sedzia_drugi

SPIS TRE

Rozdział 1 Z PRZEPISÓW GRY ........................................................ 5

•

Przepisy ................................................................... 6

•

Pytania ..................................................................... 15

Rozdział 2

METODY PRACY .............................................................. 19

•

Przed meczem ........................................................ 20

Siatka, piłki, losowanie, rozgrzewka,
Podawacze piłek, pierwsza zagrywka

•

Podczas meczu ....................................................... 21

Przed i mi

dzy setami, kontrola ławek

rezerwowych, usytuowanie,
Praca z i bez s

dziów liniowych,

•

Po meczu ................................................................ 23

•

Podział obowi

zków podczas gry ......................... 23

•

Współpraca .............................................................. 25

... z s

dzi

I, sygnalizacja, zgłaszanie

o niewła

ciwym zachowaniu, ... z sekretarzem

zawodów.

•

Sankcje ..................................................................... 27

•

Pro

ba o przerw

regulaminow

........................... 27

•

Pytania ...................................................................... 30

Rozdział 3

UMIEJSCOWIENIE S

DZIEGO .......................................... 33

•

ne czynniki ...................................................... 34

Taktyka s

dziowania, do

wiadczenie,

Znajomo

ść

zespołów, znajomo

ść

członków zespołów

Kartki z ustawieniem, protokół zawodów

•

Metody ..................................................................... 35

•

Pytania ..................................................................... 41

Rozdział 4

WSKAZÓWKI DLA DOSKONALENIA SI

........................ 49

Rozdział 5

ODPOWIEDZI DO PYTA

................................................. 53

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

Z PRZEPISÓW GRY

Poni

ej znajduj

wyj

tki z Przepisów Gry 2001-2004 b

ce w zainteresowaniu

dziego drugiego.

25. S

DZIA DRUGI

25.1

MIEJSCE S

DZIEGO

dzia drugi wykonuje swoje obowi

zki stoj

c poza boiskiem w pobli

u słupka,

po przeciwnej stronie s

dziego pierwszego, twarz

do niego.

25.2

UPRAWNIENIA

25.2.1 S

dzia drugi jest asystentem s

dziego pierwszego, ale ma równie

własny

zakres obowi

zków.

Gdyby s

dzia pierwszy stał si

niezdolny do wykonywania swoich obowi

zków,

dzia drugi mo

e zast

dziego pierwszego.

25.2.2 S

dzia drugi mo

e tak

e, bez u

ycia gwizdka, sygnalizowa

bł

dy nie le

Ŝą

ce w

jego kompetencji, ale nie mo

e nalega

na s

dziego pierwszego, aby te bł

uznał.

25.2.3 S

dzia drugi kontroluje prac

sekretarza (sekretarzy) zawodów.

25.2.4 S

dzia drugi nadzoruje członków zespołu siedz

cych na ławce i informuje

dziego pierwszego o ich niewła

ciwym zachowaniu.

25.2.5 S

dzia drugi kontroluje zawodników w polu rozgrzewki.

25.2.6 S

dzia drugi udziela przerw oraz kontroluje czas ich trwania i odrzuca pro

nieuzasadnione.

25.2.7 S

dzia drugi kontroluje ilo

ść

przerw dla odpoczynku i zmian zawodników w

dym zespole. Sygnalizuje s

dziemu pierwszemu i trenerowi, którego to

dotyczy, drug

przerw

oraz pi

i szóst

zmian

zawodników.

25.2.8 W przypadku kontuzji zawodnika, s

dzia drugi wyra

a zgod

na zmian

narzucon

zawodnika lub przyznaje 3 minutow

przerw

dla zawodnika

kontuzjowanego.

25.2.9 S

dzia drugi sprawdza stan podło

a, zwłaszcza w polu ataku. Sprawdza

równie

w czasie spotkania, czy piłki spełniaj

wymogi regulaminowe.

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

25.2.10 S

dzia drugi nadzoruje członków zespołu znajduj

cych si

w polu kar i

informuje o ich niewła

ciwym zachowaniu s

dziego pierwszego.

25.3

OBOWI

ZKI

25.3.1

Na pocz

tku ka

dego seta, po zmianie pól w secie decyduj

cym oraz

dorazowo, je

li jest to konieczne, sprawdza aktualne ustawienie

zawodników na boisku z podanym na kartce.

25.3.2

Podczas spotkania s

dzia drugi gwi

Ŝą

c i sygnalizuj

c decyduje o:

25.3.2.1 przej

ciu na pole przeciwnika, przekroczeniu pod siatk

przestrzeni

przeciwnika;

25.3.2.2 bł

dach ustawienia zespołu przyjmuj

cego zagrywk

;

25.3.2.3 bł

dnym kontakcie z doln

ęś

siatki lub antenk

po swojej stronie

boiska;

25.3.2.4 spełnionym bloku zawodnika pola obrony lub próbie bloku Libero;

25.3.2.5

zetkni

ciu si

piłki z ciałem obcym lub upadku piłki na podło

e w przypadku,

gdy s

dzia pierwszy nie jest w stanie tego zauwa

25.3.3

Po zako

czeniu spotkania podpisuje protokół zawodów.

1.4.3 Pole zmian (strefa zmian)

Strefa zmian okre

lona jest przez przedłu

enie obu linii ataku w kierunku stolika

sekretarza zawodów.

1.4.4 Pole rozgrzewki

Podczas

wiatowych i oficjalnych zawodów FIVB pola rozgrzewki o wymiarach

ok. 3 m x 3 m znajduj

w obu rogach po stronie ławek, poza stref

woln

1.4.5 Pole kar

Pola kar o wymiarach około 1 m x 1 m, wyposa

one w dwa krzesła, znajduj

w strefie kontrolowanej przez komisj

dziowsk

za przedłu

eniem linii

cowych. Pola te mog

oznaczone czerwon

lini

o szeroko

ci 5 cm.

4.2 ROZMIESZCZENIE ZESPOŁU

4.2.1 Zawodnicy rezerwowi powinni siedzie

na ławce lub znajdowa

w polu

rozgrzewki. Trener i pozostali członkowie zespołu powinni siedzie

na ławce lecz

mog

chwilowo opuszcza

. Ławki zawodników znajduj

po bokach stolika

sekretarza zawodów, na zewn

trz wolnej strefy.

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

Jedynie członkowie zespołu mog

siedzie

na ławce w czasie spotkania oraz

uczestniczy

w rozgrzewce.

5.2

TRENER

5.2.1

Podczas spotkania trener spoza boiska kieruje gr

swojego zespołu. Trener

ustala ustawienie pocz

tkowe zespołu, wprowadza zmiany zawodników i bierze

przerwy na odpoczynek

Wykonuj

c powy

sze funkcje trener zwraca si

dziego drugiego, który jest jego ł

cznikiem z komisj

dziowsk

5.2.2

PRZED SPOTKANIEM trener wpisuje lub sprawdza nazwiska i numery swoich
zawodników w protokole i podpisuje go.

5.2.3 PODCZAS SPOTKANIA trener:

5.2.3.1

przed ka

dym setem wr

cza sekretarzowi lub s

dziemu drugiemu wypełnion

i podpisan

kartk

(kartki) z ustawieniem zespołu;

5.2.3.2

siedzi na ławce zespołu najbli

ej sekretarza zawodów, mo

e j

jednak

chwilowo opuszcza

;

5.2.3.3

prosi o przerwy na odpoczynek i zmian

zawodników;

5.2.3.4

e jak i inni członkowie zespołu udziela

rad graj

cym zawodnikom.

Trener mo

e tak

e udziela

rad stoj

c lub chodz

c w wolnej strefie naprzeciw

swojej ławki od przedłu

enia linii ataku, a

do pola rozgrzewki, pod

warunkiem,

e nie przeszkadza to i nie opó

nia gry.

5.3

ASYSTENT TRENERA

5.3.1 Asystent trenera siedzi na ławce zespołu, bez prawa interweniowania.

5.3.2 W przypadku konieczno

ci opuszczenia zespołu przez trenera, asystent trenera

e przej

ąć

jego funkcje, na pro

kapitana zespołu i za zgod

dziego

pierwszego.

7.3

USTAWIENIE POCZ

TKOWE ZESPOŁU

7.3.2 Przed rozpocz

ciem ka

dego seta, trener musi przekaza

kartk

z ustawieniem

pocz

tkowym swojego zespołu. Całkowicie wypełniona i podpisana kartka

przekazywana jest s

dziemu drugiemu lub sekretarzowi.

7.3.3

Zawodnicy nie wyst

puj

cy w ustawieniu pocz

tkowym s

zawodnikami

rezerwowymi w tym secie (oprócz Libero)

7.3.4

Po dostarczeniu kartki z ustawieniem do s

dziego drugiego lub sekretarza, nie

e by

dokonana

adna inna zmiana w ustawieniu zawodników ni

zmiana

regulaminowa.

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

7.3.5 Niezgodno

ść

pomi

dzy zapisem na kartce z ustawieniem a

ustawieniem na boisku:

7.3.5.1

li przed rozpocz

ciem seta stwierdzona jest niezgodno

ść

w zapisie na

kartce z ustawieniem zawodników na boisku, ustawienie to musi by

skorygowane przed rozpocz

ciem seta na zgodne z zapisanym na kartce,

bez karania zespołu.

7.3.5.2

li przed rozpocz

ciem seta jeden lub kilku zawodników znajduj

cych si

na boisku nie jest wpisanych na kartce z ustawieniem tego seta, zawodnicy ci
musz

zmienieni zgodnie z zapisem na kartce, bez karania zespołu.

7.3.5.3

Jednak

e, je

li trener zdecyduje si

pozostawi

na boisku zawodnika lub

zawodników nie wpisanych na kartce, musi poprosi

o dokonanie zmiany

regulaminowej, która musi by

wpisana do protokołu zawodów.

12. ZAWODNIK PRZY SIATCE

12.1

GANIE NAD SIATK

NA PRZECIWN

STRON

12.1.1 Podczas blokowania blokuj

cy mo

e dotkn

ąć

piłk

znajduj

po drugiej

stronie siatki pod warunkiem,

e nie utrudni to przeciwnikowi akcji przed lub w

czasie jej wykonania.

12.1.2 Po ataku dozwolone jest przeło

enie r

ki na drug

stron

siatki pod warunkiem,

e dotkni

cie piłki miało miejsce we własnej przestrzeni.

12.2

PRZEJ

CIE POD SIATK

12.2.1 Dozwolone jest przekroczenie pod siatk

przestrzeni przeciwnika pod

warunkiem,

e nie wpłynie to na gr

przeciwnika.

12.2.2 Przej

cie na boisko przeciwnika poza lini

rodkow

12.2.2.1 Dozwolone jest dotkni

cie boiska przeciwnika stop

(stopami) lub dłoni

(dło

mi) pod warunkiem,

e co najmniej cz

ęść

stopy (stóp) lub dłoni ma

kontakt z lini

rodkow

lub znajduje si

nad t

lini

12.2.2.2 Dotkni

cie boiska przeciwnika jak

kolwiek inn

ęś

ciała jest

niedozwolone.

12.2.3 Zawodnik mo

e wkroczy

na boisko przeciwnika w chwili gdy piłka jest poza gr

12.2.4 Zawodnik mo

e wkroczy

w woln

stref

, obok boiska przeciwnika, pod

warunkiem,

e nie przeszkodzi to w grze przeciwnikowi.

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

12.3 KONTAKT Z SIATK

12.3.1 Kontakt z siatk

nie jest bł

dem, z wyj

tkiem gdy zawodnik dotyka siatki podczas

akcji z piłk

lub gdy kontakt ten wpływa na przebieg gry.

Mog

wyst

akcje z piłk

, w których zawodnik w rzeczywisto

ci nie dotyka

piłki.

12.3.2 Po odbiciu piłki zawodnik mo

e dotkn

ąć

słupka, linki czy innych przedmiotów

znajduj

cych si

poza cał

długo

siatki pod warunkiem,

e nie ma to wpływu

na gr

12.3.3 Nie jest bł

dem, je

li piłka uderzona w siatk

spowoduje dotkni

cie przez siatk

zawodnika zespołu przeciwnego.

12.4 BŁ

DY ZAWODNIKA PRZY SIATCE

12.4.1

Zawodnik dotyka piłki lub zawodnika zespołu przeciwnego w przestrzeni
przeciwnika przed lub w trakcie wykonywania ataku przez zawodnika zespołu
przeciwnego.

12.4.2 Zawodnik wkracza pod siatk

w przestrze

przeciwnika utrudniaj

c mu gr

12.4.3 Zawodnik wkracza na boisko przeciwnika.

12.4.4 Zawodnik dotyka siatki lub antenki podczas akcji z piłk

lub jego kontakt z siatk

ma wpływ na przebieg gry.

15.6

BŁ

DY BLOKU

15.6.2 Zawodnik linii obrony lub Libero uczestniczy w spełnionym bloku indywidualnym

lub grupowym

15.6.6 Libero blokuje lub wykonuje prób

bloku indywidualnie lub grupowo.

16.1

ILO

ŚĆ

PRZERW REGULAMINOWYCH

dy zespół ma prawo w ka

dym secie do maksimum dwóch przerw na

odpoczynek i sze

ciu zmian zawodników.

16.2

PRO

BA O PRZERW

REGULAMINOW

16.2.1 Pro

ba o zmian

regulaminow

e by

zgłaszana przez trenera lub kapitana

zespołu i tylko przez nich.

Zgłoszenie jest wykonywane przez pokazanie odpowiedniego sygnału r

cznego

gdy piłka jest poza gr

i przed gwizdkiem na zagrywk

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

16.2.2 Przed rozpocz

ciem seta mo

e by

udzielona przerwa na dokonanie zmiany

zawodnika: jest ona zapisana w protokole jako zmiana regulaminowa w tym
secie.

16.3

SEKWENCJE PRZERW

16.3.1 Pro

ba ka

dego zespołu o jedn

lub dwie przerwy dla odpoczynku i pro

ba o

przerw

na zmian

zawodnika mog

nast

powa

po sobie bez konieczno

wznawiania gry.

16.3.2 Zespół podczas jednej przerwy nie mo

e zgłasza

nast

puj

cych po sobie pró

dotycz

cych zmiany zawodnika. Jednak dwóch lub wi

cej zawodników mo

e by

zmienionych podczas jednej przerwy.

16.4

PRZERWY NA ODPOCZYNEK I PRZERWY TECHNICZNE

16.4.1 Wszystkie przerwy na odpoczynek trwaj

30 sekund.

wiatowych i Oficjalnych zawodach FIVB, w setach 1-4 dodatkowo wyst

puj

dwie 60-cio sekundowe przerwy techniczne, które s

przyznawane

automatycznie kiedy zespół prowadz

cy zdob

dzie 8-my a nast

pnie 16-ty

punkt.

W secie decyduj

cym (5-tym) nie ma przerw technicznych, tylko po dwie przerwy

na odpoczynek trwaj

ce po 30 sekund ka

da, przyznawane na pro

dego

zespołu.

16.4.2 Podczas przerw na odpoczynek i przerw technicznych zawodnicy graj

cy musz

zej

ść

z boiska w woln

stref

w pobli

e ławki dla rezerwowych

16.5

ZMIANA ZAWODNIKA
(O ograniczeniach patrz Przepis 8.1)
(Zast

powanie przez Libero okre

lone jest w Przepisie 20.3.2 i 20.3.3).

16.5.1 Zmiana musi by

wykonana w strefie zmian.

16.5.2 Przerwa na dokonanie zmiany ograniczona jest czasem koniecznym do

zapisania zmiany w protokole zawodów oraz czasem koniecznym na zej

cie i

wej

cie zawodników.

16.5.3 W chwili

Ŝą

dania zmiany zawodnik (zawodnicy) musi by

gotowy do wej

cia na

boisko i sta

w pobli

u strefy zmian.

li nie jest to spełnione, nie zezwala si

na dokonanie zmiany, a zespół jest

karany za opó

nianie gry.

Podczas

wiatowych i oficjalnych zawodów FIVB w celu usprawnienia zmian

stosowane s

tabliczki z numerami zawodników.

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

16.5.4 Je

eli trener

Ŝą

da wi

cej zmian ni

jedna, musi sygnalizowa

liczb

zmian w

chwili pro

by. W tym przypadku zmiany musz

dokonywane przez pary

zawodników kolejno po sobie.

16.6

PRO

BY NIEUZASADNIONE

16.6.1 Nieuzasadnione s

pro

by o udzielenie przerwy:

16.6.1.1 W momencie gry lub w momencie sygnału na wznowienie gry, jak te

po tym

sygnale.

16.6.1.2 Zgłaszane przez nieuprawnionego do tego członka zespołu.

16.6.1.3 Na dokonanie zmiany zawodnika po poprzedniej zmianie w tym samym

zespole przed wznowieniem gry.

16.6.1.4 Po wyczerpaniu przerw regulaminowych na odpoczynek i na zmian

zawodników.

16.6.2 Pierwsza pro

ba nieuzasadniona w tym samym spotkaniu, nie maj

ca wpływu na

oraz nie powoduj

ca opó

niania gry, jest odrzucana bez konsekwencji.

16.6.3 Kolejne pro

by nieuzasadnione w tym samym spotkaniu traktowane s

jako

opó

nianie gry.

18.1

KONTUZJA

18.1.1 Je

li w trakcie gry, w czasie akcji, zawodnik ulegnie powa

nej kontuzji, s

dzia

musi natychmiast przerwa

i zezwoli

pomocy medycznej na wej

cie na

boisko. Akcja jest nast

pnie powtarzana.

19.1

PRZERWY MI

DZY SETAMI

Wszystkie przerwy mi

dzy setami trwaj

po trzy minuty.

Przerwy przeznaczone s

na zmian

stron i wpisanie ustawienia do protokołu.

Przerwa pomi

dzy drugim i trzecim setem mo

e by

wydłu

ona do 10 minut,

przez kompetentn

komisj

yczenie organizatora zawodów.

23.2

SPOSÓB S

DZIOWANIA

23.2.1

Jedynie s

dzia pierwszy i drugi mog

ywa

gwizdka podczas spotkania

23.2.1.1 s

dzia pierwszy gwizdkiem daje sygnał na wykonanie zagrywki

rozpoczynaj

cej akcj

23.2.1.2

dzia pierwszy i s

dzia drugi sygnalizuj

gwizdkiem zako

czenie akcji pod

warunkiem,

e s

pewni, i

bł

d został popełniony i znaj

jego rodzaj.

23.2.2 S

dziowie mog

ywa

gwizdka w czasie, gdy piłka jest poza gr

, dla

wskazania,

e zgadzaj

lub nie z pro

zespołu.

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

23.2.3 Natychmiast po gwizdku s

dziego sygnalizuj

cym zako

czenie akcji s

dziowie

musz

wskaza

ywaj

c oficjalnej sygnalizacji:

23.2.3.1 Je

li bł

d jest odgwizdany przez s

dziego pierwszego, wskazuje on:

a) zespół, który b

dzie zagrywał;

b) rodzaj bł

du;

c) zawodnika, który popełnił bł

d (je

li to konieczne).

dzia drugi powtarza sygnalizacj

za s

dzi

pierwszym.

23.2.3.2 Je

li bł

d jest odgwizdany przez s

dziego drugiego, wskazuje on:

a) rodzaj bł

du;

b) zawodnika, który popełnił bł

d (je

li to konieczne);

zespół, który b

dzie zagrywał, pod

ąŜ

c za sygnalizacj

dziego

pierwszego.

W tym przypadku s

dzia pierwszy nie pokazuje wcale rodzaju bł

du oraz

zawodnika, który popełnił bł

d, lecz tylko zespół, który b

dzie zagrywał.

23.2.3.3 W przypadku bł

du obustronnego obaj s

dziowie wskazuj

a) rodzaj bł

du;

b) zawodników, którzy popełnili bł

d (je

li konieczne);

zespół, który b

dzie zagrywał, zgodnie ze wskazaniem s

dziego pierwszego.

26.2OBOWI

ZKI SEKRETARZA

Sekretarz wypełnia protokół zawodów zgodnie z Przepisami, współpracuj

c z

dzi

drugim.

ywa on dzwonka lub innego urz

dzenia d

kowego w celu przekazywania

sygnałów zgodnie z zakresem swoich obowi

zków.

26.2.1

Przed spotkaniem i setem sekretarz:

26.2.1.1

wpisuje dane dotycz

ce spotkania i zespołów zgodnie z licznymi procedurami

oraz uzyskuje podpisy kapitanów i trenerów;

26.2.1.2 wpisuje ustawienie pocz

tkowe ka

dego z zespołów na podstawie kartek z

ustawieniem;

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

li nie otrzyma tych kartek w odpowiednim czasie, musi poinformowa

o tym

natychmiast s

dziego drugiego.

26.2.1.3 wpisuje numer i nazwisko Libero.

26.2.2 W czasie spotkania sekretarz:

26.2.2.1

zapisuje zdobyte punkty i zapewnia, aby tablica wyników wskazywała
prawidłowy wynik;

26.2.2.2 sprawdza kolejno

ść

zagrywek ka

dego zespołu i sygnalizuje

dziom wszystkie bł

dy natychmiast po wykonaniu zagrywki;

26.2.2.3

wpisuje przerwy na odpoczynek i zmiany, kontroluje ich ilo

ść

i informuje o tym

dziego drugiego;

; ………………… … ……

…………..

26.2.2.4 sygnalizuje s

dziom nieuzasadnione pro

by o przerwy;

26.2.2.5 informuje s

dziów o zako

czeniu setów, pocz

tku i ko

cu przerw

technicznych oraz o zdobyciu ósmego punktu w secie decyduj

cym;

26.2.2.6 zapisuje sankcje;

26.2.2.7 instruowany przez s

dziego drugiego zapisuje inne wydarzenia, takie jak:

zmiana narzucona, przerw

dla zawodnika kontuzjowanego, przedłu

przerwy w grze, zewn

trzne zdarzenia wpływaj

ce na gr

, itp.

26.2.3 Po zako

czeniu spotkania sekretarz:

26.2.3.1 wpisuje wynik ko

cowy spotkania;

26.2.3.2 w przypadku protestu, za uprzedni

zgod

dziego pierwszego, wpisuje lub

zezwala kapitanowi na wpisanie do protokołu stwierdzenia dotycz

cego

przedmiotu protestu;

26.2.3.3 po podpisaniu si

na protokole, uzyskuje podpisy kapitanów zespołów a

nast

pnie s

dziów.

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

•

PYTANIA DOTYCZ

CE PRZEPISÓW

P-1. Czy zespół A mo

e prosi

o zmian

zawodników bezpo

rednio po takiej pro

bie

ze strony zespołu B?

P-2. Czy zawodnik, który nie został wpisany do protokołu przed rozpocz

ciem meczu,

e wł

czy

do gry w trzecim secie?

P-3. Zawodnik po wykonaniu bloku opadł na parkiet i odzyskał równowag

, a

nast

pnie w czasie odwracania si

do boiska dotkn

ł siatki. Czy nale

odgwizda

bł

d dotkni

cia siatki

a) je

eli przeszkodziło to w grze?

b) je

eli nie przeszkodziło to w grze?

P-4.

Zawodnik linii obrony, b

c w polu ataku, rozegrał piłk

, która znajdowała si

całkowicie powy

ej górnej ta

my siatki i skierował j

w stron

siatki. Piłka

znalazła si

dokładnie nad siatk

- po połowie nad ka

z cz

ęś

ci boiska. Po

stronie zespołu atakuj

cego inny zawodnik zamierza wykona

atak. W tym

samym momencie zawodnicy zespołu przeciwnego blokuj

piłk

. Czy zespół

atakuj

cy przegrywa wymian

, skoro piłka opada na jego boisko?

P-5. Czy trener mo

Ŝą

wyja

nienia decyzji podj

tej przez s

dziów?

P-6. Czy s

dzia drugi gwi

e i sygnalizuje bł

d, je

eli piłka przechodzi poza antenk

po jego stronie siatki?

P-7.

Zawodnik, po wykonaniu bloku, dotyka siatki w czasie opadania na boisko. Piłka
leci w kierunku linii ko

cowej boiska. Czy nale

y gwizdn

ąć

bł

d dotkni

cia siatki

a) je

eli przeszkodziło to w grze?

b) je

eli nie przeszkodziło to w grze?

P-8.

Czy s

dzia drugi mo

e upomnie

gestem trenera?

P-9.

Piłka znika na moment z pola widzenia za d

wigarem przy suficie. Nic nie

sugeruje, i

dotkn

ła ona sufitu lub d

wigara. Czy nale

y gwizdn

ąć

, skoro piłka

znalazła si

poza polem widzenia?

P-10. Zawodnik jest kontuzjowany i nie mo

e zosta

zmieniony w ramach

regulaminowej zmiany. Czy zespół mo

e dokona

zmiany narzuconej?

P-11. Czy s

dzia drugi powinien gwizdn

ąć

, je

eli piłka dotknie sufitu?

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

P-12. Czy trener mo

e udziela

rad taktycznych graj

cym zawodnikom w czasie

trwania wymiany?

P-13. Zespół przyj

ł zagrywk

i skierował piłk

w stron

siatki. Rozgrywaj

cy (graj

na pozycji 1) zdołał odbi

piłk

w wyskoku (odbił si

w polu ataku), gdy piłka była

całkowicie ponad górn

siatki. Niestety, po jego odbiciu piłka przeleciała

co prawda prawidłowo mi

dzy antenkami, ale spadła na aut poza placem gry

przeciwnika. Czy piłka jest „poza gr

” w momencie dotkni

cia podło

P-14. Czy jest taki bł

d popełniany w momencie wykonania zagrywki, który powinien

zosta

odgwizdany i zasygnalizowany przez s

dziego drugiego?

P-15. Zawodnik dotyka linki poza siatk

. Czy wolno mu to zrobi

, je

li sytuacja nie

wpływa na gr

P-16. Czy zespół mo

e poprosi

o dokonanie zmiany zawodników, je

eli poprzedniej

zmiany dokonał w tej samej przerwie w grze - bez wznowienia gry?

P-17. Zawodnik linii obrony odbija si

wewn

trz pola ataku i odbija piłk

, gdy ta

znajduje si

całkowicie ponad górn

siatki. Jest to trzecie odbicie zespołu.

Piłka zostaje nast

pnie zablokowana, jeszcze nad polem gry zespołu

atakuj

cego. Czy blokuj

cy popełnia bł

P-18. Czy s

dzia drugi gwi

e i sygnalizuje bł

d, je

eli zawodnik dotknie boiska

przeciwnika

a) cał

stop

b) cz

ęś

stopy, w momencie gdy cz

ęść

buta znajduje si

nad lini

rodkow

boiska?

c) cał

dłoni

d) dłoni

, je

eli w tym momencie cz

ęść

dłoni znajduje si

nad

lini

rodkow

e) cz

ęś

stopy, w momencie gdy cz

ęść

buta znajduje si

nad przedłu

eniem linii

rodkowej (patrz rysunek)?

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

P-19. Czy kapitan zespołu, który siedzi na ławce rezerwowych mo

Ŝą

przerwy na

odpoczynek?

P.20. Czy do obowi

zków s

dziego drugiego nale

y sprawdzenie, czy boisko nie

wymaga wycierania?

P-21. Zawodnik doznał kontuzji. Czy s

dzia drugi mo

e przerwa

, je

eli s

dzia

pierwszy nie zauwa

ył kontuzji?

P-22. Zawodnik linii obrony odbił si

w polu ataku i rozegrał piłk

, gdy ta znajdowała

całkowicie powy

ej górnej ta

my siatki. Piłka poleciała nad siatk

, w połowie

znajduj

c si

nad polem zespołu A i w połowie nad polem zespołu B. Po stronie

zespołu atakuj

cego zawodnik zamierza wykona

atak. W tym samym

momencie zawodnik dru

yny przeciwnej wykonuje blok ataku (=dotyka piłki tylko

nad swoim polem gry). Czy zespół atakuj

cy przegrywa te wymian

P-23. Czy wolno wpisa

do protokołu zawodnika, który nie jest obecny na pocz

tku

zawodów?

P-24. Czy zespół mo

Ŝą

dwóch przerw dla odpoczynku: jedna bezpo

rednio po

drugiej?

P-25. Czy wykluczenie zawodnika musi by

odnotowane w protokole?

P-26. Ustawienie zawodników w czasie pierwszego seta wygl

da nast

puj

co: 1, 2, 3,

4, 5, 6. Na ławce rezerwowych pozostaj

zawodnicy o numerach 7 (zmienił

wcze

niej zawodnika nr 4, a potem dokonano zmiany powrotnej) oraz 8. Co

nale

y zrobi

, je

li w tej sytuacji:

a) zawodnik nr 1 doznaje kontuzji?

b) zawodnik nr 4 jest kontuzjowany?

c) zawodnik nr 1 został wykluczony?

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

d) zawodnik nr 4 został wykluczony?

e) zawodnik nr 1 został zdyskwalifikowany?

f) zawodnik nr 4 został zdyskwalifikowany?

P-27. Czy do obowi

zków s

dziego drugiego nale

y wydawanie decyzji w

nast

puj

cych sprawach:

a) piłka opada na boisko

b) nieprawidłowe odbicie piłki

c) wkroczenie na boisko przeciwnika

d) dotkni

cie linii ko

cowej w czasie wykonywania zagrywki

e) blok w wykonaniu zawodnika obrony

piłka dotyka słupka po stronie s

dziego drugiego

g) piłka dotyka słupka po stronie s

dziego pierwszego

h) sekretarz informuje, i

nieprawidłowy zawodnik wykonał

zagrywk

(bez „buczka”)

niekontrolowana piłka wpada na boisko w czasie trwania
wymiany

jeden z kibiców wrzeszczy,

e trener to sko

czony idiota

k) zawodniczce spadaj

okulary w czasie gry

zawodnik zaczyna krwawi

w czasie trwania wymiany

m) rozgrywaj

cy zbyt szybko wbiega pod siatk

w czasie

wykonywania zagrywki

n) atak zawodnika linii obrony

o) piłka dotyka antenki lub ta

my bocznej po stronie s

dziego

drugiego

p) piłka dotyka antenki lub ta

my bocznej po stronie s

dziego

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

METODY PRACY

Przed meczem

Siatka

Siatk

nale

y sprawdzi

w odpowiednim czasie przed losowaniem, tak aby zespoły

mogły rozgrzewa

na siatce zaraz po przeprowadzeniu losowania. S

dziowie

powinni sprawdzi

czy siatka jest odpowiednio naci

gni

ta i je

li to potrzebne powinni

wyregulowa

. S

dzia drugi sprawdza wysoko

ść

siatki. S

dzia pierwszy mu asystuje.

Piłki

dzia II sprawdza piłki meczowe: czy wszystkie maj

odpowiednie parametry, to samo

nienie wewn

trz, itp. Nast

pnie wybiera prawidłowe i w obecno

ci s

dziego

pierwszego zaznacza je oraz podpisuje piłki meczowe i rezerwowe. Po tej czynno

dzia drugi odpowiedzialny jest za piłki meczowe.

Losowanie

Losowanie powinno by

przeprowadzone przy lub blisko stolika sekretarza zawodów.

Zgodnie z przepisami gry s

dzia pierwszy przeprowadza losowanie (Przepis 7.1).

Praktycznie s

dzia drugi powinien by

tak

e obecny przy losowaniu. S

dzia pierwszy

podaje wynik losowania sekretarzowi zawodów.

WSKAZÓWKA

dzia pierwszy prosto i wyra

nie powinien powiedzie

Który zespół zagrywa i po której stronie boiska

Rozgrzewka

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

Jedynie s

dzia pierwszy gwi

e na pocz

tek i koniec rozgrzewki.

Podaj

cy piłki

Zgodnie z przepisami gry s

dzia pierwszy kontroluje prac

podaj

cych piłki (Przepis

24.2.2) Chocia

w niektórych sytuacjach jest to łatwiejsze dla s

dziego drugiego, b

bli

ej nich łatwiej mu skontaktowa

z nimi i powinien to zrobi

Podaj

cy piłki musz

poinformowani,

e maj

trzyma

piłki pod specjalnym

nadzorem. Nale

y pokaza

podaj

cym jak zaznaczone s

piłki meczowe i

poinformowa

ich,

e nie mog

dawa

tych piłek zawodnikom podczas rozgrzewki w

czasie meczu, w przerwach itp.

Na zawodach mi

dzynarodowych wyst

puj

tak

e wycieraj

cy podłog

. Na zawodach

krajowych, podaj

cy piłk

ulokowany blisko s

dziego drugiego jest cz

sto te

wycieraj

cym podłog

. Gdy jest to potrzebne, s

dzia drugi powinien sprawdzi

jako

ść

wycierania podło

a. Wielkie znaczenie ma wówczas dobry kontakt z wycieraj

cym.

W wyj

tkowych przypadkach (tylko na poziomie krajowym) mo

liwym jest akceptacja

obecno

ci tylko pi

ciu podaj

cych piłki. W takim przypadku powinni oni znajdowa

po jednym w ka

dym rogu boiska oraz jeden blisko s

dziego drugiego. W tym wypadku

podaj

cy piłk

znajduj

cy si

w rogu po prawej stronie s

dziego pierwszego, obsługuje

pozycj

za s

dzi

pierwszym. Wa

nym jest, aby s

dzia drugi miał podaj

cego piłki

blisko siebie dla unikni

cia podawania piłek przez członków zespołu lub przez siebie

samego.

Pierwsza zagrywka

Przed pierwsz

zagrywk

w meczu s

dzia drugi podaje dwie piłki podaj

cym (je

li s

ywane), sprawdza ustawienia pocz

tkowe i dopiero wtedy podaje piłk

zagrywaj

cemu poprzez łagodne potoczenie.

Podczas meczu

Przed i mi

dzy setami

Przed ka

dym setem trenerzy s

zobowi

zani do dostarczenia kartek z ustawieniem

pocz

tkowym sekretarzowi zawodów lub s

dziemu drugiemu. Pocz

tek przerwy mi

dzy

setami zaczyna si

liczy

od momentu zako

czenia ostatniej akcji w secie. Przerwa ta

czy si

po trzech minutach,natomiast kartki z ustawieniem powinny by

dostarczone

natychmiast po zako

czonym secie. Wtedy sekretarz zawodów ma czas na zapisanie

ustawie

w protokole zawodów. Po 2½ min s

dzia drugi powinien gwizdn

ąć

i zespoły

winny wej

ść

bezpo

rednio na pole gry (bez ustawiania si

na linii!). Nast

pnie s

dzia

drugi sprawdza zgodno

ść

ustawienia w ci

gu pozostałej ½ minuty.

Dostarczone kartki z ustawieniem nie mog

zmienione, o ile nie jest to oczywista

pomyłka. Ustawienia pocz

tkowe zespołów nale

y utrzymywa

w tajemnicy przez cały

czas (nie dotyczy to s

dziów i sekretarza). Zespoły nie mog

korygowa

ustawienia w

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

zale

ci od ustawienia przeciwnika. W praktyce s

dzia drugi czeka, a

otrzyma kartki

z ustawieniem od obu zespołów i wtedy podaje je sekretarzowi. Zalecane jest, aby drugi
s

dzia sprawdził czy zawodnicy podani na kartce z ustawieniem s

wpisani do

protokołu zawodów. Je

eli sekretarz otrzyma kartk

z ustawieniem bezpo

rednio od

trenera, powinien zaczeka

z zapisem do protokołu do czasu otrzymania kartek od obu

zespołów.

W przypadku gdy kapitan prosi o sprawdzenie ustawienia swojego zespołu, s

dzia

drugi dokonuje tego. Najpro

ciej jest zapyta

sekretarza, kto jest na zagrywce w tym

zespole. Wtedy s

dzia w oparciu o posiadan

kartk

z ustawieniem danego zespołu

informuje kapitana o pozycjach zawodników. Informuje on jednak tylko o ustawieniu
tego zespołu, nigdy o przeciwnikach! Sprawdzenia tego dokonuje dyskretnie, niczego
nie podpowiadaj

c przeciwnikowi.

Przed pierwsz

zagrywk

w ka

dym secie, s

dzia drugi powinien sprawdzi

ustawienie

zawodników na boisku zgodnie z otrzymanymi kartkami. Jest zalecane, aby
poinformowa

zespół, je

li jaki

zawodnik zajmuje bł

pozycj

. Nale

y to zrobi

bardzo dyskretnie i w sposób nie zdradzaj

cy ustawienia przeciwnikowi. Inteligentny

dzia nie wywołuje kontrowersji! Po sprawdzeniu ustawienia zespołu, s

dzia informuje

Libero o mo

liwo

ci wej

cia na pole gry. Po sprawdzeniu obu zespołów s

dzia drugi

pokazuje odpowiedni

sygnalizacj

dziemu pierwszemu,

e wszystko jest w

porz

dku.

dzia drugi powinien poda

piłk

zawodnikowi, który wykonuje pierwsz

zagrywk

pierwszym i pi

tym secie, je

eli gra jest prowadzona przy u

yciu trzech piłek.

Gdy u

ywa si

tylko jednej piłki w meczu, s

dzia drugi powinien trzyma

piłk

podczas

przerw dla odpoczynku i w przerwach mi

dzy setami. Jednak jego podstawowym

zadaniem podczas przerw dla odpoczynku jest dopilnowanie, aby oba zespoły opu

ciły

boisko.

Podczas przerw mi

dzy setami sensownym jest utrzymywanie kontaktu pomi

dzy

innymi członkami komisji s

dziowskiej. Dla przykładu mo

na powiedzie

sekretarzowi,

aby dodatkowo sprawdził protokół. Na poziomie mi

dzynarodowym nie jest zalecane

chodzenie do s

dziego pierwszego i rozmawianie o grze, czy te

przekazywanie jakich

uwag. Jednak je

eli jest co

do przekazania, nale

y u

do tego dyskretnego gestu.

Kontrola ławek rezerwowych

Podczas meczu, wa

nym zadaniem s

dziego drugiego jest kontrola ławek

rezerwowych. Obserwowa

musi on zachowanie członków zespołu oraz

przygotowywane pro

by o zmian

lub przerw

dla odpoczynku.

WSKAZÓWKA: nale

y zwróci

szczególn

uwag

na zespół,

który wła

nie przegrał wymian

piłek.

Najlepsza pozycja

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

spraw

dla s

dziego drugiego jest znalezienie dla siebie najlepszej z

liwych pozycji do wypełniania swoich obowi

zków. Trzeba czyta

przewidywa

co za chwil

wydarzy i ustawi

tak, aby jak najlepiej móc widzie

sytuacj

i by

pewnym czy powstał bł

d. Dlatego nale

y porusza

podczas gry i

dawa

wyraz temu, i

jest si

aktywnym. Unika

jednak nale

y niepotrzebnych czy

przesadzonych ruchów. Generalnie, s

dzia drugi powinien zawsze sta

w pozycji

neutralnej = ramiona równolegle do linii bocznej, najlepiej równo na obu nogach.

Nale

y sta

wewn

trz strefy zmian. Trzeba sobie wyobrazi

e jest si

przywi

zanym

do słupka przez dwie niewidoczne elastyczne linki o długo

ci 1 do 2 metrów, które

pozwalaj

widzie

wszystko, cofa

i porusza

przy siatce przy bardzo

szybkich atakach.

li gra odbywa si

po stronie s

dziego drugiego, powinien on cofn

ąć

par

kroków

do tyłu dla lepszej widoczno

ci. Pole obserwacji jest wtedy lepsze, nie trzeba porusza

głow

w celu obserwacji szybkich wydarze

z bliskiego dystansu. Z drugiej strony nie

jest wskazane stanie zbyt daleko od obserwowanego miejsca. Dla przykładu: łatwiej jest
obserwowa

, która toczy si

po stronie s

dziego pierwszego, je

eli si

stanie bli

pola gry.

W momencie zagrywki nale

y kontrolowa

prawidłowo

ść

ustawienia zawodników

zespołu odbieraj

cego. Kilka czynników decyduje o pozycji s

dziego. Teoretycznie

najlepiej byłoby stan

ąć

w takiej samej odległo

ci od linii

rodkowej, co obserwowani

zawodnicy. Tego jednak zrobi

nie mo

emy! Dla sprawdzenia bocznego ustawienia

najlepsz

pozycj

byłoby przecie

miejsce za lini

cow

. W chwil

pó

niej

musieliby

my jednak znale

źć

pod siatk

. Biega

jednak przecie

nie b

dziemy!

Powinno si

wzi

ąć

tak

e pod uwag

swoj

pozycj

, gdy słupek jest bardzo opatulony

(gruby). Szeroki słupek czyni prac

dziego drugiego trudniejsz

Z i bez s

dziów linowych

eli nie ma s

dziów liniowych, praca s

dziego drugiego wiele si

nie ró

ni. Asystuje

dziemu pierwszemu, kontroluj

c dotkni

cia bloku, sytuacje blisko siatki i piłki

blisko antenki po swojej stronie. Zwykle powinno si

zostawi

decyzj

czy piłka jest w

boisku czy autowa s

dziemu pierwszemu.

Zawsze najlepiej jest ustawia

po stronie zespołu odbieraj

cego. Gdy piłka

przechodzi w pobli

u antenki, nale

y obserwowa

czy ma to miejsce w przestrzeni

przej

cia czy te

poza ni

. Je

li po stronie zespołu odbieraj

cego nie ma bloku, wtedy

nie ma potrzeby sprawdzania mo

liwego dotkni

cia siatki.

■

Po meczu

Gdy s

dzia pierwszy ko

czy mecz, s

dzia drugi idzie do s

dziego pierwszego (po

prawej stronie siatki) i staje tam (s

dzia pierwszy staje po drugiej stronie siatki).

Zawodnicy dzi

kuj

sobie za gr

, a kapitanowie zespołów s

dziom. Dlatego obaj

dziowie musz

razem.

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

■

Podział obowi

zków podczas gry

Powodem tego,

e powołuje si

dwóch s

dziów na mecz jest konstatacja, i

dzia I nie

jest w stanie

ledzi

wszystkich wydarze

na boisku i poza nim. Głównie musi si

koncentrowa

na grze z piłk

, chocia

winien by

wiadomym tego, co dzieje si

wokół boiska i z zawodnikami uczestnicz

cymi w grze. Głównym zadaniem s

dziego II

jest kontrola wszystkiego, co dzieje si

poza gr

piłk

Podczas gry wymaga to ruchu, przechodzenia na jedn

drug

stron

siatki, w

zale

ci jak piłka zmienia strony boiska tak, aby by

zawsze po stronie zespołu

odbieraj

cego (broni

cego). Fizyczne przesuni

cie si

na drug

stron

powinno

nast

po wykonaniu ataku i gdy piłka znalazła si

po stronie dru

yny broni

cej.

li piłka jest „przebita” na stron

przeciwn

, s

dzia II przechodzi za słupkiem i

zajmuje now

pozycj

. Obserwuje bowiem zespół, który nie posiada piłki - zespół który

dzie bronił atak. S

dzia drugi musi by

zdolny do szybkiego przemieszczania si

stron

zespołu broni

cego, aby mo

liwie jak najlepiej obserwowa

blokuj

cych i

liwy kontakt z siatk

. Wła

ciwym czasem do zmiany stron b

dzie zwykle moment

ostatniego uderzenia piłki przez zespół atakuj

cy.

Jedynie s

dzia I mo

e odgwizda

bł

d ataku zawodnika linii obrony. S

dzia pierwszy

musi by

pewny,

e nast

puj

ce fakty miały miejsce:

•

zawodnik rzeczywi

cie gra w linii obrony

•

wyskok zawodnika atakuj

cego miał miejsce w polu ataku lub jego przedłu

eniu

•

piłka jest całkowicie powy

ej górnej ta

my siatki w momencie uderzenia

•

piłka całkowicie przeszła na stron

przeciwnika lub dotkn

ła bloku

Co si

tyczy dwóch pierwszych pozycji, s

dzia II, znaj

c dobrze ustawienie zawodników

oraz by

e miejsce odbicia si

atakuj

cego, mo

e da

odpowiedni znak swojemu

koledze (je

li to potrzebne).

dzia drugi ma prawo gwizdn

ąć

, gdy zawodnik linii obrony blokuje piłk

. Jednak

musi by

pewnym

•

jest on rzeczywi

cie zawodnikiem linii obrony

•

piłka dotkn

ła blokuj

cego

lub

•

zawodnik uczestniczył w spełnionym bloku zespołowym

Sytuacja ta zwykle ma miejsce, gdy rozgrywaj

cy gra w polu obrony, a nast

pnie

blokuje piłk

, która jest atakowana przez przeciwnika po złym przyj

ciu (piłka po

odbiorze lub obronie przechodzi na stron

przeciwn

i jest atakowana).

Podczas obserwacji zawodników blokuj

cych i sytuacji przy siatce zwykle powinno si

to sprawdza

w nast

puj

cej kolejno

ci:

1. Obserwacja

Linia

rodkowa i dolna cz

ęść

siatki

2. Miejsce odbicia

Linia

rodkowa

3. Zawodnicy i ich pozycja górna Dolna cz

ęść

siatki

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

4. Blokowanie

Górna cz

ęść

siatki

5. Zawodnicy i ich pozycja dolna Dolna cz

ęść

siatki

6. Upadek i obrót zawodnika

Dolna cz

ęść

siatki i linia

rodkowa

Punkty 4 i 5 dotycz

obu zespołów poniewa

dzia I zwykle w tym czasie pod

ąŜ

a za

piłk

Bardzo wa

nym jest, by uwa

szczególnie na lini

rodkow

, dopóki wszyscy

zawodnicy od niej nie odejd

Pami

trzeba,

e je

eli zawodnik opadł na boisko po akcji bloku, a nast

pnie

odzyskuj

c swoj

równowag

dotyka siatk

, nie powinno si

gwizda

poniewa

dotkni

cie siatki nast

piło po akcji blokowania.

dzia drugi musi koncentrowa

na swoich własnych obowi

zkach i unika

pod

ąŜ

ania za gr

. To mo

e by

trudne, szczególnie je

li nie ma si

ego

wiadczenia.

■

Współpraca

Współpraca z s

dzi

pierwszym

Przy szybkiej grze s

dziowie musz

wykonywa

wiele czynno

ci i sprawdza

wiele

ró

nych zdarze

w krótkim czasie. Jest to mo

liwe do wykonania, je

eli s

dziowie sobie

wzajemnie pomog

. S

dzia powinien spojrze

na swojego koleg

prawie po ka

dej

akcji, celem upewnienia si

co do prawidłowej oceny obserwowanej wymiany.

Wskazanym jest utrzymywanie kontaktu wzrokowego ze swoim koleg

w momencie

gwizdni

cia! S

dziowie, którzy dobrze ze sob

współpracuj

, zwi

kszaj

znacznie

szanse na dobre s

dziowanie i inni uczestnicy gry natychmiast zauwa

, i

dziowie

stanowi

zgrany zespół.

Sygnalizacja

dzia drugi winien wykonywa

swoj

sygnalizacj

stoj

c po stronie zespołu, który

przegrał akcj

, w pobli

u przedłu

enia linii

rodkowej.

WSKAZÓWKA: Je

eli musisz zrobi

cej ni

jeden krok,

zanim wykonasz sygnalizacj

, to znaczy,

zapewne stałe

zbyt daleko od linii

rodkowej!

dzia drugi gdy wykonuje sygnalizacj

zawsze musi sta

w miejscu. Je

li gwi

Ŝą

bł

d nie znajduje si

we wła

ciwym dla wykonania sygnalizacji miejscu, nale

y przej

ść

tam jak najszybciej, zatrzyma

i dopiero wówczas wykona

sygnalizacj

. Je

eli z

kolei decyzj

o bł

dzie podj

ł s

dzia pierwszy, to powinien on wykona

swoj

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

sygnalizacj

na tyle spokojnie,

eby s

dzia drugi zd

ąŜ

ył przesun

ąć

na wła

ciwe

miejsce, zanim s

dzia pierwszy wska

e zespół wykonuj

cy nast

zagrywk

eli bł

d gwi

e s

dzia pierwszy, s

dzia drugi winien wykona

tak

sam

sygnalizacj

z lekkim opó

nieniem. Wymaga to jednak utrzymywania dobrego kontaktu

wzrokowego pomi

dzy s

dziami. Zgrane wykonanie sygnalizacji przez obu s

dziów

robi znakomite wra

enie!

eli bł

d gwi

e s

dzia drugi, sygnalizacja winna by

wykonana w nast

puj

cym

porz

dku:

dzia drugi

dzia pierwszy

gwizdni

cie bł

(nic!)

wskazanie bł

(nic!)

wskazanie zespołu zagrywaj

cego

wskazanie zespołu zagrywaj

cego (tu

za s

dzi

eli s

dzia drugi gwizdn

ł, sygnalizacja winna zosta

wykonana po stronie zespołu

popełniaj

cego bł

d. Zatem, je

eli zespół po prawej popełnił bł

d dotkni

cia siatki,

dzia drugi winien stan

ąć

po prawej stronie siatki w momencie wykonywania

sygnalizacji.

W przypadku zasygnalizowania bł

du ustawienia, s

dzia drugi musi zawsze wskaza

na koniec sygnalizacji zawodnika lub zawodników popełniaj

cych bł

d. Wskazane

jest tak

e, by s

dzia był przygotowany do werbalnego wyja

nienia natury bł

du i

wskazania ustawienia prawidłowego.

dzia drugi nie jest upowa

niony do decydowania o wszystkich bł

dach w czasie gry.

sto jednak zdarzaj

bł

dy zauwa

one przez s

dziego drugiego, chocia

kompetencji s

dziego pierwszego. S

dzia drugi mo

e wówczas wykorzysta

pomocnicz

sygnalizacj

dla poinformowania pierwszego s

dziego o zaistniałym

bł

dzie. Sygnalizacja taka winna by

wykonywana dyskretnie, na wysoko

ci klatki

piersiowej i tylko przez krótk

chwil

. Nale

y zdawa

sobie spraw

w jakich

sytuacjach nale

y pomaga

dziemu pierwszemu. Otó

dotyczy to tylko sytuacji, gdy

dzia pierwszy nie jest w stanie zaobserwowa

bł

dnej akcji lub gdy jego uwaga

skupiona jest na innym miejscu boiska.

W szczególno

ci sygnalizacja pomocnicza musi mie

rzeczywi

cie charakter pomocy, a

nie sprawia

wra

enie, i

dzia drugi chce wej

ść

w kompetencje s

dziego pierwszego.

Tylko w wyj

tkowych sytuacjach s

dzia drugi mo

e nalega

na podj

cie decyzji zgodnie

z jego wskazaniem w sprawie nie le

Ŝą

cej w jego kompetencjach! Mo

e tak si

zdarzy

li s

dzia pierwszy robi oczywisty bł

d. W takim wypadku wyra

na i jednoznaczna

sygnalizacja mo

e uratowa

cał

sytuacj

dziowie, którzy maj

okazj

dziowa

ze sob

wiele spotka

, wypracowuj

sobie

sto skuteczne zasady współpracy. Znaj

bardzo dobrze i wystarczy

minimalny gest lub spojrzenie, by wyrazi

swoj

opini

. Oczywi

cie trzeba uwa

, by

nie przyzwyczai

do jednego rodzaju wymiany informacji, albowiem sygnalizacja

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

taka jest niezrozumiała dla innych s

dziów. Podobnie nie nale

y stosowa

sygnałów

zrozumiałych przez zespoły!

Czasem niektórzy s

dziowie wykonuj

sygnał w rodzaju „nic nie było” - wskazuj

c, i

uwa

e nie popełniono bł

du. Nie jest to jednak element oficjalnej sygnalizacji,

c nie wolno u

ywa

takiego gestu w ogóle!

Przekazywanie informacji o zachowaniu si

członków zespołu

Obaj s

dziowie winni wykazywa

tak

sam

uwag

w obserwacji zachowania si

członków zespołów. S

dzia drugi ze wzgl

du na miejsce wykonywania swoich

obowi

zków znacznie skuteczniej mo

e obserwowa

zachowanie si

członków

zespołów na ławkach rezerwowych. Wskazane jest zatem, by pokazywał siedz

cym na

ławce swoj

aktywno

ść

w obserwacji ich zachowania. Je

eli rzeczywi

cie s

dzia drugi

zauwa

y jakie

nieprawidłowe zachowanie, winien przekaza

werbalnie informacj

ten temat s

dziemu pierwszemu.

Współpraca z sekretarzem

Sekretarz to bardzo wa

ny członek zespołu s

dziowskiego. S

dzia drugi winien zatem

kontrolowa

jego prac

. Szczególnie przerwy w grze s

znakomit

okazj

zaobserwowania, czy sekretarz jest aktywny i skoncentrowany na swoich obowi

zkach.

ne, by sekretarz odczuwał, i

jest członkiem całego zespołu. Je

eli to konieczne,

nale

y tak

e wesprze

sekretarza w jego obowi

zkach, udzielaj

c mu odpowiednich

instrukcji lub wyja

nie

eli sekretarz zauwa

y jak

ąś

nieprawidłowo

ść

, zawiadamia o tym s

dziego drugiego.

Ten winien natychmiast przerwa

gwizdkiem, wykona

sygnalizacj

nakazuj

powtórzenie akcji i uda

natychmiast do stolika sekretarza i sprawdzi

, jaki problem

wyst

pił. Wówczas zobowi

zany jest on podj

ąć

odpowiednie decyzje.

Sankcje

W trakcie karania zawodników lub zespołów jest niezwykle wa

ne, by jasne było:

•

kto jest karany,

•

jaka sankcja jest stosowana,

•

czy sankcja została prawidłowo zapisana w protokole.

W momencie, gdy s

dzia pierwszy pokazuje kartk

, s

dzia drugi musi zwróci

uwag

na to, któremu członkowi zespołu jest ona pokazywana. Je

eli to konieczne, s

dzia

pierwszy mo

e pokaza

wyra

nie numer zawodnika, który jest karany. S

dzia drugi

winien nast

pnie podej

ść

do stolika sekretarza i sprawdzi

poprawno

ść

dokonanego

zapisu - bez opó

niania gry.

Sankcje zapisywane s

w odpowiednim polu w protokole. Zapis powinien zosta

dokonany sprawnie.
Je

eli karany jest członek zespołu spoza zawodników, nale

y by

pewnym, której osoby

sankcja dotyczy. Je

eli masz jak

kolwiek w

tpliwo

ść

, podejd

do s

dziego pierwszego i

zapytaj!

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

WSKAZÓWKA: W przypadku w

tpliwo

ci nie pozwól na wznowienie gry,

zanim nie b

dzie jasne kto i w jaki sposób został ukarany.

Pro

ba o zmian

/ przerw

dla odpoczynku

Nale

y przywi

zywa

uwag

do stosowania wła

ciwej procedury w czasie

przyznawania przerw dla odpoczynku lub dla zmiany zawodników. Je

eli zostanie

w takiej sytuacji popełniony bł

d, jego konsekwencje mog

bardzo powa

ne.

W sytuacjach skrajnych mog

nawet prowadzi

do konieczno

ci powtórzenia meczu.

dzia drugi winien zawsze zwraca

uwag

na nast

puj

ce elementy:

1) Obserwowa

, czy kto

zgłasza pro

o zmian

lub o przerw

dla odpoczynku

2) Sprawdzi

kto zgłasza t

pro

Czy ta osoba ma prawo do zgłaszania takiej pro

by?

Czy pro

ba zgłoszona jest z u

yciem oficjalnej sygnalizacji?

Czy jest to wła

ciwa sygnalizacja?

Czy mo

liwa jest realizacja pro

by?

Czy zespół ma jeszcze do dyspozycji zmiany zawodników / przerwy?
Czy jest jeszcze przed gwizdkiem s

dziego pierwszego na zagrywk

4a)

eli na wszystkie pytania w punktach 2) i 3) odpowied

brzmi TAK, to:

yj gwizdka i wykonaj sygnalizacj

spełniaj

c pro

zespołu!

Lecz pami

taj: nie gwi

, je

eli nie s

spełnione wszystkie warunki z

punktów 2) i 3)!
W przypadku pro

by o przerw

dla odpoczynku wska

tak

e zespół, który

pro

zgłosił.

4b)

eli chocia

na jedno z pyta

z punktów 2) i 3) odpowied

brzmi NIE, to

zespół zgłosił pro

nieregulaminow

- je

eli jest to pierwsza taka sytuacja meczu i nie powoduje ona opó

nienia w

grze, s

dzia winien tylko w jak najkrótszy sposób wyja

, dlaczego pro

zostaje odrzucona. U

ywa

nale

y tylko technicznych sformułowa

, jak w

Przepisach. W przeciwnym bowiem wypadku, to s

dzia b

dzie powodował

opó

nienie w grze, co jest niedopuszczalne!

- je

eli pro

ba nieregulaminowa powoduje opó

nienie gry, zespół musi zosta

ukarany za opó

nianie.

eli s

dzia drugi gwizdn

ł po zgłoszeniu pro

by nieregulaminowej, uzna

nale

y, i

zespół spowodował opó

nienie gry i musi zosta

za to ukarany.

PRZYKŁAD:
Je

eli zespołowi przyznano trzeci

przerw

dla odpoczynku, musi ona zosta

jak

najszybciej odwołana, a zespół ukarany w odpowiedni sposób.

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

Uwaga:

Tylko s

dzia pierwszy decyduje o stosowaniu sankcji

5a)

W przypadku zmiany zawodników:

Nale

y podej

ść

do miejsca skrzy

owania si

linii bocznej i linii ataku i stan

ąć

przodem do siatki.

Poczeka

zanim obaj zamieniani zawodnicy nie stan

po obu stronach linii

bocznej.

Spojrze

w kierunku sekretarza.

Przed meczem powinno si

poinstruowa

sekretarza, by w tej sytuacji

spojrzał na s

dziego drugiego i podniósł jedn

dla wskazania, i

- fakt zmiany został zauwa

ony,

- zmiana jest dozwolona,

- zmiana jest zapisywana w protokole.

na podpowiedzie

sekretarzowi numery zmienianych zawodników

(je

eli nie ma tabliczek do zmian z numerami). Najpierw podaje si

numer

zawodnika schodz

cego, bo t

liczb

sekretarz najpierw musi znale

źć

protokole (np. „schodzi 5, wchodzi 13”). Je

eli sekretarz podniesie r

oznacza to i

zmiana mo

e nast

. Sekretarz po przekazaniu tego

sygnału, mo

e opu

w czasie dokonywania zapisu.

Dokonuje si

zmiany zawodników

dzia drugi wykonuje nast

puj

cy gest: wskazuje r

bli

boiska

zawodnika schodz

cego, a drug

zawodnika zmieniaj

cego.

Nast

pnie wykonuje ruch krzy

cy przed sob

ramiona.

Zmiany dokonuje si

, je

eli sekretarz podniósł jedn

- nie czeka si

podniesie obie r

ce w gór

. Je

eli nale

y dokona

cej ni

jedn

zmian

, s

one dokonywane odr

bnie pod nadzorem s

dziego drugiego,

który winien upewni

za ka

dym razem, czy zmiana została

zauwa

ona i zapisana przez sekretarza.

Nale

y zaczeka

na potwierdzenie zapisania zmiany

Sekretarz powinien unie

ść

obie r

ce po zako

czeniu wpisywania zmiany

do protokołu.
Nale

y poinformowa

odpowiedniego trenera i s

dziego pierwszego, je

eli

była to 5-ta lub 6-ta zmiana. Je

eli zmieniony został kapitan zespołu,

nale

y dowiedzie

, kto b

dzie teraz pełnił jego funkcj

, a nast

pnie

poinformowa

o tym s

dziego pierwszego poprzez wskazanie wła

ciwego

zawodnika, a ten z kolei powinien podnie

ść

do góry na znak,

przyj

ł obowi

zki kapitana.

Protokołu nie sprawdza si

przy ka

dej zmianie, mo

na to zrobi

w czasie przerw

dla odpoczynku i mi

dzy setami. Nale

y nauczy

czyta

protokół do góry

nogami!
Nale

y da

dziemu pierwszemu sygnał „OK”

Sygnał OK to uniesione w gór

obie r

ce.

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

WSKAZÓWKA

Nie wolno dotyka

zawodników w

adnym przypadku,

a podczas zmian w szczególno

5b)

W przypadku przerwy dla odpoczynku nale

•

sprawdzi

czy wszyscy zawodnicy opu

cili pole gry i podeszli do ławki

rezerwowych

•

wykorzysta

przerw

. Podej

ść

do sekretarza i sprawdzi

poprawno

ść

zapisów

w protokole.

•

sprawdzi

zachowanie odpoczywaj

cych zawodników.

•

gwizdn

ąć

po 30 sekundach i pokaza

zawodnikom,

e powinni ju

wchodzi

boisko.

•

poinformowa

wła

ciwego trenera i s

dziego pierwszego, je

eli była to druga

przerwa dla odpoczynku.

•

dziemu pierwszemu sygnał „OK”

■

PYTANIA DOTYCZ

CE METOD PRACY

M-1.

Jak powinien zachowa

dzia, je

eli zwrócono si

do niego w nast

puj

sposób:
a) trener powiedział: „Oni robi

bł

d ustawienia!”

b) sekretarz krzykn

ł w czasie wymiany: „Zły zawodnik zagrywał!”

c) trener zapytał: „Dlaczego pan gwizdn

ł?”

d) po gwizdni

ciu i zasygnalizowaniu dotkni

cia siatki, kapitan zapytał: „Kto

dotkn

ł siatki?”

e) zawodnik zapytał: „Dlaczego pan gwizdn

ł?”

M-2.

Jak powiniene

zachowa

, je

eli jako s

dzia drugi otrzymałe

kartk

ustawieniem od jednego z zespołów?

M-3.

W czasie sprawdzania ustawienia zespołu przed rozpocz

ciem seta zauwa

yłe

e dwaj zawodnicy z jednego zespołu nie stoj

prawidłowo. Co powiniene

zrobi

M-4.

Kto podaje zagrywaj

cemu piłk

przed pierwsz

zagrywk

a) przed pierwszym setem?
b) przed pi

tym setem?

M-5.

Czy s

dzia drugi mo

e trzyma

piłk

w czasie przerw dla odpoczynku, czy te

a) mo

e j

trzyma

zawodnik, który b

dzie wykonywał zagrywk

(je

eli gra si

jedn

piłk

b) mo

e j

trzyma

podawacz, je

eli mecz rozgrywany jest trzema piłkami?

M-6.

W którym momencie s

dzia drugi winien rozpocz

ąć

odliczanie czasu trwania

przerwy pomi

dzy setami?

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

M-7.

Po jakim czasie powinien s

dzia drugi gwizdn

ąć

daj

c sygnał na wej

cie na

boisko na koniec przerwy pomi

dzy setami?

M-8.

Po jakim czasie powinien s

dzia drugi gwizdn

ąć

na zako

czenie przerwy dla

odpoczynku?

M-9.

Wymie

przypadki, gdy s

dzia drugi winien stan

ąć

nieco dalej od słupka.

M-10. Wymie

przypadki, gdy wła

ciwym jest, by s

dzia drugi wykonał wyra

nie (a nie

dyskretnie) gest sugeruj

cy s

dziemu pierwszemu popełnienie bł

du.

M-11. Co powinien zrobi

dzia drugi, gdy s

dzia pierwszy pokazuje numer

zawodnika, który jest karany?

M-12. Jako s

dzia drugi przekazujesz sekretarzowi, i

jeden z trenerów otrzymał

ółt

kartk

. Sekretarz wygl

da jednak na zagubionego. Co powiniene

zrobi

M-13. Do s

dziego drugiego zgłaszane jest

Ŝą

danie dokonania zmiany. W którym

momencie s

dzia gwi

e, aby przyzna

zmian

M-14. W czasie trwania seta odrzuciłe

- jako s

dzia drugi - pro

trenera

o przyznanie trzeciej przerwy dla odpoczynku. Pod koniec tego seta ten sam
trener poprosił o dokonanie zmiany. Wiesz, i

zespół ten dokonał ju

sze

ciu

zmian. Co powiniene

zrobi

M-15. Zawodnik wykonał atak odbijaj

c si

spoza boiska. Na co nale

y zwróci

uwag

w takiej sytuacji?

M-16. Organizatorzy zdołali zapewni

obecno

ść

tylko pi

ciu podawaczy.

a) czy nale

y zagra

systemem trzech piłek,

b) jak rozmie

podawaczy?

c) dlaczego w ten sposób?

M-17. Je

eli przed wykonaniem zagrywki widzisz, i

zespół przyjmuj

cy jest

nieprawidłowo ustawiony, czy powiniene

zwróci

zawodnikom uwag

, tak aby

nie popełnili bł

du?

M-18. S

dzia drugi zorientował si

w czasie trwania wymiany,

e niewła

ciwy zawodnik

wykonał zagrywk

. Czy powinien przerwa

gwizdkiem?

M-19. Czy zespół powinien by

ukarany, je

eli jego ustawienie pocz

tkowe jest

niezgodne z kartk

na ustawienie?

M-20. S

dzia pierwszy gwizdn

ł, daj

c sygnał na wykonanie zagrywki. Zaraz po tym

gwizdn

ł s

dzia drugi, chc

c przyzna

przerw

dla odpoczynku. Czy s

dzia

pierwszy ma racj

, je

eli nakazuje powtórzy

akcj

i niezwłocznie ponawia

sygnał na zagrywk

, bez przyznania przerwy dla odpoczynku?

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

M-21. Czy trener mo

e skorygowa

numery zawodników w protokole, je

eli zarówno

on, jak i kapitan zespołu podpisali ju

protokół (dwóch zawodników wzi

ło ze

sob

złe koszulki)?

M-22. Czy kapitan zespołu mo

e indagowa

dziego drugiego o wszystkie podj

te w

meczu decyzje przez s

dziów?

M-23. W pewnych przypadkach s

dzia drugi winien sygnalizowa

liczb

przyznanych

przerw dla odpoczynku i zmian zawodników.
a) w jakich przypadkach tak si

powinien to zrobi

b) komu powinien to zasygnalizowa

M-24. Kapitan zespołu prosi o sprawdzenie ustawienia swojego zespołu. Czy s

dzia

drugi winien udzieli

informacji przedstawiaj

c ustawienie prawidłowe?

M-25. Kapitan zespołu prosi o sprawdzenie ustawienia zespołu przeciwników. Czy

dzia drugi winien udzieli

informacji przedstawiaj

c ustawienie prawidłowe?

M-26. Dlaczego istotne jest by zmierzy

wysoko

ść

siatki z odpowiednim

wyprzedzeniem przed losowaniem.

M-27. Jeste

dzi

drugim. Przed rozpocz

ciem seta zawodnicy ustawiaj

boisku w nast

puj

cy sposób:

Na ławce rezerwowych siedz

zawodnicy z numerami 3, 4 i 5. Co powiniene

zrobi

, skoro kartka z ustawieniem zawiera zapis:

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

Znajomo

ść

taktyki

dzia, który był zawodnikiem i/lub trenerem, podczas swoich lat aktywno

ci zdobył

wiedz

o tym, jak mo

na ustawi

zawodników do odbioru zagrywki, jak utrudni

odczytanie gry przeciwnikowi poprzez ustawienie, itp. i dlatego o wiele łatwiej jest mu
zrozumie

, co si

dzieje na boisku. Przychodzi mu to wr

cz intuicyjnie.

wiadczenie

Długoletnie do

wiadczenie s

dziowskie powoduje,

e wiele ró

nych punktów widzenia,

sposobów my

lenia i wiele reakcji przychodzi automatycznie. Natomiast s

dzia, który

nie ma do

wiadczenia, musi by

bardzo skoncentrowany i wiele wysiłku po

nauce. Wiele mechanizmów s

dziowania musi by

realizowane płynnie, w ramach

wytrenowanej techniki. Pozwala to s

dziemu skoncentrowa

na innych aspektach

gry, które s

tak

e istotne przy podejmowaniu decyzji.

Uzyskanie do

wiadczenia wymaga regularnego treningu. Przecie

zespoły trenuj

bardzo ci

ęŜ

ko, wi

c dlaczego s

dziowie nie mieli by równie

trenowa

Znajomo

ść

zespołów

li s

dzia s

dziuje wielokrotnie podczas sezonu lub przez jaki

czas kilkukrotnie

danemu zespołowi, nabywa wiedzy na temat taktyki stosowanej przez dru

poznaje specyficzne dla tego zespołu rozwi

zania. Doskonałym sposobem na szybkie

poznanie dru

yny jest analiza akcji, ustawie

oraz specyficznych zmian / zast

pie

na tego dokona

podczas ogl

dania meczu z trybuny lub na wideo, co daje

liwo

ść

uzyskania wszystkich interesuj

cych informacji.

Znajomo

ść

członków zespołów

dziowanie spotka

tym samym zawodnikom wielokrotnie podczas sezonu lub przez

wiele lat daje s

dziemu dobr

wiedz

o ich indywidualnych umiej

tno

ciach i

pełnionych funkcjach na boisku.
Równie

istotne jest, gdy s

dzia spotyka zespoły trenowane przez danego trenera.

Najcz

ęś

ciej kolejne dru

yny poznaj

bowiem i stosuj

jego strategi

oraz pomysły.

Kartki z ustawieniami

Kartki z ustawieniami mog

bardzo przydatne w niektórych sytuacjach. Głównie s

one wykorzystywane przed rozpocz

ciem seta, gdy sprawdzane jest ustawienie

zespołów na boisku. Jednak istniej

równie

metody korzystania z nich podczas gry.

Kilka metod zaprezentowanych jest w dalszej cz

ęś

ci opracowania.

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

Protokół

Protokół jest dokumentem, który powinien rozwi

kszo

ść

tpliwo

dotycz

cych ustawienia. Czerpanie informacji z protokołu wymaga jednak pewnej

wiedzy i umiej

tno

ci. Po pierwsze s

dzia musi by

w stanie pełni

funkcj

sekretarza

oraz musi umie

dokonywa

wszystkich zapisów zwi

zanych z prowadzeniem

protokołu. Nast

pnie s

dzia musi przeanalizowa

sposób prezentacji pewnych

informacji i nauczy

, jak je uzyska

Sekretarz jest osob

, która sprawdza stale protokół. S

dzia drugi mo

e to zrobi

głównie podczas przerw oraz mi

dzy setami. Wówczas ma on mo

liwo

ść

samodzielnego uzyskania informacji z protokołu (który jednak obrócony jest zazwyczaj
do góry nogami).

METODY

Obserwacja ustawienia zespołów, jak napisano ju

wcze

niej, jest jednym z

najwa

niejszych zada

dziego drugiego. S

dziowie stosuj

oczywi

cie indywidualne

sposoby na wła

ciwe wykonywanie tego zadania, ale bez wzgl

du na to, któr

metod

lub który sposób stosuje s

dzia, powinien:

wiedzie

, której metody u

ywa

zna

kilka metod

Stosowana przez s

dziego metoda powinna by

przystosowana do jego własnych

umiej

tno

ci oraz do poziomu zespołów. Je

li s

dzia drugi s

dziuje spotkanie

zespołowi stosuj

cemu ustawienia łatwo rozpoznawalne, wybierze oczywi

cie prostsz

metod

przy s

dziowaniu zespołowi z bardziej skomplikowan

taktyk

Celem s

dziego drugiego powinna by

samodzielno

ść

w radzeniu sobie z obserwacj

ustawienia

na poziomie zawodów, które s

dziuje.

Metoda wykorzystywana przez s

dziego, powinna pomóc w obserwacji

zajmowanych pozycji zawodników w ramach zespołu,

aktualnej pozycji zawodnika

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

zarówno przy zagrywce jak i podczas wymiany.

dzia drugi powinien tak szybko jak to mo

liwe by

w stanie ustali

ustawienie zespołu

odbieraj

cego. Nast

pnie powinien znale

źć

miejsce, w którym prawdopodobie

stwo

wyst

pienia bł

du jest najwi

ksze i w to miejsce szczególnie skierowa

swoj

uwag

Podstawowym czynnikiem we wszystkich metodach jest obserwacja zawodnika
rozgrywaj

cego. S

dzia drugi powinien stale zna

•

jego aktualn

pozycj

•

zawodników obok niego.

Gdy s

dzia drugi sprawdza ustawienie zespołu odbieraj

cego zagrywk

, w pierwszej

kolejno

ci powinien ustali

aktualn

pozycj

rozgrywaj

cego. Skutecznym sposobem

jest znalezienie i zapami

tanie zawodnika w zespole zagrywaj

cym na tej samej

pozycji, co zawodnik rozgrywaj

cy zespołu odbieraj

cego (który mo

e by

nazwany „odpowiadaj

cym”). Ustalenie tego zawodnika mo

e nast

gdy tylko

sekretarz wpisze ustawienie do protokołu.

Sposób oparty o obserwacj

zawodnika „odpowiadaj

cego” jest szczególnie przydatny,

gdy rozgrywaj

cy zespołu przyjmuj

cego znajduje si

przy kolejnej zagrywce w tym

samym miejscu boiska (ale przecie

na innej pozycji).

Zawodnik graj

cy na tej samej pozycji, co rozgrywaj

cy dru

yny przeciwnej mo

e by

łatwo zlokalizowany, gdy jego zespół ustawia si

do zagrywki. To pozwala na

wygospodarowanie wi

kszej ilo

ci czasu na obserwacj

zespołu odbieraj

cego oraz na

lepsze przygotowanie si

do oceny prawidłowo

ci ustawienia.

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

Przykład I:
Zespoły maj

nast

puj

ce ustawienia pocz

tkowe:

Zespół z lewej strony rozpoczyna gr

zagrywk

. S

dzia drugi dowiaduje si

lub wie

wcze

niej,

e zawodnik nr 4 jest zawodnikiem rozgrywaj

cym zespołu z prawej strony.

To oznacza,

e zawodnik nr 8 zespołu po lewej stronie ma t

sam

pozycj

, co

zawodnik rozgrywaj

cy zespołu z prawej strony, podczas gdy zespół z prawej strony

odbiera zagrywk

Zawodnikiem rozgrywaj

cym w zespole z lewej strony jest zawodnik nr 2, który

rozpoczyna gr

na pozycji 2. Zespół z lewej strony rozpoczyna gr

zagrywk

, zatem

zespół z prawej strony dokona rotacji, gdy wygra akcj

i zdob

dzie zagrywk

. Wówczas

zawodnik nr 10 w zespole po prawej stronie b

dzie na tej samej pozycji, co zawodnik

rozgrywaj

cy w zespole po lewej stronie (podczas odbioru zagrywki).

Przykład II:
Te same zespoły co w przykładzie pierwszym kilka przej

ść

rotacyjnych pó

niej:

eby ustali

czy zawodnik rozgrywaj

cy nr 4 jest zawodnikiem linii obrony (na pozycji 5)

czy zawodnikiem linii ataku (na pozycji 4) nale

y spojrze

na zawodnika zespołu

przeciwnego odpowiadaj

cego mu pozycj

. Wiemy z przykładu I,

e jest to zawodnik nr

8 i obecnie jest on na pozycji nr 5. W zwi

zku z tym zawodnik rozgrywaj

cy nr 4

równie

jest na pozycji nr 5, tak wi

c jest zawodnikiem linii obrony.

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

UWAGA 1: Metoda działa oczywi

cie pod warunkiem

e zawodnicy zespołu

zagrywaj

cego stoj

na wła

ciwej pozycji!

Tak jest prawie w ka

dym przypadku, ale nale

y na to zwraca

uwag

UWAGA 2: Nale

y tak

e pami

e dwaj zawodnicy linii obrony, którzy nie

wykonuj

zagrywki s

na pozycjach 5 i 6 bez wzgl

du na to, gdzie si

znajduj

w stosunku do zagrywaj

cego oraz,

e zawodnik zagrywaj

ma pozycj

nr 1 bez wzgl

du na to w jakim miejscu stoi w polu zagrywki.

Po ustaleniu pozycji zawodnika rozgrywaj

cego, nale

y na tej podstawie sprawdzi

ustawienie pozostałych zawodników. Dobrze jest wiedzie

, którzy zawodnicy s

ustawieni po przek

tnej w stosunku do siebie. W pierwszej kolejno

ci nale

sprawdzi

, kto jest po przek

tnej z zawodnikiem rozgrywaj

cym, a nast

pnie tak

pozostałych zawodników. Cz

sto pełni

oni te same funkcje w zespole, jak np.

odbieraj

cy,

rodkowy itp., co ułatwia zapami

tanie dzi

ki zrozumieniu ich pozycji z

taktycznego punktu widzenia.

Wiele zespołów graj

cych na najwy

szym poziomie stosuje tylko dwóch odbieraj

cych.

Kontrolowanie tych dwóch zawodników jest tak samo wa

ne jak kontrolowanie

zawodnika rozgrywaj

cego. Zazwyczaj s

oni rozmieszczeni w ustawieniu po

przek

tnej. Podczas wielu odbieranych zagrywek s

oni umieszczeni w dwóch

głównych miejscach boiska. Czasami jeden z nich jest na lewej stronie boiska a drugi w
jego okolicy. Najwi

ksze ryzyko wyst

pienia bł

du ustawienia mi

dzy nimi szczególnie

ma miejsce, gdy zajmuj

oni pozycj

3 i 6.

UWAGA: wyst

puj

dwa takie ustawienia na sze

ść

liwych ustawie

Przykład III
Zespoły maj

nast

puj

ce ustawienia pocz

tkowe:

Zespół z prawej strony rozpoczyna gr

zagrywk

. Zawodnikami odbieraj

cymi zespołu

z lewej strony s

zawodnicy o numerach 12 i 1 (zawodnik nr 4 jest zawodnikiem

rozgrywaj

cym).

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

III a) W tym przypadku zawodnik nr 12 jest na pozycji 3 a zawodnik nr 1 na pozycji 6.

Zawodnik nr 1 mo

e chcie

przesun

ąć

do przodu, by zaj

ąć

lepsz

pozycj

do odbioru zagrywki, ale zawodnik nr 12 musi by

bli

ej siatki ni

zawodnik nr 1 podczas zagrywki.

III b) W tym przypadku zawodnik nr 1 zajmuje pozycj

3 a zawodnik nr 12 pozycj

Tym razem to zawodnik nr 12 chce ruszy

do przodu, aby zaj

ąć

lepsz

pozycj

do odbioru zagrywki. Zawodnik nr 1 musi by

jednak bli

ej siatki

zawodnik nr 12 podczas uderzenia piłki przez zagrywaj

cego.

Podczas gry s

dzia drugi powinien trzyma

kartki z ustawieniem w kieszeniach spodni

(zespołu po lewej stronie w lewej kieszeni, a zespołu z prawej strony w prawej
kieszeni).

Dla niedo

wiadczonego s

dziego nie wprawionego w rozpoznawaniu ustawienia

mogłaby by

przydatna podczas s

dziowania nast

puj

ca metoda. Nale

y trzyma

obie

kartki z ustawieniem przez cały czas w tej samej r

ce (załó

my: lewej). Kartka z

ustawieniem zespołu zagrywaj

cego jako pierwszy w secie ma le

na kartce z

ustawieniem zespołu odbieraj

cego. Nale

y poło

kciuk na numerze obecnie

zagrywaj

cego zawodnika i dzi

ki temu podpowiada

sobie ustawienie tego zespołu.

Teraz wystarczy odgi

ąć

górn

kartk

, by ustali

trzech zawodników ataku w zespole

odbieraj

cym (zajmuj

pozycje „przed kciukiem”).

Gdy zespół odbieraj

cy zdob

dzie zagrywk

, nale

y czyta

w ten sam sposób

zawodników linii ataku zespołu pierwotnie zagrywaj

cego z kartki na górze (nie ruszaj

kciuka). Kciuk o jedn

pozycj

przesuwa

nale

y zawsze, gdy na zagrywk

idzie

kolejny zawodnik zespołu, który zagrywał jako pierwszy w secie.

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

dzia mo

e tak

e nanosi

swoje własne notatki na kartkach z ustawieniem, na

przykład mo

e zaznaczy

liter

„S” zawodnika rozgrywaj

cego, czy strzałk

zawodnika

zajmuj

cego t

sam

pozycj

na boisku co zawodnik rozgrywaj

cy zespołu

przeciwnego (zobacz diagram poni

ej). Niektórym s

dziom pomaga dzielenie kartek z

ustawieniem liniami, co pozwala łatwiej odczyta

zawodników linii ataku i linii obrony we

wszystkich ustawieniach (zobacz diagram poni

ej).

Korzystanie z kartek z ustawieniem ma jedn

wad

: gdy zawodnicy i trenerzy

widz

e s

dzia musi u

ywa

kartek z ustawieniem, mog

szybko uzna

to za jego

brak pewno

ci siebie. Z drugiej strony: je

li pomaga mu to lepiej wykonywa

prac

, to

jest to wci

ąŜ

dobry powód do korzystania z nich! Dlatego te

sposób ten jest przede

wszystkim przeznaczony do wykorzystania podczas treningu s

dziowskiego przy

dziowaniu sparingów.

Celem s

dziego pełni

cego funkcj

dziego drugiego powinno by

, jak wspomniano

wcze

niej, samodzielno

ść

w radzeniu sobie z obserwacj

ustawienia, na poziomie

zawodów, które dany s

dzia s

dziuje (z kartkami z ustawieniem w kieszeniach).

PAMI

TAJ!: zespoły mog

wicz

swoje ustawienie taktyczne przez całe miesi

– je

li nie jeste

pewny,

e bł

d został popełniony, nie gwi

DO DYSKUSJI:

•

Opisz metod

, której przewa

nie u

ywasz przy obserwacji ustawienia.

•

Jakie s

jej zalety i wady?

•

Jak mo

esz j

ulepszy

2) Wad

ęś

ci metod jest fakt,

e nie daj

pełnego efektu od pocz

tku seta.

Zespoły musz

zrobi

pełn

rotacj

, zanim s

dzia drugi upewni si

jak

zawodnicy ustawiaj

na boisku.

•

Które metody funkcjonuj

wła

ciwie od pocz

tku?

•

Które metody nie funkcjonuj

, dopóki mecz nie jest cho

przez chwil

rozgrywany?

______________________________________________________________________

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

■

PYTANIA DOTYCZ

CE USTAWIENIA

U-1.

Prawda czy Fałsz?

a) Zawodnik na pozycji 1 musi sta

bli

ej linii ko

cowej

zawodnik na pozycji 2

b) Zawodnik na pozycji 1 musi sta

bardziej na prawo

od zawodnika na pozycji 5

c) Zawodnik na pozycji 6 mo

e sta

za zawodnikiem

na pozycji 4

d) Zawodnik na pozycji 4 mo

e sta

najbli

ej linii obu

bocznych

e) Zawodnik na pozycji 5 mo

e sta

w takiej samej odległo

od linii

rodkowej jak zawodnik na pozycji 4

f) Zawodnik na pozycji 3 mo

e sta

w takiej samej odległo

od linii

rodkowej jak zawodnik na pozycji 5

g) Zawodnik na pozycji 4 musi sta

na lewo od zawodnika

na pozycji 3

h) Zawodnik na pozycji 2 mo

e sta

bardziej na prawo

zawodnik na pozycji 3

Zawodnik na pozycji 1 mo

e sta

w takiej samej odległo

od prawej linii bocznej jak zawodnik na pozycji 6

U-2.

W momencie wykonywania zagrywki zauwa

asz, pełni

c funkcj

dziego

drugiego, i

zawodnik z pozycji 5 w zespole przyjmuj

cym stoi bli

ej lewej linii

bocznej ni

zawodnik z pozycji 4. Czy jest to bł

dna sytuacja?

U-3.

Przed wykonaniem kolejnej zagrywki zauwa

asz,

e dwaj zawodnicy stoj

nieprawidłowych pozycjach. Co powiniene

zrobi

, je

eli:

a) dotyczy to zespołu zagrywaj

cego

b) dotyczy to zespołu przyjmuj

cego

U-4.

Czy wolno s

dziemu drugiemu u

ywa

kartek z ustawieniem dla kontroli

ustawienia w czasie seta?

U-5.

Opisz kilka metod ułatwiaj

cych kontrol

ustawienia zawodników w czasie

przyj

cia zagrywki.

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

■

Obserwacja meczów

By jak najlepiej wykorzysta

wiedz

zawart

w tym wydaniu, proponujemy jak

najcz

stsze chodzenie na mecze czołowych dru

yn i podpatrywanie pracy s

dziów.

Przede wszystkim s

dziego drugiego, rzecz jasna.

Zacznijmy od obserwacji wszystkich dwunastu ustawie

dru

yn w przyj

ciu zagrywki.

Spróbujmy je narysowa

, wykorzystuj

c wzór jaki znajduje si

na nast

pnej stronie.

Spróbujmy tak

e odpowiedzie

na nast

puj

ce pytania:

1. Na jakiej pozycji znajduje si

rozgrywaj

cy w kolejnych ustawieniach?

2. W których ustawieniach dru

yny najłatwiej mog

popełni

bł

d ustawienia?

3. Czy w danym zespole wyznaczono konkretnych zawodników do odbioru zagrywki?
4. Dlaczego ustawiaj

oni akurat w takich miejscach boiska w kolejnych

ustawieniach?

Wykorzystajmy szans

do wypróbowania paru metod kontroli ustawienia opisanych we

wcze

niejszych cz

ęś

ciach wydania. Spróbujmy metod, których wcze

niej nie

wykorzystywali

my. B

dziemy mogli dzi

ki temu wraz z kolegami oceni

ró

ne metody i

wymieni

nasze do

wiadczenia.

Obserwuj

c mecz mo

emy rozwa

nast

puj

ce kwestie:

ZASADY
1. Czy s

dziowie stosuj

ró

ne rodzaje sygnałów gwizdkami i czy powinni tak robi

zgodnie z Przepisami?

2. Czy s

dzia drugi gwi

e bł

dy zgodnie ze swoimi uprawnieniami?

METODYKA
1. W jakich sytuacjach mo

na zauwa

współprac

dzy s

dziami?

2. Jak cz

sto maj

ze sob

kontakt?

3. Jak daj

sobie ró

ne sygnały?

4. Czy ci konkretni s

dziowie dobrze ze sob

współpracuj

5. Jak s

dzia drugi współpracuje z sekretarzem?

6. W jaki sposób porusza si

dzia drugi w ró

nych sytuacjach w czasie gry?

7. Czy uwa

asz,

e wybiera najlepsze miejsce do obserwacji gry?

8. Kiedy s

dzia drugi zmienia strony boiska?

Jak zachowuje si

w chwili

Ŝą

dania przerwy lub zmiany przez trenerów?

10. Jak zachowuje si

w czasie dokonywania zmian zawodników?

11. Czy z s

dziami kontaktuj

inni zawodnicy ni

kapitanowie?

USTAWIENIA
1. Jak

metod

wykorzystuje s

dzia drugi dla obserwacji ustawienia zespołów?

2. Czy prawidłowo obserwuje ustawienie zespołu odbieraj

cego?

3. Czy zdarzaj

ataki zawodników z drugiej linii? Jak zachowuje si

dzia drugi w

takich sytuacjach?

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

II. Plany zaj

ęć

szkoleniowych

ZAJ

CIA JEDNODNIOWE:

Rodzaj zaj

ęć

Teoria

Prowadz

cy zaj

cia:

eli uczestnicz

dziowie krajowi: przedstawiciel

krajowego wydziału szkolenia
Je

eli uczestnicz

dziowie z regionu: przedstawiciel

regionalnego wydziału szkoleniowego
Je

eli uczestnicz

lokalni s

dziowie: jak wy

ej + s

dzia

szczebla centralnego

Liczba uczestników:

Nie wi

cej ni

12.

ZAJ

CIA DWUDNIOWE:

Rodzaj zaj

ęć

Teoria + ogl

danie meczu

Prowadz

cy zaj

cia:

eli uczestnicz

dziowie krajowi: przedstawiciel

krajowego wydziału szkolenia
Je

eli uczestnicz

dziowie z regionu: przedstawiciel

regionalnego wydziału szkoleniowego
Je

eli uczestnicz

lokalni s

dziowie: jak wy

ej + s

dzia

szczebla centralnego

Liczba uczestników:

Nie wi

cej ni

Jeden dzie

na teori

i jeden dzie

na analiz

w czasie meczu. Uczestnicy próbuj

ró

nych metod kontroli ustawie

zawodników oraz

obserwuj

prac

dziego drugiego z miejsc publiczno

pod kontrol

prowadz

cego zaj

cia.

GRUPOWE

WICZENIA WŁASNE:

Rodzaj zaj

ęć

5 trzygodzinnych spotka

. Jedno spotkanie przeznaczone

jest na analiz

meczu.

Zaj

cia 1:

Przepisy

Zaj

cia 2:

Metody

Zaj

cia 3:

Ustawienia zawodników

Zaj

cia 4:

Analiza meczu

Zaj

cia 5:

Podsumowanie analizy meczu oraz podsumowanie kursu

Liczba uczestników:

Nie wi

cej ni

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

DO ROZDZIAŁU 1

P-1. Tak.

P-2. Nie.

P-3.

a) Tak. Dotkni

cia siatki przeszkadzaj

ce w grze s

bł

dne i winny by

odgwizdane. Przeszkodzenie w grze oznacza na przykład tak silne poci

gni

cie

siatki, i

powoduje ono zerwanie lub przesuni

cie si

antenki. Nie nale

y myli

„przeszkadzania w grze” z „wpływaniem na gr

”, które mo

e nast

przypadku dotkni

cia siatki podczas akcji z piłk

przez zawodnika, który uderza

lub mo

e uderzy

piłk

. Je

eli gracz ten nie jest do

ść

blisko piłki lub

zamierzonego jej usytuowania, to nie mo

na uzna

takiej akcji za bł

b) Nie.

P-4.

Tak. Dokładnie nad siatk

znajduje si

„ziemia niczyja” - prawidłowe jest wi

uderzenie piłki przez blokuj

cych. Je

li jednak blokuj

cy uderz

piłk

zanim

przeleci ona całkowicie na ich stron

to na s

dziego spada trudne zadanie oceny

tej sytuacji. Je

eli atak został spełniony, to nie ma bł

du blokuj

cych. Je

eli

jednak piłka znajduje si

nad boiskiem zespołu atakuj

cego i jeden z

zawodników byłby w stanie piłk

zaatakowa

, wówczas bł

d popełniaj

blokuj

cy.

P-5. Nie. Mo

e to uczyni

tylko kapitan.

P-6. Nie. Od kilku lat taka sytuacja nie jest automatycznie równoznaczna z bł

dem.

Tak

okoliczno

ść

powinien natomiast zasygnalizowa

dzia liniowy.

P-7.

a) Tak. Dotkni

cia siatki przeszkadzaj

ce w grze s

bł

dem.

b) Tak.

P-8.

Nie. Tylko s

dzia pierwszy jest uprawniony do udzielania sankcji.

P-9.

Nie.

P-10. Tak. Na boisko mo

e wej

ść

dowolny zawodnik nie uczestnicz

cy w grze,

niezale

nie czy był ju

na boisku w tym secie czy nie.

P-11. Tak, ale tylko, je

eli s

dzia pierwszy nie jest w stanie tego zauwa

P-12. Tak.

P-13. Nie. Bł

dem jest nieprawidłowy atak zawodnika linii obrony i moment popełnienia

bł

du wyznacza chwil

, w której piłka staje si

„poza gr

”.

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

P-14. Je

eli zagrywka została wykonana przez nieprawidłowego zawodnika, bł

d ten

powinien zosta

zasygnalizowany poprzez sygnał d

kowy („buczek”). Je

jest to niemo

liwe, sekretarz powinien jak najszybciej zgłosi

tak

sytuacj

dziemu drugiemu - w takim wypadku bł

d zostaje odgwizdany przez s

dziego

drugiego. Zasadniczym zadaniem s

dziego drugiego w czasie wykonywania

zagrywki jest jednak obserwacja zespołu przyjmuj

cego.

P-15. Tak. Obecne brzmienie przepisu 12.3.2 mówi „zawodnik mo

e dotkn

ąć

linki po

odbiciu piłki”.

P-16. Nie. Musi zosta

rozegrana przynajmniej jedna wymiana zanim mo

e zosta

przyznana kolejna zmiana zawodników.

P-17. Nie. Zawodnik zawsze ma prawo blokowa

piłk

nad polem gry przeciwnika, gdy

ten wykonał ju

trzy odbicia. W tej konkretnej sytuacji mamy do czynienia z

bł

dnym atakiem zawodnika linii obrony.

P-18.

P-19. Nie. Tylko graj

cy kapitan ma takie prawo.

P-20. Tak. W czasie zawodów mi

dzynarodowych szybcy wycieraj

cy wycieraj

mokre

plamy po ka

dej wymianie, ale s

dzia drugi winien sprawdza

stan boiska w

czasie przerw dla odpoczynku oraz pomi

dzy setami.

P-21. Tak.

P-22. Tak. Taki blok jest prawidłowy. Zatem zawodnik linii obrony wykonał

nieprawidłowy atak.

P-23. Tak.

P-24. Tak, je

li mo

e jeszcze tyle wykorzysta

P-25. Tak.

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

P-26. a)Dozwolona jest tylko zmiana kontuzjowanego zawodnika przez zawodnika nr

8.
b) Zespół mo

e dokona

wyboru, czy na zmian

wejdzie zawodnik nr 7 czy 8.

c) Dozwolona jest tylko zmiana zawodnika nr 1 przez zawodnika nr 8.
d) Zespół przegra seta poniewa

nie mo

na dokona

zmiany regulaminowej.

Wykluczeni zawodnicy mog

bowiem by

zmienieni tylko w ramach zmiany

regulaminowej.
e) Dozwolona jest tylko zmiana zawodnika nr 1 przez zawodnika nr 8.
f) Zespół przegra seta poniewa

nie mo

na dokona

zmiany regulaminowej

(patrz odpowied

d).

P-27.

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

DO ROZDZIAŁU 2

M-1.

W przedstawionych poni

ej sytuacjach najistotniejsze jest, by s

dzia oceniał

wydarzenie w zale

ci od ich kontekstu i okoliczno

ci, jakie im towarzyszyły. W

pewnych przypadkach bezwzgl

dne egzekwowanie Przepisów mo

e nie by

prawidłowym zachowaniem. Analiza dokonana przez s

dziego mo

e mu

podpowiedzie

, i

wybór innego rozwi

zania jest najwła

ciwszy.

Udzielone poni

ej odpowiedzi oparte s

jednak na wprost dokonanej interpretacji

Przepisów.

a) Członkowie zespołu nie mog

komentowa

decyzji s

dziowskich w ten

sposób. S

dzia drugi winien poinformowa

o zdarzeniu s

dziego pierwszego,

który ma prawo udzieli

trenerowi sankcji.

b) S

dzia drugi powinien natychmiast gwizdn

ąć

by przerwa

c)Tylko kapitan zespołu ma prawo do zadawania w taki sposób pyta

dotycz

cych decyzji s

dziego. S

dzia drugi winien poinformowa

o zdarzeniu

dziego pierwszego, który ma prawo udzieli

trenerowi sankcji.

d) S

dzia drugi powinien odpowiedzie

na to pytanie, skoro zadane jest przez

kapitana zespołu i dotyczy uprawnie

dziego drugiego.

e) Tylko kapitan zespołu ma prawo do zadawania w taki sposób pyta

dotycz

cych decyzji s

dziego. S

dzia drugi winien poinformowa

o zdarzeniu

dziego pierwszego, który ma prawo udzieli

trenerowi sankcji.

M-2.

Powiniene

zatrzyma

przy sobie do momentu, gdy otrzymasz tak

e kartk

drugiego zespołu. Wówczas obie kartki jednocze

nie powiniene

dostarczy

sekretarzowi.

M-3.

Powiniene

zwróci

uwag

na ten fakt zespołowi, w miar

liwo

ci nie

ujawniaj

c ustawienia tego zespołowi przeciwnemu.

M-4.

a) s

dzia drugi

b) s

dzia drugi

M-5.

a) w przypadku gry jedn

piłk

dzia drugi winien trzyma

w czasie

wszystkich przerw dla odpoczynku i pomi

dzy setami.

b) w przypadku gry trzema piłkami podawacze mog

trzyma

piłki w czasie

wszystkich przerw w grze. Nie wolno pozwala

zawodnikom na rozgrzewanie si

z u

yciem piłek meczowych.

M-6.

Kiedy ostatnia wymiana poprzedniego seta jest zako

czona. Tak

e sekretarz

winien mierzy

ten czas i zasygnalizowa

upływ 2 minut i 30 sekund.

M-7.

Po 2,5 minuty.

M-8.

Po 30 sekundach.

M-9.

- Je

eli akcja rozgrywana jest w jego pobli

- Je

eli słupek jest bardzo grubo otulony.

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

M-10. - Je

eli s

dzia drugi wyra

nie widzi, i

dzia pierwszy popełnia bł

- Je

eli s

dziemu pierwszemu wydaje si

, i

nast

pił bł

d i szuka u s

dziego

drugiego potwierdzenia takiego faktu

M-11. S

dzia drugi powinien tak

e pokaza

numer tego zawodnika i upewni

, i

obaj s

dziowie wskazuj

ten sam numer. Wówczas s

dzia drugi powinien

podej

ść

do sekretarza i upewni

, i

ten dokonuje prawidłowego zapisu w

protokole. Dopuszczalne, chocia

nie zalecane, jest podej

cie do s

dziego

pierwszego, gdy s

dzia drugi nie jest pewien, którego zawodnika dotyczy kara.

M-12. Pomó

sekretarzowi dokona

prawidłowego wpisu do protokołu. Wpis musi

zosta

dokonany sprawnie, by w jak najmniejszym stopniu powodowa

przedłu

enie przerwy.

M-13. Wówczas, gdy spełnione s

nast

puj

ce warunki:

•

Ŝą

danie zgłasza uprawniony członek zespołu,

•

pro

ba zgłaszana z wykorzystaniem oficjalnej sygnalizacji,

•

jest to prawidłowa sygnalizacja r

koma,

•

zespół mo

e jeszcze dokona

zmiany w tym secie,

•

jest jeszcze przed sygnałem s

dziego pierwszego zezwalaj

cym na

wykonanie zagrywki

M-14. Powiniene

podej

ść

do s

dziego pierwszego i go poinformowa

, i

zespół zgłosił

ponownie pro

nieuzasadnion

i w zwi

zku z tym wobec zespołu winny

zosta

wyci

gni

te konsekwencje za opó

nianie.

M-15. Zasadnicz

dla ciebie rzecz

jest oczywi

cie obserwacja siatki, linii

rodkowej

itd. Jednak je

li to mo

liwe spróbowa

nale

y wesprze

dziego pierwszego

poprzez zanalizowanie czy nie nast

pił bł

d ataku zawodnika linii obrony. Nale

zatem rozwa

czy był to zawodnik linii obrony, a je

li tak, to z jakiego miejsca

odbił, uwzgl

dniaj

c poło

enie przedłu

enia linii ataku.

M-16. a) Tak, ale fakt ten nale

y odnotowa

w protokole

b) Jeden z podawaczy powinien wykonywa

funkcj

dwóch: za i na prawo od

pierwszego s

dziego

c) Istotne, by jeden z podawaczy znajdował si

w pobli

u s

dziego drugiego -

zespoły nie powinny zajmowa

pilnowaniem piłek. Podawacz ten jest cz

sto

tak

e odpowiedzialny za wycieranie mokrych plam na boisku, wi

c powinien

znajdowa

blisko s

dziego drugiego, aby mógł otrzymywa

od niego

instrukcje.

M-17. Nie.

M-18. Tak.

M-19. Nie. Ustawienie ma zosta

skorygowane.

M-20. Tak.

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

M-21. Tak. Je

eli został popełniony taki oczywisty bł

d, zapis winien zosta

skorygowany.

M-22. Nie. S

dzia drugi mo

e by

pytany tylko o decyzje dotycz

cego jego uprawnie

M-23.

a) przy drugiej przewie dla odpoczynku oraz przy 5-tej i 6-tej zmianie oraz za

dym razem, gdy prosz

o to s

dzia pierwszy, trener lub kapitan zespołu.

b) s

dziemu pierwszemu oraz trenerowi lub kapitanowi zespołu, których to

dotyczy.

M-24. Tak.

M-25. Nie.

M-26. Je

eli konieczna jest korekta wysoko

ci siatki, mo

e ona zosta

dokonana przed

rozpocz

ciem rozgrzewki na siatce (nast

puj

cej bezpo

rednio po losowaniu).

M-27.

a) W tej sytuacji nale

y dokona

korekty ustawienia albowiem wyst

pił bł

Najpierw zawodnik z numerem 2 musi podj

ąć

decyzj

, czy rozpocznie gr

pozycji 1 czy 5. Nast

pnie w miejsce niewła

ciwej cyfry „2” na kartce z

ustawieniem nale

y poda

numer prawidłowy (3, 4, 5 lub 6).

b) Nale

y nakaza

zawodnikom zaj

cie wła

ciwych pozycji na boisku. Nie mo

mowy o skorygowaniu zapisu na kartce, skoro z punktu widzenia Przepisów

jest on prawidłowy.
c) Albo zawodnik z nr 4 wejdzie na boisku zamiast nr 16 albo powinna nast

zmiana mi

dzy tymi zawodnikami (przy stanie 0-0).

d) Nale

y nakaza

zawodnikom zaj

cie wła

ciwych pozycji na boisku. Nie mo

mowy o skorygowaniu zapisu na kartce, skoro z punktu widzenia Przepisów

jest on prawidłowy.

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ

DO ROZDZIAŁU 3

U-1.

U-2.

Nie. Zawodnik z pozycji 5 mo

e sta

na lewo od zawodnika z pozycji 4.

U-3.

a) Poczekaj i przeka

informacj

dziemu pierwszemu w czasie przerwy w

grze (je

eli sam s

dzia pierwszy bł

du nie zauwa

ył). Pami

taj, i

jako s

dzia

drugi w czasie wykonywania zagrywki skoncentrowa

musisz si

na zespole

przyjmuj

cym. Zawodnicy zespołu zagrywaj

cego by

e koryguj

swoje

ustawienie we wła

ciwym momencie, gdy ty tego nie zauwa

asz.

b) Poczekaj do momentu wykonania zagrywki. Je

eli zawodnicy nadal stoj

niewła

ciwych pozycjach, gwizdnij bł

d ustawienia.

U-4.

Tak.

U-5.

- zapami

tujesz który zawodnik gra na tej samej pozycji, co rozgrywaj

dru

yny przeciwnej,

- rozpoznajesz zapami

tane ustawienie.

U-6.

a) poprawnie
b) poprawnie
c) poprawnie
d) poprawnie
e) bł

dnie – Nr.1 powinien by

dalej na prawo ni

Nr.6

f) poprawnie
g) poprawnie

U-7.

a) poprawnie
b) poprawnie
c) poprawnie
d) bł

dnie

Nr.3 powinien by

dalej na lewo ni

Nr.4

Nr.1 powinien by

bli

ej linii

rodkowej ni

U-8.

a) poprawnie
b) poprawnie
c) poprawnie

DZIA DRUGI W PIŁCE SIATKOWEJ