OPROGRAMOWANIE KOMPUTERÓW:

Oprogramowanie a program

Oprogramowanie -element systemu komputerowego, który umożliwia bądź ułatwia eksploatację komputera, a także pozwala na wykonywanie za jego pomocą różnych zadań

Program -zbiór instrukcji sterujących działaniem komputera, opracowany w celu realizacji określonego zadania; algorytmem postępowania, który opisuje jakie operacje, w jakiej kolejności i na jakich danych muszą zostać wykonane, aby rozwiązać określony problem.

Pakiety programów

Pakiety programów -zestawy programów powiązanych funkcjonalnie i informacyjnie

Cechy współczesnych programów:

-„przyjazność” dla użytkownika

-multimedialność

-obiektowość

Oprogramowanie „user friendly”

Cechy programów przyjaznych dla użytkownika:

-stosowanie metod i technik komunikacji, które ułatwiają pracę użytkownika

-współpraca programów z użytkownikiem w trakcie realizacji poszczególnych zadań

-wyeliminowanie nadmiaru informacji i zbytniej złożoności oprogramowania

-ujednolicony interfejs i sposób obsługi w całym obszarze działania systemu

Graficzny interfejs użytkownika

Interfejs -ta część programu, która odpowiada za komunikację z użytkownikiem przyjmując jego polecenia i odpowiadając na nie wyświetlaniem odpowiednich komunikatów

Rodzaje interfejsu:

-interfejs tekstowy

-interfejs graficzny GUI (Graphical User Interface)

Oprogramowanie multimedialne

Cechy programów multimedialnych:

-możliwość połączenia różnych sposobów przekazywania informacji w jednym przekazie

-wykorzystanie zaawansowanej i rozbudowanej grafiki, animacji, dźwięku do prezentowania informacji i komunikowania się z użytkownikiem

-multimedia nawiązują do tradycyjnych sposobów komunikacji między ludźmi mowa, obraz

Oprogramowanie obiektowe

Cechy programów obiektowych:

-architektura programu komputerowego, w której dane podlegające przetworzeniu są obiektami należącymi do określonej klasy (np. w programie graficznym może występować obiekt rysunek, który składa się z obiektów linie)

-każdy obiekt może być wyposażony w zbiór określonych funkcji przetwarzających ten obiekt

-dzięki obiektowości możliwe staje się przenoszenie, edycja obiektów pomiędzy różnymi programami oraz integracja różnych typów danych

Rodzaje oprogramowania

Podział oprogramowania ze względu na cel wykorzystania:

-oprogramowanie systemowe -

> organizuje i ułatwia pracę z komputerem

> nie wspomaga użytkownika w realizacji zadań i rozwiązywaniu je- go problemów

> stanowi podstawę do działania oprogramowania użytkowego

-oprogramowanie użytkowe - zbiór programów i pakietów programowych, których celem jest realizowanie określonych zadań użytkownika

Warstwy oprogramowania

Struktura funkcjonalna oprogramowania

Systemy operacyjne

System operacyjny -szereg procedur i programów, które zarządzają, sterują i kontrolują pracą podstawowych elementów komputera (np. pamięć, procesor, urządzenia wejścia-wyjścia)

Programy i systemy diagnostyki sprzętu

Programy i systemy diagnostyki sprzętu -gotowe procedury służące do kontroli sprawności techniczno-eksploatacyjnej poszczególnych urządzeń składających się na zestaw komputerowy

-testy sprawności działania poszczególnych elementów zestawu komputerowego

-testy diagnostyczne, wykrywanie uszkodzeń

-usuwanie i omijanie awarii (w tym również rekonfigurację sprzętu)

Systemy (języki) programowania

Systemy (języki) programowania: pozwalają użytkownikom na tworzenie własnych programów

Dwa elementy systemów programowania:

-język programowania - zbiór symboli oraz reguł syntaktycznych i semantycznych stosowanych do definiowania sposobu przetwarzania określonego zadania

-translator (program tłumaczący) - przekształca program zapisany w języku programowania na kod maszynowy zrozumiały dla procesora komputera

Generacje języków programowania

I GENERACJA- kodowanie funkcji procesora za pomocą kodu maszynowego (ciąg zer i jedynek)

II GENERACJA (asemblery) - kodowanie funkcji procesora za pomocą mnemoników (proste i zwięzłe komendy stanowiące odpowiedniki poleceń, które może wykonać procesor)

III GENERACJA - najliczniejsza grupa języków programowania

Cechy:

-proceduralność (możliwość jednokrotnego zaprogramowania określonego algorytmu postępowania, a następnie wielokrotnego odwoływania się do niego)

-prostota oraz podobieństwo języka programowania do języka naturalnego

-popularne języki programowania: Pascal, C, C++, Delphi, Visual Basic

IV GENERACJA - zaawansowane języki programowania

Cechy:

-znaczne zbliżenie i podobieństwo do języka naturalnego

-opisywanie zadania w sposób uogólniony bez wchodzenia w szczegóły komputerowej realizacji

-na szybkie tworzenie i modyfikowanie aplikacji z wykorzystaniem systemów RAD (Rapid Application Development)

Programy obsługi wielodostępu i sieci komputerowych

Programy obsługi wielodostępu i sieci komputerowych - umożliwiają i synchronizują równoległą pracę wielu użytkowników

Zadania:

-zdalna praca

-szybki i bezpieczny transfer plików w sieci

-zdalne uruchamianie i wykonywanie zadań

-obsługa uniwersalnej poczty elektronicznej

-obsługa list dyskusyjnych

-sprawne i szybkie przeszukiwanie sieci w poszukiwaniu określonej informacji

-tworzenie i publikowanie serwisów informacyjnych w sieci

Oprogramowanie pomocnicze

Oprogramowanie pomocnicze: nie służy bezpośrednio do realizacji zadań użytkownika, ale wspiera pracę innych programów.

Rodzaje oprogramowania pomocniczego:

-nakładki na systemy operacyjne - usprawniają i ułatwiają pracę z wybranym systemem operacyjnym (Norton Commander)

-programy antywirusowe - służą do zabezpieczenia systemów komputerowych, a także do wykrywania i usuwania wirusów komputerowych (Norton AntiVirus, Kaspersky AntyViral Toolkit Pro, Mks_Vir)

-archiwizery - zmniejszają objętość wybranych plików łącząc je w większe zbiory zwane archiwami (WinZip, WinRar, WinAce, PowerArchiver)

Standardowe programy i systemy użytkowe (oprogramowanie powielarne)

Dwie grupy oprogramowania:

-oprogramowanie zorientowane na metody - pakiety programów, w których zastosowano pewną klasę algorytmów lub metod rozwiązywania problemów (pakiety typu PERT, pakiety do obliczeń statystycznych i matematycznych,pakiety wykorzystujące teorię badań operacyjnych - programowanie liniowe, programowanie dynamiczne)

-Oprogramowanie zorientowane na problemy - pakiety programów, które ze względu na przyjęte rozwiązania przystosowane są do wspomagania użytkowników w rozwiązywaniu szczegółowych problemów i zagadnień ze ściśle określonej klasy (wspomaganie planowania produkcji, ewidencji zasobów)

Indywidualne systemy i programy użytkowe

Indywidualne systemy i programy użytkowe (oprogramowanie dedykowane) - programy tworzone przez programistów lub samych użytkowników w celu rozwiązania bądź wspomagania nietypowych problemów

Cechy:

-możliwość zastosowanie niestandardowych algorytmów

-dopasowanie do potrzeb końcowego użytkownika

-czasochłonność wykonania

-wyższa cena w porównaniu z oprogramowaniem standardowym

Pakiety narzędziowe

Pakiety narzędziowe -wyspecjalizowane funkcjonalnie systemy (programy) powszechnego użytku, które umożliwiają realizację różnorodnych zadań

Grupy pakietów narzędziowych:

-edytory tekstów

-arkusze elektroniczne

-systemy zarządzania bazą danych

-pakiety graficzne

-pakiety zintegrowane

-pakiety organizacji prac biurowych

Edytory tekstu

Edytory tekstu:

-służą one do tworzenia i edycji dokumentów tekstowych

-pracują w trybie WYSIWYG (What You See Is What You Get)

-umożliwiają interaktywne tworzenie tekstu

Arkusze elektroniczne

Arkusze kalkulacyjne:

-umożliwiają przetwarzanie dużych zestawów danych zorganizowanych w formę tabeli

-wspomagają prace związane z przeprowadzaniem skomplikowanych obliczeń, planowaniem i analizą “co jeśli”

Systemy zarządzania bazą danych

Systemy zarządzania bazą danych:

-pozwalają na przechowywanie w uporządkowany sposób dużej ilości zróżnicowanych danych

-umożliwiają tworzenie i wykonywanie operacji na zbiorach danych

-pozwalają tworzyć aplikacje użytkowe

Pakiety graficzne

Pakiety graficzne-służy do tworzenia, obróbki i prezentowania grafiki

Grupy pakietów graficznych:

-pakiety do obróbki obrazów rastrowych, które zapisywane są w postaci mapy bitowej

-pakiety do obróbki obrazów wektorowych, które składają się z listy elementów i procedur

Zastosowanie pakietów graficznych:

-rysowaniu wykresów (Microsoft Chart, Grapher)

-rysowanie i obróbka ilustracji (Corel Draw, Paint Shop Pro, Adobe Photoshop, Adobe Illustrator)

-przygotowywanie prezentacji (Microsoft Power Point, Lotus Freelance Graphics i Macromedia Director)

-kreśleniu rysunków związanych z komputerowym wspomaganiem projektowania (CAD- Computer Aided Design, CAE-Computer Aided Engineering)

Pakiety zintegrowane

Pakiety zintegrowane:

-realizują określoną grupę funkcji

-zazwyczaj łączą w sobie funkcje edytora tekstu, arkusza kalkulacyjnego, bazy danych, pakietów graficznych

-pracują z jednym zestawem danych bez konieczności uciążliwego przenoszenia ich pomiędzy aplikacjami

-posiadają ujednolicony interfejs użytkownika

-Microsoft Works

Pakiety organizacji prac biurowych

Pakiety organizacji prac biurowych:

-ułatwiają i usprawniają pracę typowego biura

-zarządzają czasem i organizują działalność biura

-pozwalają prowadzić harmonogram zajęć dla każdego dnia

-sygnalizują zbliżające się terminy spotkań

-pozwalają przygotować dokumenty oraz przyjmować je z zewnątrz

-umożliwiają zdalną pracę i dostęp do zasobów zgromadzonych w miejscu pracy

-Microsoft Office, Lotus Organizer

Pakiety wspomagające działalność organizacji

Generacje pakietów wspomagających działalność organizacji (systemy informatyczne zarządzania):

I GENERACJA - systemy transakcyjne (ewidencyjne)

-zorientowane na ewidencję procesów gospodarczych, jakie zachodzą w organizacji

-ukierunkowane na dane źródłowe i ich wstępne przetworzenie

-główna funkcja to wstępne przetworzenie danych źródłowych, zazwyczaj według standardowych algorytmów

II GENERACJA - systemy informacyjno-decyzyjne

-realizują dwie podstawowe funkcje: ewidencję gospodarczą połączoną z możliwościami planowania, analizowania i diagnozowania

-zawierają procedury zwiększające proces przetwarzania danych, wykorzystując w nich metody matematyczne, statystyczne i ekonometryczne

-dostarczają informacji analitycznej i specjalistycznej, niezbędnej w podejmowaniu decyzji

-źródłem informacji są dane z systemów transakcyjnych

III GENERACJA - systemy wspomagania decyzji

-gromadzą, przetwarzają i udostępniają informacje wspomagające podejmowanie decyzji

-analizują, porównują i interpretują informacje niezbędne do podjęcia decyzji

-umożliwiają usprawnienie procesów decyzyjnych w obszarach słabo ustrukturalizowanych, dla których trudno jest znaleźć jednoznaczne algorytmy i procedury rozwiązania

-ułatwiają podejmowanie decyzji indywidualnych
i grupowych

IV GENERACJA - systemy ekspertowe

-zawiera wyspecjalizowaną wiedzę na temat specyficznego obszaru działalności ludzkiej

-wiedza jest zorganizowana w sposób umożliwiający interakcyjny dialog systemu z użytkownikiem

-w trakcie dialogu system może oferować inteligentne rady lub proponować rozsądne decyzje oraz objaśniać sposób rozumowania, będący podstawą tych rad lub propozycji

-doradza, analizuje, klasyfikuje, udziela informacji, diagnozuje, uczy się, gromadzi doświadczenia, prognozuje, planuje, testuje

---