Elektronika Praktyczna 12/97
72
M I N I P R O J E K T Y
Sterownik oświetlenia choinkowego
Zbliøaj¹ce siÍ úwiÍta
s¹ doskona³¹ okazj¹
dla wszystkich
ìdomowychî
elektronikÛw, aby mogli
siÍ wykazaÊ.
Najprostszym, a†przy
tym niezwykle
efektownym sposobem
na to, jest zbudowanie
sterownika úwiate³ek
choinkowych, ktÛry
pozwoli nieco
urozmaiciÊ úwi¹teczne
wieczory.
O†tym, jak
niewielkim nak³adem
si³ i†úrodkÛw wykonaÊ
specjalistyczny
sterownik dowiecie siÍ
z†tego artyku³u.
Prezentowany w†artyku-
le sterownik jest przyk³a-
dem nieprawdopodobnej
wrÍcz ekspansji uk³adÛw
specjalizowanych. Przyzwy-
czailiúmy siÍ juø do myúli,
øe wiÍkszoúÊ urz¹dzeÒ pro-
dukowanych seryjnie jest
wykonanych w oparciu
o†uk³ady specjalizowane,
co ogromnie u³atwia za-
rÛwno ich montaø, jak
i†serwisowanie. Ale czy
ktÛryú z†naszych Czytel-
nikÛw s¹dzi³, øe op³a-
calne jest wyproduko-
wanie specjalizowane-
go sterownika úwiate-
³ek choinkowych?
Okazuje siÍ, øe tak!
Na rys.1 przedsta-
wiono schemat bloko-
wy uk³adu HT2040A
(uk³ad jest produko-
wany przez tajwaÒs-
k¹ firmÍ Holtek),
ktÛry jest specjalizowanym,
czterokana³owym sterowni-
kiem oúwietlenia, integru-
j¹cym w†swojej strukturze
wszystkie elementy nie-
zbÍdne do wykonania kom-
pletnego urz¹dzenia. Ponie-
waø stopieÒ zintegrowania
uk³adu HT2040A jest bar-
dzo wysoki, schemat elek-
tryczny sterownika moøe
byÊ tak prosty, jak widaÊ
na rys.2.
Elementy D1..5, R1, R2,
C1 spe³niaj¹ rolÍ zasilacza
sterownika. Poniewaø zasi-
lacz nie zawiera transfor-
matora, sterownik podczas
pracy jest ca³y czas na po-
73
Elektronika Praktyczna 12/97
M I N I P R O J E K T Y
Uk³ad HT2040A jest
wyposaøony w†wewnÍtrzn¹
pamiÍÊ ROM. Zawiera ona
szereg programÛw sterowa-
nia øarÛwkami, ktÛre przy-
gotowa³ producent uk³adu.
Na rys.3 przedstawiono lis-
tÍ grup programÛw, wraz
z†ich krÛtkim opisem.
Symbole pod rysunkami
oznaczaj¹:
- czas trwania (podane cza-
sy mog¹ siÍ rÛøniÊ od
rzeczywistych o†ok. 20%);
- numer wyúwietlanego pro-
gramu (programy przed-
stawiono na rys.4 i†rys.5);
- prÍdkoúÊ wyúwietlania;
- liczba powtÛrzeÒ wybra-
nego programu.
Selekcji wyúwietlanych
programÛw dokonuje siÍ
przy pomocy jumperÛw
JP1..7 (patrz rys.2). Podczas
ustalania programu bardzo
istotne znaczenie ma po-
ziom logiczny wejúcia MO-
DE (ustalany przy pomocy
JP7).
Opis zaleønoúci pomiÍ-
dzy stanami logicznymi na
wejúciach uk³adu i†realizo-
wanymi programami przed-
stawiono w†tab.1.
N a s c h e m a c i e e l e k t -
rycznym z†rys.2 naryso-
wane zosta³y dwa prze-
³¹czniki chwilowe, do³¹-
c z o n e d o w e j ú Ê D K 1
i†SK2. Mog¹ one zostaÊ
w y p r o w a d z o n e n a z e -
wn¹trz obudowy urz¹dze-
nia, co w†wielu sytuacjach
u³atwi korzystanie ze ste-
rownika. Prze³¹cznik W1
umoøliwia w³¹czenie de-
monstracyjnego trybu pra-
cy uk³adu HT2040A (pod
warunkiem, øe na wejúciu
MODE jest poziom niski -
zgodnie z†tab.1). W³¹cze-
nie trybu demonstracyjne-
go powoduje wyúwietlenie
po kolei wszystkich grup
p r o g r a m Û w ,
z g o d n i e
z†rys.3. Przy pomocy prze-
³¹cznika W2 moøliwe jest
sekwencyjne prze³¹czanie
wyúwietlanych grup (pod
warunkiem, øe na wejúciu
Rys. 1.
Rys. 2.
tencjale sieci energetycznej
- podczas jego uruchamia-
nia i†eksploatacji naleøy
zachowaÊ daleko id¹c¹ os-
troønoúÊ!
Tabela 1.
e
i
c
j
e
W
E
D
O
M
e
i
c
j
e
W
b
u
l
e
n
o
z
c
¹
³
d
o
p
e
i
N
S
S
V
D
D
V
1
K
D
e³
a
t
s
a
n
"
H
"
m
o
iz
o
p
-
5
A
P
U
R
G
o
w
o
li
w
h
c
O
M
E
D
-
2
K
S
ik
o
s
y
w
y
n
w
y
t
k
a
-
6
A
P
U
R
G
o
w
o
li
w
h
c
A
J
C
A
T
N
E
Z
E
R
P
-
)i
k
o
s
y
w
y
n
w
y
t
k
a
(
3
K
1
A
P
U
R
G
7
A
P
U
R
G
)i
k
o
s
y
w
y
n
w
y
t
k
a
(
3
K
2
A
P
U
R
G
8
A
P
U
R
G
)i
k
o
s
y
w
y
n
w
y
t
k
a
(
3
K
3
A
P
U
R
G
9
A
P
U
R
G
)i
k
o
s
y
w
y
n
w
y
t
k
a
(
3
K
4
A
P
U
R
G
0
1
A
P
U
R
G
WYKAZ ELEMENTÓW
Rezystory
R1: 91k
Ω
/1W
R2: 33k
Ω
/0,25W
R3: 10M
Ω
Kondensatory
C1: 47
µ
F/25V
C2: 100nF
Półprzewodniki
US1: HT2040A (Holtek)
D1..D4: 1N4005 lub
podobne (dobrać
w zależności od mocy
obciążenia)
D5: dioda Zenera 5,1V/
250mW
Tr1, Tr2, Tr3, Tr4: TLS106−6,
TYS406−6, TYN604 lub
podobne 1..4A/600V
Różne
JP1..7: gold pin 1x3 plus
jumper (7 kompletów)
W1, W2: włączniki chwilowe
ARK2 4 szt.
Kompletny uk³ad i p³ytk i
d r uko w a n e s ¹ d o s t Í pn e
w†AVT pod oznaczeniem
AVT-1132.
Elektronika Praktyczna 12/97
74
M I N I P R O J E K T Y
Rys. 3.
Rys. 4.
Rys. 5.
Rys. 6.
Tr1..4. W†zaleønoúci od
planowanego obci¹øenia
sterownika, naleøy dobraÊ
odpowiednio maksymalny
pr¹d przewodzenia tych ty-
rystorÛw.
Poniewaø standardowe
ø a r Û w k i c h o i n k o w e s ¹
przystosowane do zasila-
nia napiÍciem z†zakresu
14..20V, niezbÍdne bÍdzie
po³¹czenie
ich
w†szereg tak, aby
sumaryczne napiÍ-
cie wszystkich øa-
rÛwek by³o bliskie
220V. Takie roz-
wi¹zanie pozwoli
uzyskaÊ cztery bar-
dzo efektowne wÍ-
øe úwietlne, kaødy
z³oøony z†kilku-
nastu øarÛwek.
Jak wspomnia-
no wczeúniej, zasi-
lanie uk³adu (takøe
øarÛwek) nie jest
odseparowane od
sieci energetycz-
nej. Naleøy zadbaÊ
wiÍc o†to, aby po-
³¹czone ze sob¹ øa-
rÛwki zaizolowaÊ
w†taki sposÛb, aby
nie wyst¹pi³o nie-
bezpieczeÒstwo poraøenia
uøytkownika pr¹dem.
Sterownik proponujemy
zmontowaÊ na jednostron-
nej p³ytce drukowanej, ktÛ-
rej widok znajduje siÍ we-
wn¹trz numeru. Rozmiesz-
czenie elementÛw przedsta-
wiono na rys.6.
PZ
M O D E j e s t s t a n n i s k i ) .
Funkcje pozosta³ych wejúÊ
s¹ zgodne z†opisem zawar-
tym w†tab.1.
RolÍ koÒcÛwek mocy
prezentowanego sterownika
spe³niaj¹ cztery tyrystory,
oznaczone na rys.2 jako