdział 4

WSKAZÓWKI DLA DOSKONALENIA SI

Ę

Podpatrywanie meczów

Plany zaj

ęć

szkoleniowych

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

50

background image

Obserwacja meczów

By jak najlepiej wykorzysta

ć

wiedz

ę

zawart

ą

w tym wydaniu, proponujemy jak

najcz

ę

stsze chodzenie na mecze czołowych dru

ż

yn i podpatrywanie pracy s

ę

dziów.

Przede wszystkim s

ę

dziego drugiego, rzecz jasna.

Zacznijmy od obserwacji wszystkich dwunastu ustawie

ń

dru

ż

yn w przyj

ę

ciu zagrywki.

Spróbujmy je narysowa

ć

, wykorzystuj

ą

c wzór jaki znajduje si

ę

na nast

ę

pnej stronie.

Spróbujmy tak

ż

e odpowiedzie

ć

na nast

ę

puj

ą

ce pytania:

1. Na jakiej pozycji znajduje si

ę

rozgrywaj

ą

cy w kolejnych ustawieniach?

2. W których ustawieniach dru

ż

yny najłatwiej mog

ą

popełni

ć

ą

d ustawienia?

3. Czy w danym zespole wyznaczono konkretnych zawodników do odbioru zagrywki?
4. Dlaczego ustawiaj

ą

si

ę

oni akurat w takich miejscach boiska w kolejnych

ustawieniach?

Wykorzystajmy szans

ę

do wypróbowania paru metod kontroli ustawienia opisanych we

wcze

ś

niejszych cz

ęś

ciach wydania. Spróbujmy metod, których wcze

ś

niej nie

wykorzystywali

ś

my. B

ę

dziemy mogli dzi

ę

ki temu wraz z kolegami oceni

ć

ż

ne metody i

wymieni

ć

nasze do

ś

wiadczenia.

Obserwuj

ą

c mecz mo

ż

emy rozwa

ż

y

ć

nast

ę

puj

ą

ce kwestie:

ZASADY
1. Czy s

ę

dziowie stosuj

ą

ż

ne rodzaje sygnałów gwizdkami i czy powinni tak robi

ć

zgodnie z Przepisami?

2. Czy s

ę

dzia drugi gwi

ż

d

ż

e bł

ę

dy zgodnie ze swoimi uprawnieniami?

METODYKA
1. W jakich sytuacjach mo

ż

na zauwa

ż

y

ć

współprac

ę

mi

ę

dzy s

ę

dziami?

2. Jak cz

ę

sto maj

ą

ze sob

ą

kontakt?

3. Jak daj

ą

sobie ró

ż

ne sygnały?

4. Czy ci konkretni s

ę

dziowie dobrze ze sob

ą

współpracuj

ą

?

5. Jak s

ę

dzia drugi współpracuje z sekretarzem?

6. W jaki sposób porusza si

ę

s

ę

dzia drugi w ró

ż

nych sytuacjach w czasie gry?

7. Czy uwa

ż

asz,

ż

e wybiera najlepsze miejsce do obserwacji gry?

8. Kiedy s

ę

dzia drugi zmienia strony boiska?

9.

Jak zachowuje si

ę

w chwili

żą

dania przerwy lub zmiany przez trenerów?

10. Jak zachowuje si

ę

w czasie dokonywania zmian zawodników?

11. Czy z s

ę

dziami kontaktuj

ą

si

ę

inni zawodnicy ni

ż

kapitanowie?

USTAWIENIA
1. Jak

ą

metod

ę

wykorzystuje s

ę

dzia drugi dla obserwacji ustawienia zespołów?

2. Czy prawidłowo obserwuje ustawienie zespołu odbieraj

ą

cego?

3. Czy zdarzaj

ą

si

ę

ataki zawodników z drugiej linii? Jak zachowuje si

ę

s

ę

dzia drugi w

takich sytuacjach?

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

51

background image

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

52

background image

II. Plany zaj

ęć

szkoleniowych

ZAJ

Ę

CIA JEDNODNIOWE:

Rodzaj zaj

ęć

:

Teoria

Prowadz

ą

cy zaj

ę

cia:

Je

ż

eli uczestnicz

ą

s

ę

dziowie krajowi: przedstawiciel

krajowego wydziału szkolenia
Je

ż

eli uczestnicz

ą

s

ę

dziowie z regionu: przedstawiciel

regionalnego wydziału szkoleniowego
Je

ż

eli uczestnicz

ą

lokalni s

ę

dziowie: jak wy

ż

ej + s

ę

dzia

szczebla centralnego

Liczba uczestników:

Nie wi

ę

cej ni

ż

12.

ZAJ

Ę

CIA DWUDNIOWE:

Rodzaj zaj

ęć

:

Teoria + ogl

ą

danie meczu

Prowadz

ą

cy zaj

ę

cia:

Je

ż

eli uczestnicz

ą

s

ę

dziowie krajowi: przedstawiciel

krajowego wydziału szkolenia
Je

ż

eli uczestnicz

ą

s

ę

dziowie z regionu: przedstawiciel

regionalnego wydziału szkoleniowego
Je

ż

eli uczestnicz

ą

lokalni s

ę

dziowie: jak wy

ż

ej + s

ę

dzia

szczebla centralnego

Liczba uczestników:

Nie wi

ę

cej ni

ż

8.

Jeden dzie

ń

na teori

ę

i jeden dzie

ń

na analiz

ę

w czasie meczu. Uczestnicy próbuj

ą

ż

nych metod kontroli ustawie

ń

zawodników oraz

obserwuj

ą

prac

ę

s

ę

dziego drugiego z miejsc publiczno

ś

ci

pod kontrol

ą

prowadz

ą

cego zaj

ę

cia.

GRUPOWE

Ć

WICZENIA WŁASNE:

Rodzaj zaj

ęć

:

5 trzygodzinnych spotka

ń

. Jedno spotkanie przeznaczone

jest na analiz

ę

meczu.

Zaj

ę

cia 1:

Przepisy

Zaj

ę

cia 2:

Metody

Zaj

ę

cia 3:

Ustawienia zawodników

Zaj

ę

cia 4:

Analiza meczu

Zaj

ę

cia 5:

Podsumowanie analizy meczu oraz podsumowanie kursu

Liczba uczestników:

Nie wi

ę

cej ni

ż

8.

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

53

background image

Rozdział 5

ODPOWIEDZI DO PYTA

Ń

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

54

background image

DO ROZDZIAŁU 1

P-1. Tak.

P-2. Nie.

P-3.

a) Tak. Dotkni

ę

cia siatki przeszkadzaj

ą

ce w grze s

ą

ę

dne i winny by

ć

odgwizdane. Przeszkodzenie w grze oznacza na przykład tak silne poci

ą

gni

ę

cie

siatki, i

ż

powoduje ono zerwanie lub przesuni

ę

cie si

ę

antenki. Nie nale

ż

y myli

ć

„przeszkadzania w grze” z „wpływaniem na gr

ę

”, które mo

ż

e nast

ą

pi

ć

w

przypadku dotkni

ę

cia siatki podczas akcji z piłk

ą

przez zawodnika, który uderza

lub mo

ż

e uderzy

ć

piłk

ę

. Je

ż

eli gracz ten nie jest do

ść

blisko piłki lub

zamierzonego jej usytuowania, to nie mo

ż

na uzna

ć

takiej akcji za bł

ę

dn

ą

.

b) Nie.

P-4.

Tak. Dokładnie nad siatk

ą

znajduje si

ę

„ziemia niczyja” - prawidłowe jest wi

ę

c

uderzenie piłki przez blokuj

ą

cych. Je

ś

li jednak blokuj

ą

cy uderz

ą

piłk

ę

zanim

przeleci ona całkowicie na ich stron

ę

to na s

ę

dziego spada trudne zadanie oceny

tej sytuacji. Je

ż

eli atak został spełniony, to nie ma bł

ę

du blokuj

ą

cych. Je

ż

eli

jednak piłka znajduje si

ę

nad boiskiem zespołu atakuj

ą

cego i jeden z

zawodników byłby w stanie piłk

ę

zaatakowa

ć

, wówczas bł

ą

d popełniaj

ą

blokuj

ą

cy.

P-5. Nie. Mo

ż

e to uczyni

ć

tylko kapitan.

P-6. Nie. Od kilku lat taka sytuacja nie jest automatycznie równoznaczna z bł

ę

dem.

Tak

ą

okoliczno

ść

powinien natomiast zasygnalizowa

ć

s

ę

dzia liniowy.

P-7.

a) Tak. Dotkni

ę

cia siatki przeszkadzaj

ą

ce w grze s

ą

ę

dem.

b) Tak.

P-8.

Nie. Tylko s

ę

dzia pierwszy jest uprawniony do udzielania sankcji.

P-9.

Nie.

P-10. Tak. Na boisko mo

ż

e wej

ść

dowolny zawodnik nie uczestnicz

ą

cy w grze,

niezale

ż

nie czy był ju

ż

na boisku w tym secie czy nie.

P-11. Tak, ale tylko, je

ż

eli s

ę

dzia pierwszy nie jest w stanie tego zauwa

ż

y

ć

.

P-12. Tak.

P-13. Nie. Bł

ę

dem jest nieprawidłowy atak zawodnika linii obrony i moment popełnienia

ę

du wyznacza chwil

ę

, w której piłka staje si

ę

„poza gr

ą

”.

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

55

background image

P-14. Je

ż

eli zagrywka została wykonana przez nieprawidłowego zawodnika, bł

ą

d ten

powinien zosta

ć

zasygnalizowany poprzez sygnał d

ź

wi

ę

kowy („buczek”). Je

ś

li

jest to niemo

ż

liwe, sekretarz powinien jak najszybciej zgłosi

ć

tak

ą

sytuacj

ę

s

ę

dziemu drugiemu - w takim wypadku bł

ą

d zostaje odgwizdany przez s

ę

dziego

drugiego. Zasadniczym zadaniem s

ę

dziego drugiego w czasie wykonywania

zagrywki jest jednak obserwacja zespołu przyjmuj

ą

cego.

P-15. Tak. Obecne brzmienie przepisu 12.3.2 mówi „zawodnik mo

ż

e dotkn

ąć

linki po

odbiciu piłki”.

P-16. Nie. Musi zosta

ć

rozegrana przynajmniej jedna wymiana zanim mo

ż

e zosta

ć

przyznana kolejna zmiana zawodników.

P-17. Nie. Zawodnik zawsze ma prawo blokowa

ć

piłk

ę

nad polem gry przeciwnika, gdy

ten wykonał ju

ż

trzy odbicia. W tej konkretnej sytuacji mamy do czynienia z

ę

dnym atakiem zawodnika linii obrony.

P-18.

T

N

a)

X

b)

X

c)

X

d)

X

e)

X

P-19. Nie. Tylko graj

ą

cy kapitan ma takie prawo.

P-20. Tak. W czasie zawodów mi

ę

dzynarodowych szybcy wycieraj

ą

cy wycieraj

ą

mokre

plamy po ka

ż

dej wymianie, ale s

ę

dzia drugi winien sprawdza

ć

stan boiska w

czasie przerw dla odpoczynku oraz pomi

ę

dzy setami.

P-21. Tak.

P-22. Tak. Taki blok jest prawidłowy. Zatem zawodnik linii obrony wykonał

nieprawidłowy atak.

P-23. Tak.

P-24. Tak, je

ś

li mo

ż

e jeszcze tyle wykorzysta

ć

.

P-25. Tak.

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

56

background image

P-26. a)Dozwolona jest tylko zmiana kontuzjowanego zawodnika przez zawodnika nr

8.
b) Zespół mo

ż

e dokona

ć

wyboru, czy na zmian

ę

wejdzie zawodnik nr 7 czy 8.

c) Dozwolona jest tylko zmiana zawodnika nr 1 przez zawodnika nr 8.
d) Zespół przegra seta poniewa

ż

nie mo

ż

na dokona

ć

zmiany regulaminowej.

Wykluczeni zawodnicy mog

ą

bowiem by

ć

zmienieni tylko w ramach zmiany

regulaminowej.
e) Dozwolona jest tylko zmiana zawodnika nr 1 przez zawodnika nr 8.
f) Zespół przegra seta poniewa

ż

nie mo

ż

na dokona

ć

zmiany regulaminowej

(patrz odpowied

ź

d).

P-27.

T

T*

N

a)

X

b)

X

c)

X

d)

X

e)

X

f)

X

g)

X

h)

X

i)

X

j)

X

k)

X

l)

X

m)

X

n)

X

o)

X

p)

X

q)

X

r)

X

s)

X

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

57

background image

DO ROZDZIAŁU 2

M-1.

W przedstawionych poni

ż

ej sytuacjach najistotniejsze jest, by s

ę

dzia oceniał

wydarzenie w zale

ż

no

ś

ci od ich kontekstu i okoliczno

ś

ci, jakie im towarzyszyły. W

pewnych przypadkach bezwzgl

ę

dne egzekwowanie Przepisów mo

ż

e nie by

ć

prawidłowym zachowaniem. Analiza dokonana przez s

ę

dziego mo

ż

e mu

podpowiedzie

ć

, i

ż

wybór innego rozwi

ą

zania jest najwła

ś

ciwszy.

Udzielone poni

ż

ej odpowiedzi oparte s

ą

jednak na wprost dokonanej interpretacji

Przepisów.

a) Członkowie zespołu nie mog

ą

komentowa

ć

decyzji s

ę

dziowskich w ten

sposób. S

ę

dzia drugi winien poinformowa

ć

o zdarzeniu s

ę

dziego pierwszego,

który ma prawo udzieli

ć

trenerowi sankcji.

b) S

ę

dzia drugi powinien natychmiast gwizdn

ąć

by przerwa

ć

gr

ę

.

c)Tylko kapitan zespołu ma prawo do zadawania w taki sposób pyta

ń

dotycz

ą

cych decyzji s

ę

dziego. S

ę

dzia drugi winien poinformowa

ć

o zdarzeniu

s

ę

dziego pierwszego, który ma prawo udzieli

ć

trenerowi sankcji.

d) S

ę

dzia drugi powinien odpowiedzie

ć

na to pytanie, skoro zadane jest przez

kapitana zespołu i dotyczy uprawnie

ń

s

ę

dziego drugiego.

e) Tylko kapitan zespołu ma prawo do zadawania w taki sposób pyta

ń

dotycz

ą

cych decyzji s

ę

dziego. S

ę

dzia drugi winien poinformowa

ć

o zdarzeniu

s

ę

dziego pierwszego, który ma prawo udzieli

ć

trenerowi sankcji.

M-2.

Powiniene

ś

zatrzyma

ć

j

ą

przy sobie do momentu, gdy otrzymasz tak

ż

e kartk

ę

z

drugiego zespołu. Wówczas obie kartki jednocze

ś

nie powiniene

ś

dostarczy

ć

sekretarzowi.

M-3.

Powiniene

ś

zwróci

ć

uwag

ę

na ten fakt zespołowi, w miar

ę

mo

ż

liwo

ś

ci nie

ujawniaj

ą

c ustawienia tego zespołowi przeciwnemu.

M-4.

a) s

ę

dzia drugi

b) s

ę

dzia drugi

M-5.

a) w przypadku gry jedn

ą

piłk

ą

s

ę

dzia drugi winien trzyma

ć

j

ą

w czasie

wszystkich przerw dla odpoczynku i pomi

ę

dzy setami.

b) w przypadku gry trzema piłkami podawacze mog

ą

trzyma

ć

piłki w czasie

wszystkich przerw w grze. Nie wolno pozwala

ć

zawodnikom na rozgrzewanie si

ę

z u

ż

yciem piłek meczowych.

M-6.

Kiedy ostatnia wymiana poprzedniego seta jest zako

ń

czona. Tak

ż

e sekretarz

winien mierzy

ć

ten czas i zasygnalizowa

ć

upływ 2 minut i 30 sekund.

M-7.

Po 2,5 minuty.

M-8.

Po 30 sekundach.

M-9.

- Je

ż

eli akcja rozgrywana jest w jego pobli

ż

u,

- Je

ż

eli słupek jest bardzo grubo otulony.

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

58

background image

M-10. - Je

ż

eli s

ę

dzia drugi wyra

ź

nie widzi, i

ż

s

ę

dzia pierwszy popełnia bł

ą

d,

- Je

ż

eli s

ę

dziemu pierwszemu wydaje si

ę

, i

ż

nast

ą

pił bł

ą

d i szuka u s

ę

dziego

drugiego potwierdzenia takiego faktu

M-11. S

ę

dzia drugi powinien tak

ż

e pokaza

ć

numer tego zawodnika i upewni

ć

si

ę

, i

ż

obaj s

ę

dziowie wskazuj

ą

ten sam numer. Wówczas s

ę

dzia drugi powinien

podej

ść

do sekretarza i upewni

ć

si

ę

, i

ż

ten dokonuje prawidłowego zapisu w

protokole. Dopuszczalne, chocia

ż

nie zalecane, jest podej

ś

cie do s

ę

dziego

pierwszego, gdy s

ę

dzia drugi nie jest pewien, którego zawodnika dotyczy kara.

M-12. Pomó

ż

sekretarzowi dokona

ć

prawidłowego wpisu do protokołu. Wpis musi

zosta

ć

dokonany sprawnie, by w jak najmniejszym stopniu powodowa

ć

przedłu

ż

enie przerwy.

M-13. Wówczas, gdy spełnione s

ą

nast

ę

puj

ą

ce warunki:

żą

danie zgłasza uprawniony członek zespołu,

pro

ś

ba zgłaszana z wykorzystaniem oficjalnej sygnalizacji,

jest to prawidłowa sygnalizacja r

ę

koma,

zespół mo

ż

e jeszcze dokona

ć

zmiany w tym secie,

jest jeszcze przed sygnałem s

ę

dziego pierwszego zezwalaj

ą

cym na

wykonanie zagrywki

M-14. Powiniene

ś

podej

ść

do s

ę

dziego pierwszego i go poinformowa

ć

, i

ż

zespół zgłosił

ponownie pro

ś

b

ę

nieuzasadnion

ą

i w zwi

ą

zku z tym wobec zespołu winny

zosta

ć

wyci

ą

gni

ę

te konsekwencje za opó

ź

nianie.

M-15. Zasadnicz

ą

dla ciebie rzecz

ą

jest oczywi

ś

cie obserwacja siatki, linii

ś

rodkowej

itd. Jednak je

ś

li to mo

ż

liwe spróbowa

ć

nale

ż

y wesprze

ć

s

ę

dziego pierwszego

poprzez zanalizowanie czy nie nast

ą

pił bł

ą

d ataku zawodnika linii obrony. Nale

ż

y

zatem rozwa

ż

y

ć

czy był to zawodnik linii obrony, a je

ś

li tak, to z jakiego miejsca

si

ę

odbił, uwzgl

ę

dniaj

ą

c poło

ż

enie przedłu

ż

enia linii ataku.

M-16. a) Tak, ale fakt ten nale

ż

y odnotowa

ć

w protokole

b) Jeden z podawaczy powinien wykonywa

ć

funkcj

ę

dwóch: za i na prawo od

pierwszego s

ę

dziego

c) Istotne, by jeden z podawaczy znajdował si

ę

w pobli

ż

u s

ę

dziego drugiego -

zespoły nie powinny zajmowa

ć

si

ę

pilnowaniem piłek. Podawacz ten jest cz

ę

sto

tak

ż

e odpowiedzialny za wycieranie mokrych plam na boisku, wi

ę

c powinien

znajdowa

ć

si

ę

blisko s

ę

dziego drugiego, aby mógł otrzymywa

ć

od niego

instrukcje.

M-17. Nie.

M-18. Tak.

M-19. Nie. Ustawienie ma zosta

ć

skorygowane.

M-20. Tak.

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

59

background image

M-21. Tak. Je

ż

eli został popełniony taki oczywisty bł

ą

d, zapis winien zosta

ć

skorygowany.

M-22. Nie. S

ę

dzia drugi mo

ż

e by

ć

pytany tylko o decyzje dotycz

ą

cego jego uprawnie

ń

.

M-23.

a) przy drugiej przewie dla odpoczynku oraz przy 5-tej i 6-tej zmianie oraz za

ka

ż

dym razem, gdy prosz

ą

o to s

ę

dzia pierwszy, trener lub kapitan zespołu.

b) s

ę

dziemu pierwszemu oraz trenerowi lub kapitanowi zespołu, których to

dotyczy.

M-24. Tak.

M-25. Nie.

M-26. Je

ż

eli konieczna jest korekta wysoko

ś

ci siatki, mo

ż

e ona zosta

ć

dokonana przed

rozpocz

ę

ciem rozgrzewki na siatce (nast

ę

puj

ą

cej bezpo

ś

rednio po losowaniu).

M-27.

a) W tej sytuacji nale

ż

y dokona

ć

korekty ustawienia albowiem wyst

ą

pił bł

ą

d.

Najpierw zawodnik z numerem 2 musi podj

ąć

decyzj

ę

, czy rozpocznie gr

ę

na

pozycji 1 czy 5. Nast

ę

pnie w miejsce niewła

ś

ciwej cyfry „2” na kartce z

ustawieniem nale

ż

y poda

ć

numer prawidłowy (3, 4, 5 lub 6).

b) Nale

ż

y nakaza

ć

zawodnikom zaj

ę

cie wła

ś

ciwych pozycji na boisku. Nie mo

ż

e

by

ć

mowy o skorygowaniu zapisu na kartce, skoro z punktu widzenia Przepisów

jest on prawidłowy.
c) Albo zawodnik z nr 4 wejdzie na boisku zamiast nr 16 albo powinna nast

ą

pi

ć

zmiana mi

ę

dzy tymi zawodnikami (przy stanie 0-0).

d) Nale

ż

y nakaza

ć

zawodnikom zaj

ę

cie wła

ś

ciwych pozycji na boisku. Nie mo

ż

e

by

ć

mowy o skorygowaniu zapisu na kartce, skoro z punktu widzenia Przepisów

jest on prawidłowy.

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

60

background image

DO ROZDZIAŁU 3

U-1.

P

F

a)

X

b)

X

c)

X

d)

X

e)

X

f)

X

g)

X

h)

X

i)

X

U-2.

Nie. Zawodnik z pozycji 5 mo

ż

e sta

ć

na lewo od zawodnika z pozycji 4.

U-3.

a) Poczekaj i przeka

ż

t

ę

informacj

ę

s

ę

dziemu pierwszemu w czasie przerwy w

grze (je

ż

eli sam s

ę

dzia pierwszy bł

ę

du nie zauwa

ż

ył). Pami

ę

taj, i

ż

jako s

ę

dzia

drugi w czasie wykonywania zagrywki skoncentrowa

ć

musisz si

ę

na zespole

przyjmuj

ą

cym. Zawodnicy zespołu zagrywaj

ą

cego by

ć

mo

ż

e koryguj

ą

swoje

ustawienie we wła

ś

ciwym momencie, gdy ty tego nie zauwa

ż

asz.

b) Poczekaj do momentu wykonania zagrywki. Je

ż

eli zawodnicy nadal stoj

ą

na

niewła

ś

ciwych pozycjach, gwizdnij bł

ą

d ustawienia.

U-4.

Tak.

U-5.

- zapami

ę

tujesz który zawodnik gra na tej samej pozycji, co rozgrywaj

ą

cy

dru

ż

yny przeciwnej,

- rozpoznajesz zapami

ę

tane ustawienie.

U-6.

a) poprawnie
b) poprawnie
c) poprawnie
d) poprawnie
e) bł

ę

dnie – Nr.1 powinien by

ć

dalej na prawo ni

ż

Nr.6

f) poprawnie
g) poprawnie

U-7.

a) poprawnie
b) poprawnie
c) poprawnie
d) bł

ę

dnie

Nr.3 powinien by

ć

dalej na lewo ni

ż

Nr.4

Nr.1 powinien by

ć

bli

ż

ej linii

ś

rodkowej ni

ż

4

U-8.

a) poprawnie
b) poprawnie
c) poprawnie

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

61

background image

U-9.

a) poprawnie
b) poprawnie

U-10. 9 2 5

9 2 17

9 5 17

9 11 5

11 15 17

11 5 15

2 11 15

2 15 17

U-11. a)

4

b)

5

U-12. a)

ż

e 9 jest bli

ż

ej linii

ś

rodkowej ni

ż

16

b)

ż

e 16 jest dalej na prawo ni

ż

1

c)

ż

e 1 jest dalej na prawo ni

ż

7

S

Ę

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

62


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
CHRYSLER VOYAGER 2001 2004
KIA OPTIMA 2001 2004
PONTIAC AZTEK 2001 2004
LEXUS GS430 2001 2004
MAZDA TRIBUTE 2001 2004
02 1 wzór struktura i org szkol 2001 2004
02 2 prognoza wynikowa na 2001 2004
FORD ESCAPE 2001 2004
KIA RIO 2001 2004
FORD EXPLORER SPORT TRAC 2001 2004
02 1 struktura i org szkol na lata 2001 2004
Marek Lipiński Polska lewica w drodze ku zjednoczonej Europie (2001 2004) w Lewica Polska Dziedzic
Yamaha Warrior 350 2001 2004

więcej podobnych podstron