Komputer a Informatyka

Zajęcia 1

Komputer, Hardware, Software

Komputer

(z ang. computer od łac. computare -

obliczać, dawne nazwy: mózg elektronowy,
elektroniczna maszyna cyfrowa, maszyna
matematyczna) - to urządzenie elektroniczne służące
do przetwarzania wszelkich informacji, które da się
zapisać w formie ciągu cyfr albo sygnału ciągłego.

Hardware

- to materialna część komputera. Ogólnie

hardwarem nazywa się sprzęt komputerowy.

Software

- to całość informacji w postaci zestawu

instrukcji, zaimplementowanych interfejsów i
zintegrowanych danych przeznaczonych dla
komputera do realizacji wyznaczonych celów.

Ogólny Schemat Budowy

Komputera

Zadanie 1

Jakiego urządzenia brak na powyższym schemacie, bez

którego tak naprawdę nie skorzystamy z komputera?

Płyta główna

(z ang. motherboard, lub mainboard) - to

najważniejsza płyta drukowana urządzenia elektronicznego, na
której montuje się najważniejsze elementy urządzenia,
umożliwiająca komunikację wszystkim pozostałym
komponentom i modułom.

Zadanie 2

Wymień co najmniej 5 elementów płyty głównej widocznych na

obrazku?

Procesor

(z ang. processor) nazywany często

CPU

(Central

Processing Unit) – to urządzenie cyfrowe sekwencyjne
potrafiące pobierać dane z pamięci, interpretować je i
wykonywać jako rozkazy. Wykonuje on bardzo szybko ciąg
prostych operacji (rozkazów) wybranych ze zbioru operacji
podstawowych określonych zazwyczaj przez producenta
procesora jako lista rozkazów procesora.

Pamięć operacyjna

(z ang. internal memory, Primary storage)

-

jest to pamięć adresowana i dostępna bezpośrednio przez

procesor, a nie przez urządzenia wejścia-wyjścia procesora. W
pamięci tej mogą być umieszczane rozkazy (kody operacji)
procesora (program) dostępny bezpośrednio przez procesor i
stąd nazwa pamięć operacyjna. W Polsce często pamięć ta jest
utożsamiana z pamięcią RAM, choć jest to zawężenie pojęcia,
pamięcią operacyjną jest też pamięć nieulotna (ROM, EPROM i
inne jej odmiany) dostępna bezpośrednio przez procesor.
Obecnie pamięci operacyjne są wyłącznie pamięciami
elektronicznymi, dawniej używano pamięci ferrytowych.

Kość RAM

(przykład

pamięci operacyjnej)

BIOS – ulokowany w

kości ROM

(przykład

pamięci operacyjnej)

Urządzenia wejścia

Urządzenia wyjścia

Co się dzieje, gdy włączamy komputer?

1. Najpierw uruchamia się, zapisany na stałe w pamięci płyty głównej, program sprawdzający
skrótowo działanie głównych elementów komputera - POST (Power-On Self Test).

2. Pierwszy wyświetlany na ekranie komunikat pochodzi od karty grafiki, gdyż bez niej wyświetlanie
czegokolwiek byłoby niemożliwe. Następnie sprawdzana jest pamięć RAM, dyski i ewentualnie reszta
podłączonych do płyty głównej elementów. W czasie tych testów na ekranie wyświetlana jest zwykle
informacja, jak uruchomić program zmieniający ustawienia BIOSu.

3. BIOS (Basic Input-Output System) to, związany z płytą główną, podstawowy system wejścia-
wyjścia, zapewniający współpracę i wymianę danych między procesorem, pamięcią i pozostałymi
elementami. Program zmieniający jego ustawienia (Bios Setup) uruchomić można tylko bezpośrednio
po włączeniu komputera, gdyż zmiana tych ustawień w trakcie pracy sytemu mogłaby być groźna w
skutkach.

4. Ostatnim poleceniem, wykonywanym przez ten program, jest rozpoczęcie ładowania Systemu
Operacyjnego (bootstrap, boot). Komputer zwykle szuka systemu operacyjnego na dysku twardym,
ale w programie ustawień BIOS dostępne są również inne możliwości, zwykle pod hasłem boot
sequence. Na przykład sekwencja ,, A: C: CD-ROM'' oznacza, że komputer najpierw spróbuje
wystartować system operacyjny z dyskietki. Jeśli w napędzie nie ma dyskietki, będzie go szukał na
twardym dysku, a dalej na płycie CD-ROM. Za to jeśli w napędzie pozostawiliśmy przez nieuwagę
dyskietkę, zarażoną wirusem w sektorze ładowania systemu (boot sector), to wirus zapewne
zainfekuje twardy dysk. Dlatego na co dzień bezpieczniejsza jest sekwencja rozpoczynająca
poszukiwanie systemu od dysku twardego (C:).

5. Jeśli do momentu rozpoczęcia ładowania systemu dotarliśmy bez komunikatów o błędach, znaczy
to, że sam sprzęt nie jest raczej uszkodzony (choć przeprowadzane przy starcie testy są bardzo
skrótowe i powierzchowne i nie wykluczają takiej możliwości). Ewentualnie pojawiające się dalej
problemy z działaniem komputera są już najczęściej związane z konfiguracją systemu operacyjnego
lub konkretnych programów.

Informacja, Informatyka

Informacja

- dane przetwarzane przez komputer.

Informatyka

(z ang. computer science, computing science,

information technology, informatics) - dziedzina nauki i techniki

zajmująca się przetwarzaniem informacji - w tym technologiami

przetwarzania informacji oraz technologiami wytwarzania

systemów przetwarzających informacje, pierwotnie będąca

częścią matematyki, rozwinięta do osobnej dyscypliny nauki,

pozostającej jednak nadal w ścisłym związku z matematyką,

która dostarcza podstaw teoretycznych przetwarzania

informacji.

Jednostki informacji

Bit

(b) (w ang. kawałek, skrót od binary digit, czyli cyfra dwójkowa) - jest to

najmniejsza ilość informacji potrzebna do określenia, który z dwóch równie

prawdopodobnych stanów przyjął układ. Jednostka logiczna. (źródło:

wikipedia.pl)

Bajt

(B) – najmniejsza adresowalna jednostka informacji pamięci komputerowej,

składająca się na ogół z 8 z bitów.

Np.

2 MB

=

2*1024 KB

=

2*1024*1024 B

Np.

2^36 B

=

2^26 KB

=

2^16 MB

=

2^6 GB

=

64 GB

Zadanie 3

Jacek i Marek kupili sobie super
nowoczesne komputery mobilne. Jacek
ma dysk twardy o pojemności

128 TB

, a

Marek o pojemności

65 536 GB

. Którego

z nich dysk jest większy?

Program i Licencja

Program komputerowy

(z ang. computer program) - sekwencja ciąg symboli

opisująca obliczenia, zgodnie z pewnymi regułami zwanymi językiem

programowania. Program jest zazwyczaj wykonywany przez komputer (np.

wyświetlenie strony internetowej), czasami bezpośrednio – jeśli wyrażony jest

w języku zrozumiałym dla danej maszyny lub pośrednio – gdy jest

interpretowany przez inny program (interpreter).

Licencja na oprogramowanie

to umowa na korzystanie z tworu jakim jest

aplikacja komputerowa, zawierana pomiędzy podmiotem, któremu przysługują

majątkowe prawa autorskie do utworu, a osobą, która zamierza z danej

aplikacji korzystać.
Różne rodzaje licencji:

freeware

,

shareware

,

adware

.

Zadanie 4

Podaj czym różnią się od siebie powyżej wspomniane

licencje.

System Operacyjny

System operacyjny

(z ang.

Operating System

) - to

oprogramowanie zarządzające sprzętem komputerowym,

tworzące środowisko do uruchamiania i kontroli zadań

użytkownika - pośrednik pomiędzy komputerem a człowiekiem.

Przykłady:

•DOS – Disk Operating System

•Windows

•Unix

•Linux

•Mac OS X

Zadanie 5

Podaj dwa dodatkowe systemy o których nie wspomniano

powyżej.

patrz: http://edu.i-lo.tarnow.pl/inf/hist/002_gui/index.html

Działy Informatyki:

Zadanie 6

Jak myślisz, w którym dziale moglibyśmy umieściłbyś gry?

Po co nam komputery:

A zatem:

•Do zabawy: gry, muzyka, wideo.

•Do pisania: składania tekstów, DTP.

•Do obliczeń: od arkuszy kalkulacyjnych do inżynierskich
i naukowych.

•Do przechowywania informacji: od notesów do
ogromnych baz danych.

•Do grafiki: projektowanie CAD, rysunek i malarstwo,
fotografia cyfrowa.

•Do pracy: od automatyzacji zadań biurowych i produkcji
do tomografii komputerowej.

•Do nauki: słowniki, kursy, encyklopedie.

•Do komunikacji: poczta elektronicznej, WWW, zakupy,
wideofonia, integracja z telefonami,

•itp.

Zadanie 7

Podaj co najmniej dwa dodatkowe zastosowania komputera ?

Praca domowa:

Znajdź odpowiedź na trzy poniższe pytania:

1.Co to jest

XML

– rozszyfruj skrót i dowiedź się gdzie

wykorzystuje się XML.
2.Co to jest

eksploracja danych

– na czym ona polega?

3.Co to jest

komputer kwantowy

?

Więcej ciekawostek o komputerze i informatyce dowiesz się

na stronach:

• http://www.fizyka.umk.pl/~duch/Wyklady/cki-intro/cki-
intro.html

• http://edu.i-lo.tarnow.pl/inf/hist.php